قدمت جنگل نشینی و کوه نشینی به مراتب بیشتر از جلگه نشینی منطقه شمال به ویژه تنکابن میباشد، از ازمنه باستان تاکنون به همه آن کسانی که در ارتفاعات البرز شمالی از جنگل تا کوه پایهها و کوهستانهای آن زندگی میکردند و به کار گله داری مشغول بودهاند «گالش» یا گالشها میگفتند که عمدتاً زندگی کوچ نشینی دارند؛ در فصل زمستان به همراه دامهای خود به مناطق جنگلی و روستاهای جنگلی بر میگردند (قشلاق ) در فصول دیگر که زمین مستعد تعلیف چارپایان آنهاست به مناطق کوهستانی ارتفاعات بالای 1500 متر تا 3800 متر به مرور بالا میروند که این نوع کوچ را (ییلاق) میگویند عمدتاً کوچ آنها خانوادگی نیست برعکس عشایر آنها ماههای زیادی دور از خانواده در میان کلبههای چوبی یا سنگی خود به نام «سرا» به سر میبرند. خانواده آنها در میان بند تا جنگلهای تنک یا روستاهای مرتعی پایین دست به کار کشاورزی مانند فندق، چای گندم کاری، جو و یونجه و حتی پائین ترها به کشت برنج و مرکبات مشغول هستند.گالشها مردمانی سخت کوش، پرتوان، زحمت کش، بی تکلف و متواضع و کم توقع اند که بیشتر عمر خود را به کوه گردی جهت تعلیف حیوانات خود مانند گاو، گوسفند، بز، اسب و غیره مشغولند. در دنیای آنها خبری از زندگی لوکس و ماشین و فناوری روز و صنعت نیست، آنها از حداقل امکانات بهداشتی، پوشاک ، مسکن و هرگونه امکانات رفاهی محروم اند و از نظر تغذیه فقط از فرآوردههای دامی ارتزاق مینمایند، ( مناطق گالش نشین تنکابن مربوط به ارتفاعات دوهزار و سههزار میباشد.) فرهنگ خاص خود را دارند، گویش آنها گیلکی و شیوه زندگی آنها کاملاً سنتی مربوط به نحوه زندگی قرون بسیار گذشته و شاید به اعصار نخستین تقسیم اجتماعی کار بشر پس از اهلی نمودن حیوانات برمیگردد. آنها فرهنگ دیرپای خود را کاملاً محفوظ نمودهاند در گویشها ونامهای وسایل کار و غیره کاملاً به زبانهای گذشته تکلم دارند پوشش آنها، نحوه سازوکار آنها همه و همه حکایت از آن را دارد که در مقابل همه برخورد هایی که فرهنگ های غیر بومی به فرهنگ بومی نموده مقاومت نموده و از اصالت خود دور نشدهاند.حیوانات آنها که حدود 4 ماه از سال را در طویلهها به دلیل سرمای شدید و نبودن علف در مراتع به سر میبرند از ذخیره آذوقههای طبیعی مانند پیلههای درخت لیلکی و علوفههائی که در تابستان از زمینهای اطراف اقامتگاه دائمی خود تهیه نمودند و یا سرشاخههای پربرگ و تازه را که خشکاندهاند و در سالهای اخیر با خرید کاه و کُلش (ساقه برنج) زمستان را سپری مینمایند.از اماکن گالشها میتوان به کُلام (کلبههای چوبی) پَره (محل خوابیدن گالشها) مالینگا (محل نگه داری دامها) پُرام سرا (محل نگه داری حیواناتی که شیر نمیدهند) وَرِه مالنگا و پُرام مالِنگا نام برد در تقسیم کار خود هر کدام وظیفهای خاص را به عهده دارند اصطلاحات زیر مربوط به همین تقسیم کار میباشد:مسئول برهها (وَره گالش) مسئول برههای یکساله (کوی گالش) مسئول گوسفندان شیرده (رَمه گالش) مسئول بقیه گوسفندان (نرگالش) نگهدارنده بزها را (بزگالش) گویند. به صاحب گوسفند سراها (سرگالش) به مدیر داخلی و هماهنگ کننده وظایف گالشها (کلام سلار یا کلام سالار) گویند. در مورد گاوداری هم تقریبا به همین ترتیب تقسیم کار شدهاست.
گزارشی از روند تخریب جنگل های ایران و زندگی جنگل نشینان ؛
برابر آخرین آمار منتشره فائو، سطح جنگلهای جهان به 8/3 میلیون هکتار (معادل 6/29 درصد) کاهش یافته است.
بخش عظیمی از جنگلهای اولیه در قاره های مختلف جهان منهدم و برای کاربریهای دیگر مورد استفاده قرار گرفته است و بهره برداریهای بی رویه، بسیاری از جنگلهای جهان را تبدیل به بیشه زار کرده است.
مقایسه بین تخریب و احیای جنگلها نشان می دهد که تنها در دهه گذشته حدود 146 میلیون هکتار از جنگلهای جهان تخریب شده و در مقابل سالانه 5 میلیون و 200 هزار هکتار یعنی معادل 36 درصد این رقم احیا شده است.
به استناد همین آمار وسعت جنگلهای کشور ما که در کمربند میانی جنگلهای دنیا و اقلیمهای پنج گانه قرار دارد، حدود 18 میلیون هکتار تخمین زده می شود که مطابق برآوردهای سازمان جنگلها و مراتع در حال حاضر وسعت این جنگلها به 2/14 میلیون هکتار کاهش یافته است این در حالی است که زندگی جنگل نشینان نیز همراه با تخریب جنگلها منهدم می شود..
متأسفانه جنگلهای کشور از بلایای طبیعی، تخریب توسط مردم و آتش سوزی در امان نبوده و بخش وسیعی از این ثروت ملی در حال نابودی است.
مسؤولان سازمان جنگلها و مراتع کشور آشنا نبودن مردم و مسؤولان سایر حوزه ها نسبت به نقش حیاتی جنگل و مرتع را باعث غفلت از این بخش می دانند و هشدار می دهند که با ادامه این روند شاهد از بین رفتن جنگلها و مراتع و گسترش بیابان در کشور خواهیم بود.
امکانات بسیار کم حفاظت از جنگلها و جنگل نشینان
مدیرکل دفتر حفاظت و حمایت از منابع طبیعی سازمان جنگلها و مراتع کشور در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: از نظر ما تمام جنگلهای کشور و جنگل نشینان این جنگلها باید تحت حفاظت قرار گیرند.
"شعبان اسدی" با اشاره به اینکه در سازمان جنگلها 10 هزار نیرو فعالیت می کنند، گفت: از این تعداد 2200 نفر در بخش حفاظت فعالیت می کنند که این تعداد برای حفاظت از جنگلها کافی نیست، چرا که در کشورهای پیشرفته به ازای هر 10 هزار هکتار یک نفر محافظ وجود دارد در حالی که در کشور ما به طور متوسط به ازای هر 50 هزار هکتار یک نفر به خدمت گرفته شده است و این در حالی است که در بعضی مناطق به ازای هر 100 هزار هکتار یک نفر محافظ هم نداریم.
رئیس دفتر حفاظت سازمان جنگلها و مراتع کشور در ادامه اظهار داشت: اگر بخواهیم به استاندارد جهانی در زمینه حفاظت نزدیک شویم حداقل 7 تا 8 هزار نفر نیروی محافظ نیازمندیم.
اسدی با اشاره به اینکه نیروهای مردمی و بسیج در طرح حفاظت از جنگلها بازوی کمکی سازمان جنگلها هستند، ادامه داد: با این وجود نفرات ما کم است و افراد متخصص برای پیگیری امور حفاظت نداریم.
وی افزود: حفاظت نکردن از جنگلها میلیاردها تومان زیان به کشور وارد می کند و متأسفانه سیستم دولتی توجهی به این مسأله ندارد. به طور مثال در تصرفات غیر قانونی یا قاچاق چوب ما قدرت پیشگیری نداریم، به همین دلیل تاکنون 100 هزار پرونده در محاکم قضایی تشکیل شده که ارزش هر یک از پرونده ها از یکصد هزار تومان تا میلیاردها تومان است.
وی افزود: اگر امکانات داشته باشیم می توانیم از بسیاری تعدی هایی که هم اکنون به جنگل می شود جلوگیری کنیم و دیگر هزینه های زیادی برای مقابله با این پدیده ها و پیگیری پرونده در مراجع انتظامی و قضایی متحمل نشویم.
اسدی با اشاره به اینکه سالانه 15 میلیون مترمکعب هیزم و چوب در عرصه های جنگلی مصرف می شود، اظهار داشت: برداشت مجاز چوب کمتر از 700 هزار مترمکعب است این در حالی است که در سال 83 بیش از یک میلیون و هشتصد مترمکعب چوب قاچاق کشف کردیم که این میزان تنها 10 درصد آمار واقعی قاچاق چوب است.
وی به چگونگی قاچاق چوب در کشور اشاره کرد و گفت: قاچاق چوب در برخی موارد برای سوخت مردم است به همین دلیل اگر سوخت مردم حاشیه نشین جنگلها تأمین شود از مصرف 14 میلیون مترمکعب هیزم و چوب جنگلها جلوگیری می شود.
اسدی افزود: در کشور گرم و خشک ما سرسبزی و جنگل از طلا نیز با ارزش تر است، چرا که این منابع تجدیدناپذیر است و متأسفانه قدر آن را نمی دانیم.
وی اظهار داشت: هم اکنون همکاری هایی میان شرکت گاز، بنیاد مسکن و سازمان تعاون روستایی وجود دارد اما باید این همکاریها بیشتر شود.
اسدی گفت: 3 سال است که در قالب طرح صیانت از جنگلهای زاگرس، ارسباران و شمال از امکانات بخش خصوصی، بسیج و نیروی انتظامی استفاده می کنیم که با ورود هزار بسیجی در عرصه منابع طبیعی 4 تا 5 برابر وضعیت ما بهتر شده است به طوری که اگر در گذشته وضعیت ما 50 درجه زیر صفر بوده هم اکنون این رقم به 5 درجه زیر صفر رسیده است، اما تا رسیدن به اندازه های مطلوب خیلی فاصله داریم.
رئیس دفتر حفاظت از جنگلها و مراتع کشور از ایجاد یگان حفاظت از جنگلها خبر داد و اظهار داشت: این یگان مسلح با مجوز ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح در اسفند ماه سال 84 ایجاد شد.
اسدی به مانورهای مشترک با نیروی انتظامی اشاره کرد و گفت: با تشکیل یگان مسلح حفاظت می توانیم به طور مستقل حفاظت جنگلها را بر عهده بگیریم.
اسدی در ادامه گفتگو با خبرنگار ما از خرید 107 دستگاه خودروی ویژه اطفای حریق جنگلها خبر داد و گفت: با یک میلیارد و دویست میلیون تومان اعتبار این خودروها را خریداری کرده ایم و در آینده نزدیک، این خودروها به مجموعه یگان حفاظت افزوده می شود.
وی اظهار داشت: برابر برنامه چهارم توسعه باید 179 دستگاه خودروی اطفای حریق خریداری کنیم، این در حالی است که برای حفظ جنگلهای شمال از حریق نیازمند 8 فروند بالگرد هستیم اما تنها با خرید 2 فروند بالگرد موافقت شده است.
رئیس دفتر حفاظت سازمان جنگلها و مراتع کشور ادامه داد: قیمت هر بالگرد حداقل 7 میلیون دلار است که نیازمند تجهیز به وسایل ویژه اطفای حریق جنگل نیز می باشد.
اسدی زمان خرید بالگرد را منوط به پرداخت اعتبار در سال 86 دانست و افزود
استفاده از بالگردهای یگانهای مسلح محدودیتهایی را برای ما ایجاد می کند، ضمن اینکه استفاده از بالگردهای بخش خصوصی با رقم 3 میلیون تومان به ازای هر ساعت پرواز برای ما بسیار گران تمام می شود.
اسدی به آمار زیانبار آتش سوزی جنگلها اشاره کرد و افزود: از سال 76 تا 83، بیش از 6 هزار مورد آتش سوزی داشتیم، این در حالی است که تنها در سال 84، نزدیک به 5/23 میلیارد تومان بر اثر حریق به جنگلها و مراتع کشور زیان وارد شده است که مقایسه این رقم با سرمایه گذاری های ما برای پیشگیری نشانگر اهمیت این موضوع است.
وی به طرح خروج دام از جنگلها اشاره کرد و گفت: اگر قرار باشد این طرح به مرور زمان انجام شود نتیجه ای در بر نخواهد داشت، بلکه این طرح باید در یک محدوده زمانی خاص اجرا شود چرا که سنواتی شدن این کار مفید نخواهد بود.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 44 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله جنگل نشینان چه کسانی هستند