دانلود ضوابط ملاک عمل آتش نشانی در طراحی معماری 23 ص با فرمت odf
ضوابط ملاک عمل آتش نشانی در طراحی معماری
دانلود ضوابط ملاک عمل آتش نشانی در طراحی معماری 23 ص با فرمت odf
پاورپوینت آتش و ساختمان (ایمنی ساختمان در برابر آتش)با 63 اسلاید کامل و جامع با ذکر منابع
ایمنی ساختمان ها در برابر حریق از مسائل مهمی است که باید در طراحی و ساخت ساختمانها مورد توجه قرار گیرد خصوصاً با توجه به رویکرد فعلی صنعت ساخت و ساز به مصالح و سیستم های ساختمانی جدید و سبک و استفاده از انواع عایق های حرارتی، صوتی، پوشش های جدید و محصولات پلیمری، توجه به رعایت اصول ایمنی حریق در مراحل مختلف طراحی، انتخاب مصالح و اجرا ضروری می باشد.
چکیده
آنچه تحت عنوان دفترچه مطالعاتی طراحی ایستگاه آتش نشانی واقع در شهر تهران در ادامه به آن خواهیم پرداخت مجموعه ای است شامل فصول زیر :
فصل اول از مطالعات اختصاص به ایستگاه آتش نشانی و آشنایی با ایستگاه آتش نشانی دارد. در این فصل با عملکرد آتش نشانی آشنا خواهیم شد.
فصل دوم از مطالعلت به دو بخش ”مطالعات استان تهران“ و ”مطالعات سایت“ تقسیم می شود و در نهایت عوامل موثر در انتخاب سایت بررسی می شود.
مقدمه
همواره انسان در طی دوره های مختلف برای حفظ حیات خویش ، به دنبال مکانی امن برای زندگی بوده است که او را از خطرات طبیعی و غیر طبیعی در امان دارد . با گذشت زمان ، با تغییرات ایجاد شده در نحوه زندگی، پیشرفت و تکنولوژی ، خطراتی تکنولوژی ، به همراه مزایای بی شماری که برای بشر به ارمغان آورده است ، خطرات تازه و نوی را نیز به وجود آورده که انسان را در مدت زمان کوتاهی به کام مرگ می کشاند . توسعه شهرنشینی و کاربرد تکنولوژی پیچیده در امکانات شهری ، استفاده از تأسیسات عظیم و ساختمانهای بلند و فعالیت مراکز اجتماعی و اقتصادی بزرگ ، تولید روزافزون محصولات مصرفی در مراکز صنعتی و تولیدی، به کارگیری مراکز بزرگ تخلیه و نگهداری کالا و محصولات ، از جمله عواملی هستند که سبب به وجود آمدن این نظرات که از مهمترین آنها ، آتش سوزی می باشد ، می گردد . که انسان را تهدید می کند نیز ، تغییر یافته است .
برای توضیحات بیشتر و مشاهده فهرست مطالب و خرید رساله به ادامه مطلب مراجعه نمائید…
لذا ضرورت وجود نهادی ، جهت امداد و رسیدگی به خطرات ، که بتواند هر چه سریعتر از گسترش خطر جلوگیری کند ، الزامی گردید .
ایجاد این مکان ، به دلیل حساس بودن و اهمیت آن ، نیازمند استاندارد های ویژه و خاصی است که عدم رعایت آن به شدت بر عملکرد نهاد و سرعت عملیاتی آن اثر می گذارد . مکان یابی مناسب بنا ، رعایت استاندارهای ویژه ساختمانی ، رعایت روابط فضایی و اصول داخلی بنا ، از جمله مسائل ضروری است که می بایست در طراحی و مکان یابی ایستگاه آتش نشانی رعایت و مورد توجه قرار گیرد . طبق تعریق سازمان آتش نشانی ، این نهاد در هر منطقه ، به منظور استقرار ایمنی پایدار در جامعه ایجاد می گردد و بنا به استانداردهای جهانی می بایست در مدت زمانی مابین ۳ الی ۵ دقیقه به محل حادثه دسترسی پیدا کند ، بنابراین مسیرها و شریانهای شهری واقع در اطراف هر سایت ، از دیگر عواملی است که می بایست مدنظر قرار گرفته است .
پروژه حاضر ، تلاشی است جهت پیشروی و شناخت هرچه بهتر اصول طراحی ایستگاه های آتش نشانی ، که با نزدیک تر شدن به استانداردهای جهانی ، روز به روز جامعه را به سوی ایجاد فضای ایمن سوق دهد .
فصل اول
مطالعات موضوعی
مقدمه
در این فصل به بررسی سابقه موضوع و سابقه آتش نشانی در جهان و ایران پرداختـــــــــه
می شود. در ادامه به طرح جامع آتش نشانی پرداخته می شود که در آن تعاریف ، معیارها و ضوابط عمومی مکانیابی ها ارائه می شود و در نهایت انواع ایستگاه های آتش نشانی و خصوصیات آنها بررسی می شود.
– معرفی آتش نشانی
آتشنشانی نام نهاد، ارگان، واحد دولتی و یا خصوصی است که وظیفه مقابله با آتش و برخی دیگر از سوانح و حوادث را بر عهده دارد.
شرح وظایف
در برخی کشورها از جمله ایران، وظیفه آتشنشانی فقط به مبارزه با حریق خلاصه نمیشود. برای مثال سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران، شرح وظایف خود را بدینگونه برشمردهاست.از صدرالله
۱. مقابله با هرگونه آتشسوزی۲. نجات محبوس شدگان در زیر آوار ساختمان، خودروی تصادفی، آسانسور و…۳. مقابله و پیشگیری از سقوط اجسام و درخت از ارتفاع و احتمال خطر برای شهروندان۴. نجات سقوط کنندگان در چاه، کانال آب، رودخانه، سد، استخر و…۵. مقابله با حیوانات وحشی و موذی۶. نجات مصدومین حوادث چرخ گوشت، حلقههای فلزی، تسمه نقاله، دستگاههای برش و کارخانهای۷. کلیه موارد دیگری که در آن جان و مال شهروندان در معرض خطر میباشد.علاوه بر این، آتشنشانی وظایف جنبی دیگری نیز دارد که تعیین صلاحیت و ایمنی برخی شرکتها، افراد و ساختمانها از آن جملهاست.
حرفه آتش نشــان
سازمان های آتش نشانی با هدف اصلی نجات جان و اموال انسان ها تشکیل شدهاند بنابراین یک آتش نشان قادر است در بحرانی ترین شرایط محیطی و زیان آور ترین شرایط کاری به یاری حادثه دیدگان بشتابد.با توجه به آمارهای حریق و حوادث ، تعداد مصدومین و فوت شدگان ماموران آتش نشان در طی سالیان اخیر نگران کننده است چرا که آتش نشانان در محیط های پر مخاطره آمیز و از جمله انفجارات به امداد رسانی و عملیات میپردازند ، لذا آسیب پذیری آنان در حد بالایی است.علاوه بر این ، عوارض و مخاطرات شغلی در حرفه آتش نشانی با بروز و تشدید انواع بیماری های جسمی و روانی جلوه میکند.بر این اساس مهم ترین وظیفه آتش نشانان شامل آماده باش شبانه روزی برای شرکت در حوادثی که جان انسان در خطر باشد، انجام عملیات نجات و امداد در حوادثی که جان حیوانی در خطر باشد، شرکت فعال در حوادث طبیعی به منظور یاری رساندن به هموطنان، اداره کردن و مهار آتش سوزی ها در صنایع و اماکن مختلف، بررسی علل حریق و حوادث در شرایط محیطی متفاوت و همراه با مخاطرات گوناگون میشود.
به این ترتیب آتش نشانان در هر ماموریت به طور معمول در معرض چندین عوارض از جمله عوارض ناشی از استرس رانندگی و ترافیک ، عوارض ناشی از اثرات دود و گازهای سمی در محل های عملیات، عوارض ناشی از صدای آژیر، بلندگو و نور چراغ گردان، عوارض ناشی از ترشح هورمون های دفاعی و آمادگی بدن در برابر حوادث، اثرات ناشی از حرارت در محل حریق، عوارض ناشی از تماس یا جذب مواد شیمیایی از طریق پوست، عوارض ناشی از صدمات فیزیکی در حین انجام وظیفه، عوارض ناشی از دریافت پرتوهای یونساز و تشعشعات رادیواکتیویته قرار میگیرند. علاوه بر این ، آتش نشانان در هنگام انجام عملیات نجات و امداد در معرض عوارضی نظیر رویت صحنه های دلخراش و تألم آور، عوارض ناشی از وقوع انفجار در صحنه حادثه، عوارض ناشی از مسائل ارگونومی وسایل و تجهیزات و ماشین آلات، عوارض ناشی از انجام خدمت به صورت شیفتی، عوارض ناشی از عدم تغذیه صحیح و متناسب با حرفه، عوارض ناشی از استرس پس از حادثه، عوارض ناشی از کارکردن در محیط های آلوده، عوارض ناشی از کارکردن در محیط های مرطوب نیز قرار میگیرند.براساس آمار سال های ۷۶ تا ۸۱ در رابطه با خسارات جانی و مصدومین ناشی از شرکت در عملیات آتش نشانی، بیشترین مصدوم ناشی از شرکت در عملیات حریق و نجات مربوط به سال ۸۱ با تعداد ۶۳ مصدوم حریق و ۱۲ مصدوم نجات بودهاست.بنابراین گزارش ، وجود فاکتورهایی شامل سرو صدا ، محیط عفونت زا و آلوده ، مواد شیمیایی و گازهای سمی ، مواد رادیواکتیو ، کار در محیط غیر متعارف (کم نور وپر نور) ، وجود ذرات معلق در هوا ، کار در شرایط جوی نامساعد ، کار در ارتفاع ، ریزش و برخورد اجسام خارجی ، انفجار ، خطر برق ، سطوح شیب دار و لغزنده ، کار در فضای مسدود و غیر متعارف، کار در اعماق، کار در محیط های با حرارت بالا ، جابجا کردن قطعات سنگین ، کار در فضای باز ، کار در محیط های مرطوب، کار در محیط های متعفن و نامطبوع ، کار در شرایط روحی نامساعد از مهم ترین عواملی است که شرایط محیط کار آتش نشانان را از حالت عادی خارج میکند. بر این اساس ، مقایسه فاکتورها و عوامل زیان آور در محیط کار با شرایط ویژه شغل آتش نشانی گواه آن است که کلیه فاکتورها و عوامل مذکور در حرفه آتش نشانی وجود داشته ضمن اینکه فاکتورهای دیگری نیز وجود دارد که در قوانین موضوعه لحاظ نشده است لذا یک آتش نشان در هر حادثه حداقل ۱۰ مورد از عوامل زیان آور را لمس میکند همچنین آتش نشان در طول خدمت با تمامی فاکتورهای زیان آور در صحنه های عملیات و امداد رسانی مواجه است.
تعریف
ایستگاه ها و نهادهای آتش نشانی ( طبق تعریف سازمان ) ، سیستمی متشکل از اجزاء به هم پیوسته و مبتنی بر نظم و انظباط است که به منظور رسیدن به هدف های خاصی ایجاد شده است ، که این هدف ها فلسفه وجودی سازمان را تشکیل می دهند . هدف کلی از نهاد آن استقرار ایمنی پایدار در جامعه می باشد که هدف کلی با دستیابی به چند هدف جزئی تحقق می یابد . از مهمترین آنها نجات جان انسان ها ، مهار و اطفای آتش سوزی و حفاظت از ثروتهای ملی در مقابل حریق و سوانح و عوارض ناشی از آن می باشد .
ضرورت و مبنای تاسیس یک مرکز آتش نشانی طبق آمار
بر اساس این ضابطه کلی و عمومی ، در مقابل هر ۵۰۰۰۰ نفر از جمعیت شهر ، بایستی یک ایستگاه آتش نشانی موجود باشد.
در سطح شهرهای ایران ، معیار ۰۵/۰ متر مربع زمین برای تاسیسات آتش نشانی به ازای هر نفر جمعیت شهری پیشنهاد میشود . شعاع دسترسی به مراکز آتش نشانی ۲ تا ۳ کیلو متر است.
دسته بندی کلی ایستگاههای آتش نشانی
در بررسی های صورت گرفته،ایستگاههای آتش نشانی را بر دو اساس مختلف تقسیم بندی می کنند.
دسته اول بر اساس محل قرارگیری و نحوه ارائه خدمت ایستگاه می باشد که به شرح زیر است:
سه گروه اصلی در این تقسیم بندی برای ایستگاه های آتش نشانی در نظر گرفته شده
است :
۱-روستایی
۲-شهری
۳-جامع ( شامل بخش هایی برای کارمندان + کارآموزان و داوطلبان )
دسته دوم در حقیقت بر مبنای نحوه ارائه خدمات و گستره عملیاتی آنها می باشد که به شرح زیر است:
۱-ایستگاه مادر که باید دارای ۳۸ نفرنیروی کاردرهرنوبت، وتعداد ۱۰ تا۱۵ دستگاه خودروسبک وسنگین وفضایی درحدود ۶۰۰۰ مترباشد..
۲-ایستگاه متوسط که باید دارای ۲۷ نفرپرسنل درهرشیفت و تعداد ۴ تا۷ دستگاه خودرو مجهز، وفضایی درحدود ۳۰۰۰ مترباشد.
۳-ایستگاه کوچک که نیازمند ۷ نفرمأمور درهرنوبت کاری، ۲ تا۳ دستگاه خودرو مجهزوفضایی حدود ۳۰۰ مترمیباشد.
تاریخچه تشکیل ایستگاه آتش نشانی جهان
وقوع حادثه آتش سوزی انگلستان ، در سپتامبر ۱۶۶۶ میلادی و عدم توانایی در کنترل آن فاجعه بزرگی را در ذهن مردم لندن به یادگار گذاشت که با توجه به چوبی بودن خانه ها ، خسارت های زیادی را به مردم وارد نمود . این موضوع سبب گردید تا در سال ۱۶۶۷ ، موسسه های رونق گیرد که منازل را در برابر آتش سوزی بیمه می نمود . خطر ورشکستگی این مؤسسات آنها را به راه اندازی تجهیزات آتش نشانی واداشت تا از وقوع خسارات جلوگیری نماید .
پس از گذشتن مدت زمان اندکی مشخص گردید که واحد های آتش نشانی وابسته به مؤسسات گوناگون ، کارایی لازم را نداشته ومعقول نمی باشند . لذا مؤسسات در صدد هماهنگی و اتحاد برآمدند تا بتوانند اقدامات مؤثری را در این زمینه انجام دهند .
در سال ۱۸۳۳ ، در لندن ، از ادغام واحدهای آتش نشانی، سازمان واحدی تأسیس شد و در همین سالها ، نخستین تلمبه های بخار آتش نشانی اختراع شد .
گسترش صنعت ، وقوع جنگ های جهانی و حوادث طبیعی، موجب ایجاد انگیزه های تجهیز و ساماندهی آتش نشانی ها شد به طوری که امروزه آتش نشانی ها رکن اساسی و اصلی امدادی کشور های پیشرفته را تشکیل می دهند .
تاریخچه آتش نشانی در ایران
نخستین شهر کشور که به تجهیزات و سازمان آتشنشانی مجهز شد، شهر تبریز بود. در حدود یکصد و پنجاه سال پیش، روسها در این شهر نخستین سازمان آتش نشانی ایران را تاسیس نمودند که برج آتشنشانی تبریز از یادگارهای آن دوران است. دومین و سومین واحدهای آتش نشانی رسمی در جنوب کشور و در شهرهای مسجد سلیمان و آبادان برای حفظ تأسیسات ایجاد شده در پالایشگاه آن شهرها تاسیس شد. سپس با توجه به ایجاد زیر ساختهای اقتصادی در اقصی نقاط کشور، ایجاد واحدهای اطفایی در مناطق مختلف کشور آغاز گردید که میتوان به احداث واحدهای آتش نشانی (اطفائیه) در بلدیه آنروز نام برد که در قطبهای اقتصادی و صنعتی کشور ایجاد شده و بطور مثال احداث پایگاههایی در تهران ۱۳۰۳، قزوین ۱۳۰۳، اهواز ۱۳۰۴، بندر انزلی ۱۳۰۵، شهر رشت ۱۳۱۰، مشهد مقدس ۱۳۱۲، شهر زنجان ۱۳۲۷، شهر اصفهان ۱۳۲۸ و شهر شیراز ۱۳۲۹ نام برد. در تهران نیز اولینبار، یک ژنرال روس در محل سهراه امینحضور، اقدام به تاسیس اولین ایستگاه آتشنشانی نمود و بعدها با گسترش همین واحد و انتقال آن به چهارراه حسنآباد، واحد اطفائیه بلدیه تاسیس گردید. به تدریج با افزایش نیازهای شهر تهران این واحد به دو ایستگاه تهران و شمیرانات توسعه پیدا کرد. در سال ۱۳۲۶ این ایستگاهها به پنج ایستگاه افزایش یافت و امروزه تعداد ایستگاههای حریق تهران در حال رسیدن به ۱۲۵ مورد است. (۱)
۱-۱-حوزه ی ایستگاه آتش نشانی
ایستگاه محلی است برای استقرار و انتظار نیروهای آتش نشانی و نجات و همچنین، نگهداری خودروها و تجهیزات و مواد اطفایی و وسایل نجات و خودروهای آمبولانس، برای کمک های اولیه و حمل مصدوم (البته در ایران ایستگاه های اندکی وجود دارند که خودروهای آمبولانس و اورژانس را نیز نگهداری نمایند).
در ایستگاه، نیروها موظفند در ساعات غیر حادثه، خود و تجهیزاتشان، در آمادگی کامل باشند. در بعضی از ایستگاه ها، بنا به نیاز، یک برج دیده بانی نیز ساخته شده است، که هدف آن دیده بانی به منظور رؤیت آتش سوزی، نگهبانی و همچنین به عنوان لوله ی خشک کن، می باشد. این برج ها عامل مؤثری در شناسایی به موقع حریق ها است، زیرا گاهی مردم به دلایل مختلف، به موقع بع اداره ی آتش نشانی اطلاع نمی دهند و دچار خسارت های بی شمار مالی و جانی می شوند. (۲)
۱-۲-انواع ایستگاه های آتش نشانی :
۱-۲-۱- ایستگاه بزرگ ( مادر )
این ایستگاه در زمینی به وسعت حدود ۶ هزار متر مربع و به طورت چند منظوره ایجاد می گردد، و در آن سه نیروی حریق، نجات و گروه پشتیبانی؛ مستقر می شوند و برای شهرهای بزرگ و پر جمعیت پیشنهاد می شود. فعالیت هایی مانند آموزش مردم، پیشگیری، پشتیبانی، از ایستگاه های فرعی، عملیات ویژه (سقوط، بهمن،زلزله و …)؛ در آن انجام می گردد. وسایل مستقر در این ایستگاه، شامل اتومبیل های حریق (۴ تا ۷ دستگاه)، اتومبیل های گروه نجات (۲ تا ۴ دستگاه) و خودروهای ویژه مانند لودر، جرثقیل، ژنراتور و …؛با توجه به نیاز منطقه می باشد. این ایستگاه از امکانات ورزشی مناسبی برخوردار است. در هر شیفت این ایستگاه ۲۲ تا ۲۳ نفر فعالیت دارند. (۳ )
۱-۲-۲- ایستگاه متوسط
زمین مورد نیاز این ایستگاه حدود ۳ هزار متر مربع است، که در آن بنی ۳ تا ۶ دستگاه اتومبیل حریق و نجات مستقر می باشد و ۱۵ تا ۲۲ نفر آتش نشان در هر شیفت آماده هستند.( ۴)
۱-۲-۳- ایستگاه کوچک
این نوع ایستگاه در زمینی به مساحت حدود ۲۰۰ متر مربع ساخته می شود که ۱ تا ۴ دستگاه، خودروی آتش نشانی و یک دستگاه خودروی نجات با تمام تجهیزات، برای شرکت در یک حادثه ی حریق یا نجات، مستقر خواهد شد و در هر شیفت حدوداً هفت نفر، فعالیت دارند.
لازم به ذکر است که شیفت کاری دو حالت دارد، یکی ۲۴ ساعت کار و ۴۸ ساعت استراحت و حالت دیگر ۲۴ ساعت کار و ۲۴ ساعت استراحت می باشد.
۱-۳-طبقه بندی گروه های آتش نشانی
۱-گروه پیشرو
۲-سری یک
۳-سری دو
۴-پشتیبانی
۵-امداد و نجات (۵)
تعریف گروه های آتش نشانی
۱-۳-۱- گروه پیشرو
از آنجایی که زمان در حوادث نقش مهمی دارد، ازدست دادن زمان می تواند موجب بروز یا تشدید خسارت مالی و جانی گردد؛ لذا معمولاً فرمانده عملیات سری یک، با یک یا حداکثر دو دستگاه وسیله ی نقلیه، که به تجهیزات اولیه ی آتش نشانی و نجات و امداد مجهز است و از سرعت و شتاب کافی برخوردار است، با تعدادی از مأمورین ورزیده ی خود، قبل از بقیه به محل حادثه می رسند و در اولین فرصت، به شناسایی نوع حادثه و راه های مقابله با آن می پردازند و وارد عملیات می گردند.
۱-۳-۲- گروه سری یک
از آن جایی که شرح وظایف دقیق بین مأموران و گروه ها، نقش به سزایی در سرعت عملیات دارد، یک ایستگاه که از امکانات عملیاتی و نیروی انسانی کافی برخوردار است، گروهی تحت عنوان «سرییک» تشکیل می دهند، که وظایف آن در شرکت در عملیات مهار حریق در بافت های قدیمی شهر، که دارای کوچه های کم عرض و پر پیچ و خم می باشد و دسترسی به محل، به علت باریکی و پیچ و خم بودن کوچه میسر نباشد، از کپسول های ضد حریق یا اتصال لوله های آبرسانی، برای مهر حریق بهره می برند و در صورتیکه حادثه قابل مهار کردن نباشد، از نیروی سری دو کمک می گیرند.
۱-۳-۳ گروه سری دو
نیروهای سری دو، معمولاً مجهز به وسایل نقلیه بزرگتر و تواناتر می باشند و برای حوادث شهری که نیاز به نیرو و امکانات بیشتری دارد یا بعد مسافت آن تا ایستگاه دور می باشد، اعزام می شوند. این گروه شامل ۲ یا ۳ وسیله ی نقلیه حامل آب کف های شیمیایی و دیگر امکانات مورد نیاز می باشد.
۱-۳-۴- گروه پشتیبانی
در بعضی از حوادث شهری و منطقه ای، حادثه به شدتی سنگین است که با تجهیزات و وسایل موجود آتش نشانی و هلال احمر، عملیات دچار مشکل و نقص می گردد و نیاز به وسایل پشتیبانی، شامل جرثقیل، کامیون حامل نردبان- بالابر، لودر، قایق نجات و … می باشد. در این گونه موارد از امکانات و وسایل پشتیبانی ایستگاه، جهت عملیات استفاده می گردد.
۱-۳-۵- گروه های امداد و نجات
پیشرفت تکنولوژی و مکانیزه شدن ابزار، باعث ساخت و تولید وسایلی می شود که روز به روز آسایش و رفاه انسان را در زندگی، به دنبال دارد.همچنین اگر این امکانات و وسایل به طور صحیح استفاده نشود، می تواند خطر آفرین باشد، به طوری که همه ساله جان میلیون ها انسان را مورد هجوم حوادث مختلف قرار داده و تعداد بی شماری را به کام مرگ یا نقص عضو می کشاند. پس می طلبد حوادث را واقع بینانه مد نظر قرار داده، تا با درک و توجه خاص به آن، به تدریج باعث کاهش آمار حوادث در تمام سطوح باشیم. لذا در همین راستا دومین گروهی که در سازمان آتش نشانی مسؤلیت امداد رسانی به حوادث شهری و برون شهری را بر عهده دارد، گروه نجات و امداد می باشد. این گروه متشکل از کادری مجرب با تخصص های منحصر به فرد می باشد، که وظایف آنان نجات و انتقال مصدومین و مجروحین ناشی از حوادث مختلف، به اماکن درمانی است.
به طور مختصر، وظیفه ی عملیاتی گروه های نجات و امداد شرکت در عملیات امداد رسانی، بجز موارد آتش سوزی است؛ و هرگاه جان انسان یا حیوانی در خطر باشد، به عملیات می پردازند و در دو بُعد کلی که یکی شرکت در حوادث شهری و دیگری حوادث منطقه ای خلاصه شده است؛ که به اجمال به ذکر بعضی نمونه های عملیات می پردازیم.(۶)
حوادث شهری که نیاز به گروه های امداد و نجات می باشد :
-فروکش نمودن منازل و سقوط افراد در آن
-حادثه ی چرخ گوشت
-محصور ماندن در ساختمان یا در مکانی دیگر
-محصور ماندن افراد در منازل و کارگاه ها در حین تخریب
-قطع درختان پوسیده و خطر دار قبل از طوفان
-غرق شدن افراد در سدها و بندها
-محصور شدن در آسانسور
-رفع آب افتادگی منازل در فصول بارندگی
و……………………………………….
فهرست مطالب
چکیده ……………………………………………………………………………………………………………………………………………۱
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۲
فصل اول مطالعات موضوعی
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۴
معرفی آتش نشانی………………………………………………………………………………………………………………………..۵
تعریف آتش نشانی………………………………………………………………………………………………………………………..۷
دسته بندی کلی ایستگاه های آتش نشانی………………………………………………………………………………….۷
تاریخچه تشکیل آتش نشانی در جهان و ایران……………………………………………………………………………۸
۱-۱-حوزه ایستگاه آتشنشانی…………………………………………………………………………………………………….۱۰
۱-۲-انواع ایستگاه های آتش نشانی…………………………………………………………………………………………..۱۰
۱-۳-طبقه بندی گروه های آتش نشانی……………………………………………………………………………………۱۱
۱-۴-تجهیزات آتش نشانی…………………………………………………………………………………………………………۱۳
۱-۵-مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی…………………………………………………………………………………۱۷
۱-۶-ضوابط ایستگاه های آتش نشانی………………………………………………………………………………………۲۲
۱-۷-طرح ریزی ایستگاه آتش نشانی……………………………………………………………………………………….۳۶
۱-۸-سطوح و مرتبه خدمات آتش نشانی………………………………………………………………………………..۳۷
فصل دوم مطالعات محیطی و تجزیه و تحلیل سایت
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………..۴۷
قسمت الف : مطالعات تهران…………………………………………………………………………………………………….۵۳
الف-۲-۱-مشخصات جغرافیایی استان تهران………………………………………………………………………….۵۷
الف-۲-۲-اقلیم و آب و هوای استان تهران……………………………………………………………………………..۶۱
الف-۲-۳-وضعیت زمین شناختی استان تهران………………………………………………………………………۶۳
الف-۲-۴-آلودگی های استان تهران……………………………………………………………………………………….۶۷
الف-۲-۵-وضعیت دسترسی ها در استان تهران……………………………………………………………………..۶۹
الف-۲-۶-ساختار خدماتی در استان تهران…………………………………………………………………………….۷۱
الف-۲-۷-سیاست در استان تهران………………………………………………………………………………………….۷۴
الف-۲-۸-اقتصاد در استان تهران……………………………………………………………………………………………۷۶
الف-۲-۹-جاذبه های فرهنگی و تاریخی استان تهران…………………………………………………………..۷۸
الف-۲-۱۰-جاذبه های طبیعی استان تهران………………………………………………………………………….۷۹
فسمت ب : بررسی سایت
ب-۲-۱-موقعیت سایت…………………………………………………………………………………………………………..۸۰
ب-۲-۲-دسترسی های سایت………………………………………………………………………………………………..۸۳
ب-۲-۳-شکل هندسی زمین………………………………………………………………………………………………….۸۳
ب-۲-۴-موقعیت زمین نسبت به مناطق …………………………………………………………………………………….۸۴
ب-۲-۵-عوامل مصنوعی زمین…………………………………………………………………………………………………….۸۷
ب-۳-۱-عوامل مهم در انتخاب سایت…………………………………………………………………………………………۸۹
فصل سوم بررسی نمونه های مشابه
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………۹۰
۳-۱-نمونه های ایستگاه های آتش نشانی…………………………………………………………………………………..۹۲
۳-۱-۱-ایستگاه آتش نشانی برندویر……………………………………………………………………………………………۹۵
۳-۱-۲-ایستگاه آتش نشانی ویترا……………………………………………………………………………………………….۹۸
فصل چهارم برنامه فیزیکی و دیاگرام
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۶
۴-۱- بررسی ضوابط و مقررات فضاها………………………………………………………………………………………….۱۰۹
۴-۲-سایر فضاهای آتش نشانی……………………………………………………………………………………………………۱۱۲
۴-۳-نوع ایستگاه انتخابی جهت طراحی آتش نشانی………………………………………………………………….۱۱۳
۴-۴-دیاگرام…………………………………………………………………………………………………………………………………۱۱۳
۴-۴-۱-دیاگرام نمونه…………………………………………………………………………………………………………………..۱۱۳
۴-۴-۲-دیاگرام طرح پیشنهادی………………………………………………………………………………………………….۱۱۴
۴-۵-برنامه فیزیکی………………………………………………………………………………………………………………………۱۱۵
***************************************************************************
پس از پرداخت آنلاین لینک دانلود فایل همان لحظه به طور خودکار به ایمیل شما ارسال خواهد شد.
سازمان آتشنشانی مشهد بعنوان یکی از سازمانهای تابعه شهرداری مشهد طبق شرح وظایف خود در خدمت همشهریان عزیز میباشد. (بطور کلی در ایران و خیلی از دیگر کشورها نیز آتشنشانی و خدمات ایمنی زیر نظر شهرداریها اداره میشود.) و این سازمان از نظر تعداد ایستگاهها و گستردگی بعد از تهران دومین آتشنشانی کشور است که بخاطر ماموریتهای بسیار زیاد و خطرناک همواره در ردههای بالای دیگر سازمانهای امدادی کشور قرار دارد. خطر و حادثه همواره جزئی تفکیک ناپذیر از این حرفه پر استرس میباشد و سلامت روحی و بدنی آتشنشانان در طول خدمت صدمان جبران ناپذیری را متحمل میشود. نمونه بارز آن شهادت 4 نفر از بهترین آتشنشان مشهد در حادثه انفجار قطار نیشابور میباشد. و تعداد زیادی زخمی که در اثر اتفاقهای گوناگون در حین کار هر سالی روی میدهد. اگر بخواهیم نگاهی به سازماندهی، تشکیلات و فعالیتهای آتشنشانی داشته باشیم. بایستی تقسیمبندی کاری و حیطه وظایف هر کدام را از نظر بگذرانیم:
الف) سازماندهی و تشکیلات آتشنشانی مشهد:
1- مدیر عامل و معاونین وی: در حال حاضر مدیر عامل آتشنشانی مشهد آقای مهندس کریمینیک میباشند که دارای معاونتهایی در بخشهای آموزش و پیشگیری، عملیاتی و اداری و مالی میباشند.
بخش آموزش و پیشگیری:
در این قسمت مهم سازمانها عمدة کار بر آموزش همگانی از سنین کودکی تا بزرگسالی و کلیه اقداماتی که به نحوی در جلوگیری از بروز آتش سوزی و حادثه نقش دارند استوار است، و این مهم با حضور تعداد زیادی کارشناس با تجربه که هر یک در زمینهای خاص دارای تخصص میباشند، انجام میشود. در معاونت آموزش و پیشگیری گروهی از کارشناسان در طول سال با برگزاری کلاسهای آموزشی در مهد کودکها، مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان، کارگاهها، کارخانجات و .... سعی میکنند تا جائی که امکان دارد همشهریان عزیز را با نحوة جلوگیری از بروز حوادث مختلف آشنا کرده و همچنین به آنها بیاموزند که در صورت بروز آتشسوزی و هر نوع حادثه چگونه از خود و دیگران محافظت کنند و در صورت در دسترس بودن کپسولهای دستی آتشنشانی چگونه از این خاموش کنندهها و از هر یک در چه مواردی استفاده کنند. علاوه بر این آموزش مستمر و همیشگی آتشنشانان و نجاتگران مشهد در طول سال نیز بر عهده این معاونت میباشد و همواره همکاران را با جدیدترین روشهای امداد رسانی و نحوة کار با تجهیزات جدید و مدرن آشنا میسازد.
در کنار موارد بالا با توجه به گستردگی و رتبة بالای آتشنشانی مشهد در کشور، معاونت آموزش و پیشگیری مشهد بعنوان مرکز آموزش کلیة آتشنشانان استانهای گلستان، خراسان شمالی و جنوبی، سمنان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان میباشد و آتشنشانان این استانها در بدو استخدام دورههای مختلف آتشنشانی و امداد رسانی را در مشهد گذرانده و سپس جهت انجام وظیفه به استانها و شهرهای خود اعزام میشوند. در حال حاضر نیز کتاب آموزش مقدماتی آتشنشانی تالیف شده در مشهد بعنوان یکی از جزوات کامل و معتبر در کلاسهای آموزشی آتشنشانان تدریس میشود.
بخش معاونت عملیاتی:
با توجه به وسعت زیاد شهر مشهد و تعداد زیاد ایستگاههای آتشنشانی در سطح شهر اکنون سازمان آتشنشانی مشهد به دو معاونت عملیاتی تقسیم شده که حوزة یک معاونت عملیاتی (منطقه غرب مشهد) و حوزه دو (منطقه شرق مشهد) را تحت پوشش داشته و در رأس هر یک، یک نفر بعنوان معاون عملیاتی قرار دارد. وظیفه یک معاون عملیاتی نظارت وسازماندهی کلیه امور مربوطه به فعالیتهای امداد رسانی و اطفاء حریق از تأمین نیروی متخصص و کارآزموده تا فراهم آوردن کلیه تجهیزات مورد نیاز؛ چیدمان نیروها، تعیین ایستگاه محل خدمت، معرفی فرماندهان شیفت و معاونین آنها و سرپرستان ایستگاهها و همچنین علتیابی آتشسوزیها میباشد.
(در مورد علتیابی حریقها، در هر منطقه عملیاتی مشهد تیم علتیابی وجود دارد که این تیم تشکیل شده است از معاون عملیاتی منطقه، چند نفر از سرپرستان ایستگاهها، و چند نفر متخصص علتیابی که هر یک در زمینههایی چون برق، شیمی و ... تخصص دارند و این تیم علتیابی پس از شرح لحظات اولیه حادثه از حادثه دیدگان، اظهارات فرمانده شیفت ایستگاه عملیات کننده و نشانهها و علامتهای بجا مانده از آتشسوزی، علت حادثه را تعیین میکنند.)
بخش معاونت اداری ومالی:
در این حوزه نیز، همان طور که از نامش پیداست، معاون مالی اداری مربوطه به همراه کلیه نیروهای تحت پوشش کلیه هزینهها و درآمدهای سازمان را زیر نظر داشته و علاوه بر تعیین بودجه سالانه سازمان، در طول هر سالی و برای سال بعد آنچه را که از تجهیزات عملیاتی و ... مورد نیاز سازمان میباشد در لیست خرید قرار داده و با درخواست بودجه مناسب از شهرداری اقلام به خرید آن میکند.
فعالیتها و ماموریتهای آتشنشانی مشهد:
با توجه به تنوع حوادث و ماموریتهای آتشنشانی در بُعد عملیاتی همکاران به دو دسته تقسیم میشوند که هر یک در موارد خاصی به کمک همشهریان عزیز میشتابند:
1- گروه نجات:
بطور کلی در حوادثی که احتیاج به نجات جان باشد گروهی از همکاران دوره دیده تحت عنوان گروه نجات به محل حادثه اعزام میشوند که دورههای خاص و گوناگون امداد و نجات را گذرانده و تجهیزات مخصوص این کار را نیز در اختیار دارند. هم اکنون در سه منطقه شهر مشهد ایستگاه نجات وجود دارد که ایستگاه یک در محل میدان مادر قاسمآباد، ایستگاه دو در پنجراه پایین خیابان و ایستگاه سه نجات در آخر سناباد در حوادث مختلف به مأموریت اعزام میشوند. در این گروه یک نفر بعنوان فرمانده نجات وجود دارد که معمولاً ماهرترین و با تجربهترین فرد گروه نیز میباشد و سایر نفرات زیر نظر ایشان و با دستورات مستقیم وی عملیات نجات را انجام میدهند.
لباس عملیاتی نجاتگران:
این گروه دارای لباس یکسره زرد رنگ با قسمتهای مختلف که در واقع لزوم بتوانند طناب و چنگکهای مخصوص را جهت بالا و پایین رفتن از مکانهای گود و مرتفع در آن قرار دهند، کلاه ایمنی مخصوص با چراغهای باطری خود نصب شده روی قسمت جلوی آن و دیگر تجهیزات انفرادی مانند کفشهای ایمنی، دستکشهای مخصوص و.... میباشند.
موارد مختلف مأموریتهای گروه نجات:
این گروه از آتشنشانان دارای مأموریتهای بسیار متنوع میباشند و در مواردی مانند: سقوط در چاه، ماندن زیرآوار، ماندن در خودرو پس از تصادف، حیوانات وحشی، مار، زنبور، گیر کردن در اتاقهای در بستهف سقوط از کوه، گیر کردن اعضای بدن در میان دستگاههای مختلف برقی و مکانیکی، و هر موردی که سلامت و جان همشهریان گرامی را با خطر مواجه کند به کمک آنان میشتابند. مانند آسانسور، غرق شدگی، اگر از نظر آماری و نگاهی به فعالیتهای این دسته از آتشنشانان بپنداریم در فصولی گرمتر سال بیشتر مواردی، مانند زنبور، مار، آوار و در فصول سردتر مواردی مانند گازگرفتگی (گاز منواکسید کربن CO که حاصل از سوخت ناقص گاز شهری و مسدود بودن دودکشها میباشد) و گیر کردن در اتاقهای در بسته، بیشتر مأموریتها را بخود اختصاص داده و دیگر موارد مانند تصادفات رانندگی و ..... در طول سال چندان تفاوتی بین فصول گرم و سرد سال ندارند.
2- آتشنشانان
در کلیه حوادثی که آتش نقشی در آن داشته باشد نیروهای دوره دیده و مجهز آتشنشان به محل اعزام میشوند. هم اکنون شهر مشهد دارای 22 ایستگاه آتشنشانی میباشد که در طول هر سال بطور متوسط در بیش از سه هزار ماموریت اطفاء حریق انجام وظیفه مینمایند در راس هر ایستگاه آتشنشانی سر پرست ایستگاه قرار دارد که زیر نظر معاون عملیاتی کار میکند و فرماندهان شیفت و معاونین و نیروهای ایستگاه را تحت پوشش داشته و بر کلیه موارد موجود در ایستگاه مانند تجهیزات، ماموریتها، جابجایی نیروها در هر شیفت، کمبودهای رفاهی و اقامتی و.... نظارت کرده و با هماهنگی معاون عملیاتی و دیگر بخشهای سازمان نسبت به رفع کمبودها اقدام میکند.
(با توجه به این که نحوة کار سازمان آتشنشانی بصورت 24 ساعت میباشد و هر یک از آتشنشانان پس از ورود به محل کار باید 24 ساعت کامل در محل خدمت حوزه حاضر باشند بنابراین بایستی از نظر امکانات تفریحی و رفاهی نیز بطور کامل تامین باشند).
نحوه کار ایستگاههای آتشنشانی بصورت شیفتی و هر شیفت 24 ساعت میباشد که از 30/7 صبح آغاز و به ساعت 30/7 روز بعد ختم میشود. و پس از آن آتشنشانان 24 ساعت زمان استراحت دارند. در رأس هر شیفت فرمانده شیفت قرار دارد که به همراه معاون خود کلیه امور کاری، عملیاتی و... شیفت خود را تحت نظارت دارد و در ماموریتهای اطفاء حریق نیروهای هر شیفت بطور کامل طبق نظرات و دستورات ایشان انجام وظیفه مینمایند. چیدمان نیروهای هر شیفت را نیز با توجه به نوع ماموریت فرمانده شیفت بر عهده دارد و ایشان موظف است بر ورود و خروج، انضباط فردی و جمعی، کارایی و مهارت آتشنشانان و رفع کمبودها و اطلاع آن به سرپرست ایستگاه و... اشراف و نظارت داشته باشد.
در هر ایستگاه آتشنشانی و اطفاء حریق دو گروه آتشنشان وجود دارد که هر یک در موارد تعیین شدهای از حریقها به مأموریت اعزام میشوند که گروه اولی تحت عنوان سری یک و گروه دوم بنام سری دو شناخته میشوند. در آتشسوزیهایی که مربوط به منازل، انبارها، مغازهها، کارخانجات، خودروها و از این دسته میباشد، سری یک به محل اعزام میشوند و در آتشسوزیهای باغ، جنگل، علوفه، خرمن، و زمینهای افتاده سری دو به محل اعزام میشوند. نحوة اعزام همکاران نیز بدین شکل میباشد که پس از تماس شهروندان و اعلام آدرس و نوع آتشسوزی به مرکز فرماندهی، این مرکز با توجه به محدودهبندی هر ایستگاه نزدیکترین ایستگاه را به آدرس داده شده گسل میدارد. بدین ترتیب که با به صدا درآوردن خود را به خودروها رسانده و درون خودرو بوسیله بیسیم آدرس و نوع آتشسوزی را از فرماندهی استعلام کرده و راهی محل میشوند.
لباس و تجهیزات انفرادی آتشنشانان:
هر آتشنشان برای حفظ ایمنی و جان خود در مأمورتهای بسیار خطرناک آتشسوزی آتشسوزی دارای کلاه ایمنی ضد انفجار، اورکت و شلوار مخصوص حریق، دستکشهای نسوز، کفشهای ایمنی مخصوص، دستگاههای تنفسی و... میباشد که در هر ماموریت و پس از سوار شدن خودرو این تجهیزات انفرادی را پوشیده و بصورت کاملاً مجهز در محل حادثه از خودرو پیاده میشود.
نحوه تماس شهروندان با سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی مشهد و درخواست کمک:
هر نوع حادثهای که جان و مال همشهریان گرامی بخطر بیفتد و نیاز به کمک فوری داشته باشند، در صورت بروز بایستی در کمال خونسردی فقط با شماره تلفن (125 مرکز فرماندهی آتشنشانی) تماس گرفته و پس از شرح نوع حادثه و یا آتشسوزی و آدرس دقیق و کامل و در صورت وجود شماره تلفن خود درخواست امداد رسانی نمایند، نیروهای متخصص و کارکشته این مرکز بلافاصله پس از اطمینان از چگونگی و نوع ماموریت نیروهای ایتسگاه مربوطه را به طریقی که گفته شد به محل اعزام میکند.
تعریف سوختن
ترکیب شیمیایی مادة قابل اشتعال با اکسیژن هوا، در درجه حرارت مورد نیاز را سوختن گویند.
مثلث آتش (بدون شعله)
آتش هنگامی بوجود میآید که سه عنصر اصلی ایجاد آن، اکسیژن، حرارت، مواد سوختنی به اندازه کافی موجود باشد. سه عامل فوق سه ضلع مثلثی را تشکیل میدهند که آن را مثلث آتش مینامند. حال اگر بتوان به وسیلهای فقط یک عامل از این سه عامل را از صحنه خارج نماییم. ارتباط آنها با هم قطع گشته و آتش خاموش میگردد.
سوخت (مواد قابل سوختن):
بطور کلی مواد موجود در طبیعت به دو دسته تقسیم میشوند.
الف) مواد غیر قابل سوختن:
این مواد در شرایط معمولی قابل سوختن نمیباشند و با اکسیژن هوا ترکیب نمیشوند مانند: خاک رس، ماسه، سنگ و بسیاری از سنگهای آهکی و خاکها و مواد معدنی طبیعی خاکستر استخوان و غیره ........... وجود این مواد نه تنها موجب بوجود آمدن هیچگونه احتراقی نمیشوند، بلکه در پارهای از مواقع خود کمکی برای خاموش کردن نیز به حساب میآیند مانند شن، ماسه و خاک.
ب) مواد قابل سوختن:
مواد قابل اشتعال در طبیعت به سه حالت وجود دارند:
1- مواد سوختنی جامد: مانند چوب، ذغال، کاغذ، پارچه و...
2- مواد سوختنی مایع: مانند فرآوردههای نفتی، الکلها و...
3- مواد سوختنی گاز: مانند متان، اتان، پروپان و.... (گاز طبیعی) و استیلن، اتیلن، پروپلین و.... (گاز مصنوعی)
حرارت:
احتراق هنگامی صورت میگیرد که درجه حرارت بر حسب نوع و جنس مواد ترکیب شونده با جسم سوزنده به حد کفایت رسیده باشد.
اکسیژن:
باید دانست که عمل سوختن به وسیله اکسیژن موجود در هوا ایجاد میشود ترکیب هوا عبارتند از: 1/78% نیتروژن، 21% اکسیژن، 9% ارگن و گازهای دیگر.
در عمل سوختن، ماده قابل سوختن در هوا باید در کنار هم قرار گیرند. هر چه سطح جسم قابل سوختن تماس بیشتری با اکسیژن هوا داشته باشد. عمل سوختن آسانتر و سریعتر انجام میگیرد. بنابراین هر چه ذرات جسم سوزنده ریزتر باشد. چون سطح تماس آن با هوا (اکسیژن) زیادتر است، زودتر مشتعل میگردد به همین دلیل گازها زودتر از مایعات و مایعات زودتر از جامدات، آتش میگیرند.
راههای مختلف انتقال حرارت:
چون در بررسی و مطالعه چگونگی به وجود آمدن آتشسوزی و طریقة اطفاء آن روشهای مختلف انتقال حرارت جهت جلوگیری از توسعه آتشسوزی اهمیت زیادی دارد. بنابراین راههای مختلف این انتقال را بیان مینماییم.
1- روش مستقیم یا هدایت:
در این طریق جسم به علت مجاورت با یک کاتون آتش گرم میشود.
یعنی حرارت از یک جسم که دارای درجه حرارت بالاتر میباشد به یک جسم دیگر که دارای درجه حرارت پایینتر است منتقل میگردد. مانند گرم شدن فلزی در سقف یا پایه ساختمانها از اتاقی به اتاق دیگر گسترش یابد مگر این که این ستونهای فلزی از میان دیوارهای مقاوم در برابر آتش عبور کرده باشند.
2- روش غیر مستقیم یا جابجایی:
در این طریق به علت جابجایی و حرکت هوا گرم حرارت انتقال مییابد. در آتشسوزیها بعلت گرم شدن بخارات و گازهای زیادی به وجود میآید که این گازهای گرم از طریق پلکانها و کاتالهای آسانسورها به طرف بالا حرکت کرده و باعث گسترش حریق در طبقات مختلف سازمان میگردد. معمولاً قریب 75% حرارت یک حریق بوسیله هوای محیط و گازهای تولیدی دور میشود زیرا بر اثر حرارت زیاد هوای کانون حریق گرم، و باعث گرم کردن کلیه مواد و اجسام مسیر خود شده و بعضی را ممکن است به درجه احتراق برساند همچنین تداوم صعود هوای داغ موجب میشود که هوای تازه از زیر کشیده شده جای آن را بگیرد. که در نتیجه به شدت و توسعه حریق کمک میگردد.
3- روش تشعشع:
در این طریق حرارت بصورت امواج حرارتی (نورانی) انتقال مییابد امواج نورانی در مسیر خود تا به مانع برخورد نکردهاند حرکت میکنند. مانند گرمای حاصل از جذب اشعه خورشید. در تشعشع هر چه جسم بیشتر قابلیت جذب داشته باشد زودتر گرم میشود. (یک جسم سیاه زودتر جذب حرارت مینماید تا یک جسم صیقلی و روشن)
عوامل ایجاد آتش:
عوامل ایجاد کننده اغلب آتشسوزیها را میتوان به شرح زیر تقسیمبندی کرد.
1- تماس مستقیم با شعله یا مواد مشتعل
2- وجود درجه حرارت کم برای مدت زیاد
3- گرم شدن خودبخود و سوختن
4- انفجار با انتشار سریع شعله
5- صاعقه (رعد و برق)
6- انفجار ذرات معلق در هوا
7- الکتریسیته
8- فعل و انفعالات شیمیایی
9- مالش، فشار، ضربه به علت سقوط اجسام
10- الکتریسیته ساکن
در حالات مذکور به محض اینکه حرارت ماده به نقطة اشتعال رسید، شروع به سوختن میکند به شرط آنکه به اندازه کافی اکسیژن موجود باشد. البته باید توجه داشت که نقطه اشتعال هر ماده تابع شرایط و وضع خاصی است که در آن شرایط وضع ماده قرار گرفته باشد. مثلاً اگر ماده خشک باشد آسانتر میسوزد و اگر مرطوب باشد مشکلتر خواهد سوخت.
تفاوت گاز و بخارات قابل اشتعال:
تفاوت گاز و بخار در این است که، گاز مادهای است که همیشه در درجه حرارت و فشار عادی به حالت گاز است در صورتیکه بخار گازی است که از جسمی که بر اثر گرم شدن آن متصاعد شده است و این جسم در درجه حرارت معمولی و عادی بحالت مایع یا جامد است.
روشهای اطفاء حریق:
1- سرد کردن: سرد کردن در حقیقت از بین بردن ضلع حرارت میباشد. همانطوریکه ذکر گردیده یک جسم قابل اشتعال در یک درجه حرارت بخصوص شروع به سوختن مینماید. حال اگر بوسیله سرد کردن درجه حرارت یک ماده قابل اشتعال را پایین آوریم یکی از اضلاع مثلث آتش را از بین برده و در نتیجه آتش خاموش میگردد. باید توجه کرد که سرد کردن بعد از اینکه درجه حرارت جسم به پایین نقطه اشتعال رسید. جهت اینک دوباره مشتعل نشود باید ادامه پیدا کند، سرد کردن به طرق مختلف صورت میگیرد. (در حریق جامدات توسط آب، در حریق مایعات توسط کف بخاط داشتن آب در جوار حبابها) ولی باید توجه داشت که در هر نوع آتش سوزی مجاز به استفاده از آب نیستیم.
2- خفه کردن (قطع اکسیژن): با از بین بردن ضلع اکسیژن است که، مانع از دسیدن اکسیژن به جسم قابل اشتعال میگردیم، به این روش خفه کردن میگویند. در این حالت از کپسولهای آتش نشانی یا پتو خیس یا هر وسیلة دیگری که بتواند راه نفوذ اکسیژن را به محل سوخت ببندد، استفاده میشود.
3- جدا ساز (سد کردن): اگر به وسیلهای مانع از رسیدن سوخت به کانون اشتعال گردیم عمل سد کردن را انجام دادهایم، مانند: بستن شیر مخزن گاز که تولید آتش سوزی کرده است، یا دور کردن مواد قابل اشتعال از محوطه آتش جهت جلوگیری از توسعه آتش و ...
طبقه بندی انواع آتش سوزیها:
گروه A: (آتش سوزی جامدات قابل اشتعال):
که اغلب دارای ماهیت آلی (ترکیبات کربندار) اتفاق میافتد، در این طبقه جای میگیرند و معمولاً از سوختن آنها: خاکستر باقی میماند. این دسته از آتش سوزیها بسیار معمول هستند، و موثرترین عامل خاموش کننده نیز عموماً آب بصورت جت یا اسپری میباشد.
گروه B: (آتش سوزی مایعات قابل اشتعال):
این آتش سوزیها مربوط به مایعات یا جامداتی میباشد که به مایع تبدیل میشوند و بمنظور انتخاب عامل موثر برای اطفاء حریق در این نوع آتش سوزیها میتوان مایعات قابل اشتعال را به دو گروه ذیل تقسیم بندی کرد:
الف) مایعاتی که قابل امتزاج با آب هستند مانند الکل و استن
ب) مایعاتی که غیر قابل امتزاج با آب میباشند مانند نفت، گازوئیل و ...
بایستی برای اطفاء حریق در نوع اول از آب و ... و در نوع دوم از کف و پودرهای شیمیایی خشک استفاده نماییم.
گروه C: (آتش سوزی گازهای قابل اشتعال):
این آتش سوزیها مربوط به گازها و یا گازهای مایع بوده، که معمولاً به صورت پخش مایع یا نشت گاز آتش سوزی انجام میگیرد. نمونه این گازها عبارتند از: متان، پروپان، بوتان و غیره ...... برای مهار آتش سوزیها سطحی این نوع گازها از پودر شیمیایی خشک و کف میتوان استفاده کرد (اسپری کردن آب معمولاً به عنوان سرد کننده مخازن گازها بکار میرود).
گروه D: (آتش سوزی فلزات قابل اشتعال):
مواد اطفاء حریق که دارای آب باشند برای این آتش سوزیها بیاثر، و حتی خطرناکاند. همچنین بکار بردن گاز کربنیک و پوردهای شیمیایی خشک (بیکربناتها) ممکن است در مورد اغلب خطرناک باشد. در غالب آتش سوزیها مربوط به فلزات بکار بردن پودر گرافیت – پودر تالک (طلق) – خاکستر بیکربتان دو سود – سنگ آهک و ماسه خشک معمولاً مطلوب خواهد بود. پودهای خاص ترکیبی برای اطفاء آتش سوزی بعضی از فلزات به ویژه در موارد پرتوزا توصیه شدهاند.
گروه E: (آتش سوزی تاسیسات الکتریکی):
این آتش سوزیها شامل آتش سوزی وسایل الکتریکی و الکترونیکی میباشد. روش معمولی در این آتش سوزیها قطع برق و استفاده از روش صحیح برای اطفاء حریق آنچه که میسوزد میباشد. و زمانی که از این روش نمیتوان استفاده کرد یقینا باید از واسطههای اطفاء حریقی استفاده میشود که هادی الکتریسیته نبوده و به دستگاههای طریف نیز صدمه نرساند. این مواد شامل: دیاکسید کربن و پوردهای خشک میباشند.
خاموش کنندههای دستی
1- تعریف خاموش کننده:
خاموش کننده دستی به وسیلهای گفته میشود که برای مبارزه با آتش سوزی طراحی و ساخته شده است. و با حداکثر 14 کیلوگرم ظرفیت مواد خاموش کننده، یکنفر به راحتی قادر به حمل و استفاده از آن میباشد.
انواع بزرگتر آن بر روی چرخ – ارابه یا خودرو قرار داده میشود و یا به طور ثابت در اماکن نصب میگردد.
2- کاربرد:
از خاموش کنندههای دستی با توجه به مواد اطفایی داخل آن میتوان در لحظات اولیه شروع آتش سوزی و همچنین برای حریقهای کوچک و موضعی استفاده کرد.
3- انواع خاموش کنندههای دستی:
الف) خاموش کنندههای آبی
ب) خاموش کنندههای کفی
ج) خاموش کنندههای پودری
د) خاموش کنندههای گاز دیاکسید کربن CO2
و) خاموش کنندههای گاز هالوژنه
4- تامین فشار:
برای خارج شدن مادة اطفایی، از خاموش کننده و پرتاب آن به طرف آتش نیاز به فشار است که این فشار از راههای مختلف به شرح زیر تامین میگردد:
الف) فشار (گاز) حاصل از واکنش دو ماده شیمیایی
ب) فشار یک گاز بیاثر (معمولاً ازت یا دیاکسید کربن) موجود در محفظه فشنگی
ج) فشار از طریق کمپرس کردن (فشردن) هوا به داخل بدنه و تحت فشار قرار دادن آن
د) فشار درونی ماده خاموش کن
5- طرز عمل دستگاههای خاموش کننده:
معمولاً خاموش کنندهها به دو طریق مواد را به خارج هدایت میکنند.
الف) واژگونی ب) مستقیم
الف) طریقه واژگونی:
در این طریقه برای خارج شدن ماده اطفایی از خاموش کننده باید دستگاه را به صورت واژگون (سر و ته) گرفت در غیر این صورت ماده اطفایی خارج نمیشود و فقط عامل فشار (گاز) آن تخلیه میگردد که این عملکرد بیشتر در انواع قدیمی به چشم میخورد.
ب) طریقه مستقیم:
در این نوع عملکرد احتیاج به واژگون کردن دستگاه خاموش کننده نمیباشد و از دستگاه به صورت عادی استفاده میشود.
6- زمان تخلیة خاموش کنندهها:
معمولاً در هر کشوری زمان تخلیة خاموش کنندهها با توجه به شرایط استاندارد آن کشور تنظیم میشود. استانداردهای موجود دربارة خاموش کنندهها در کشورهای مختلف با اختلاف ناچیزی در بعضی موارد مشابه یکدیگرند. در جدول زیر حداقل زمان تخلیه خاموش کنندهها در استاندارد ایران داده شده است:
وزن ماده حداقل زمان تخلیه در استاندارد ایران
1 تا 3 کیلوگرم 8 ثانیه
3 تا 6 کیلوگرم 10 ثانیه
6 تا 9 کیلوگرم 10 ثانیه
9 تا 14 کیلوگرم 10 ثانیه
7- قدرت پرتاب:
برای اینکه بتوان بدون نزدیک شدن زیاد به آتش مواد اطفایی را بر روی آتش پاشید، معمولاً در استانداردها متراژ حداقلی جهت پرتاب مواد اطفایی خاموش کنندهها در نظر گرفته میشود که این فاصله در خاموش کنندهها متفاوت بوده و بین 3 الی 7 متر میباشد. به طور مثال در استاندارد برای صورت اسپری پرتاب نماید، حداقل 4 متر در نظر گرفتهاند و برای خاموش کننده کفی هنگامی که صورت جت پرتاب شود حداقل 5 متر در نظر گرفته شده است.
8- درصد تخلیه:
معمولاً در طرح و ساخت خاموش کنندهها درصد تخلیه مواد خاموش کن یکی از موارد مورد نظر است که برای این منظور در شرایط عادی و شارژ دستگاه حداقل درصد مواد داخلی آن که باید تخلیه شود در نظر گرفته میشود در این درصد برای خاموش کنندههای پودری 85% و دستگاههای محتوی آب، کف یا دیاکسید کربن و مواد هالوژنه 95% است.
9- شیلنگ و نازل:
معمولاً باید خاموش کنندههایی که دارای ظرفیت بیش از سه کیلوگرم هستند دارای شیلنگ و نازل مجزا که به شیلنگ متصل است، باشند.
بلندی این لولهها نباید کمتر از 80% بلندی بدنه خاموش کننده باشد این لوله در مقابل مواد داخلی خاموش کننده نفوذ ناپذیر و تا زمانیکه خاموش کننده برای عمل بکار گرفته نشده لوله (نازل) باید طوری طراحی گردد که در اثر تخلیه مواد، احتمال شکستگی یا بیرون آمدن از محل خود وجود نداشته باشد.
انواع خاموش کنندههای پودری:
خاموش کنندههای پودری به اندازههای مختلف از یک کیلوگرم تا چند کیلوگرم در انواع مختلف دستی، چرخی، ارابهای ساخته میشود که انواع دستی آن با گنجایش یک تا 14 کیلوگرم را میتوان به دو گروه تقسیم کرد. (پودر و هوا – پودر و گاز).
خاموش کنندههای گاز کربنیک:
از سالها قبل گاز دیاکسید کربن (CO2) بعنوان یک گاز اطفاء حریق در دستگاههای ثابت اتوماتیک در خاموش کنندههای دستی و چرخدار مورد استفاده قرار گرفت و اکنون نیز مصرف فراوانی دارد.
(CO2) گازی غیر قابل احتراق، بیبو، خنثی، غیر سمی، فاسد نساز و هادی الکتریسیته نیست، و وزن آن سنگینتر از هواست، لذا در صورت پرتاب روی حریق، اکسیژن را خارج و خود جانشین آن میگردد در حقیقت با تقلیل درصد اکسیژن هوا، حالت خفگی پیدا کرده و حریق را اطفاء مینماید.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 43 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه24
فهرست مطالب
مقدمه
باب اول
در عدل و تدبیر و رای
باب دوم
در احسان
باب سوم
در عشق و مستی و شور
باب چهارم
در تواضع
مقدمه
همه کس می داند که شیخ سعدی شیرازی گذشته از قصاید و غزلیات بی نظیری که از خود با یادگار گذاشته است ، دو کتاب یکی به نثر موسوم به «گلستان» و یکی به نظم معروف به «بوستان» به نگارش در آورده است که شاید بتوان گفت نه تنها در زبان فارسی سمبه در هیچ زبانی جهت فصاحت و بلاغت و روانی و زیبایی و دلاربایی و حکمت و معرفت مثل و مانند ندارد و منظور ما در این جا این نیست که در ستایش آثار جاویدانی شیخ اجل قلم فرسایی کنیم چه گمان داریم که برای اداری این وظیفه قدرت بیانی مانند آنکه خود شیخ بزرگوار داشته است باید او کسی که آن توانایی ندارد دست بردنش این کار شاید .