اختصاصی از
سورنا فایل دانلود مقاله از درخواست آزمایش تا انجام نمونه گیری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
فصل اول
از درخواست آزمایش تا انجام نمونه گیری
هنگامی که بیمار با برگه درخواست آزمایش به آزمایشگاه مراجعه می کند، ابتدا تحت تاثیر ظاهر آزمایشگاه و نحوه رفتار مسئولین پذیرش قرار می گیرد؛ لذا بجاست که در آراستن فضای محوطه پذیرش دقتهای لازم معمول گردد و محیطی تمیز و فوق العاده آراسته در منظر چشم مراجعه کننده ایجاد شود. برای اینکه بیمار معالجه گردد تجویز دارو همیشه لازم نیست اما جلب اعتماد بیمار به پزشک و سیستم تشخیص و درمان، همیشه لازم است. اگر بیمار در مراجعه به آزمایشگاه محیطی بی نظم و کثیف را مشاهده کند بالطبع نسبت به دقت و صحت نتیجه آزمایشو بالمال نتیجه درمان مشکوک خواهد شد. دکوراسیون و تزئینات پذیرش باید چشم نواز و آرامش بخش باشند. در رفتار پرسنل آزمایشگاه می بایست جدیت و دلسوزی مشهود باشد. به هیچ وجه در حضور مراجعین شوخی و صحبت های غیر حرفه ای نباید انجام پذیرد. چنین حرکاتی مسلما اعتماد بیمار را خدشه دار خواهد ساخت. پس از اخذ نسخه بیمار و انجام پذیرشمی باید از او دعوت نمود به مدت ربع ساعت در سالن پذیرش منتظر بماند. این کار جهت برقراری تعادل همودینامیک وی ضروری است. در صورتی که انجام آزمایش نیاز به ناشتا بودن بیمار دارد در همان مرحله پذیرش موضوع به بیمار تذکر داده شود. چنانچه بیمار آزمایش ادرار، خلط، اسپرم، خون در مدفوع و ... دارد لازم است علاوه بر توضیحات شفاهی جهت اخذ صحیح نمونه دستورات کتبی هم به وی ارائه گردد. پس از طی مرحله پذیرش و سپری شدن مدت انتظار، بیمار به بخش نمونه گیری راهنمایی شود. استفاده از افراد بسیار جوان و یا افرادی که ظاهر مناسبی ندارند در بخش خونگیری باعث سلب اعتماد بیمار خواهد شد. آنچه که بیمار از آزمایشگاه می بیند کیفیت انجام آزمایش نیست بلکه نحوه پذیرش و خونگیری است.
در مرحله خونگیری می بایست تمام وسایل آماده شده و بر روی لوله ها مشخصات بیمار الصاق گردیده و سپس اقدام به خونگیری شود
خونگیری معمولا از وریدها بعمل می آید مگر در موارد ذیل:
1- جهت آزمایش گازهای خون که می بایست خون شریانی تهیه شود و این عمل توسط پزشک انجام می گیرد.
2- خون محیطی ( که به غلط خون مویرگی خوانده می شود) که با سوراخ کردن پوست فراهم می آید و مخلوطی از خون وریدی و شریانی است.
در موارد ذیل اقدام به گرفتن خون محیطی می شود:
الف) نوزادان و اطفالی که در انها دسترسی به وریدها مشکل است و احتمال ایجاد ضایعاتی ولو نادر مثل ایست قلبی، خونریزی، ترومیوز و عفونت به هنگام خونگیری وریدی وجود دارد.
ب) در بزرگسالانی که به علت چاقی زیاد، سوختگی وسیع یا زمینه ترمبوز، خونگیری وریدی ممکن و یا به صلاح نیست.
در نوزادان خیلی کوچک خون محیطی را از پاشنه پا می گیرند. به این منظور می بایست قبلا به مدت 10-5 دقیقه پاشنه را در آب ولرم قرار داد. در نوزادان بزرگتر از لاله گوش می توان خونگیری نمود که در این صورت آن را باید با ماساژ گرم و برافروخته ساخت.
حتی الامکان باید خون وریدی را بدون استفاده از گارو گرفت. در صورت نیاز به گارو باید بلافاصله پس از ورود سوزن به داخل رگ گارو را باز نمود. بستن طولانی گارو باعث بالا رفتن کاذب بعضی مواد موجود در خون می گردد.
خون گرفته شده بر حسب نوع آزمایش در لوله بدون ضد انعقاد یا حاوی ضد انعقاد تخلیه شود. ضد انعقادهای مورد استفاده در ایران بطور معمول EDTA، سیترات سدیم و گاهی هپارین می باشند. نسبت ضد انعقاد به خون در نتیجه آزمایش بسیار مهم و تعیین کننده است. نسبت های صحیح بدین قرارند:
EDTA
سیترات سدیم 8/3%
سیترات سدیم 8/3% Mg 2-1 به ازای هر میلی لیتر خون
ML 4/0 به ازای 6/1 میلی لیتر خون جهت آزمایش ESR
ML 2/0 به ازای 8/1 میلی لیتر خون جهت آزمایش های PT,PTT
رعایت نسبت دقیق ضد انعقاد به خون در آزمایش های مثل PT , PTT با استفاده از لوله های مدرج امکان پذیر است. اما چون این لوله ها در همه آزمایشگاهها موجود نیستند. لذا مشاهده می شود که گاه مقدار خون را با توجه به درجه بندی سرنگ تخلیه می کنند که البته دقیق نخواهد بود. از آنجا که قطر داخلی لوله ها یکسان نیست. بهترین راه درجه بندی آنها این است که مقدار 2ML سیترات سدیم با پی پت 2cc در آنها تخلیه شده و پس از خط کشی مرز 2 میلی لیتر در روی لوله، مقدار 8/1 میلی لیتر آن مجددا با پی پت برداشت شده و 2/0 میلی لیتر در لوله باقی بماند. می توان سر لوله را با پارافیلم پوشانیده و در یخچال نگهداری نمود.
پس از انجام خونگیری باید به بیمار فرصت داد تا چند دقیقه روی همان صندلی نمونه برداری و پس از آن هم حدود ربع ساعت در محیط آزمایشگاه استراحت نماید. بندرت بعضی از بیماران پس از خونگیری به علت ترس دچار افت فشار خون شده و سقوط می کنند. لذا از این جهت باید مراقب ایشان بود.
نکته: هنگام خونگیری از لاله گوش جهت آزمایش سیلان، گاهی رعایت نکات آسپتیک نمی شود و با کاغذی که با دست نمونه گیر آلوده است اقدام به خشک کردن لاله گوش بیمار می گردد. از آنجا که دست خونگیر ممکن است آلوده باشد، بهتر است کاغذهای صافی مختص اینکار قبلا توسط کاغذ آلومینیوم پوشانده شده و در اتولاواستریلگردند و بهنگام تماس با بیمار رعایت نکات آسپتیک مد نظر باشد.
در صورتی که بیمار آزمایش کشت داشته باشد، می بایست از سابقه مصرف آنتی بیوتیک سوال شده و نتیجه یادداشت گردد. اگر بیمار در حال مصرف آنتی بیوتیک است، بهتر است داروها را تا انتها مصرف نموده و سه روز پس از اتمام آنها جهت انجام آزمایش مراجعه نماید، مگر اینکه نظر پزشک معالج چیز دیگری باشد. در مورد کشت خون معمولا نمی توان چنین دستوری صادر کرد و باید طبق دستور پزشک در هر زمان که بیمار مراجعه نموده است، نمونه گیری بعمل آید.
همانطور که قبلا ذکر شد بهتر است برای انجام آزمایش های اسپرم، خلط، ادرار و... علاوه بر توضیحات شفاهی، دستورالعمل کتبی نمونه گیری هم به بیمار ارائه شود.
جهت نمونه های ادرار 24 ساعته می بایست یک ظرف 4 لیتری تمیز محتوی ماده نگهدارنده به همراه دستورالعمل جمع آوری و نگهداری به بیمار تحویل گردد. چون تماس نگهدارنده ها با پوست زیان آور است. می باید خطر تماس بر روی ظرف جمع اوری تذکر داده شده و به خود بیمار نیز شفاها اطلاع گردد. جدول1-1 نگهدارنده های لازم را برای آزمایش های مختلف نشان می دهد.
پس از نمونه گیری جدا نمودن سرم و پلاسما از گلبول می باید در اسرع وقت انجام گیرد. حداکثر مدت زمان مجاز از هنگام خونگیری تا جدا کردن سرم یا پلاسما دو ساعت می باشد. سرم و پلاسمای جدا شده را بسته به نوع آزمایش تا مدت نسبتا طولانی می توان در یخچال یا فریزر نگهداری نمود. جهت آزمایش اسید فسفاتاز باید بلافاصله پس از جدا کردن سرم آن را اسیدی نمود، در غیر این صورت آنزیم مذکور شدیدا ناپایدار خواهد بود.
نحوه نگهداری سرم جهت اسید فسفاتاز:
به ازای هر ML سرم 10 میکرولیتر اسید استیک 20% اضافه نمائید.
جدول 1-1-
پایداری پارامترهای هماتولوژی از نمونه برداری تا آزمایش
• ESR 2 ساعت در 4 درجه سانتی گراد
• WBC 24 ساعت در 4 درجه سانتی گراد
• Hb 24 ساعت در 4 درجه سانتی گراد
• Het 24 ساعت در 4 درجه سانتی گراد
• پلاکت 4-3 ساعت در دمای اتاق
توجه: پایدار نمونه های بیوشیمی و سرولوژی در فصل های مربوط خواهد آمد.
نکته ای که در پایان این فصل یادآوری آن ضروری است. اجتناب پرسنل آزمایشگاه از اظهار نظر در مورد نتیجه آزمایش است. علیرغم اینکه تفسیر آزمایش به عهده پزشک معالج است، دیده می شود که برخی پرسنل آزمایشگاه در مقابل درخواست بیمار تسلیم شده و در مورد نتیجه آزمایش اظهار نظر می کنند که گاه می تواند مسئله ساز باشد.
خاطره:
در سال های 65-64 دوران سربازی را در آزمایشگاهی در کرمانشاه می گذراندم. یکی از همکاران آزمایشگاه یادش بخیر باید بسیار عصبی و ضمنا ساده بود. معمولا با ارائه هر نتیجه آزمایش به بیمار اقدام به تفسیر نتیجه و گاهی رهنمود درمانی هم می نمود. اظهار نظرهای ایشان بعضا منجر به درگیری بیمار و پزشک و طبیعا پزشک با نامبرده می شد. مثلا اگر در آزمایش بیماری تیتر HD 80/1 و تیتر ASO 250 بود به وی می گفت یک کمی تب روده ای و یک کمی تب رماتیسمی داری!! و لابد بیمار هم از پزشک درخواست می کرد که برای تب روده ای و تب رماتیسمی او دارو بنویسد و باقی ماجرا..
طرح تحقیقاتی:
طرحی را در نظر بگیرید که در آن جزئیات انتقال اطلاعات در آزمایشگاه شامل پذیرش و جوابدهی کاملا مشخص گردد. یعنی از زمانی که برگه درخواست آزمایش وارد آزمایشگاه می شود. تا زمانی که جواب امضا شده به بیمار ارائه می گردد چه مسیری باید طی شود. این طرح باید حداقل شامل مراحل ذیل باشد. پذیرش نسخه، آماده کردن بر چسب و وسایل نمونه برداری، تطبیق هویت بیمار با مشخصات نسخه، نگهداری نسخه تا آماده شدن جواب، الصاق نسخه به برگ جواب، نگهداری نسخه هایی که جواب های آن ها ناقص است ( مثل آزمایشات میکروب شناسی و ...)
هدف از چنین طرحی به حداقل رساندن میزان کاغذبازی و تشریفات اداری در عین حفظ صحت کار است.
فصل دو
مقدمات آزمایشگاه
لوازم شیشه ای
ترکیبات مختلف موجود در وسایل شیشه ای باعث می شوند که مقاومت آنها در برابر حرارت، مواد شیمیایی، ضربه و غیره متفاوت باشد. از انجا که معمولا در ساخت اینگونه وسایل قابلیت های آنها در نظر گرفته می شود؛ لذا از توضیح ترکیبات انواع لوازم شیشه ای خودداری می گردد. امروزه در بعضی موارد بجای بعضی لوازم شیشه ای می توان از لوازم پلاستیکی استفاده کرد. مزیت لوازم پلاستیکی در ارزانی و نشکن بودن آنها است. ضمنا موادی مثل سود غلیظ در ظروف شیشه ای نمیتوان نگهداری نمود و باید در ظروف پلی اتیلنی نگهداری شوند.
بعضی از لوازم پلاستیکی مثل پلی اتیلن ها نسبت به آب نفوذ پذیر می باشند و حتی وقتی که درب آنها محکم بسته شده باشد هم تبخیر انجام می شود، لذا داخل این ظروف نباید موادی مثل استانداردها را نگهداری نمود. همچنین حجم مایع نگهداری شده در ظرف نسبت به حجم ظرف نباید خیلی کم باشد چون تبخیر انجام می شود.
در نگهداری مواد حساس به نور مثل بیلیروبین باید از شیشه های رنگی که ترجیحا در کاغذ آلومینیومی هم محصور باشند استفاده نمود.
لوازم شیشه ای حجم سنج
این لوازم بر حسب میزان صحت آنها به سه گروه تقسیم می شوند.
1- کلاس A: این کلاس دارای تاییدیه NBS(National bureau of standards) می باشد. تنها این کلاس مقبول جامعه پاتولوژیستهای آمریکا جهت کار آزمایشگاههای بالینی است. در آزمایشگاههای تشخیص طبی کشور این نوع وسایل شیشه ای کمتر استفاده می شوند.
2- کلاس B: که نوع متداول می باشد.
3- نوع دانشجوییStudent grade
پیپت ها:
پیپت ها به دو دسته تقسیم می شوند:
1- نوع Volumetric یا transfer که حجم ثابتی را منتقل می سازد و معمولا از نوع TD می باشد. حجم های متداول در این نوع پیپت ها 1،2،3،4،5،10،25،50و 100 میلی لیتر می باشند. نوع بخصوصی از این پیپت ها که Ostwald-folin نامیده می شوند با حجم های کوچکتر (5/0، 1،2،3 میلی لیتر) جهت نمونه های چسبنده مثل خون و سرم استفاده می گردند. حباب نوع اخیر نزدیک دهانه خروجی می باشد. این نوع پیپتها را باید با دمیدن تخلیه کرد.
2- پیپت graduated ( مدرج) یاmeasuring ( اندازه گیری) این نوع پیپتها جهت برداشت معرفها استفاده می شود ولی دقت آنها برای نمونه و استاندارد کافی نیست. این پیپتها بر دو نوع هستند:
الف) mohr: درجه بندی قبل از انتهای پیپت تمام می شود و مقدار اسمی پیپت در انتهای آن درج شده است.
ب) serologic: درجه بندی تا نوک پیپت ادامه دارد. برای تخلیه باید در آن ها دمید ( البته نه با دهان) وجود یک یا دو حلقه در بالای پیپت موید نیاز پیپت به دمیدن جهت تخلیه کامل است( Blow out)
پیپتها به یک اعتبار دیگر هم تقسیم بنید می شوند:
1- پیپت های To contain: تخلیه کامل این پیپتها منوط به شستشوی آنها با محلولی است که پیپت بداخل آن تخلیه می شود. این نوع پیپت ها معمولا حجم های کوچک را منتقل می سازند ( زیر5/0 میلی لیتر) نمونه بارز اینها پیپت Sali است که در اندازه گیری هموگلوبین استفاده می شود.
2- پیپت های To deliver (TD): بهنگام تخلیه این پیپتها باید نوک آنها بحالت عمودی مماس با یک سطح شیشه ای بوده و بعد از تخلیه سه ثانیه در این حالت باقی بماند ( البته در مورد پیپتهای Blow out باید بکمک دمیدن مایع را خارج کرد.
کنترل صحت پیپت های TD
پیپت را برابر حجم اسمی آن از آب پر می کنیم و داخل یک ظرف مناب خشک تخلیه می نماییم و وزن آن را اندازه می گیریم. چون گالیبراسیون پیپت ها در 20 درجه سانتی گراد انجام شده است، لذا ضریب اصلاح حرارت آب را از روی جدودل 1-2 بدست آورده اعمال می کنیم. در مورد یک پیپت 10 میلی لیتر مثال زیر را می توان ارائه داد
وزن ظرف g 0391/22
وزن ظرف + وزن آب پیپت g 9961/31
اختلاف دو وزن g 9570/9
اگر دمای آب 24 و فشار اتمسفر720 میلی متر جیوه باشد، فاکتور اصلاح 0037/1 خواهد بود ( براساس جدول 1-2)
9938/9=0037/1*957/9
فرمول
برای خطاهای زیر 1/0 درصد نیاز به اصلاح درجه بندی نیست.
کالیبراسیون میکروپیپت
یک حجم از محلول ml 100/g4 محلول فری سیانید پتاسیم توسط میکروپیپت به 200 حجم آب اضافه شود تا رقت 201/1 حاصل آید. آنگاه با یک پیپت دقیق یک میلی لیتر فری سیانید پتاسیم به 200 میلی لیتر اب که در یک فلاسک دقیق آماده شده است اضافه گردد. جذب نوری هر محلول در مقابل آب مقطر در 420 نانومتر قرائت شود. این عمل از ابتدا سه بار انجام پذیرد.
فرمول
کالیبراسیون بالن ژوژه:
ابتدا بالن ژوژه با استن یا الکل خالص شستشو شده سپس با آب مقطر بدون CO2 ( حرارت دیده) مانند پیپت کالیبره می شود.
نگهداری و نظافت لوازم شیشه ای:
نباید اجازه داد تا لوازم شیشه ای آلوده قبل از نظافت خشک گردند. این کار تمیز کردن آنها را مشکل می سازد. لذا لوازم شیشه ای مثل لوله آزمایش بعد از استفاده باید در یک ظرف محتوی دترجنت ملایم ( مثل محلول های ظرفشویی) قرار گیرند. پیپت ها هم باید به همین ترتیب در یک استوانه بلند حاوی دترجنت ملایم قرار داده شوند. جهت جلوگیری از شکستن نور پیپت می بایست در ته استوانه پشم شیشه قرار داد.
مراحل شستشو:
لوله، پلیت و... را داخل ظرف فلزی حاوی مایع ظرفشویی ( پودر ظرفشویی ممکن است روی لوازم شیشه ای رسوب نماید) قرار داده و حرارت می دهیم. سپس با برس شستشو داده، چهار مرتبه با آب شیر آبکشی نموده و سه مرتبه از آب مقطر می گذرانیم. پیپت ها را چند ساعت در جار حاوی مایع ظرفشویی قرار داده چهار مرتبه با آب شیر شستشو داده و حداقل یک ساعت داخل آب مقطر گذاشته و دو مرتبه دیگر با آب مقطر آبکشی می نماییم.
از دستگاههای اتوماتیک پیپت شوی که نسبتا ارزان هم می باشند می توان برای شستشو و آبکشی پیپت استفاده نمود.
جدول 1-2 تعیین فاکتور وزن مخصوص آب با توجه به فشار هوا
فشار اتمسفر حرارت درجه سانتی گراد
800 760 720 680 640 600
0024/1
25
26
27
28
0029/1
30
31
32
33
0035/1
36
37
38
39 0024/1
25
26
27
28
0029/1
30
31
32
33
0034/1
35
36
38
39 0023/1
24
25
26
27
0028/1
29
30
31
32
0033/1
35
36
37
38 0023/1
24
25
25
26
0027/1
28
30
31
32
0033/1
34
35
36
38 0022/1
23
24
25
26
0027/1
28
29
30
31
0032/1
33
35
36
37 0022/1
22
23
24
25
0026/1
27
28
30
31
0032/1
33
34
35
37 5/17
0/18
5/18
0/19
5/193
0/20
5/20
0/21
5/21
0/22
5/22
0/23
5/23
0/24
5/24
کووتها را ابتدا با آب مقطر و سپس دترجنت ملایم و در صورت لزوم اسید سولفوریک رقیق شسته و نهایتا با آب مقطر دو بار آبکشی می کنیم کووتها را نباید در حرارت بیش از 100 درجه سانتی گراد خشک کرد. برای شستشوی فلاسک، بشر و سیلندر، مایع شستشو دهنده را داخل آنها ریخته و حداقل 5 دقیقه باقی می گذاریم و در این فاصله چند بار تکان می دهیم. سپس چهار بار با آب شیر و سه بار با آب مقطر آبکشی می کنیم.
برای شستشوی لوازم شیشه ای کوچک و میکروپیپت ها به طریق ذیل عمل می کنیم.
حداقل یک ساعت در اسید سولفوکرومیک، یکساعت در هیدروکسید آمونیوم 1%، یک ساعت اسید کلریدریک 1% و دو روز در آب مقطر قرار داده و سه بار با آب مقطر آبکشی می کنیم.
لوازم شیشه ای که با روشهای معمول شستشو تمیز نمی شوند، باید 24-1 ساعت داخل اسید سولفورکرومیک بمانند، سپس مراحل شستشو انجام شود.
روش تهیه اسید سولفوکرومیک:
20 گرم دی کرومات سدیم را در حدود 35 میلی لیتر آب حل نموده و مقدار یک لیتراسید سولفوریک غلیظ به آن اضافه کنید. تا زمانی که رنگ نارنجی این محلول سبز نشده است می توان از ان استفاده کرد. لوازم شیشه ای مورد استفاده برای اندازه گیری آهن می بایست یک ساعت در اسید کلریدریک 50% یا اسید نیتریک 30% خیسانده شده و سپس مراحل دیگر شستشو انجام شود.
تذکر مهم: شوینده ها دارای مقادیر زیادی سدیم و فسفر هستند و نیز به لحاظ قلیایی بودن مانع فعالیت آنزیمها می شوند. لذا مرحله آبکشی در شستشوی لوازم شیشه ای بسیار حائز اهمیت است.
بررسی کیفیت نظافت لوازم شیشه ای:
1- بررسی از نظر لکه آب و تمیزی ظاهری
2- پر کردن با آب و تخلیه آن: تجمع آب به صورت قطرات در سطح ظرف نشان دهنده وجود چربی و عدم نظافت کامل است.
3- بررسی قلیایی بودن ظرف به کمک یک معرف مثل سدیم سولفوبرم فتالئین که در محیط قلیایی صورتی رنگ می شود و این بیانگر باقی ماندن مواد شوینده در ظرف می باشد.
معرفها و مواد شیمیایی:
مواد شیمیایی که در آزمایشگاهها مورد استفاده واقع می شوند از نظر خلوص یکسان نیستند. معمولا میزان خلوص آنها توسط کارخانه سازنده برروی بسته به صور ذیل مشخص می شود
1-Analytical reagent grade(AR)
موادی که این مشخصه را دارند خلوص لازم را جهت کارهای آزمایشگاهی دارا می باشند.
2- Chemically pure grade(CP)
این مواد جهت کارهای تحقیقی و بالینی مناسب نیستند. مگر آنکه میزان خلوص آنها مشخص گردد. اظهار عبارت highest purity توسط کارخانه ها در مورد مواد آلی بدین معنی است که حداکثر خلوص با روشهایی که از نظر آنها عملی بوده، بدست امده است.
4- National formulary(NF)grades,united state pharmacopeia
این نوع مواد شیمیایی از نظر وجود مواد مضر به سلامتی پاک می باشند ولی این به معنی خلوص آنها جهت استفاده در کارهای شیمی بالینی نمی باشد.
5- purified , practical pure grade
در بعضی موارد که دسترسی به مواد AR نیست از این مواد به همراه استفاده از بلانک درکارهای بالینی می توان استفاده نمود، ولی در بسیاری موارد استفاده از آنها در کارهای بالینی منوط به خالص سازی مجدد آنها می باشد و به طور کلی نباید در شیمی بالینی مورد استفاده واقع شوند.
6- Technical or commercial pure
کاربرد این مواد در کارخانه هاست و درجه خلوص آنها متغیر است و لذا در شیمی بالینی نباید استفاده شوند.
آب مقطر و دیونیزه:
برحسب استفاده ای که از آب در آزمایشگاه تشخیص طبی بعمل می آید، درجه خلوص مورد نیاز متفاوت است. در مجموع آب مورد استفاده جهت تهیه استانداردها، کنترلها، اندازه گیری الکترولیتها و... می بایست از نهایت خلوص بهره مند باشد. آب خالص باید عاری از یونها و مواد آلی باشد. به طور عملی خلوص آب را با میزان هدایت الکتریکی آن می سنجند که البته هدایت الکتریکی بیشتر ناظر به وجود یونها است و لذا نسبت به مواد آلی حساس نیست. جهت تهیه آب نسبتا خالص می باید ابتدا آن را از ستونهای سختی گیرعبور داده سپس بوسیله رزین های مخصوص دیونیزه کرده و در نهایت تقطیر نمود.
بدیهی است که طی این مراحل برای آزمایشگاههای تشخیص طبی پر هزینه و بعضا غیر ضروری است. راه عملی تر این است که آزمایشگاه آب مقطر معمولی را خود تهیه کند و آب با خلوص زیاد را در صورت لزوم از شرکتهای عرضه کننده خریداری نماید.
دستگاههای آب مقطری که در بازار وجود دارند واجد دو عیب هستند:
1- گران می باشند
2- انواع مرغوب آن دارای مدارهای الکتریکی هستند که در صورت خراب شدن، تعمیر آنها موجب وقفه در کار می گردد برای اجتناب از این موارد طرح یک آب مقطر گیری ساده و ارزان که هیچگاه محتاج تعمیر هم نمی شود ارائه می گردد. با این دستگاه آب دوباره تقطیر هم میتوان تهیه کرد.
وسایل مورد نیاز:
1- گاز تک شعله
2- دیگ تقطیر ( این وسیله به منظور تهیه عرقیان سنتی در شهرهایی مثل کرمان به قیمت ارزان عرضه می شود. هر چه دیگر بزرگتر باشد کیفیت آب مقطر بهتر خواهد شد)
داخل ظرف را تا نیمه از آب پر کرده و با روشن کردن گاز اقدام به تقطیر می نماییم. آب مقطر حاصله معمولا دارای کیفیت لازم جهت تمام و یا اکثر کارهای آزمایشگاهی می باشد. در صورت لزوم می توان حاصل تقطیر را مجددا تقطیر نموده و آب دو بار تقطیر بدست آورد. داخل ظرف را باید هر چند وقت یکبار با ساید کلریدریک رقیق (5%) جهت رفع رسوبات حاصله شستشو داد. برای مدتهای طولانی باید آب مقطر در ظروف پیرکس نگهداری شود.
تعاریف شیمیایی:
جرم مولکولی: جرم مولکول بر حسب واحد کربنی
مولکول گرم: مقدار ماده بر حسب گرم که از نظر عددی با جرم مولکولی برابر است.
مول: تعداد 1023 *02/6 ذره ( اتم یا مولکول) از هر ماده
یک مولکول گرم از هر ماده برابر وزن یک مول از مولکول های آن ماده است.
مولاریته ( غلظت مولی): تعداد مولکول گرم ماده حل شده در یک لیتر محلول.
اکی والان گرم: مقداری از ماده که در واکنش های شیمیایی معادل یک گرم هیدروژن است. در مورد نمک های معمولی می توان گفت مقداری از نمک که معادل یک ظرفیت فلزی باشد. ( یا یک گرم هیدروژن اسیدی) اکی والان گرم آن نمک است به طور کلی:
فرمول
محلول نرمال: محلولی که در آن یک اکی والان گرم از ماده حل شده وجود دارد.
نرمالیته فرمول = مولاریته* والانس
روش ساخت محلول رقیق از غلیظ
حجم دومی* غلظت دومی= حجم اولی* غلظت اولی
به عنوان مثال از فرمول فوق می توان برای تهیه الکل 70% از الکل 95% استفاده نمود. همچنین می توان بجای غلظت از واژه نرمالیته استفاده کرد.
روش ساخت محلول های مولار
از جدول (2-2) می توان جهت ساخت محلول های مولار اسیدها و بازهای متداول استفاده نمود
جدول2-2-
روش تهیه اسیدها و بازهای استاندارد
برای تیتر کردن اسیدها و بازهای مورد استفاده در آزمایشگاه نیاز به داشتن محلول های استاندارد است. تهیه برخی از آنها به نحو ذیل امکان پذیر می باشد:
1- potassium hydrogen phthalate (HKC8H404)
وزن مولکولی این ترکیب 22/204 می باشد. مقدار 422/20 گرم از آن را در یک بالن ژوژه یک لیتری به حجم رسانیده، محلول 1/0 مولار حاصل می شود. بازها رامی توان در مقابل این محلول تیتر نمود.
از آنجائی که در مجاورت CO2 هوا یا حل شدن ظرف شیشه ای تیتر قلیاها تغییر می کند، لذا هر از چندی باید تیتر آنها کنترل شود.
اسید کلریدریک: این اسید را در زیر هود بجوشانید و مایع حاصل از تقطیر را با استفاده از جدول 3-2 به حجم یک لیتر برسانید تا اسید کلریدریک یک دهم مولار حاصل شود.
هیدروکسید سدیم غلیظ: 100 گرم سود را در 100 میلی لیتر آب گرم حل کنید. بعد از یک شب نگهداری در ظرف درپوش دار کربنات موجود در آن رسوب می کند. مایع رویی را بوسیله دکانته کردن یا سانتریفوژ جدا نمایید. مولاریته آن بین 18-16 است و می توان آن را در برابر اسید کلرئیدریک یا پتاسیم اسید فتالیت استاندارد تیتر نمود.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 42 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود با لینک مستقیم
دانلود مقاله از درخواست آزمایش تا انجام نمونه گیری 
