فایل ورد "قابل ویرایش واماده پرینت"تعداد صفحه:20
مقدمه
سد دیواره ای است بتونی، خاکی ، چوبی یا فلزی که به منظور جلوگیری از سیلاب وذخیره
( 1 )
کردن آب جهت آبیاری وانحراف آب و یا تولید برق برروی رودخانه ساخته می شود . برای ساختن سد به هر منظور شرایطی از نظر طبیعی لازم است که به طور خلاصه به شرح زیر می باشد
1- وجودیک رودخانة پرآب و دائمی
2- عبور از یک درة تنگ و مرتفع
3- داشتن حوضچه آبگیر به منظور نگهداری آب
4- مناسب بودن دیواره های درة و حوضچه از نظر زمین شناس
با در نظر گرفتن موارد فوق برای ساختن سد برسیهای مقدماتی صورت می گیرد شامل :
1- تهیة عکس های هوائی از مسیر رودخانه و دره محل ساختمان سد و حوضچه آبگیر
2 - تهیة نقشه های توپوگرافی با استفاده از عکس های هوائی
3– برسیهای زمین شناسی و نمونه برداری از قسمتهای حوضچه آبگیر و مسیر رودخانه و دیوارهای دره
4 – اندازه گیری میزان آبدهی رودخانه مورد نظر در فصول مختلف سال با در نظر گرفتن بیلان سالیانه
5 – تعیین محل مناسب برای ساختمان سد و نمونه برداری از اعماق مناسب مختلف دیوارة دره و مشخص نمودن وضعیت زمین شناسی پی و تکیه گاه سد
6 – تعیین ارتفاع مناسب برای سد با در نظر گرفتن وضعیت حوضچه آبگیر دریاچه
7 – ساختن راه ارتباتی مناسب به محل ساختمان سد
پس ازانجام برسیهای مقدماتی فوق اقدام به منحرف نمودن آب رودخانه از محل سد حفر
( 2 )
تونل انحرافی و پی کنی وتراشیدن قسمتهای فرسوده تکیه گاههای سد می گردد و تا سر
حدمکان پی و تکیه گاهها رادرمقابل نفوذ وفشار آب دریاچه با تزیقات سیمان استحکام می بخشد 0 سپس ساختمان سد وقسمتهای مختلف آن با مصالح مورد نظر شروع می- گردد.
سد دز:
سد دز از انواع سدهای جدارنازک بتنی دو قوسی است که برروی رودخانة دز در 25
کیلومتری شمال شرقی دزفول و به فاصلة 22 کیلومتری از اندیمشک ساخته شده وتکیه گاههای آن کنگلومرای بختیاری است که از نظر استکام وعدم نفوذ پذیری از مرغوبیت زمین شناسی خاصی برخوردار است .
بنده دراولین قدم ازکار آموزی خود فیلمی از خلاصه فعالیتهای سازندگان سد را تماشا کردم و صادقانه اعتراف می کنم که باعث شد نسیت به غریبه هایی که به این جدیت برای آبادانی سرزمین تلاش کرده اند به دیدة اقرام بنگرم .
(( کار این کرة خاکی به سامان نخواهد رسید مگراینکه همة ما به این باور برسیم که در این سیارة معلق در فضا دارای سرنوشت واحدی هستیم )) .
در مرحلة بعد با راهنمایی برادر عزیزم جناب آقای مهندس صفاری نسب به مطالعه نقشه –
های مختلف پرداخته و اطلاعات کلی از مو قعیت سد ، نیروگاه ، تونلهای انحرافی و راهای دسترسی به دست آورده و با مکانیزم کلی آن آشنایی پیدا کردم .
ازتفاع سد دز 203 متر و طول تاج آن 212 متر است ، عرض سد در پی 22 متر و تاج
( 3 )
آن 5/4 متر میباشد . مخزن دریاجه گنجایش 3/3 میلیون متر مکعب آب دارد و سطح آن بالغ بر 6300 هکتار و طول مخزن آن به 60 کیلومتر می رسد ، حداقل آبدهی رودخانه قبل از ساختمان سد به 50 متر مکعب در ثانیه می رسیده و حداکثر آن با طغیانهای خسارت بار سالیانه توام بوده ولی بعد از ساختن سد آبدهی آن به حد ثابتی رسیده و در تمام طول سال به طور متوسط به 187 متر مکعب در ثانیه میرسد و از طغیان رودخانه جلوگیری می کند . نیروگاه سد از نوع نیروگاههای زیر زمینی است که در تکیه گاه سمت چپ قرار دارد و دارای 8 واحد مولد برق با قدرت مجموع 520 مگاوات می- باشد .
دو تونل اصلی به نام پاور تونل شمارة 1 و 2 هر کدام به قطر دو متر و طول 230 متر آب را از ارتفاع 285 متری ( از سطح دریای آزاد ) از دریاچه گرفته و تو سط 8 مجرای آب بر به توربین ها هدایت می کند که قطر هر کدام از آنها 4 متر و طول آن 117 مترمی- باشد و آب را از ارتفاع 273 متری با شیب 25% به ارتفاع 169 متری از سطر دریا به توربین ها هدایت می کند . فاصله مجراهای آب براز یگدیگر 5/12 متر می باشد و در انتهای هر یک شیر پروانهای بزرگ به قطر 2/3 متر وجود دارد که در مواقع ضروری جهت مسدود کردن مجرای آب و جلوگیری از ورود آب به توربین استفاده می شود .
یک تونل انحرافی برای تغییر مسیر رودخانه و شروع ساختمان سد حفر شده و طول آن 670 متر و قطر آن 15 متراست که بعد از اتمام کارها ساختمان وسط آن به ضخامت 40 متر بتن ریزی و مسدود شده و دو تونل مجزا از یکدیگر به نام سرریز در تکیه گاه سمت چپ سد یکی به قطر 14 متر و طول 400 متر و دیگری به قطر 6/12 متر و طول 40 در ارتفاع 355 متر از سطر دریا حفر شده که برای تنظیم ارتفاع آب دریاچه و سرریز نمودن آبهای اضافی از آنها استفاده می شود .
دهانه ورودی این سرریزها توسط درهای آهنی قوسی باز و بسته می شود و حداکثر توان
( 4 )
خروجی آنها جمعاً 6000 متر مکعب در ثانیه می باشد .
سه عدد شیر مخروطی بزرگ بقطر 5/1 متر دهانه های آبیاری را که در ارتفاع 222 از سطر دریا در بدنه سد قرار دارند باز و بسته می کنند آبدهی این دریچه ها 180 متر مکعب در ثانیه می باشد . که از آنها بیشتر برای تنظیم آب در کانالهای کشاورزی استفاده می شود .
گزارش کارآموزی - دفتر فنی سد و نیروگاه
