سرشت بدبینی، با آغاز و پایان جنگهای جهانی اول و دوم، در دل و ذهن غربیان ریشه دواند. فریدریش نیچه ، کارل مارکس و زیگموند فروید طلیعه داران نقد تمدن غرب بودند و این بدبینی را به گونه ای روشمند ابراز کردند. نیچه به ندرت از غرب به عنوان کلیتی واحد و پدیده ای منسجم یاد کرده است و بیشتر به تفکیک ادوار تاریخی و همچنین جریانهای ناهمگون در غرب در غرب قایل بوده است.
دوران طلایی غرب، به باور نیچه، یونان سده پنجم و ششم پیش از میلاد است و به گمان او با سقوط تمدن باستانی یونان، سیر قهقهرایی غرب آغاز شد. نیچه عنصر اصلی شکوفایی یونان باستان را تفوق روحیه دیونیزوسی ( خوشباشی) بر این تمدن می داند. وی این روحیه را ویژه تراژدیهای اصیل یونانی و اری گویی یونانیان به زندگی می داند. آشوب بی وقفه در تمامی روابط اجتماعی و عدم یقین و تلاطم پایان ناپذیر، عصر بورژوایی را از دیگر اعصار پیشین متمایز کرده است. اما عیب این عصر دقیقا در اینجاست که زندگی درونی و توان تحول بورژوایی ، خود، طبقه بورژوا را محو می کند.
فروید با کشف ضمیر ناخودآگاه انسان، ضربه ای بر خود شیفتگی او وارد کرد.
به نظر فروید، فرهنگ نه تنها وجود اجتماعی انسان، بلکه وجود زیستی او را، و نه تنها بخشهایی از هستی او را، بلکه کل ساختار غریزی اش را محدود می کند.
فروید عبور از اصل لذت به اصل واقعیت را گونه ای چرخش در هستی اجتماعی و تاریخی انسان می پندارد. او یاد آور می شود که انسان غریزه باور با ویژگیهایی مانند ارضای بی واسطه ، لذت ، بازی، پذیرندگی ( یا آری گویی) و نبود سرکوب، به انسان واقع گرا با ویژگیهایی چون ارضای به تاخیر افتاده، خود داری از لذت ، کار، تولید و امنیت مبتنی بر سرکوب تبدیل می شود.
توجه به عقلانیت ابزاری در زندگی اجتماعی انسان، در همین دوران دستاویز تالیف اثری کلاسیک در جامعه شناسی غرب با عنوان اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری، نوشته ماکس وبر (1920-1864) قرار گرفت . ویژگیهایی را که او برای جامعه مدرن غربی بر می شمرد. تحت نوعی انضباط سرمایه داری مدرن با توجه ویژه به عقلانیت ابزاری است. از نظر وبر، عقلانیتی وجود دارد که فقط در غرب متجلی شده و سرمایه داری را شکل داده یا به شکل گیری آن کمک کرده و آینده غرب را رقم زده است. باید ویژگیهایی عقلانیت مد نظر وبر را در نظر داشت که 1. ریاضی کردن فزاینده تجربه و دانش که در بدو امر در علوم طبیعی وجود داشت و در سده بیستم دیگر علوم و شیوه های زندگی را به شدعت تحت تاثیر قرار داد؛ 2- تاکید بر ضرورت تجارب عقلانی و براهین عقلانی در سازمان علم و نیز شیوه های زندگی؛3- حاصل دو عنصر فوق، تشکیل و استحکام
شامل 11 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله نقد تمدن غرب ازدیدگاه غربیان
