تاریخچه‌ی فرش ایران:
قالی بافی در آغاز در میان قبایل چادرنشین پدیدار گشته که کارشان دامداری بود.آنان زیر انداز خود را از پوست گوسفند تهیه می کردند وقتی آنرا برای تن پوش مورد استفاده قرار میدادند بتدریج و بمرور ریسیدن پشم را فرا گرفتند و آن را بصورت نخ در آوردند سپس نخ را برای بافتن پوشاک و لباس بکار بردند و چون به زیر انداز همان قدر نیاز داشتند که به تن پوش، توانشتند بافتنی را که بتواند برای زیرانداز استفاده کنند بوجود آوردند. گفته می شود که نخستین کارگاه قالی بافی احتمالا در زمان شاه طهماسب در آذربایجان ساخته شده است ( در سال 938 هجری قمری) اما در اثر تحقیقات و پژوهشهای نوین می توان مدعی شد که تاریخچه فرش به پیش از قرن میلادی برمی گردد.آثار دیگری از جمله نقاشی های بعضی از هنرمندان قرون وسطی حاوی نقش قالی هایی است که گفته اند بافت ایران بوده است فرش به عنوان نمودی از فکر و اندیشه بشری و متاثر از حس نوجویی او در طول تاریخ خود نشیب و فرازهایی داشته:عصر مغول یعنی قرن هفتم هجری می توان دورانی بس غم انگیز برای انواع هنر ایرانی دانست و پس از آن قرن ده و یازده هجری را که عصر صفویان است زمان شکوفایی طبع هنری مردم ایران باید به شمار آورد.تحقیق در زمینه طرح و نقش قالی ایران به انی نتیجه می انجامد که نقش و نگار قالی ایران از پارچه بافی و کاشی و کوزه گری و هنرهایی از این ردیف تاثیر پذیرفته و سیر تکاملی پیموده است.اوج تجلی این هنر به زمان صفویه می رسد و صفویان بودند که آنرا از سطح یک صنعت روستایی به فعالیتی در سطح کشور تبدیل کرده اند و به صورت بخش مهمی از اقتصاد کشور در آوردند صنعت قالیبافی طی قرون متمادی مدارج ترقی را در ایزان پیمود و به پایه یی از کمال رسید که ایران مدائن با فرش زربافت و جواهر نشان معروف به فرش چهار فصل بهارستان مفروش گردید. در استاد و مدارک مربوط به قرون سوم هجری آذربایجان از بزرگترین مراکز بافت قالی و زیلو ذکر شده است کارگاههای عالی فرشبافی در ایالت کرمان بویژه در سیستان است قالیهای محصول کارخانه های ایران را معمولا در اروپا فرش ترکی می خوانند آذربایجان یکی از مراکز مهم قالی بافی می باشد. هیچ رشته ای از هنرهای صنعتی در ایران به اندازه قالیبافی مهم نیست و با اینهمه اطلاعات و آگاهیها در باره توسعه و تکامل آن محدود است که ما به توضیح مختصری از گذشته این صنعت و هنر پرداختیم.(ادامه تاریخچه قالی بافی در شهر پیرانشهردر این قسمت وارد خواهد شد.)
قدیمترین فرش دستبافت ایرانی در سال 1949 در دومین مرحله کاوشهای باستان شناس روسی، رودنکو در منطقه پازیریک کشف و به نام فرش پازیریک نامیده شد.
رودنکو در کتابی که به مناسبت این اکتشافات در سال 1953 در روسیه منتشر کرد، درباره فرش مکشوفه توضیحات مفصلی نگاشت و آن را صراحتا کار ایران و قدیمی ترین فرش ایرانی در دنیا بیان نمود. او نوشت: "بدون اینکه بتوانیم به طور حتم بگوییم این فرش کار کدامیک از سرزمین های ماد-پارت(خراسان قدیم) یا پارس است، تاریخ فرش مذکور و پارچه هایی که در پازیریک کشف شد قرن پنجم و یا اوایل قرن چهارم پیش از میلاد تشخیص داده می شود." سپس او اضافه می کند: "تاریخ این قالی از روی شکل اسب سواران معلوم می شود. طرز نشان دادن اسبهای جنگی که به جای زین قالی بر پشت آنها گسترانده اند و پارچه روی سینه اسب از مشخصات آشوریها می باشد اما در روی فرش پازیریک ریزه کاریهای مختلف و طرز گره زدن دم اسبها ، در نقوش برجسته تخت جمشید نیز دیده می شود."
در زمان تسلط مغولها (قرن سیزدهم و چهاردهم میلادی) قالی بافی به سطح بسیار رفیعی از زیبایی وتکنیک رسید. شکوفایی این صنعت شاید با حکومت غازان خان (1307-1295 میلادی) مصادف بود.
اما اوج قالی کلاسیک ایرانی را که از آن با رنسانس قالی ایران یاد می شود زمان سلاطین صفوی (1722-1499 میلادی) به ویژه زمان حاکمیت شاه طهماسب اول (1587-1524 میلادی) و شاه عباس کبیر(1629-1587 میلادی) ثبت کرده اند. از این دوران حدود 3000 تخته فرش به یادگار مانده که درموزه های بزرگ دنیا و یا در مجموعه های شخصی نگهداری می شوند.
در این دوران در کنار قصرهای پادشاهان کارگاههای قالی بافی بناشد و مراکز گوناگون که قبلا در تبریز ، اصفهان ، کاشان ، مشهد ، کرمان ، جوشقان ، یزد ، استرآباد ، هرات و ایالات شمالی نظیر شیروان ، قره باغ و گیلان وجود داشتند توسعه و رونق بیشتری گرفتند.
در همان زمان ، نقاشان و نگارگران بلندپایه طرحهای خلاصه شده و ترکیبی ترنج در وسط قالی و لچکها را در آن وارد کردند. یعنی همان طرحی که قبلا به زیباترین وضعی در قرن پانزدهم روی جلد کتابهای ارزشمند به کار می رفت.
با اشغال کشور بوسیله افغانها (1722-1721 میلادی) این صنعت و هنر رو به انحطاط گذاشت.
در قرن نوزدهم قالیهای ایرانی ، بویژه فرشهای نفیس ناحیه تبریز به اروپا راه یافتند. از سوی کشورهای اروپایی نمایندگانی به تمام کشورهای مشرق زمین گسیل شدند و با رقابت بسیار فشرده کلیه فرشهای کهنه و عتیقه را گردآوری کرده به قسطنطنیه که هنوز هم مهمترین بازار قالی مشرق زمین بود فرستادند.
با به پایان رسیدن منابع فرشهای کهنه ، شرکتهای انگلیسی (زیگلر 1883 م) آمریکایی و آلمانی به طور نامحدود اقدام به تاسیس کارگاههایی در تبریز ، سلطان آباد(اراک) ، کرمان کردند. این روال تا جنگ جهانی اول که تولید قالی به طور قابل توجهی افزایش یافته بود ادامه داشت.
فهرست مطالب
تاریخچه‌ی فرش ایران .............................................. 02
سوابق تاریخی ....................................................... 07
ابزار و مواد اولیه مورد نیاز ...................................... 09
ساختار ................................................................. 10
قالی بافی واشتغال ................................................... 10
توزیع جغرافیایی .................................................... 12
طرح و نقش .......................................................... 20
روشهای انجام رشته و فن آوریهای جدید ....................... 33
قالی ایران بهترین نمونه ذوق و هنر ایرانی .................... 34
منابع ................................................................... 37
شامل 41 صفحه word
دانلود تحقیق قالی دست باف
