تحقیق در مورد کشت کلزا در مناطق دیم

اختصاصی از سورنا فایل تحقیق در مورد کشت کلزا در مناطق دیم دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه37

فهرست مطالب

 تح کشت با حداقل خاکورزی زمان مناسب کاشت کلزا  تراکم بذر و فاصله ردیف های کاشت کلزا فعالیت های بهنژادی مقدمه

گیاه کلزا   Brassica napus L.  یک گونه آمفی دیپلوئید حاصل از تلاقی فرم هایی از گونه کلم rassica Oleracea با شغلم Brassica Campestris در طبیعت می باشد. این گیاه در سال های اخیر به دلیل دارا بودن ویژگی های زراعی متنوع و بعضاً‌ منحصر به فرد و نیز به خاطر درصد روغن بالا و کیفیت مطلوب آن مورد توجه خاص مسئولان اجرایی وزارت جهادکشاورزی قرار گرفته و این امید را در دل ها تابانده که با توسعه کشت آن در کنار سایر گیاهان روغنی نظیر سویا،‌ آفتابگردان،‌ کنجد، و گلرنگ تا حد زیادی از وابستگی کشور به خارج در زمینه واردات روغن و کنجاله گیاهی کاسته شود. براساس بررسی ها و پیش بینی های انجام شده در قالب برنامه پنجساله سوم توسعه اقتصادی ـ اجتماعی .... کشور ـ زیر بخش کشاورزی ـ تا سال آخر اجرای بنرامه افزایش سطح کشت کلزا تا میزان 360 هزار هکتار به منظور تولید 580 هزار تن دانه با حداقل 38 درصد روغن و در نتیجه تامین حدود 222 هزار تن روغن کلزا پیش بینی شده است. در قالب برنامه سوم توسعه اقتصادی همچنین تولید 216 هزار تن روغن از طریق کشت سایرگیاهان روغنی پیش بینی شده که جمعاً‌ با تولید تقریبی 428 هزار تن روغن حدود  50 درصد از روغن گیاهی مورد نیاز به شرط تامین پرسنل متخصص و نهاده های لازم در داخل کشور تولید خواهد شد.

گیاه کلزا تا چند سال قبل برای جامعه کشاورزی کشور و نیر برخی از مسئولان ناشناخته بود در اصل بومی ایران نیست و بحث مربوط به خاستگاه گونه زراعی کلزا و تیپ های متنوع روغنی، علوفه ای ،‌پاییزه و بهاره آن خود می تواند موضوع مقاله جداگانه ای باشد. بخش تحقیقات دانه های روغنی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر از دو دهه قبل برنامه مدونی برای دریافت نمونه های بذر رقم های اصلاح شده کلزا از مراکز تحقیقات بین المللی و نیز دانشگاه های معتبر آلمان،‌سوئد، کانادا و لهستان اجرا نمود و با ایجاد مزارع تحقیقاتی

دانلود کتاب آموزشی چگونه در دیم کاری از رطوبت استفاده کنیم؟

اختصاصی از سورنا فایل دانلود کتاب آموزشی چگونه در دیم کاری از رطوبت استفاده کنیم؟ دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فهرست مطالب

• مقدمه
• تهریف دیم کاری
• تبخیر و تعرق
• روش های کاهش تلفات آب
• روش های ذخیره سازی رطوبت
• خلاصه مطالب

تعداد صفحات کتاب:18

فرمت کتاب: pdf با کیفیت عالی

دانلود مقاله بررسی تأثیر عملیات کشاورزی دیم بر تخریب اراضی

اختصاصی از سورنا فایل دانلود مقاله بررسی تأثیر عملیات کشاورزی دیم بر تخریب اراضی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده :
کشور ایران از جمله کشورهایی است که در کمربند بیابانی دنیا قرار گرفته است و این نکته باعث شده است تا در کنار مسئله استعداد ذاتی ایران برای بیابانی شدن ، برخورد نادرست انسان ها با منابع طبیعی این روند را تشدید کند . افزایش جمعیت نیاز بیشتری به غذا و مکان برای زندگی طلب می کند . این نکته باعث می شود که انسان ها هر جایی که زمینی اندک حاصلخیزی دارا بوده است مورد بهره برداری قرار دهند . یکی از نکاتی که در اینجا بسیار حائز اهمیت است، و باید مورد تحقیق قرار گیرد، مسئله کشاورزی است که در کشورما کمتر به آن اهمیت داده شده است زیرا از زمان پیداش فعالیت های کشاورزی تا امروز، بشر برای رفع نیازهای خود همواره به فعالیت های زراعی و انجام شخم و شیار وابسته بوده است . در این راستا اراضی بسیاری بدون در نظر گرفتن آمایش سرزمین برای کشاورزی اختصاص داده می شوند و پس از گذشت چند سال که استعداد زمین از بین رفت، این نقاط را ترک کرده و به قسمت های مجاور روی می آورند . نمونه بارز این مسئله گسترش تبدیل اراضی مرتعی و جنگلی به زراعت دیم و اراضی رها شده بر روی سطوح شیب دار می باشد . به همین منظور لازم است تا در نقاط مختلف کشور به ویژه در مناطق نیمه خشک که گسترش بیابان ها و تخریب اراضی کشاورزی بیشتر به چشم می خورد، تحقیقاتی بر روی اراضی کشاورزی صورت گیرد تا برای هر منطقه مشخص گردد که آیا کشاورزی در اینجا مفید می باشد یا خیر و اگر مناسب است چه نوع کشاورزی باید متداول شود تا هم از لحاظ عملکرد و تولید محصول با مشکل مواجه نشویم و هم جلوی تخریب در منطقه را بگیریم .
در این تحقیق به بررسی تأثیر عملیات کشاورزی دیم بر تخریب اراضی در حوضه ی آبخیز رکعت شهرستان ایذه در استان خوزستان پرداخته شده است و هدف کلی آشنایی با میزان تأثیر کشت دیم بر تخریب اراضی می باشد و سئوال مهم تحقیق این است که آیا عملیات کشاورزی دیم و درجات و جهات شیب مختلف در میزان تخریب اراضی تأثیر گذار می باشد یا خیر؟
برای دست یابی به این منظور، منطقه مذکور انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت که با توجه به مطالعات خاکشناسی انجام شده و سایر اطلاعات دیگر، اراضی کشاورزی دیم و بایر از یکدیگر متمایز و سپس داده های مربوط به دو نوع زمین گردآوری و عملیات آماری لازم بر روی آنها انجام شد. نقشه های مختلف منطقه، نقشه شیب، جهت، طبقات ارتفاعی، کاربری اراضی به کمک سیستم اطلاعاتی جغرافیایی (GIS) تهیه شد. روش انجام این تحقیق، روش آزمایشی است که در آن تأثیر جهت شیب، درجه شیب و کشاورزی دیم بر تخریب خاک مورد بررسی قرار گرفت که نتایج تحقیق نشان داد تخریب بیشتر در زمین های دارای شیب بالاتر از 20 درجه و با جهت جنوبی مشاهده گردید و نیز تأثیر عملیات کشاورزی دیم بر تخریب اراضی در منطقه مذکور تأیید شد.

فصـل اول
مقدمه و کلیات

1-1-مقدمه :
اصلاح اراضی (Land) ، همان طور که در عبارت هایی از قبیل ارزیابی اراضی و کاربری اراضی و ... به کار می رود، معنای گسترده تری نسبت به اصطلاح خاک(soil)، دارد. تعریف اراضی یک منطقه به تمام منابع طبیعی که در تولیدات کشاورزی، دامی و جنگلی آن منطقه سهیم می باشند، بر می گردد. بنابراین اقلیم و منابع آب، شکل اراضی (Land form) ، خاک و پوشش گیاهی شامل منابع طبیعی که اراضی یک منطقه را نیز در بر می گیرد. (FAO, 1979, UNEP , 1992b) خاک به عنوان یک منبع طبیعی که اراضی یک منطقه را تحت تأثیر قرار می دهد، یک ماده با کاربردهای مختلف در طبیعت می باشد که امروزه در اکثر نقاط جهان با افزایش جمعیت و مراکز حمعیتی و گسترش شبکه راه های ارتباطی و مدیریت ناصحیح بهره گیری از اراضی در راستای کسب مواد غذایی بیشتر، مورد تعرض قرار گرفته و در روند تخریب قرار گرفته است که پیامد آن تخریب اراضی و در نهایت بیابان زایی می باشد.
مهم ترین شکل تخریب خاک، تبدیل آن از یک ماده چند کاربردی به ماده ای با توانایی محدود و حاصل خیزی که در طولانی مدت می باشد. گر چه ممکن است این قسم هدر رفت خاک هنوز در کشورهایی از قبیل آمریکا، استرالیا و بخش هایی از روسیه که اراضی مستعد و حاصل خیز فراوان دارند زیاد با اهمیت نباشد، ولی در بسیاری از کشورها از قبیل ایران که چنین ذخایری ندارند و بیشترین انباشتگی مراکز جمعیتی آن ها نیز در مجاورت اراضی حاصل خیز قرار دارد بسیار مهم جلوه می کند. از آنجا که یکی از عوامل تخریب خاک کشاورزی دیم می باشد بررسی تأثیر این عامل در تخریب اراضی لازم و ضروری می باشد که موضوع تحقیق حاضر می باشد که در آن به مطالعه موردی حوضه ی آبخیز رکعت پرداخته شده است.

1-2- اصول و مفاهیم:
1-2-1- دیم کاری:
"دیم کاری" به معنی کشت بدون آبیاری است و به زراعتی گفته می شود که با آب باران و رطو.بت خاک رشد و نمو نماید. کلمه دیم از زمان های قدیم بین مردم این مرز و بوم مصطلح بوده و از آن مفهوم هر چیزی که رها شده و خارج از کنترل باشد یاد شده و در فرهنگ های فارسی نیز زراعتی را که از باران آب خورده باشد معنی شده است. هر چند موفقیت در زراعت دیم بستگی به نزولات آسمانی دارد اما اعمال شیوه های صحیح کشت تأثیر بسیار عمده ای در بهبود وضعیت زراعت و در نتیجه افزایش تولید دارد. در صورتی که آموزش های فنی لازم به کشاورزان دیم کار داده شود، نتایج سودمندی عاید خواهد شد. دیم کاری در ایران عمدتاً به کندم و جو اختصاص دارد؛ زیرا سازگارترین محصول در این شرایط می باشد ولی در نقاط مختلف ایران محصولاتی از قبیل حبوبات، آفتاب گردان ذرت خوشه ای، زیره، هندوانه، خربزه نیز به صورت دیم کشت می شوند. آن چه در حال حاضر در کشورهای پیشرفته از نظر مدیریت و تکنولوژی و دیم کاری صورت می گیرد با کشورهای در حال توسعه بسیار متفاوت است. از جنگ جهانی دوم به بعد در کشورهای پیشرفته دیم کاری پیشرفته، شایان نموده و بیشترین ترقی در طول 15 تا 25 سال اخیر بوده است که در این ارتباط استفاده از ادوات پیشرفته برای شخم و کاشت و برداشت، پیرایش وارتیه های پر محصول و مقاوم به بیماری ها و استفاده از کود شیمیایی در این پیشرفت بیشترین سهم را داشته اند. از آنجایی که دامداری و محصولات دامی در دیم کاری از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشند، دیم کاری با رشته مرتعداری در ارتباط مستقیم می باشد متأسفانه در مناطق دیم خیز کشور ما در حال حاضر به علت عدم رعایت اصول و نظارت فنی این دو رشته با هم یک حالات رقابت گونه دارند. اما همواره باید در نظر داشت که موفقیت در دیم کاری محتاج به رعایت 5 اصلی اساسی به شرح زیر است:
1-وجود بارش کافی متناسب با نوع محصول و پراکنش زمانی مناسب آن.
2- رعایت اصول فنی و تکنیکی زراعی.
3- استفاده حداکثر از کم ترین مقدار بارش و ذخیره نمودن آب در خاک.
4- انتخاب محصول مناسب با توجه به شرایط فیزیوگرافی و اقلیمی منطقه.
5- مبارزه به موقع و اصولی با آفات
البته افزایش تقاضا برای محصول بیشتر در صورتی رضایت بخش خواهد بود که به محیط خسارت وارد نشود و آن نیز به این امر بستگی دارد که اراضی بر اساس پایداری آنها برای استفاده های مختلف طبقه بندی می شوند.
2-2-2- تخریب خاک:
درک مفهوم تخریب خاک و بررسی دلایل آن بسته به نوع بهره برداری و شرایط منطقه ای متفاوت می باشد . برای تخریب خاک ، تعاریف مختلفی ارائه شده است. تخریب خاک فرسایش و شور شدن خاک را شامل می شود. تخریب ممکن است در بخش فیزیکی؛ شیمیایی یا بیولوژیکی خاک رخ دهد، اما نشان دادن تخریب فیزیکی و بررسی آن در ارزیابی اراضی در مقایسه با سایر تغییرات کیفیت خاک مشکل تر است ولی در هر حال به عنوان یک خطر جدی و وسیع مطرح می باشد. برای تخریب خاک تعاریف مختلفی ارائه شده است. در تعریف یونپا ، تخریب به عنوان کاهش تولید بیولوژیک اکوسیستم مناطق خشک اعم از مراتع ، چراگاه، اراضی دیم و آبی به سبب عوامل ناشی از تغییرات فیزیکی و شیمیایی و یا هیدرولوژیکی مطرح شده است. سازمان ارزیابی جهانی تخریب اراضی ناشی از فعالیت انسانی آن را فرایندی می داند که انسان در آن نقش داشته و موجب کاهش تولید خاک که برای حیات ضروری است می شود و یا خواهد شد. انسزابولس (1993)، دلیل تخریب آب و خاک و شور شدن آن را تحت تأثیر فعالیت های انسانی به از بین بردن جنگل، چرای مفرط، جابه جایی لایه های آب شیرین نزدیک سطح خاک و تغییر مکان آنها با آب های شور زیر زمینی لایه های عمیق تر، استفاده از چوب و بوته برای سوخت در مناطق خشک می داند .
روش های مطالعه فرسایش و تخریب اراضی به طور کلی در سه گروه زیر توسط والینگ (1987)، تقسیم بندی شده است.
1-مطالعات صحرایی.
2-مطالعات طولانی مدت در کرت های آمایشی
3- مدل های فرسایشی خاک
در تحقیق حاضر از مطالعات صحرایی استفاده شده است و برای تعیین و بررسی تخریب خاک از کاهش توان تولید که در واقع خصوصیاتی از خاک است. که در تولید نقش دارند استفاده شده است- این خصوصیات را در سه گروه طبقه بندی می کنند.
1- خصوصیات فیزیکی خاک، شامل وزن مخصوص ظاهری بافت خاک، ساختمان خاکدانه ها، ثبات خاکدانه ها، و چگونگی توزیع منافذ خاک می شود.
2-خصوصیات شیمیایی شامل اسیدته، کربنات کلسیم، فسفر، ازت، نسبت جذب سدیم و شوری می باشد.
3- خصوصیات بیولوژیکی که مهم ترین عامل ماده آلی و هوموس خاک است.
ماده آلی نقش بسیار مهمی در تغییر پارامتر مؤثر فیزیک خاک در توان تولید یعنی ظرفیت نگهداری آب قابل استفاده و وزن مخصوص ظاهری دارد. بر این اساس سعی شد تا در این بررسی به خصوصیات شیمیایی اصلی و بیولوژیکی توجه شود و مطالعات اصلی روی آن صورت گیرد تا بتوان به کمک آنها وضعیت منطقه را برآورد کرده و جلوی تخریب گرفته شود و به توسعه پایدار نزدیک تر گردد؛ چرا که در هر سیستمی دست یابی به توسعه پایدار در گرو دو اصل اساسی است:
1-حداقل بهره برداری از منابع غیر قابل تجدید و افزایش استفاده از منابع قابل تجدید .
2- حداقل تخریب در محیط زیست.

1-3- طرح مسئله ، اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:
در حال حاضر دو مسئله ی عمده ی دنیا افزایش جمعیت و تأمین مواد غذایی است . مهاجرت جوامع بدوی به اراضی جدید همراه با اصلاح تدریجی تکنیک های شکار و جمع آوری مواد غذایی در طی چندین میلیون سال با آهنگ رشد کند جمعیت توأم بوده است اما با استقرار کشاورزی که از ده هزار سال پیش صورت گرفته است مشکل اصلی افزایش سریع جمعیت بوده است.نکته ی مهمی که نباید از آن غافل شد این است که در بهره برداری از اراضی و سیستم ها ی استفاده از آن به گونه ای باید عمل شود که به خاک که سرمایه اصلی زندگانی است آسیبی وارد نشود . متأسفانه بر اثر عدم استفاده صحیح از منابع آبی و خاکی همه ساله شاهد افزوده شدن 5/1 میلیون هکتار به سطح بیابان های کشورمان هستیم . در هر دقیقه 200 تن خاک از سطح مزارع ، مراتع و جنگل ها راهی دریاهاو دریاچه ها و پشت سدها می شود. به همین منظور برای بررسی تأثیر کشاورزی بر تخریب اراضی یا اصلاح آن با توجه خاص به دیم کاری ، منطقه ای در رکعت شهرستان ایذه که زراعت قالب آن دیم کاری می باشد انتخاب گردید تا تغییرات رخ داده در منطقه طی سال ها ی مختلف در مورد سطح زیر کشت و عملکرد محصولات مختلف ، وضعیت باران و به ویژه خاک منطقه بررسی گردد و نوع زراعتی را که بیش از بقیه نقش تخریب یا نقش اصلاحی دارد را مشخص کنیم تا بدین طریق کاربری صحیح مشخص شده و جلو تخریب اراضی گرفته شود .
1-4 – اهداف تحقیق :
این تحقفیق به منظور دست یابی با اهداف زیر صورت گرفته :
الف : در منطقه ی مورد مطالعه ،کشاورزی یک عامل منفی در جهت تغییر شرایط اراضی منطقه است .
ب : اگر اراضی در منطقه مورد مطالعه به حال خود رها شوند در جهت جلو گیری از تخریب مفید خواهد بود .
ج : تأثیر عمق شخم بر روی فرسایش پذیری اراضی کشاورزی دیم .
د: تأثیر شیب و جهت اراضی کشاورزی دیم بر روی فرسایش پذیری خاک .
1-5- سوالات تحقیق :
الف : تأثیر عملیات کشاورزی دیم بر تخریب اراضی در منطقه مورد مطالعه چگونه است ؟
ب : میزان فرسایش پذیری اراضی کشاورزی دیم نسبت به قطعات شاهد چگونه است ؟
ج : آیا درجات شیب و جهات شیب مختلف در میزان تخریب اراضی تأثیر گذار می باشد ؟

فصـل دوم
سابقه ی تحقیق و مرور منابع

2-1- مروری بر منابع :
مطالعات انجام شده در رابطه با تأثیرات کشاورزی در تخریب یا اصلاح اراضی توسط دانشمندان و محققان متعددی صورت گرفته است که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
- شارل لیلن و احمدی ( 1354 ) ، طی تحقیقاتی که انجام دادند، دریافتند که سیاست توسعه کشاورزی فعلی دارای انعکاس معکوس بر روی حفاظت منابع طبیعی است و این سیاست احتیاج به سرمایه گذاری برای آموزش مروجین کشاورزی دارد که امکان می دهد سطح تکنیک پایین کشاورزی فعلی به طور سریع بالا رفته و میزان محصولات زیاد شود و از نظر اقتصادی – اجتماعی نیز قابل قبول می باشد .
-شاهویی ( 1368 ) ، در بررسی فاکتورهای مؤثر در فرسایش خاک در اراضی دیم در ایستگاه حفاظت خاک کوهین به این نتیجه رسیدند که فرسایش نرمال در ایستگاه کوهین در فلات مواج و دشت دامنه ای از مقدار فرسایش تخمین بیشتر است و بیانگر این مطلب است که کشت و کار غلط ، مدیریت نادرست و کاربری نامناسب عامل ایجاد تغییرات نامطلوب در منطقه می باشد.
-نبیی ( 1375 ) ، طی بررسی و مقایسه تولید دیم زارهای کم بازده و رها شده در استان زنجان با مرتع کاری یونجه دیم و مراتع طبیعی به این نتیجه رسیدند که اراضی دیم رها شده با عمق خاک بیش از 30 سانتی متر و محدوده ی ارتفاعی بالاتر از 1800 متر واقع در شیب های 25-13 در صد با رعایت اصول و استانداردهای آماده سازی بستر توجیه اقتصادی مناسبی دارد و راندمان بهره برداری از اراضی دیم رها شده و شیب دار استان را افزایش می دهد . از طرفی کشت یونجه دیم با گندم را به جای تناوب گندم و جو به منظور تأمین علوفه مناسب تر تشخیص دادند .
-مسیح آبادی ( 1377 ) ،طی مطالعاتی برای ارزیابی و تعیین تناسب اراضی بخشی از دشت قزوین برای کشت محصولات گندم ، جو آبی و چغندر قند کلاسه هایی را به شرح زیر طراحی نمودند :
S1 : مناسب بدون محدودیت.
S2 : نسبتاً مناسب با محدودیت کم تا متوسط .
S3 : بحرانی و محدویت زیاد .
N : استفاده آنها مقرون به صرفه نمی باشد.
-پس از ارزیابی تناسب اراضی به روش محدودیت ساده و روش پارامتریک مشخص شد که از کل منطقه مورد مطالعه تنها در بخش کوچکی از منطقه در ناصر آباد و داغلان ، کلاس تناسب اراضی برای چغند قند S2 و گندم آبی S1 برای جوآبی S2 آبی بوده است و در بقیه مناطق کلاس تناسب برای محصولات بحرانی یا نامناسب بوده است .
-جمشیدی ( 1378 ) ،طی مطالعه بر روی تأثیر کشاورزی در بیابان زایی با توجه به شرایط اقلیمی و خاکی و آبی منطقه مورد مطالعه مشخص کرد که کم بودن آبهای سطحی ، شوری آب زیر زمینی ، شوری و قلیایی بودن خاک ، کمبود اراضی جهت آمایش و عدم آگاهی کشاورزان باعث تخریب اراضی می گردد.
-ابطحی ( 1378 ) ، به بررسی روند بیابان زایی و تخریب اراضی در منطقه کاشان پرداخت و با استفاده از تصاویر ماهواره ای و برداشت های صحرایی طبقه بندی اراضی را انجام داد و واحد های کشاورزی شور و اراضی تحت پوشش تپه های ماسه ای را از هم تفکیک کرد و مقایسه آنها در زمان های مختلف 77- 34 نشان داد که از سطح اراضی بدون شوری کاسته شده و بر مساحت شوری متوسط و زیاد افزوده شده است . از طرفی کاهش یک در صدی در مساحت دریاچه نمک کاشان مشاهده شد. از وسعت کشت زارنیز 4/19 درصد کاسته و بخش قابل توجهی از زمین های بایر و مرتع به جنگلهای دست کاشت تبدیل شده است و اراضی تحت پوشش تپه های ماسه ای نیز افزایش مساحت داشته است .
-ملاحسینی ( 1378 ) ، با مطالعه در منطقه سوق ایدنک به این نتیجه رسیدند که به دلیل اعمال مدیریت نادرست از قبیل تبدیل جنگل ها و مراتع شیب دار به اراضی دیم باعث افزایش اراضی با پوشش سنگی می باشد . لذا طرح های حفاظت خاک از لحاظ اولویت اجرا در اراضی مرتعی مشجر ، مرتع به همراه دیم ، سپس اراضی جنگل کم تراکم و اراضی دیم صورت گیرد .
-امین صالح ( 1385 ) ، با استفاده از مناطق فازی اقدام به پهنه بندی شدت بیابان زایی نموده و به این نتیجه رسیده است که روش منطق فازی به ویژه استفاده از عملگر گامای فازی مناسب ترین روش برای پهنه بندی پدیده ها ی مناسب و تهیه نقشه های ذیربط می باشد .
-کاپرتی ( 1979) ، در رابطه با عوامل مهم انسانی در ایجاد بیابان از قبیل چرای دام ، کشاورزی و تغییر کاریری اراضی در آفریقا مطالعاتی انجام داد که نتیجه گرفت سیستم های نامناسب آبیاری عدم استفاده کافی از آب رود خانه ای و مدیریت نامناسب کشاورزی را در ایجاد بیابان مؤثر دانست .
-ناهال ( 1981) ، در رابطه با مدیریت حفاظت و توسعه منابع کشاورزی در سوریه مطالعاتی انجام داد که در نهایت توسعه ی آبیاری غلط را در تخریب بیابان زایی در آن مؤثر دانست .
-هائو و چانگ (1994)، در مطالعه ای تأثیر کود حیوانی را در مقادیر 30 ، 60 ، 90 میلی گرم در هکتار در شرایط دیم و 0 ، 60 ،120 ، 180 میلی گرم در هکتار در شرایط کشاورزی آبی طی دوره ای از سال 1973 تا 1993 بررسی کردند و نتیجه گرفتند که استفاده از کود حیوانی ، باعث افزایش شوری خاک می شود که افزایش شوری در اراضی دیم بیش از اراضی آبی بوده است . به ازای هر تن نمک موجود در کود حیوانی ، میانگین شوری 11080/0 دسی زیمنس بر متر در شرایط دیم افزایش داشته است . آنها نتیجه گرفتند که مصرف بالای کود حیوانی مناسب نیست زیرا باعث شور شدن خاک شود .
-اکبرگ و ریلی ،( 1997) ، به بررسی رشد محصولات مختلف در روی خاک لومی در جنوب شرقی نروژ پرداختند . آنها چهار تیمار کشت با شخم سنتی و کشت با شخم عمیق و کم عمق و حداقل کشت را در نظر گرفتند و کشت سنتی را با بقیه مقایسه کردند . این بررسی بر روی محصولات غلات شامل . vena sativaL ، Triticum aestivmL. ، Hordeum vulgaL ، solanum tubero sumL نشان داد که تولید آنها با رعایت اصول تناوب کشت و آیش 8-2 درصد افزایش داشته است در حالیکه تولید چغندر قند علوفه ای Beta Vulgaris کشت سنتی بیشترین مقدار بود . تولید این محصول در کشت با شخم عمیق نسبت به سایر تیمارها افزایش نشان داد . اسیدیته خاک نیز بررسی شد و مشخص گردید که در کشت سنتی از تمامی تیمارهای دیگر بیشتر بود .
-در مطالعه ای که توسط دماریا و کاسترو ( 1999) ، صورت گرفت سه نوع عملیات کشاورزی بدون کشت ، شخم شیاری و کشت سنتی در سال 1983 در مزارع ذرت و سویا در یک تناوب در سائو پائلو برزیل بررسی شد. در مطالعه مذکور خاک منطقه دوبار به علت کاهش اشباع بازی در سالهای 85 و 94 با محدودیت مواجه شد . خصوصیات خاک در 4 عمق 05/0 – 0 ، 1/0 – 05/0 ، 2/0 - 1/0، 3/0 - 2/0 متر در سالهای 86 و 95 یکسال بعد از محدود شدن خاک تعیین شد . نتایج نشان دادند که در سال 86 با احتمال 95 درصد مقدار مواد آلی ، فسفر و پتاسیم قابل تبادل در عمق 5 0/0 – 0 افزایش یافتند . کلسیم و منیزیم و اسیدیته و اشباع بازی و ظرفیت تبادل کاتیونی در عمق 1/0 – 5 0/0 در تیمار بدون کشت بیشتر از بقیه بود . در افق های پایین تر تغییر معنی داری در اسیدیته خاک اتفاق نیفتاد . تناوب محصول تأثیری در وضعیت مواد غذایی خاک در سال 85 و 86 نداشت اما در عمق 2/0 -0 در سال 86 کشت مداوم ذرت و کشت ذرت در تناوب با سویا به طور معنی داری کاهش فسفر را نشان داد. مقدار ماده آلی در چهار عمق مطالعه شده در همه تیمارها در تمام زمان ها کاهش داشت ولی این تغییرات تأثیری در اختلاف تولید دانه ذرت و سویا نداشت .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   84 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله زمین و دیم کاری

اختصاصی از سورنا فایل دانلود مقاله زمین و دیم کاری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه :
از ابتدای تاریخ کشاورزی تا حدود سال 1950 می‌توان گفت تقریباً تمامی افزایش در تولید محصول ناشی از توسعة اراضی زراعی پایه بوده است . از آن زمان به بعد عملکرد در واحد سطح برای محصولات اساسی افزایش روز افزون داشته که علت عمدة این افزایش در عملکرد را می‌توان در به کارگیری نهاده‌های پر انرژی دانست . بین سالهای 1950 و 1985 تعداد تراکتورهای مزارع 4 برابر، سطح اراضی فاریاب در جهان 3 برابر و استفاده از کودهای شیمیایی 9 برابر شده است . طی همین سالها انرژی مورد استفاده در کشاورزی در سطح جهانی به میزان 9/6 برابر افزایش یافته است .
طی این سالها آبیاری نقش بسیار مهمی را در افزایش سریع تولید غذا ایفا نمود کل اراضی فاریاب دنیا در سال 1950 معادل 94 میلیون هکتار بود که تا سال 1960 به 140 میلیون هکتار ، تا سال 1970 به 198 و تا سال 1985 به 217 میلیون هکتار بالغ گردید . اما در حال حاضر نرخ توسعة آن به یک در صد در سال کاهش یافته است . برای جوابگویی به نیازهای غذایی جمعیت رو به رشد دنیا تولید محصولات تا سال 2000 باید 50 تا 60% بیشتر از تولیدات سال 1980 باشد
تقاضای روزافزون برای غذا و پوشاک و کاهش چشمگیر در توس عة اراضی فاریاب به این معنی است که در آینده کشاورزی دیم نقش به مراتب مهمتری را در تأمین نیاز های غذایی بشر ایفاء خواهد نمود . بدین ترتیب تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک که 40% کل اراضی در سطح جهان را تشکیل می‌دهند و جمعیتی حدود 700 میلیون نفر را در خود جای داده ، توسعه خواهد یافت ، تقریباً ¬¬¬¬¬¬¬¬¬22 این اراضی در کشورهای در حال توسعه که از نرخ رشد جمعیتی بالایی بر خوردارند ، قرار دارند . خاکهای این اراضی معمولاً بافت درشتی داشته و از لحاظ باروری و مقدار مواد آلی در سطح پایینی می‌باشند . ظرفیت نگهداشت آب در آنها پایین بوده و در مقابل فرسایش آبی و بادی به آسانی آسیب پذیرند . توسعة کشاورزی دیم در این مناطق که از لحاظ اقلیمی - خاکی دارای شرایط سخت و حساسی هستند ، مدیریت دقیقی را طلب می‌کند چرا که در صورت به کارگیری روشهای غیر اصولی و مدیریت ضعیف فرآیند تخریب خاک به آسانی در این مناطق به وقوع خواهد پیوست .

تاریخچة دیم کاری در جهان (1)
از قرنها قبل دیم کاری در جهان رایج بوده است ولی آنچه که در حال حاضر در کشورهای پیشرفته صورت می‌گیرد با دیم کاری در سرزمینهای در حال رشد تفاوت فراوان دارد . در بسیاری از مناطق دیم خیز جهان مثل قسمتهائی از آفریقا و خاورمیانه از قرنها قبل تاکنون تغییرات زیادی در سیستم دیم کاری صورت نگرفته و در بسیاری از این مناطق کشاورزی سنتی و کشت گیاهان زراعی محدود به مساحت های کم و با ابزار دستی و دامها صورت می‌گیرد و از دوران مسیحیت تا کنون بسیاری از این روشها تغییر زیادی ننموده و دگرگونی قابل توجهی در آن بوجود نیامده یا روندی بسیار کند داشته است تنها دگرگونی در مناطقی که از نظر اقتصادی امکان پذیر بوده مکانیزه شدن نوع شخم بوده ولی روشهای کاشت و برداشت تغییر زیادی نکرده است در حالیکه کلیه مناطق دیم خیز در کشورهای پیشرفته با تغییرات زیادی از نظر مدیریت کشت و نگهداری خاک مواجه بوده‌اند .
پیشرفته‌ترین کشورها از نظر مدیریت و تکنولوژی در دیم کاری عبارتند از : استرالیا ، کانادا و آمریکا که در آنها تکامل مدیریت در دیم کاری به موازات هم بوده در عین حال که مشابه همدیگر نبوده است بدین معنی که در استرالیا اهمیت گوسفند داری و تولید پشم منجر به توسعه مدیریت در دیم کاری شده که با کانادا و آمریکا متفاوت است در آمریکا احداث راه‌آهن عامل مهمی در توسعه دیم کاری و بهبود مناطق دیم خیز بوده است و علاقمندی و تمایل دست‌اندرکاران راه‌آهن برای توسعه این مناطق جدید وقتی افزایش یافت که حمل تولیدات کشاورزی با بازارها منبع درآمدی برای آنها گردید و مقدار قابل توجهی زمین برای فروش در تصاحب آنها قرار گرفت . صاحبان راه‌آهن برای جلب توجه کشاورزان مهاجر به این مناطق مزارع آزمایشی ایجاد نمودند تا امکان کشت و زرع در این مناطق را به آنها نشان دهند . همچنین درتأسیس ایستگاههای تحقیقاتی همکاری نمودند و نیاز به اطلاعات و تشکیلاتی برای بررسی مسائل و پیدا کردن راه‌حلها منجر به برگزاری کنگره دیم کاری و بعدها کنگره بین‌المللی دیم کاری شد و دستگاههای تحقیقاتی دیم تأسیس گردید و برای اولین بار نشریات تحقیقاتی در سال 1915 بوسیله آنها چاپ گردید .
در کانادا نیز قدمت تحقیقات دیم کاری مانند آمریکاست و شباهت زیادی با مناطق مجاور آن در آمریکا دارد .ولی در استرالیا ضمن اینکه مراحل کشت ممتد و آیش تابستانه شبیه آمریکا و کانادا است ولی در بسیاری از مناطق آن استفاده از تناوب چراگاه - زراعت رایج شده که ناشی از اهمیت اقتصادی پشم در آنجاست این روشها هم برای گوسفند داری و هم برای تولید غله مفید واقع شده است و با کشت گیاهان علوفه‌ای لگومینوز که خودبخود بذر آنها می‌ریزد مانند یونجه‌های یکساله جایگزین آیش سنتی شده است .
از جنگ جهانی دوم به بعد در کشورهای پیشرفته دیم کاری پیشرفت شایان توجهی نموده و بیشترین ترقی در طول 15 تا 25 سال اخیر بوده است که استفاده از ادوات پیشرفته برای شخم و کاشت و برداشت ، پیدایش واریته‌های پرمحصول و مقاوم به بیماریها و استفاده بهتر از کود شیمیائی همه در این پیشرفت سهیم بوده‌اند . ولی در کشورهای عقب افتاده یا در حال پیشرفت در عین حال که نیاز به خودکفائی در تولید غلات باعث بیداری اذهان در جهت توسعه روشهای پیشرفته دیم کاری شده اما بسیاری از زمینهای مناسب برای دیم کاری به خصوص در مناطق مدیترانه‌ای و خاورمیانه قرنها مورد استفاده و بهره‌برداری بی‌رویه قرار داشته و بنابراین خاک و شرایط اقلیمی تنها مسائلی نیستند که باید برای تثبیت تولیدی مناسب آنها را حل کرد . عملیات زراعی و آداب و رسومی که در طول قرنها رواج داشته است مانع پذیرش روشهای جدید می‌گردد و مدیریت ضعیف و ناکافی برای تولید مطلوب نیز ناشی از همین محدودیت روشهای سنتی تولید کشاورزی است که شاید لازم باشد برای اینگونه مناطق و اراضی مدیریتهائی که در دیم کاری کشورهای پیشرفته اعمال می‌شود بکار گرفت .
هزاران هکتار از زمینهای کشاورزی جهان امروزه زیر کشت قرار دارند که بهتر است از آنها به عنوان مرتع استفاده نمود و این وظیفه یک مدیر و متخصص زراعت در تولیدات دیم است که این قبیل زمینها را به وجه احسن مورد استفاده قرار دهد.
دیم کاری و اهمیت آن در زراعت (2)
دیم کاری به معنی کشت بدون آبیاری است و به زراعتی گفته میشود که با آب باران رشد و نمو نماید . دیم کاری در کشور ما بخصوص در زراعت گندم و جو اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد زیرا بخش عظیمی از اراضی مزروعی کشور را بخود اختصاص داده است طبق آمارهای موجود سطح زیر کشت سالیانه گندم و جو بصورت دیم در کشور حدود پنج میلیون هکتار می‌باشد ( 4 میلیون گندم دیم و یک میلیون هکتار جو دیم ) ولی متأسفانه تاکنون کشت دیم بعنوان یک تکنیک شناخته نشده و بصورت یک منبع عظیم تولید برای اساسی‌ترین محصول غذائی کشور و بصورت یک مسئله اقتصادی و حیاتی در جامعه مورد توجه قرار نگرفته است . با توجه بمصرف سرانه یا متوسط مصرف هر نفر از افراد کشور در طول مدت سال که حدود 150 کیلوگرم است و منظور نمودن حدود700000 تن مصرف بذر برای کشت و حدود 800000 تن مصارف صنعتی برای تهیه شیرینی و ماکارونی و غیره ... برابرآمار سال 61 سالیانه حدود 2 میلیون تن گندم کمبود از کشورهای خارج وارد می‌کنیم که تولید آن خود در انحصار قدرتمندان کشورهای پیشرفته قرار داشته و فروش و تحویل آن بعنوان یک حربه یا سلطه سیاسی بر علیه کشورهای نیازمند مورد استفاده قرار می‌دهند و برای نجات و رهائی از قید این وابستگی‌ها چاره‌ای جز تقویت بنیانهای اقتصادی در زمینه تولید آنها در کشور نخواهیم داشت .
هر چند موفقیت در زراعت دیم بستگی به نزولات آسمانی و رحمت کافی و منظم الهی دارد اما کیفیت و روش شخم و تهیه بموقع زمینهای مزروعی دیم و اعمال شیوه‌های صحیح کشت تأثیر بسیار عمده‌ای در بهبود وضعیت زراعت و در نتیجه افزایش تولید دارد . در صورتیکه سعی شود وسیله مروجین و سایر عوامل دست‌اندرکار آموزش‌های فنی لازم به کشاورزان دیم کار داده شده و آنان را بنکات و مسائل فنی حفظ و ذخیره رطوبت خاک در سال آیش آگاه سازند و از طرف دیگر دولت نیز بجای تحمل هزینه‌های گزاف وارد نمودن گندم از کشورهای خارج با کمکهای معنوی و مالی بطرق مناسب کشتکاران دیم را هدایت و حمایت نماید بدون تردید میزان تولید گندم و جو در اراضی دیم کشورمان حداقل به دو برابر آنچه که هست خواهد رسید و بتدریج نیازی به وارد کردن این محصول نخواهیم داشت بعنوان نمونه در زراعت‌های دیم که بمسائل حفظ و ذخیره‌سازی رطوبت در خاک و استفاده صحیح از نهاده‌ها توجه شده است میزان تولید در یک هکتار حدود 2000 تا 2500 کیلوگرم در هکتار بوده است در حالیکه برابر آمار منتشر شده از طرف مرکز آمار ایران در سال 1358 در استانهای مختلف کشور کمترین سطح زیر کشت گندم دیم در استان کرمان 1745 هکتار و با متوسط عملکرد 542 کیلوگرم و بیشترین سطح زیر کشت مربوط به استان آذربایجانشرقی 477744 هکتار و با عملکرد 471 کیلوگرم بوده و در سطح کل کشور مقدار اراضی زیر کشت گندم دیم 4001984 هکتار و با متوسط عملکرد 477 کیلوگرم بوده است .

مسائل اصلی زراعت دیم (2و3)
مهمترین عواملی که در میزان تولید محصول در زراعت دیم مؤثرند عبارتند از :
1- وضعیت آب و هوا و میزان بارندگی سالیانه .
2- منابع تأمین رطوبت خاک .
3- تناوب و آیش در کشت دیم .
4- خصوصیات خاک زراعتی .
5- طرز تهیه زمین و روش کار بمنظور ذخیره سازی رطوبت در زراعت دیم.
6- استفاده از ماشین آلات و ادوات کشاورزی در زراعت دیم .
7- استفاده صحیح و بموقع از نهاده‌ها در زراعت دیم .
وضعیت آب و هوائی و میزان بارندگی سالیانه (2)
در زراعت دیم که آبیاری صورت نمی‌گیرد مقدار بارندگی سالیانه اولین عامل مهم موفقیت دیم می‌باشد . بطور کلی مناطقی که آب و هوای معتدل و بارندگی سالیانه‌ای بیش از 300 میلیمتر دارند برای زراعت گندم و جو بصورت دیم مساعد می‌باشند و بهمین دلیل مناطق دیم کاری ایران را از نظر میزان بارندگی سالیانه بشرح زیر طبقه‌بندی می‌نمایند :
الف) مناطق کم باران بارندگی سالیانه کمتر از 250 میلیمتر .
هریک میلیمتر باران مساویست با یک لیتر آب در متر مربع زیرا هر متر مربع 10000 سانتیمتر مربع می‌باشد و هر لیتر آب برابر 1000 سانتیمتر مکعب یا 10000 میلیمتر مکعب است بنابراین مناطق فوق مناطقی هستند که در سطح آنها ارتفاع بارندگی سالیانه اعم از باران یا برف آب شده کمتر از 250 میلیمتر یا 25 سانتیمتر است یعنی در هر متر مربع زمین در طول یکسال زراعی مقدار 250 لیتر آب باران برای مصرف زراعت میرسد که متأسفانه این مقدار برای زراعت دیم کافی نبوده و زراعتی بعمل نمی‌آورد و بهتر است اینگونه اراضی به کشت گیاهان مرتعی و علوفه دیم اختصاص یابند و از چرای بی‌رویه در آنها نیز جلوگیری شود تا سطح زمین همیشه دارای پوشش گیاهی بوده از فرسایش خاک جلوگیری گردد .
ب) مناطق با میزان بارندگی سالیانه بین 250 تا 350 میلیمتر
در مناطقی که میزان بارندگی سالیانه بین 250 تا 350 میلیمتر می‌باشد در حال حاضر کم و آیش دیم کاری گندم و جو انجام می‌شود اما این مقدار بارندگی نه تنها برای زراعت دیم کافی نیست بلکه ریزش باران نیز بسیار نامنظم و درجه حرارت و میزان تبخیر نیز زیاد می‌باشد اینگونه مناطق که بمناطق نیمه خشک معروفند نیز بهتر است بکشت علوفه یکساله اختصاص یابند و در صورت کشت گندم و جو دیم بایستی نکات فنی لازم دقیقاً رعایت گردد زیرا موفقیت زراعت گندم و جو در این نواحی صرفاً در گرو رعایت مسائل و نکات فنی در زمینه حفظ و ذخیره آب بارندگی در زمین آیش خواهد بود .
ج) مناطق با میزان بارندگی سالیانه 300 تا 500 میلیمتر یا بیشتر .
زمینهائی که در مناطق با میزان بارندگی سالیانه 300 یا 500 میلیمتر و یا بیشتر از 30 تا 50 سانتیمتر قرار دارند برای زراعت‌های دیم گندم ، جو ، نخود و عدس مناسب بوده و حدود 50 درصد دیمزارهای ایران در این مناطق قرار دارند که 75 درصد محصول گندم دیم کشور را تأمین می‌کنند این مقدار بارندگی برای رشد گندم و جو کافی بنظر می‌رسد ولی چون توزیع بارندگی نا متعادل بوده و منظم نیست گیاه در فصل بحرانی احتمالاً بعد از کشت و زمان خوشه‌بندان رطوبت کافی در اختیار ندارد که با آماده کردن صحیح زمین و رعایت مسائل فنی در حفظ ذخیره رطوبت در خاک می‌توان از اتلاف رطوبت و تبخیر آن در خاک جلوگیری نموده و موفقیت زراعت دیم را تضمین نمود .
میزان بارندگی در مناطق نیز در سالهای مختلف ثابت نبوده و دچار نوسانات و تغییرات زیادی است و این نوسانات بزرگترین خطر برای تولید محصول می‌باشند زیرا فصولی که بارندگی بیشتر از حد متوسط است ممکن است قسمتهای وسیعی با کولیتواتور شخم زده و بذر افشانی شوند و در فصول بعدی که مقدار بارندگی کمتر از حد متوسط و معمولاً همراه با حرارت بیش از حد متوسط است ممکن است منجر به نابودی محصول گردد .
منابع تأمین رطوبت خاک (2)
منابع تأمین رطوبت خاک در زراعت دیم منشأ جوی داشته و عبارتند از :
الف : نزولات آسمانی
بارندگی تأثیر بسزایی بر مقادیر عملکرد دارد و میزان آن کشت و کار هر منطقه را تعیین می‌کند این نزولات بصورت باران ، برف و تگرگ و غیره بوده و منبع اصلی تأمین کننده رطوبت زمین می‌باشند و مسئله قابل اهمیت مقدار بارش ، و پراکندگی بارش در دوره رشد و نمو محصول می‌باشد که نقش هواشناسی در پیش‌بینی دقیق زمان بارندگی برای تنظیم و انجام بموقع عملیات زراعی می‌تواند بسیار با ارزش باشد . البته عواملی نیز در استفاده بیشتر گیاه از رطوبت و نزولات آسمانی وجود دارد که عبارتند از جنس خاک ، نگهداری رطوبت توسط ذرات خاک ، نفوذ پذیری خاک ، شدت تبخیر و غیره ... که بعداً صحبت خواهد شد .
بطور کلی مقداری از بارندگی که بیشتر از حداقل لازم برای رسیدن یا Maturity گیاه است . مقدار عملکرد محصول را تعیین می‌کنند مثلاً اگر در یک شرائط خاص حداقل نزولات لازم برای رسیدن یک غله 250 میلیمتر باشد 225 میلیمتر یا کاهش فقط 25 میلیمتر ممکن است موجب عدم موفقیت محصول گردد و بر عکس 50 میلیمتر بارندگی بیش از حداقل لازم ممکن است عملکرد را دو برابر کند . متأسفانه نزولات آسمانی در بیشتر اراضی کشور ما کافی نبوده و اکثر مناطق کشور از نظر شرائط اقلیمی خشک و یا نیمه خشک و متوسط بارندگی آنها حدود 240 میلیمتر در سال می‌باشد .
جدول زیر مساحت نقاط هم باران کشور را نشان می‌دهد
میزان بارندگی مساحت به میلیون هکتار درصد نسبت به سطح کشور
کمتر از 100 میلیمتر 22 13%
100 تا 250 میلیمتر 4/100 61%
250 تا 500 میلیمتر 28 17%
500 تا 1000 میلیمتر 13 8%
بیش از 1000 میلیمتر 6/1 1%
و متأسفانه هر چه میزان بارندگی در یک منطقه کمتر باشد تغییرات کلی بارندگی در آن منطقه بیشتر است و این تغییرات با میزان بارندگی نسبت معکوس دارند .منظور از تغییرات کلی فاصله بین ماکزیمم و مینیمم بارندگی در سالهای مختلف است که در سالهای مختلف ثابت نمی‌باشد . بخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک .
ب : شبنم
شبنم عمدتاً در شب تشکیل می‌شود چون تشکیل آن به سرد شدن برگها و سطح خاک در اثر خروج تشعشع cooling Radiational تا رسید به نقطه شبنم بستگی دارد . مقدار کلی شبنم در طول یک شب احتمالاً بیش از یک میلیمتر نخواهد بود . شبنم در رسیدن محصول مؤثر است . زیرا گیاه از قطرات شبنم که روی برگها می‌نشیند و یا باعث بالا رفتن رطوبت خاک می‌شود از راه برگ و ریشه استفاده می‌نماید و وجود شبهای خنک باعث بوجود آمدن شبنم صبحگاهی و رطوبت تا حدی لازم برای رسیدن گیاه می‌گردد . جذب شبنم در گونه‌های مختلف گیاهی بسیار متفاوت است و عمدتاً به شدت و مدت ریزش آن و همچنین رژیم رطوبتی خاک بستگی دارد و در شرایط دیم جذب شبنم بیشتر از شرائط آبی است و در مناطق خشک کمک مؤثری به بالانس آب در گیاه می‌کند .
ج : مه یا غبار
وقتی یک توده هوای گرم و اشباع سریعاً با یک توده هوای سرد و خشک در روی یک سطح سرد تعویض شود مه یا غبار تولید می‌گردد . مه بر رشد گیاه از طریق بالا بردن رطوبت هوا ، مرطوب بودن قسمتهای هوائی گیاهان و مرطوب کردن سطح خاک اثر می‌گذارد . مه یا غبارهای مکرر ممکن است از طریق کاهش تبخیر و تعرق بطور قابل ملاحظه‌ای رطوبت یک منطقه را بالا ببرند .
د: بخار آب و رطوبت نسبی
خشکی هوا عامل عمده‌ای است که احتیاجات آبی گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهد زیرا گیاه یک سیستم هدایت کننده آب بین خاک و هواست . در مناطق ییلاقی در شبهای خنک تابستان بخار آب از قسمتهای تحتانی به قسمتهای فوقانی آمده و تقطیر می‌گردد و مورد استفاده گیاه قرار می‌گیرد و هر چند که مقدار آن بسیار کم است باد نیز در مقدار این استفاده بسیار مؤثر است .
رطوبت نسبی اثر قابل ملاحظه ای بر تبخیر و تعرق و بنابراین بر نیاز آبی گیاهان دارد و هر چه رطوبت نسبی کمتر باشد تبخیر و تعرق زیادتر و راندمان مصرف آب کمتر است . رطوبت نسبی زیاد کمبود رطوبت خاک را جبران و رطوبت نسبی کم کمبودهای رطوبت خاک را بیشتر نمایان می‌سازد .
با توجه به بستگی زراعت دیم با عوامل طبیعی و منابع رطوبت بخوبی روشن می‌شود که شناخت هر چه بیشتر این عوامل و دقت در تعیین مقدار آنها تا چه حد می‌تواند در دستیابی به یک محصول خوب و مطمئن در دیم کاری مؤثر باشد .
تناوب و آیش در کشت دیم (2و3 )
برای تناوب که عبارتست از چرخش گیاهان زراعتی در یک قطعه زمین . در اراضی دیم نواحی پرباران و معتدل و سرد بیشتر از گیاهان خانواده بقولات یا Leguminose استفاده می‌شود که علاوه بر استفاده از محصول این نباتات خود موجب تقویت زمین از نظر ذخیره ازت نیز می‌گردند . مثل نخود و عدس . وارد نمودن آیش در تناوب زمینهای دیم عمدتاً بمنظور ذخیره رطوبت صورت می‌گیرد . معمولاً آیش یا نکاشتن زمین بمدت یکسال زراعی یا بیشتر در مناطقی صورت می‌گیرد که بارندگی کمتر از 350 میلیمتر در سال باشد و با اجرای عملیات زراعی صحیح در دوره آیش می‌توان 30 تا 35 در صد رطوبت سالانه را ذخیره نمود . عوامل دیگری که در تناوب اراضی دیم مؤثرند بافت خاک ارتفاع از سطح دریا ، میزان تبخیر و توزیع بارندگی است .
با بکار بردن روشهای تناوب ممکن است برنامه‌های آیش را حذف و یا کم نمود زیرا در حال حاضر حدود 3 میلیون از اراضی دیم کشور سالیانه بصورت آیش و بدون کاشت باقی می‌ماند . یکی از مشکلات در زراعت دیم پراکندگی نامناسب بارندگی است که بشر قادر به دخالت در آن نیست اما می‌توان بطرقی بر آن غلبه نمود بدین ترتیب که رطوبت زمستان را در سال آیش ذخیره نموده و در پائیز سال بعد بذر را در سطح این رطوبت قرار داده و با استفاده از آن بذر سبز شده و تا فرا رسیدن سرمای زمستان به قدر کافی رشد نموده و مقاوم شده و بصورت یک گیاه کامل بتواند در برابر برف و سرما مقاومت نماید و در بهار با استفاده از رطوبت موجود در خاک خود را کامل نموده و محصول کافی تولید نماید . بنابراین آیش گذاشتن زمین برای رسیدن به اهداف زیر خواهد بود .

الف ) ذخیره رطوبت در خاک
هدف اول و اصلی از آیش‌گذاری زمین دیم ذخیره سازی و حفظ رطوبت در یکسال بدون کاشت است آیش گذاشتن زمین بزرگترین تکنیک برای ذخیره آب و نزولات جوی برای عمل آوردن کامل زراعت دیم و افزایش میزان عملکرد محصول می‌باشد مشروط بر اینکه با اصول صحیح حفاظت آب و خاک و با استفاده از ادوات مخصوص اعمال گردد . در غیر اینصورت آیش گذاشتن زمین بدون شخم و عدم نکات فنی تأثیر چندانی در حفظ رطوبت در خاک نخواهد داشت . برابر تحقیقات بعمل آمده بازاء هر 25 میلیمتر آب ذخیره شده در زمین آیش می‌توان گندم را تا 200 کیلوگرم در هکتار افزایش داد البته فقط بارندگی هائی که از لایه 20 سانتیمتری خاک عبور کند قابل ذخیره شدن خواهد بود و بارندگیهای کم که فقط در طبقه سطحی خاک را مرطوب کند تبخیر شده و در خاک ذخیره نخواهد شد .
ب) تقویت خاک
هدف دوم از آیش‌گذاری زمینهای دیم افزایش نیتراتهای خاک است زیرا باکتریها و موجودات زنده خاک شروع به فعالیت و تجزیه و تخمیر و تبدیل مواد آلی به معدنی نموده و استفاده از امکاناتی که در خاک تأمین شده امکان پذیر می‌گردد و موجبات تبدیل بقایای گیاهی به هوموس فراهم میشود و در نتیجه تحولاتی که در طول سال آیش از نظر شیمیائی در عناصر موجود در خاک صورت میگیرد عناصر قابل جذب و مورد نیاز زراعت مانند فسفر و پتاسیم و غیره ... بیشتر فراهم خواهد شد .
ج) از بین بردن علفهای هرز
هدف سوم از آیش گذاری اراضی دیم طبق اصول صحیح از بین رفتن علفهای هرز در اثر انجام عملیات سطحی در دوره آیش است و این خود بهترین مبارزه زراعی با علفهای هرز بشمار می‌آید بعلاوه فساد علفهای هرز در زیر خاک باعث تقویت خاک می‌گردد .
مسلماً اگر در سال آیش مبارزه اصولی با علفهای هرز بعمل نیاید مانند پمپی آب ذخیره شده در خاک را کشیده و موجب کاهش سریع رطوبت خاک می‌گردند بنابراین در نقاطی که زمینهای زراعی بطور متوالی و بدون آیش کشت دیم می‌شوند به هیچ یک از سه هدف فوق نخواهند رسید و زمین بتدریج فرسوده و خسته شده و آمادگی زراعی خود را از دست می‌دهد . اگر بعللی مثل خطر فرسایش بادی خاک ناچاریم هر ساله زمین دیم را بکاریم بهتر است برای پوشیده بودن سطح زمین و جلوگیری از فرسایش بادی تناوب زراعی مناسبی را در زراعت دیم اجرا نمائیم و معمولاً در تناوب گندم و جو دیم نخود یل عدس و یا کشت گرمک را بجای آیش‌گذاری کشت نمائیم تا زمین زیر پوشش قرار گرفته و از فرسایش خاک جلوگیری شود .
خصوصیات خاک زراعتی در دیمکاری (2و3)
خاک یکی از منابع طبیعی بسیار مهم برای زندگی و بقاء انسان و حیوان بشمار می‌آید که از تجزیه تدریجی سنگها تحت تأثیر عوامل مختلف محیطی مانند آب و هوا و فعالیت موجودات زنده با گذشت زمانهای بسیار طولانی برای زیست و حیات بوجود آمده است . خاک در واقع اساس و بنیان کشاورزی است و به مجموعه ذرات و اجسام طبیعی گفته میشود که پوسته خارجی زمین را پوشانده و شرائط لازم برای رشد و نمو گیاهان زراعی را داشته باشد . از مهمترین خصوصیات خاک که در زراعت دیم مؤثرند به ترتیب اهمیت عبارتند از: الف) بافت خاک
یادآوری میشود که نسبت درشتی و ریزی ذرات خاک که شامل شن ، لیمون یا سیلیت ، و رس است بافت خاک گویند که اگر خاکی در صد بیشتر آن شن باشد بافت را شنی و اگر در صد بیشتر آن رس باشد بافت خاک رسی و مخلوط مناسبی از شن و رس و لیمون را لیمونی می‌نامند که بهترین خاک برای کلیه زراعت‌ها بشمار می‌آید ، خاکهای مناسب برای زراعت دیم خاکهائی هستند که دارای بافت تقریباً رسی یا رسی شنی یا لیمونی باشند زیرا خاصیت نگهداری آب و ذخیره رطوبت و مواد غذائی در این خاکها زیاد است . اما اراضی با بافت شنی یا سبک بعلت از دست دادن سریع رطوبت و تبخیر شدید برای زراعت‌های دیم مناسب نخواهد بود که البته در صورت آبیاری و تقویت با کودهای دامی و گیاهی برای احداث باغ میوه و جالیزکاری و کشت سیب‌زمینی و امثال آن مناسب خواهند بود .
ب) ساختمان خاک
چگونگی به هم پیوستن ذرات معدنی و آلی خاک را به یکدیگر که فرم و شکل خاصی به آن می‌دهد ساختمان خاک گویند . مثلاً از به هم چسبیدن ذرات شن و رس و مواد آلی خاکدانه‌ها و از اتصال خاک دانه‌ها و ذرات خاک کلوخه‌ها و شکلهای دیگر شبیه مکعبی ، زاویه‌ای یا بدون زاویه یا منشوری و استوانه‌ای و بشقابی تشکیل میشود که هر کدام در شرائط بخصوصی بوجود می‌آیند بهترین انواع ساختمان خاک دانه‌ای ریز تا کمی درشت و مکعبی کوچک و بدترین نوع ساختمان بشقابی و استوانه‌ای خواهد بود خواص فیزیکی خاکها از نظر قابلیت نفوذ به آب و هوا و ریشه بستگی به ساختمان خاک دارد . از اتصال ذرات خاکدانه‌های ریز لوله‌های نامنظم باریکی بنام لوله‌های موئین یا کاپیلاریته یا شعریه بوجود می‌آید و این لوله‌ها موجب صعود و حرکت آب از طبقات پائین خاک (150 تا 180 سانتیمتری ) بطرف سطح خاک شده که این رطوبت یا جذب ریشه گیاهان زراعتی میشود و یا سطح خاک رسیده و تبخیر میگردد . برای حفظ ساختمان خاک بایستی در موقعی که رطوبت مناسب است ( زمین گاورو) شخم زده شود در غیر اینصورت اگر زمین در موقع شخم زدن خیلی مرطوب یا خیلی خشک باشد ایجاد کلوخه‌های بزرگ و کوچک می‌کند و تبدیل آن به حال اولیه و خرد کردن کلوخه‌ها مشکل و پرهزینه و به ساختمان خاک آسیب فراوان می‌رسد . ساختمان از نظر نگهداری آب که عامل محدود کننده زراعت دیم است اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد خاک دارای منافذ و خلل فرجی به اندازه‌های مختلف است که بوسیله هوا و آب پر شده‌اند .
حرکت آب در خاک تحت اثر قوه جاذبه یا ثقل زمین است ذرات خاک قادرند بطرق مختلف مقداری آب را بر علیه قوه ثقل زمین نگهداری نمایند و مقدار آب اضافی که ذرات خاک قادر به نگهداری آن نیستند به طبقات پائین‌تر زمین رفته و وارد جریانهای تحت‌الارضی می‌گردد.
ج) عمق خاک
اگر در زمینی گودالی حفر کنیم دو طبقه یا دو لایه خاک (سطحی و زیرین ) تشخیص داده میشود . لایه سطحی معمولاً شخم میخورد و با مواد آلی و کودهای حیوانی مخلوط میباشد و در معرض هوا و آفتاب قرار میگیرد ، چون تعداد زیادی موجودات زنده کوچک و بزرگ مانند باکتریها ، قارچها ، کرمها و حشرات جونده و کاونده در این طبقه فعالیت میکنند و کودهای دامی و گیاهی را تجزیه و فاسد نموده و بمواد غذائی برای تغذیه گیاه تبدیل مینمایند لذا بدین سبب طبقه روئی یا سطحی را خاک زنده میگویند و معمولاً برنگ سیاه یا تیره میباشد این طبقه در رشد و نمو گیاهان بسیار مؤثر است ضخامت این لایه سطحی و در اراضی مختلف متفاوت بوده و بین 15 تا 25 سانتیمتر متغییر است و هر چند ضخامت این لایه بیشترباشد خاک مرغوبتر خواهد بود .

طبقه زیرین خاک که بنام تحت‌الارض موسوم است در زیر طبقه روئی قرار دارد ، این لایه معمولاً شخم نمی‌خورد و مقدار هوا کمتر از لایه بالا و آثار کودهای حیوانی و مواد آلی در این طبقه خیلی کم و ناچیز است و چون موجودات زنده در این طبقه وجود ندارند بدین جهت بآن خاک مرده یا خاک بکر میگویند بطورکلی بدو طبقه سطحی و زیرین خاک عمق خاک می‌گویند و در زراعت دیم و کلیه امور کشاورزی حائز اهمیت و مورد توجه قرار میگیرند زیرا این ضخامت دو طبقه که به عمق خاک معروف است به عنوان انباری برای ذخیره آب و مواد غذائی جهت تغذیه گیاهان زراعتی بشمار میآیند .
چون در زراعت دیم هدف ذخیره رطوبت و حفظ آن است روی این اصل هر چند عمق خاک دو طبقه روئی و زیرین بیشتر باشد برای زراعت‌های دیم گندم و جو مناسبتر خواهد بود زیرا امکان ذخیره سازی آب در خاک بیشتر بوده و ریشه در حوزه وسیعتری از حجم خاک پخش و توزیع یافته و فعالیت برای جذب آب و مواد غذائی و استقرار بهتر فراهم میگردد . و تکامل لازم برای رشد و نمو و تولید بیشتر پیدا میکند اگر عمق دو لایه خاک بیشتر از 120 سانتیمتر باشد خاک را عمیق مینامند و برای زراعت دیم بسیار مناسب خواهند بود ولی عمق بین 90 تا 120 سانتیمتر مناسب و عمق بین 60 تا 90 سانتیمتر متوسط و عمق بین 30 تا 60 سانتیمتر کم عمق و ضعیف و عمق کمتر از 30 سانتیمتر و یا وجود لایه‌های سنگ و قلوه سنگهای درشت و کوچک بعلت عبور دادن سریع مقدار آب و عدم نگهداری رطوبت کافی در خاک بهیچوجه برای زراعت دیم مناسب نمیباشند و بهتر است بهمان حالت طبیعی اختصاص به گیاهان علوفه‌ای و مرتعی داده شوند بخصوص اگر در پای دامنه‌های پرشیب قرار گرفته باشند .
د) رنگ خاک
یکی از صفات بارز فیزیکی خاک رنگ آنها است که در زیر مختصراً شرح داده میشود .
1- رنگ سیاه یا تیره
علامت حاصلخیزی طبیعی خاک است و این رنگ ناشی از تجزیه و تخمیر و فساد کودهای حیوانی و یا آثار و بقایای گیاهی و محصولات زراعی بوجود میآید . چنین خاکهائی کمتر نیاز بکودهای شیمیائی بخصوص کود سفید یا اوره دارند ولی اضافه کردن مقدار کمی کود سیاه یا فسفاته در افزایش عملکرد اثر مطلوب خواهد داشت .
استفاده از ماشین آلات و ادوات کشاورزی در زراعت دیم(2و3 )
بمنظور جلوگیری از جریان سطحی و خروجی آب باران از مزرعه و حفظ و ذخیره رطوبت در خاک در روش جدید زراعت دیم از ماشین آلاتی استفاده میشود که بطور مختصر به آنها اشاره میشود :
1-گاو‌آهن قلمی یا چیزل Chisel
این دستگاه از یک شاسی و دو ردیف گاو‌آهن قلمی تشکیل شده که در دو ردیف آن 9 عدد خیش قلمی وصل میشود که قابل تعویض می‌باشند فاصله شاخه‌ها 37 سانتیمتر و عرض کار دستگاه حدود دومتر است .
از این گاو‌آهن در زراعت دیم بجای گاو‌آهن معمولی برگردان‌دار استفاده می‌شود و امتیاز آن این است که زمین را در عمق 20 تا 25 سانتیمتر شیار میدهد بدون آنکه خاک را زیر و رو کند ( خاک را کاملاً بر نمی‌گرداند ) بلکه مقداری از کاه و کلش باقیمانده از زراعت قبل را با خاک مخلوط و بقیه در سطح زمین باقی می‌ماند . در شیارهای تولید شده که بر خلاف جهت شیب زمین انجام میگیرد آب باران بآرامی در خاک نفوذ کرده و ذخیره میشود و جریان سطحی آب که باعث فرسایش میشود متوقف میگردد . زمان استفاده از گاو‌آهن قلمی با توجه به آب و هوا و نوع نزولات جوی پائیز (برف یا باران ) کمی متفاوت است ولی بهترین موقع استفاده از آن بعد از برداشت زراعت گندم یا بلافاصله پس از اولین بارندگی فصل پائیز خواهد بود . در هر صورت پس از برداشت کلش زمین نباید چرا شود و با حفظ کلش اقدام به تهیه شخم عمیق پائیزه یا تابستانه شود تا کلیه بارندگی‌ها نفوذ نموده و ذخیره شود.
2- گاو ‌آهن نیمه برگردان
این گاو‌آهن همان گاو‌آهن تمام برگردان است که زاویه برگردان آن کمتر است تا خاک را کاملاً زیر و رو ننماید .
عمق شخم آن بین 20 تا 25 سانتیمتر و خاک مخلوط با کاه و کلش روی سطح باقی مانده ایجاد پوشش می‌نماید . عرض کار متفاوت است زیرا بصورت‌های 5 خیشه 4 خیشه و 3 خیشه ساخته شده دوام آن از گاو‌آهن قلمی بیشتر است با تغییر زاویه صفحه برگردان یا بر داشتن آن از گاو‌آهن‌های معمولی می‌توان آنرا بصورت نیمه برگردان در آورد در نتیجه از تبخیر رطوبت ذخیره شده در زیر لایه سطحی جلوگیری می‌گردد و این رطوبت با اضافه شدن بارندگی سال جدید زراعت گندم و جو را بعمل می‌آورد .
3- ماشین بذر کار عمیق یا D.F.P.D
این دستگاه که بنام Deep Farrow Press Drill یا چیزل سیدر نامیده میشود و مخصوص زراعت دیم ساخته شده که همزمان با ایجاد جوی و پشته بذر را در عمق 10-15 سانتیمتری از سطح خاک که رطوبت در آن ذخیره شده قرار می‌دهد بطوریکه بذر کاشته شده منتظر باران پائیز نبوده و با رطوبت ذخیره شده سال آیش جوانه زده و سبز می‌شود . و در مصرف بذر نیز صرفه جوئی میشود . خطوط کشت بایستی بر خلاف جهت شیب انجام پذیرد ولی در اراضی پرشیب و پستی و بلندی دار قابل استفاده نیست .

طرزتهیه زمین و روش کار در زراعت دیم (2و3 )
همانگونه که بدفعات ذکر شده تهیه صحیح و بموقع زمین آیش جهت زراعت دیم یکی از عوامل مهم در افزایش محصول بشمار می‌آید که شرح عملیات بدینقرار خواهد بود :
1- شخم پائیزه
در مناطقی که دارای بارندگی‌های پائیزه بوده و برف زمستانی بمدت طولانی روی زمین می‌ماند پس از برداشت محصول از چرای بی‌رویه کاه و کلش بایستی خودداری نمود می‌توان تا 50 در صد باقیمانده محصول را به پس چرا اختصاص داد زیرا باقی گذاشتن کلیه کاه و کلش ممکن است کار‌ائی ادوات را تا اندازه‌ای دچار اشکال کند در صورتیکه زمین نزم بوده و ایجاد کلوخه ننماید ولی اگر بعد از برداشت محصول زمین سخت و گاورو نباشد پس از ریزش اولین بارندگی پائیزه با گاو‌آهن قلمی یا چیزل در جهت خلاف شیب بمنظور شل نمودن خاک برای نفوذ نزولات با توجه به شرائط خاک و آب و هوای منطقه در عمقی حدود 20 تا 25 سانتیمتر بدون برگرداندن خاک شخم زده می‌شود .
2- شخم بهاره
شخم بهاره در فصل آیش بمنظور مبارزه با علفهای هرز و ایجاد مالچ خاکی و حفظ رطوبت در عمق کشت و تهیه بستری مناسب برای بذر با دستگاههای دارای تیغه پنجه غازی یا سوئیپ در عمق 7 تا 8 سانتیمتری خاک انجام می‌گیرد بر حسب شرائط اقلیمی منطقه و زمان بارندگی و رشد علفهای هرز زمان اجرای آن متفاوت است در نواحی نیمه گرمسیری از اواسط اسفند تا اواسط فروردین و در نواحی سرد و معتدل در طول فروردین ماه برای اولین شخم بهاره مناسب است .
دومین شخم بهاره که اکثراً در مزارع مناطق دیم خیز الزامی می‌باشد عموماً با توجه به سبز شدن و رشد و نمو علفهای هرز بستگی داشته و حدود 15 تا 20 روز بعد از اولین شخم بهاره و در عمق 10 تا 15 سانتیمتری با دستگاه دارای تیغه پنجه غازی زده می‌شود و در اراضی که پوشش نباتی کافی ندارند یک هرس نیز برای ایجاد مالچ خاکی و ایجاد پوشش زده میشود .
3-کشت
با شناخت و در نظر گرفتن میزان و نوع و شدت و پراکنش بارندگی‌های مناطق مختلف دیم خیز کشور با دستگاه عمیق کارپرسی بذر را در عمق 10-15 سانتیمتری خاک برای سبز شدن کشت می‌نمایند .
فصل کشت با توجه به شرائط اکولوژیک مناطق مختلف کشور حتی برای مناطق یک استان نیز فرق می‌کند این فصل برای مناطق کوهستان و سردسیر از نیمه دوم شهریور بمدت یکماه و برای مناطق نیمه سرد از نیمه دوم مهرماه بمدت یکماه خواهد بود .
در چنین شرائطی با اعمال روشهای صحیح و علمی زراعت دیم با تأثیر مثبت عوامل دیگر مثل بذر و کود و ... به هدفی که منظورش سبز شدن ، پنجه زدن و حداقل سه یا چهار برگه شدن نبات قبل از ورود به زمستان است می‌توان رسید .
خصوصیات فاروهای بذرپاش عمیق کارپرسی را می‌توان بشرح زیر خلاصه نمود :
1- عمق فاروها 8 تا10سانتیمتر است که برخلاف جهت شیب ایجاد میگردد.
2- عمق کاشت بذر و کود حدود 4 تا 6 سانتیمتر از عمق فارو و در ناحیه رطوبت خاک خواهد بود .
3- فاصله فارو حدود 15 سانتیمتر می‌باشد .
4- در مواقع بارندگی فاروها از آب باران پر می‌شود و در خاک نفوذ می‌کند و جذب ریشه گیاه می‌شود .

5- گندم و جو سبز شده در عمق فاروها از جریان باد و هوای گرم و سرد پائیز و زمستان مصون می‌ماند و با ایجاد میکروکلیمای مساعد به رشدخود ادامه می‌دهد
6- زراعت دیم بخاطر استفاده از رطوبت ذخیره شده در سال آیش و نزولات جوی و بارانهای سال جدید با کیفیت و بازدهی رضایت بخش بموقع بعمل آمده و از خطر بادزدگی مصون می‌ماند .
4-کود پاش یا بذر پاش سانتریفوژی
که یکی از دستگاههای دنباله بند تراکتور است که در فصول گذشته شرح داده شده و برای زیر خاک کردن بذر باید از گاو‌آهن پنجه‌غازی یا دیسک در جهت خلاف شیب استفاده شود و در مناطقی که بعلت پستی و بلندی و شیب نمی‌توان از بذر پاش عمیق کار استفاده نمود کاربرد دارد .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  46  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

پایان نامه ارشد کشاورزی - کشت گندم دیم با توجه به فاکتورهای اقلیمی و عوامل زمینی به کمک روش های زمین آماری با فرمت word

اختصاصی از سورنا فایل پایان نامه ارشد کشاورزی - کشت گندم دیم با توجه به فاکتورهای اقلیمی و عوامل زمینی به کمک روش های زمین آماری با فرمت word دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                        صفحه                                                                                                

فصل اول

چکیده ................................................................................................................................... 1

1-1-  مقدمه........................................................................................................................... 2

1-2- تعریف حدود موضوع..................................................................................................... 3

1-3- بیان مساله پزوهش......................................................................................................... 3

1-4- سوالات پزوهش............................................................................................................. 4

1- 5- اهداف تحقیق............................................................................................................... 4

1- 6- فصول پایان.................................................................................................................. 4

فصل دوم

کلیات وتعاریف

2-1- مقدمه............................................................................................................................. 6

2-2- مناطق کشت گندم دیم..................................................................................................... 6

2-3 روش های ناحیه بندی آگروکلیمایی          ...................................................................... 7

2-4- تعیین تاریخ کشت گندم دیم............................................................................................ 7

2-5- زمین آمار....................................................................................................................... 8

2-6- تحلیل مکانی.................................................................................................................. 9

2-7- متغییرناحیه ای................................................................................................................ 9

2-8- نیم تغییر نما.................................................................................................................. 10

2-9- مشخصات واریوگرام...................................................................................................... 10

الف- دامنه تاثیر...................................................................................................................... 11

ب- سقف یا آستانه واریوگرام.................................................................................................. 11

ج- اثر قطعه ای...................................................................................................................... 12

2-10- تحلیل های ممکن از واریوگرام..................................................................................... 12

2-11-  مدل های تئوری نیم تغییر نما....................................................................................... 12

2-11-1- گروه فاقد آستانه...................................................................................................... 12

2-11-2- گروه حاوی آستانه................................................................................................... 12

2-12- روش های میانیابی....................................................................................................... 12

2-12-1- روش زمین آمار....................................................................................................... 13

2-12-1-1- کریجینگ ساده.................................................................................................... 13

2-12-1-2- کریجینگ معمولی................................................................................................ 13

2-12-1-3- کریجینگ جامع................................................................................................... 14

2-12-1-4- کوکریجینگ......................................................................................................... 14

2-12-2- روش های معین...................................................................................................... 15

2-12-2-1- روش میانگین متحرک وزنی................................................................................. 15

2-13- روش ارزیابی.............................................................................................................. 15

فصل سوم

مروری بر منابع....................................................................................................................... 17

3-1- پهنه بندی اقلیمی کشاورزی............................................................................................ 17

3-1-1- سابقه تحقیق در خارج کشور...................................................................................... 17

3-3-1-2- سابقه تحقیق در ایران............................................................................................. 18

3-1-3- جمع بندی منابع مربوط به اقلیم شناسی کشاورزی ....................................................... 24

3-2- زمین آمار وداده های جوی............................................................................................. 26

3-2-1- سابقه تحقیق در خارج کشور...................................................................................... 26

3-2-2- سابقه تحقیق در ایران................................................................................................. 30

3-2-3- جمع بندی منابع مربوط به زمین آمار .......................................................................... 32

فصل چهارم

مواد و روش ها

4-1- منطقه مورد مطالعه.......................................................................................................... 33

4-2- جمع آوری داده............................................................................................................ 34

4-3- نقشه منطقه مورد مطالعه.................................................................................................. 34

4-4- آب و هوای منطقه مورد مطالعه....................................................................................... 39

4-5- تنظیم اطلاعات ایستگاه ها بر اساس تقویم سال آبی........................................................... 39

4-6- تکمیل، تطویل وتصحیح داده های هواشناسی.................................................................... 40

4-7- انتخاب طول دوره مشترک آماری.................................................................................... 41

4-8- آزمون همگنی داده ها..................................................................................................... 42

4-9-  آزمون نرمال بودن داده ها.............................................................................................. 42

4-10-  آماده سازی داده ها..................................................................................................... 42

4-11- تعیین تاریخ کشت....................................................................................................... 46

4-12- متغییرهای تحت بررسی................................................................................................ 47

4-12-1- رسم نقشه توزیع مکانی بارندگی در استان تهران......................................................... 47

4-12-2- نقشه توزیع جغرافیایی بارندگی پائیز وبهار به کل بارندگی سالانه برحسب درصد.......... 48

4-12-3- تعیین احتمال وقوع 75 و90درصدریزش بارندگی....................................................... 48

4-12-4- تعیین احتمال وقوع 75 و90درصدریزش بارندگی پائیز وبهاره...................................... 51

4-12-5- رسم نقشه توزیع مکانی دما در استان تهران................................................................ 57

4-12-6- تعیین احتمال وقوع 75و 90 درصد دما در استان تهران................................................ 57

4-12-7- رسم نقشه توزیع مکانی تبخیر................................................................................... 58

4-12-8- تعیین احتمال وقوع 75و 90 درصدتبخیر.................................................................... 59

4-13- فاکتورهای زمینی.......................................................................................................... 60

4-13-1-  توپوگرافی.............................................................................................................. 60

4-13-2- شیب...................................................................................................................... 61

4-14- روش های میانیابی....................................................................................................... 61

4-14-1-  روش زمین آمار..................................................................................................... 61

4-14-2- روش های معین...................................................................................................... 61

4-15- معیارهای ارزیابی......................................................................................................... 62

4-16- پیش بینی عملکرد گندم................................................................................................ 62

فصل پنجم

نتایج

5-1- تاریخ کشت.................................................................................................................. 65

5-2- نتابج روش های میانیابی................................................................................................. 65

5-2-1- ارزیابی روش های مختلف میانیابی برای بارندگی......................................................... 66

5-2-2- پهنه بندی استان تهران بر اساس بارندگی فصل پائیز وبهار............................................. 73

5-2-3-  نقشه توزیع مکانی بارندگی با احتمال وقوع75و90 درصد............................................. 80

5-2-4-  نقشه توزیع مکانی بارندگی پائیزه و بهاره با احتمال وقوع75و90 درصد......................... 85

5-2-5- ارزیابی روش های مختلف میانیابی برای دما............................................................... 101

5-2-6-  نقشه مکانی دما با احتمال وقوع75و90 درصد............................................................ 106

5-2-7- ارزیابی روش شه توزیع های مختلف میانیابی برای تبخیر............................................. 113

5-2-8-  نقشه توزیع مکانی تبخیر با احتمال وقوع75و90 درصد............................................... 118

5-3 نقشه توپوگرافی.............................................................................................................. 125

5-4- نقشه شیب................................................................................................................... 125

5-5- نقشه پهنه بندی مناطق مساعد برای کشت گندم دیم......................................................... 128

5-6- رابطه رگرسیونی به تفکیک شهرستانها............................................................................. 133

5-6-1- رابطه پیش بینی عملکرد گندم دیم شهرستان کرج......................................................... 133

5-6-2- رابطه پیش بینی عملکرد گندم دیم شهرستان فیروزکوه.................................................. 133

5-6-3- رابطه پیش بینی عملکرد گندم دیم شهرستان ورامین..................................................... 134

5-6-4- رابطه پیش بینی عملکرد گندم دیم شهرستان دماوند...................................................... 135

5-6-5- رابطه پیش بینی عملکرد گندم دیم شهرستان ری.......................................................... 136

5-6-6- رابطه پیش بینی عملکرد گندم دیم شهرستان تهران....................................................... 137

فصل ششم

6-1- بحث ونتیجه گیری........................................................................................................ 138

6-1-1- بررسی نتایج حاصل از پهنه بندی............................................................................... 138

6-1-2- پیشنهادات................................................................................................................ 141

منابع..................................................................................................................................... 142

 فهرست جداول

جدول (3-1): شرایط اقلیمی مطلوب پیشنهادی سازمان هواشناسی برای کشت گندم دیم............... 19

جدول (3-2): آستانه های حرارتی کمالی برای هر یک از مراحل رشد گندم دیم........................... 20

جدول (3-3): آستانه های حرارتی کاظمی راد وعلیجانی برای هر یک از مراحل رشد گندم........... 20

جدول (3-4): شرایط اقلیمی مطلوب پیشنهادی فرج زاده وتکلوبیغش برای کاشت گندم دیم......... 22

جدول (3-5): شرایط اقلیمی مطلوب پیشنهادی سبحانی برای پهنه بندی اقلیم کشاورزی گندم دیم. 23

جدول (3-6): شرایط اقلیمی مطلوب پیشنهادی برای پهنه بندی اقلیم کشاورزی گندم دیم استان تهران         25

جدول (4-1): ایستگاه های سنوپتیک و اقلیم شناسی.................................................................. 34

جدول (4-2): ایستگاه های باران سنجی سازمان هواشناسی......................................................... 35

جدول (4-3): ایستگاه های باران سنجی تماب ......................................................................... 36

جدول (4-3): سطح زیر کشت وعملکرد ................................................................................. 38

جدول (4-5): ایستگاه های دارای کمبود آمارو همچنین ایستگاه هایی راکه برای ساخت آمار از آن استفاده شده        40

جدول (4-6): کدبندی اولین روزه های بارندگی 5 میلی متر وبیشتر در ایستگاه آبعلی

............................................................................................................................................. 46

جدول (4-7): احتمال وقوع75 و90درصد درایستگاه های هواشناسی منطقه مورد مطالعه ............... 48

جدول (4-8): احتمال وقوع75 و90درصد درایستگاه های تماب منطقه مورد مطالعه...................... 50

جدول (4-9): احتمال وقوع75 و90درصدبارندگی فصل پائیز درایستگاه های هواشناسی منطقه مورد مطالعه   51

جدول (4-10): احتمال وقوع75 و90درصدبارندگی فصل پائیز درایستگاه های تماب منطقه مورد مطالعه       53

جدول (4-11): احتمال وقوع75 و90درصدبارندگی فصل بهار درایستگاه های هواشناسی منطقه مورد مطالعه  54

جدول (4-12): احتمال وقوع75 و90درصدبارندگی فصل بهار درایستگاه های تماب منطقه مورد مطالعه       55

جدول (4-13): احتمال وقوع75 و90درصددما درایستگاه های هواشناسی منطقه مورد مطالعه.......... 57

جدول (4-14): احتمال وقوع75 و90درصددما درایستگاه های تماب منطقه مورد مطالعه................ 58

جدول (4-15): احتمال وقوع75 و90درصدتبخیردرایستگاه های هواشناسی منطقه مورد مطالعه........ 60

جدول (4-16):روش های میان یابی مورد استفاده...................................................................... 62

جدول(5-1): تاریخ کشت گندم دیم در ایستگاه های منطقه مطالعاتی........................................... 65

جدول(5-2): ویژگی کلی پارامترهای بارندگی........................................................................... 70

جدول(5-3): پارامترهای واریوگرام کریجینگ بارندگی............................................................... 70 

جدول(5-4): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ برای بارندگی.................................................... 70

جدول(5-5): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی برای متغییر بارندگی......................... 70

جدول(5-6): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر بارندگی........................................... 71

جدول(5-7): معیار ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر بارندگی............................................. 71

جدول(5-8): پارامترهای واریوگرام کریجینگ بارندگی پائیزه....................................................... 76 

جدول(5-9): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ بارندگی پائیزه................................................... 76 

جدول(5-10): پارامترهای واریوگرام کریجینگ بارندگی بهاره..................................................... 76 

جدول(5-11): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ بارندگی بهاره.................................................. 76 

جدول(5-12): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی برای متغییر بارندگی پائیزه............... 76

جدول(5-13): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر بارندگی پائیزه................................ 76

جدول(5-14): معیار ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر بارندگی پائیزه................................... 77

جدول(5-15): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی برای متغییر بارندگی پائیزه............... 77

جدول(5-16): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر بارندگی......................................... 77

جدول(5-17): معیار ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر بارندگی........................................... 77

جدول(5-18): پارامترهای واریوگرام کریجینگ بارندگی با احتمال وقوع75 درصد........................ 83 

جدول(5-19): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ بارندگی با احتمال وقوع75 درصد..................... 83 

جدول(5-20): پارامترهای واریوگرام کریجینگ بارندگی با احتمال وقوع90 درصد........................ 83 

جدول(5-21): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ بارندگی با احتمال وقوع90 درصد..................... 83 

جدول(5-22): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی برای متغییر بارندگی با احتمال وقوع 75 درصد          84

جدول(5-23): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر بارندگی با احتمال وقوع 75 درصد.. 84

جدول(5-24): معیار ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر بارندگی با احتمال وقوع 75 درصد..... 84

جدول(5-25): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی برای متغییر بارندگی با احتمال وقوع 90 درصد          84

جدول(5-26): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر بارندگی با احتمال وقوع 90 درصد.. 84

جدول(5-27): معیار ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر بارندگی با احتمال وقوع 90 درصد..... 85

جدول(5-28): پارامترهای واریوگرام کریجینگ بارندگی پائیز با احتمال وقوع75 درصد................. 88 

جدول(5-29): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ بارندگی پائیز با احتمال وقوع75 درصد.............. 88 

جدول(5-30): پارامترهای واریوگرام کریجینگ بارندگی بهار با احتمال وقوع75 درصد.................. 88 

جدول(5-31): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ بارندگی بهار با احتمال وقوع75 درصد.............. 89 

جدول(5-32): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی برای متغییر بارندگی پائیزه با احتمال وقوع 75 درصد   89

جدول(5-33): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر بارندگی پائیز با احتمال وقوع 75 درصد        89

جدول(5-34): معیار ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر بارندگی پائیز با احتمال وقوع 75 درصد 89

جدول(5-35): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی برای متغییر بارندگی بهاره با احتمال وقوع 75 درصد   90

جدول(5-36): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر بارندگی بهاربا احتمال وقوع 75 درصد          90

جدول(5-37): معیار ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر بارندگی بهار با احتمال وقوع 75 درصد 90

جدول(5-38): پارامترهای واریوگرام کریجینگ بارندگی پائیز با احتمال وقوع90 درصد................. 92 

جدول(5-39): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ بارندگی پائیز با احتمال وقوع90 درصد.............. 92

جدول(5-40): پارامترهای واریوگرام کریجینگ بارندگی بهار با احتمال وقوع90 درصد.................. 92 

جدول(5-41): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ بارندگی بهار با احتمال وقوع90 درصد.............. 92

جدول(5-42): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی برای متغییر بارندگی پائیزه با احتمال وقوع 90 درصد   93

جدول(5-43): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر بارندگی پائیز با احتمال وقوع 90 درصد        93

جدول(5-44): معیار ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر بارندگی پائیز با احتمال وقوع 90 درصد 93

جدول(5-45): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی برای متغییر بارندگی بهاره با احتمال وقوع 90 درصد   93

جدول(5-46): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر بارندگی بهاربا احتمال وقوع 90 درصد          94

جدول(5-47): معیار ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر بارندگی بهار با احتمال وقوع 90 درصد 94

جدول (5-48): ویژگی کلی پارامتر دما.................................................................................... 103

جدول(5-49): پارامترهای واریوگرام کریجینگ برای دما............................................................ 103

جدول(5-50): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ برای دما........................................................ 103

جدول(5-51): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی برای دما....................................... 104

جدول(5-52): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر دما............................................... 104

جدول(5-53): معیارهای ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر دما........................................... 104

جدول(5-54): پارامترهای واریوگرام کریجینگ برای دما با احتمال وقوع 75 درصد...................... 108

جدول(5-55): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ برای دما با احتمال وقوع 75 درصد.................. 109

جدول(5-56): پارامترهای واریوگرام کریجینگ برای دما با احتمال وقوع 90 درصد...................... 109

جدول(5-57): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ برای دما با احتمال وقوع 90 درصد.................. 109

جدول(5-58): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی متغییر دما با احتمال وقوع 75 درصد 109

جدول(5-59): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر دما با احتمال وقوع 75 درصد......... 109

جدول(5-60): معیارهای ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر دما ا احتمال وقوع 75 درصد...... 110

جدول(5-61): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی متغییر دما با احتمال وقوع 90 درصد 110

جدول(5-62): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر دما با احتمال وقوع 90 درصد......... 110

جدول(5-63): معیارهای ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر دما ا احتمال وقوع 90 درصد...... 110

جدول(5-64): ویژگی کلی پارامتر تبخیر.................................................................................. 115

جدول(5-65): پارامترهای واریوگرام کریجینگ برای تبخیر........................................................ 115

جدول(5-66): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ برای تبخیر..................................................... 116

جدول(5-67): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی برای متغییر تبخیر وتعرق............... 116

جدول(5-68): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر تبخیر وتعرق................................. 116

جدول(5-69) معیارهای ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر تبخیر وتعرق.............................. 116

جدول(5-70): پارامترهای واریوگرام کریجینگ برای تبخیربااحتمال وقوع 75 درصد..................... 120

جدول(5-71): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ برای تبخیربااحتمال وقوع 75 درصد................. 120

جدول(5-72): پارامترهای واریوگرام کریجینگ برای تبخیربااحتمال وقوع 90 درصد..................... 120

جدول(5-73): پارامترهای واریوگرام کوکریجینگ برای تبخیربااحتمال وقوع 90 درصد................. 121

جدول(5-74): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی متغییر تبخیر با احتمال وقوع 75 درصد         121

جدول(5-75): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر تبخیر با احتمال وقوع 75 درصد..... 121

جدول(5-76): معیارهای ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر تبخیر ا احتمال وقوع 75 درصد.. 121

جدول(5-77): معیارهای ارزیابی روش میانگین متحرک وزنی متغییر تبخیر با احتمال وقوع 90 درصد         121

جدول(5-78): معیارهای ارزیابی روش کریجینگ برای متغییر تبخیر با احتمال وقوع 90 درصد..... 122

جدول(5-79): معیارهای ارزیابی روش کوکریجینگ برای متغییر تبخیر ا احتمال وقوع 90 درصد... 122

جدول(5-80): مساحت هریک از مناطق 3 گانه کشت گندم دیم................................................. 129

جدول(1-پ): نتایج آزمون ران تست برای بارندگی.................................................................. 148

جدول(2-پ): نتایج آزمون ران تست برای دما......................................................................... 149

جدول(3-پ): نتایج آزمون ران تست برای ساعات آافتابی......................................................... 149

جدول(4-پ): نتایج آزمون ران تست برای رطوبت نسبی.......................................................... 149

جدول(5-پ): نتایج آزمون ران تست برای سرعت باد.............................................................. 149

جدول(6-پ): نتایج آزمون نرمال برای ساعات آفتابی................................................................ 149

جدول(7-پ): نتایج آزمون نرمال برای سرعت باد..................................................................... 149

جدول(8-پ): نتایج آزمون نرمال برای دما............................................................................... 150

جدول(9-پ): نتایج آزمون نرمال برای رطوبت نسبی................................................................ 150

جدول(10-پ): نتایج آزمون نرمال برای بارندگی...................................................................... 151

فهرست اشکال

شکل(2-1):واریوگرام وپارامترهای آن....................................................................................... 11

شکل(4-1): موقعیت جغرافیایی استان تهران در کشور................................................................ 33

شکل(4-2): نقشه شبکه ایستگاه های مطالعاتی استان تهران......................................................... 43

شکل(4-3): نمودار میله ای ایستگاه های منطقه مطالعاتی............................................................. 45

شکل(4-4): مراحل انجام مطالعات زمین آمار وانتخاب بهترین مدل برای تخمین کمیت مورد نظر.. 64

شکل(5-1):نمودار بارندگی برحسب مساحت درصد.................................................................. 67

شکل(5-2):نمودار هیپسومتری طبقات ارتفاعی با مساحت........................................................... 67

شکل(5-3):نمودار میانگین ایستگاه های منطقه مطالعاتی.............................................................. 68

شکل(5-4): واریوگرام مربوط به پارامتر بارندگی........................................................................ 69

شکل(5-5):واریوگرام متقابل مربوط به پارامتر بارندگی............................................................... 69

شکل(5-6):نمودار نرمال شده بارندگی...................................................................................... 70

شکل(5-7): نقشه همباران طول فصل رشد گندم دیم در منطقه مطالعاتی....................................... 72

شکل(5-8):میانگین بارندگی فصل بهار وپائیز شهرستانهای استان تهران........................................ 73

شکل(5-9): واریوگرام مربوط به پارامتر بارندگی پائیز................................................................. 74

شکل(5-10):واریوگرام متقابل مربوط به پارامتر بارندگی پائیز...................................................... 74

شکل(5-11): واریوگرام مربوط به پارامتر بارندگی بهار............................................................... 75

شکل(5-12):واریوگرام متقابل مربوط به پارامتر بارندگی بهار....................................................... 75

شکل(5-13):نمودار نرمال شده بارندگی پائیز............................................................................. 75

شکل(5-14):نمودار نرمال شده بارندگی بهار.............................................................................. 75

شکل(5-15):نقشه توزیع مکانی بارندگی فصل پائیز................................................................... 78

شکل(5-16): نقشه توزیع مکانی بارندگی فصل بهار................................................................... 79

شکل(5-17): واریوگرام مربوط به پارامتر بارندگی با احتمال وقوع 75 درصد................................ 81

شکل(5-18): واریوگرام متقابل به پارامتر بارندگی با احتمال وقوع 75 درصد................................ 81

شکل(5-19): واریوگرام مربوط به پارامتر بارندگی با احتمال وقوع 90 درصد................................ 82

شکل(5-20): واریوگرام متقابل به پارامتر بارندگی با احتمال وقوع 90 درصد................................ 82

شکل(5-21): نمودار نرمال بارندگی با احتمال وقوع 75 درصد ................................................... 83

شکل(5-22): نمودارنرمال بارندگی با احتمال وقوع 90 درصد..................................................... 83

شکل(5-23): واریوگرام مربوط به پارامتر بارندگی  فصل پائیزبا احتمال وقوع 75 درصد................ 86

شکل(5-24): واریوگرام متقابل به پارامتر بارندگی فصل پائیز با احتمال وقوع 75 درصد................ 86

شکل(5-25): واریوگرام مربوط به پارامتر بارندگی  فصل بهار با احتمال وقوع 75 درصد............... 87

شکل(5-26): واریوگرام متقابل به پارامتر بارندگی فصل بهار با احتمال وقوع 75 درصد................. 87

شکل(5-27): نمودار نرمال بارندگی پائیز با احتمال وقوع 75 درصد ........................................... 88

شکل(5-28): نمودارنرمال بارندگی بهار با احتمال وقوع 90 درصد.............................................. 88

شکل(5-29): واریوگرام مربوط به پارامتر بارندگی  فصل پائیز با احتمال وقوع 90 درصد............... 91

شکل(5-30): واریوگرام متقابل به پارامتر بارندگی فصل پائیز با احتمال وقوع 90 درصد................ 91

شکل(5-31): واریوگرام مربوط به پارامتر بارندگی  فصل بهار با احتمال وقوع 90 درصد............... 91

شکل(5-32): واریوگرام متقابل به پارامتر بارندگی فصل بهار با احتمال وقوع 90 درصد................. 92

شکل(5-33): نقشه توزیع مکانی بارندگی با احتمال وقوع 75 درصد............................................ 95

شکل(5-34): نقشه توزیع مکانی بارندگی با احتمال وقوع 90 درصد............................................ 96

شکل(5-35): نقشه توزیع مکانی بارندگی پائیز با احتمال وقوع 75 درصد.................................... 97

شکل(5-36): نقشه توزیع مکانی بارندگی بهار با احتمال وقوع 75 درصد..................................... 98

شکل(5-37): نقشه توزیع مکانی بارندگی پائیز با احتمال وقوع 90 درصد.................................... 99

شکل(5-38): نقشه توزیع مکانی بارندگی بهار با احتمال وقوع 90 درصد.................................... 100

شکل(5-39): نمودارمیانگین دما ایستگاه های مورد مطالعه.......................................................... 102

شکل(5-40): واریوگرام مربوط به دما...................................................................................... 102

شکل(5-41): واریوگرام متقابل به دما....................................................................................... 103

شکل(5-42): نمودار دما......................................................................................................... 103

شکل(5-43): نقشه همدمای طول فصل رشد گندم دیم در منطقه مطالعاتی................................... 105

شکل(5-44): نمودار دما با احتمال وقوع 75 درصد................................................................... 106

شکل(5-45): نمودار دما با احتمال وقوع 90 درصد................................................................... 106

شکل(5-46): نقشه همدمای طول فصل رشد گندم دیم در منطقه مطالعاتی................................... 107

شکل(5-47): واریوگرام دما با  احتمال وقوع 75 درصد............................................................. 107

شکل(5-48): واریوگرام متقابل با  احتمال وقوع 75 درصد......................................................... 108

شکل(5-49): واریوگرام دما با  احتمال وقوع 90 درصد............................................................. 108

شکل(5-50): نقشه همدمای طول فصل رشد گندم دیم با  احتمال وقوع 75 درصد در منطقه مطالعاتی         111

شکل(5-51): نقشه همدمای طول فصل رشد گندم دیم با  احتمال وقوع 90 درصد در منطقه مطالعاتی         112

شکل(5-52): نمودار میانگین تبخیر.......................................................................................... 114

شکل(5-53): واریوگرام تبخیر................................................................................................. 114

شکل(5-54): واریوگرام متقابل تبخیر....................................................................................... 115

شکل(5-55): نمودار تبخیر .................................................................................................... 115

شکل (5-56): نقشه هم تبخیر طول فصل رشد گندم دیم منطقه مطالعاتی..................................... 117

شکل(5-57): نمودار تبخیر با احتمال وقوع 75 درصد............................................................... 118

شکل(5-58): نمودار تبخیر با احتمال وقوع 90 درصد............................................................... 118

شکل(5-59): واریوگرام تبخیر با احتمال وقوع 75 درصد........................................................... 118

شکل(5-60): واریوگرام متقابل تبخیر با احتمال وقوع 75 درصد................................................. 119

شکل(5-61): واریوگرام تبخیر با احتمال وقوع 90 درصد........................................................... 119

شکل(5-62): واریوگرام متقابل تبخیر با احتمال وقوع 90 درصد................................................. 120

شکل (5-63): نقشه هم تبخیر با احتمال وقوع75 درصد منطقه مطالعاتی...................................... 123

شکل (5-64): نقشه هم تبخیر با احتمال وقوع90 درصد منطقه مطالعاتی...................................... 124

شکل(5-65): نقشه هیپسومتری منطقه مطالعاتی ........................................................................ 126

شکل(5-66): نقشه شیب منطقه مطالعاتی ................................................................................ 127

شکل(5-67): نقشه پهنه بندی کشت گندم دیم در استان تهران.................................................... 130

شکل(5-68): نقشه پهنه بندی کشت گندم دیم با احتمال وقوع 75 درصد در استان تهران............. 131

شکل(5-69): نقشه پهنه بندی کشت گندم دیم با احتمال وقوع 90 درصد در استان تهران............. 132

شکل(5-70): نمودار همستگی عملکرد گندم دیم با باراندگی در کرج......................................... 133

شکل(5-71): نمودار همستگی عملکرد گندم دیم با باراندگی در فیروزکوه................................... 134

شکل(5-72): نمودار همستگی عملکرد گندم دیم با باراندگی در ورامین...................................... 135

شکل(5-73): نمودار همستگی عملکرد گندم دیم با باراندگی در دماوند...................................... 136

شکل(5-74): نمودار همستگی عملکرد گندم دیم با باراندگی در ری........................................... 136