این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 130 صفحه می باشد.
فهرست مطالب
۱-۱- چکیده ۶
۱-۲- مقدمه: تعریف موضوع و بیان مساله ۸
۱-۳- هدف و اهمیت تحقیق ۱۱
۱-۴- رهبری ۱۳
۱-۵- ویژگیهای رهبر ۱۳
۱-۶- عمده صفات رهبر ۱۴
۱-۷- سبکهای عمده رهبری ۱۶
۱-۸- رهبری معنوی ۱۷
۱-۹- شبکه مدیریت (رهبری) ۱۷
۱-۱۰- رهبران موفق ۱۹
۱-۱۱- رهبران فرهمند یا خلاق ۱۹
۱-۱۲- فرضیه های تحقیق ۲۰
۱-۱۳- محدودیت های تحقیق ۲۰
۱-۱۴- تعریف نظری اصطلاحات تحقیق ۲۱
۱-۱۵- رضایت شغلی ۲۱
۱-۱۶- سبک رهبری ۲۱
۱-۱۷- کار مندان پژوهشکده مهندسی جهاد کشاورزی تهران ۲۱
۱-۱۸- تعریف عملیاتی اصطلاحات ۲۱
۱-۱۹- رضایت شغلی ۲۱
۱-۲۰- سبک رهبری ۲۱
۱-۲۱- آغاز مدیریت ۲۳
بخش اول ـ رضایت شغلی ۲۴
الف- کارهایی که به اصطلاح هماوردطلب هستند ۲۴
ب- یکسا نی حقوق و مزایا ۲۵
ج ـ شرایط مناسب کاری ۲۵
د ـ همکاران مساعد ۲۶
ه ـ تناسب شغل با فرد ۲۶
مطالعه رسمی رضایت شغلی ۲۷
متغییرهای شخصیتی و رضایت شغلی ۲۸
الف ـ سن (Age) 28
ب ـ جنس (Sex) 28
ج ـ سطح تحصیلات ۲۹
شیوه ابراز نارضایی کارکنان ۲۹
بخش دوم : رهبری ۳۱
مدیریت و فرآیندهای آن ۳۱
تعریف رهبری ۳۱
انتخاب و انتصاب رهبران و سرپرستان ۳۲
نظریه های رفتار رهبری ۳۳
الف ـ نظریه های خصوصیات فردی رهبری ۳۳
ب ـ نظریه های رفتار رهبری ۳۵
سیستم های مدیریت لیکرت ۳۶
تئوری سبک مدیریت ۳۹
۱-۲۲- ۱-۸-۲- سبک مدیریت وظیفه مدار ۴۰
۱-۲۳- ۲-۸-۲- سبک مدیریت رابطه مدار ۴۰
۱-۲۴- نظریه اقتضائی در مدیریت ۴۰
۱-۲۵- الف- سبک آمرانه ۴۱
۱-۲۶- ب- سبک متقاعد کننده ۴۱
۱-۲۷- ج- سبک مشارکتی ۴۱
۱-۲۸- د- سبک تعویضی ۴۲
نظریه مسیر ـ هدف ۴۲
تئوری موقعیتی هرسی بلانچارد (تئوری سیکل زندگی ) ۴۳
۱-۲۹- نظریه دو عاملی انگیزش- بهداشت( هرزبرگ) ۴۵
۱-۳۰- نظریه ی X و نظریه ی Y: مک گرگور ۴۶
تحقیقات رهبری دانشگاههای ایالت اوهایو ۵۰
تحقیقات رهبری دانشگاه میشیگان ۵۲
۱-۳۱- تبیین ویژگیهای مدیران از دیدگاه حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه ۵۳
۱-۳۲- ۱ – خصوصیات و معیارهای تخصصی ۵۴
۱-۳۳- ۲- خصوصیات و معیارهای ارزشی ۶۰
۱-۳۴- ۳- معیارهای مکتبی (خبر گزاری فارس ,اردیبهشت ۱۳۸۶) ۶۷
۱-۳۵- تئوری رهبری علی(ع) ۶۷
رضایت شغلی کارکنان ۷۰
۱-۳۶- تاثیر سن بر سبک های رهبری و رفتار میران ۸۰
۱-۳۷- بررسی رابطه‌ی بین سبک رهبری مدیران با رضایت شغلی معلمان ۹۱
۱-۳۸- بررسی تاثیر سبک های مدیریت وظیفه مدار و رابطه مدار بر رضایت شغلی کارکنان شرکت های توزیع برق استان تهران ۹۲
۱-۳۹- رابطه سبک رهبری با رضایت شغلی معلمان ورزش زن ۹۴
۱-۴۰- سبک های رهبری مدیران و ارتباط آن با رضایت شغلی کارکنان پرستاری ۹۵
۱-۴۱- نگرش مدیریت در اثر بخشی سازمان ۹۶
۱-۴۲- شیوه های ایجاد انگیزه در کارکنان ۱۰۳
۱-۴۳- شناخت مبانی مدیریت تغییر ۱۰۹
۱-۴۴- روش تحقیق ۱۱۴
جامعه آماری ۱۱۵
نمونه آماری ۱۱۵
روش نمونه گیری ۱۱۶
متغیرهای تحقیق ۱۱۷
متغیرهای کنترل ۱۱۷
۱-۴۵- روش سنجش متغیرها ۱۱۸
روش جمع آوری داده ها و اطلاعات ۱۱۹
قابلیت روایی و پایائی پرسشنامه ۱۲۰
الف ـ بررسی روایی ( Validity ) 120
اندازه گیری خشنودی شغلی ۱۲۱
ب ـ بررسی پایائی پرسشنامه) ( Reliability 123
تدابیر تامین اعتبار آزمایش ۱۲۳
۱-۴۶- فهرست منابع ۱۲۷
۱-۴۷- منابع انگلیسی ۱۲۹
1-1- فهرست منابع
منابع فارسی
ابراهیمی ، سید احمد (۱۳۸۲) مطالعه تطبیقی سبک رهبری امام علی (ع) با سبکهای رهبری موجود .دانشنامه ،۱،ص ۱-۲-۴.
احسانی ،محمد و حاج هاشمی ، مینا (۱۳۸۴) رابطه سبک رهبری با رضایت شغلی معلمان ورزش زن .پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده ، دانشگاه شهید بهشتی.
اختری شجاعی،ابراهیم و نظری ،علی اکبر و وحیدی،رضا قلی .(۱۳۸۳) سبک های رهبری مدیران و ارتباط آن با رضایت شغلی کارکنان پرستاری شاغل در مراکز آموزشی درمانی وابسته به علوم پزشکی تبریز . پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، دانشگاه علوم پزشکی تبریز.
ایران نژاد پاریزی ،مهدی و ساسان گهر ،پرویز (۱۳۷۵). سازمان و مدیریت – از تئوری تا عمل . تهران : موسسه بانکداری ایران.
رابینز ،استیفن پی (۱۳۷۸). مدیریت رفتار سازمانی . (ترجمه ی علی پارسائیان و سید محمد اعرابی ) تهران : موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی . (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی ۱۹۸۱).
رحیمی ،علی .(۱۳۸۷) بررسی تاثیر سبک های مدیریت وظیفه مدار و رابطه مدار بر رضایت شغلی کارکنان شرکت های توزیع برق استان تهران . پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده ، دانشگاه شهید بهشتی .
سالاری ،محمد . (۱۳۸۷)شیوه های ایجاد انگیزه در کارکنان . پایان نامه کارشناسی چاپ نشده ،دانشگاه آزاد تهران مرکزی .
شریفی ،حسن پاشا . (۱۳۷۹) اصول روان سنجی و روان آزمایی . تهران : رشد .
ضیایی ،محمد حسن . (۱۳۸۱)بررسی تاثیر سبک رهبری مدیران با رضایت شغلی کارکنان شرکت برق استان سیستان و بلوچستان . پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده،دانشگاه تهران .
مصدق راد ،علی محمد . (۱۳۸۱) کلیات مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی . انتشارات دیباگران تهران.
مهداد،علی (۱۳۸۱)روانشناسی صنعتی و سازمانی . تهران :انتشارات جنگل.
مهدی زاده ،مریم.(۱۳۸۶)بررسی رابطه ی بین سبک رهبری مدیران(براساس نظریه اقتضایی فیدلر)با رضایت شغلی معلمان در دوره های تحصیلی ابتدایی ،راهنمایی ،متوسطه شهرستان نوشهر . پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده،دانشگاه علامه طباطبایی .
هرسی و بلانچارد .(۱۳۷۵)مدیریت رفتار سازمانی .(ترجمه ی علی علاقه بند ) تهران : انتشارات امیر کبیر .( تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی ۱۹۸۰)
رضایت شغلی کارکنان (۱۳۸۴،بهمن ) خبرنامه دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه اصفهان . شماره ی ۴ .
فصلنامه مدیرساز ، پاییز ۱۳۸۲ ،ص ۱۰
چکیده
سبک رهبری مدیریت یکی از عوامل مؤثر در افزایش میزان رضایت شغلی کارکنان پژوهشکده جهاد کشاورزی است. این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین سبک رهبری مدیران (وظیفهمداری و رابطه مداری) با رضایت شغلی کارکنان پژوهشکده جهاد کشاورزی در شهرتهران انجام شده است. در این پژوهش که توصیفی – تحلیلی است، اطلاعات لازم از دو نوع پرسشنامه به دست آمده است. یکی پرسشنامه سنجش سبک رهبری و دیگری پرسشنامه رضایت شغلی (JDI) نام دارد و این پرسشنامه بعد از سنجش اعتبار در میان نمونهها توزیع شد.جامعه آماری شامل کلیه کارکنان است که در این پژوهشکده مشغول به کار هستند که ۷۵ نفر از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند . از این تعداد ۵ نفر افت آزمودنی بود .تجزیه و تحلیل دادههای پژوهشی در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است. در سطح آمار توصیفی از مشخصههای آماری نظیر فراوانی، درصد، میانگین ،انحراف معیار و جداول بود و در سطح آمار استنباطی متناسب با سنجش دادهها و مفروضات از آزمون t دو گروهی مستقل جهت تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شد.
۱-۱- مقدمه: تعریف موضوع و بیان مساله
از آنجا که امروزه مدیریت نقش بسزایی را در اداره فعالیتها و زندگی اجتماعی بشر ایفا می نماید ، به مدد این توانمندی است که مأموریتها و اهداف سازمان تحقق می یابد و از امکانات موجود بهره برداری می شود و توانائیها و استعداد انسانها از قوه به فعل در می آید . مدیران در انجام وظایف خود فرآیندی را دنبال می کنند که شامل اجزایی چون برنامه ریزی ، سازماندهی ، نظارت و کنترل ، انگیزش ، ارتباطات ، هدایت و تصمیم گیری است . مجموعه این فعالیتهاست که مدیریت را شکل می دهد و هماهنگی و میل به اهداف سازمان را میسر می سازد.
مدیریت مستلزم پدید آوردن و نگهداری محیطی است که در آن افراد با هم و به صورت گروه در دستیابی به هدفهای مشترک تلاش و کوشش وا می دارد .
مدیر در نقش رهبری می توان سبکهای مختلف رفتاری را با کارکنان داشته باشد . رضایت کارکنان از شغل خویش و ارزشیابی صحیح از عملکرد افراد حائز اهمیت است . مدیران لازم است تا استعداد و توانایی کارکنان مؤسسه خود را با انتخاب سبک مناسب رهبری به سوی بازدهی بالا سوق دهند .
مدیران روشهای متفاوتی در اداره سازمانهای خود دارند . هر یک می کوشند تا با کمترین هزینه در حداقل زمان بهترین بهره از امکانات موجود ببرند و کارایی و اثربخشی سازمان را حد ممکن بهینه سازند اما چرا تعدادی از مدیران موفق و تعدادی ناموفق هستند . مدیرانی که علاوه بر داشتن استعداد ذاتی ، اصول رایج در مدیریت و تکنولوژی روز را فرا گرفته و خود را هماهنگ با زمان پیش برد ، احتمال موفقیتشان زیادتر از مدیـرانی خواهد بود که بهره گیری از امکانات آموزش مدیریت بخواهند به پیش بتازند . اطلاع و آگاهی از روشـها و سبکهای رهبـری سازمان به منظور شناسـایی و تأثیـر آن بر رضایت شغلی کارکنان می تواند گامی مؤثر در جهت ارتقاء و بهبود بهره وری پژوهشکده مهندسی جهاد کشاورزی تهران باشد .
نوع برخورد مناسب مدیران سبب ایجاد روحیه قوی در کارکنان می شود و میزان خشنودی آنها را در کار و حرفه بالا می برد . طبیعتاً این روحیة بالا و این میزان خشنودی در کار کارکنان تأثیر بسزایی دارد و موجب دلگرمی آنها می شود و در نتیجه سبب می گردد که کارکنان با جدیت بیشتری فعالیت نماینـد . مسلماً این امـر باعث توسعه اقتـصادی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی کشور خواهد شد . کارائـی و رضایت شغـلی در هر سازمان مورد توجه است هـر فرد وقتی وارد سازمان می شود با مجموعه ای از خواسته ها و نیازها ، تجربیات گذشته که بر روی هم انتظارات شغلی او را می آفرینند به کار می پردازد و انتظار دارد اشتغال ، نیازها و توقعات او را برآورده سازد و برای او نهایت رضایت را تأمین نماید خشنودی و یا رضایت شغلی مجموعه ای از احساسها و نگرشهای مثبت است که فرد با آن به کار خود می نگرد و عوامل بسیاری در آن مؤثر می باشد . از بین عوامل گوناگون سعی بر آن داریم که تأثیر سبک های رهبری مدیران برمیزان خشنودی کارکنان را مشخص نمائیم .
مصدق راد (۱۳۸۱) می نویسد:
مدیریت در حقیقت هماهنگی منابع مادی و انسانی به منظور دستیابی به اهداف سازمانی به طریقی است که مورد قبول جامعه باشد. سازمانها به مدیران و کارکنان اثربخش و کارآمد نیاز دارند تا بتوانند به اهداف خود در جهت رشد و توسعه همه جانبه دست یابند. مدیر به عنوان نماینده رسمی سازمان برای ایجاد هماهنگی و افزایش بهره وری در رأس سازمان قرار دارد. موفقیت سازمان در تحقق اهداف در گرو چگونگی اعمال مدیریت و سبکهای موثر رهبری مدیر است. مدیر در نقش رهبری سازمان می تواند سبکهای متفاوتی را در هدایت نیروی انسانی انتخاب کند. الگوهای رفتاری مناسب مدیر در هر سازمان باعث بوجود آمدن روحیه و انگیزش قوی در کارکنان می شود و میزان رضایت آنها را از شغل و حرفه خویش افزایش می دهد. مدیران با استفاده از سبک صحیح رهبری می توانند رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان و بهره وری سازمان خود را افزایش دهند.
رهبری به عنوان یکی از وظایف مهم مدیران علم و هنر نفوذ در افراد به منظور دستیابی به اهداف می باشد.سبک رهبری یا مدیریت تعیین کننده جو، فرهنگ و راهبردهای حاکم بر سازمان است. سبک رهبری مجموعه ای از نگرشها، صفات و مهارتهای مدیران است که بر پایه چهار عامل نظام ارزشها، اعتماد به کارمندان، تمایلات رهبری و احساس امنیت در موقعیتهای مبهم شکل می گیرد. سبک رهبری مدیران، بیانگر چگونگی تعامل آنها با کارکنان تحت سرپرستی می باشد.
موضوع رهبری مورد توجه بسیاری از پژوهشگران واقع شده است. نتایج این پژوهشها منجر به ارایه و توسعه تئوری های مختلفی در زمینه سبکهای رهبری مدیران شده است. بررسی این تئوریها طیف وسیعی از سبکهای رهبری از سبکهای آمرانه و استبدادی تا سبکهای مشارکتی و تحولگرا را نشان می دهد. سبکهای مختلف رهبری عبارتند از: سبکهای آمرانه، هرج و مرج طلب، بروکراتیک، دموکراتیک، مشورتی، مشارکتی, تحولگرا، عملگرا و … .باید خاطر نشان نمود که یک سبک رهبری خاص برای همه موقعیت ها مناسب نمی باشد. از این رو یک مدیر می تواند در موقعیت های گوناگون سبک های متفاوت را برای رهبری کارکنان خود با توجه به فرهنگ حاکم بر سازمان و بلوغ سازمانی کارکنان برگزیند.
امروزه کارکنان از تحصیلات بالایی برخوردار هستند و کارها بیشتر تخصصی شده است، بنابراین نمی توان مثل گذشته آنها را وادار به انجام کار کرد. در سازمانهای امروزی نیاز بیشتری به مشارکت کارکنان در مدیریت سازمان می باشد. در حقیقت تغییر سبک مدیریت از حالت مدیریت استبدادی به سمت مدیریت مشارکتی منجر به موفقیت هر چه بیشتر سازمان می گردد .سبک رهبری که منجر به مشارکت گروهی کارکنان و تشکیل گروههای کاری گردد، موجب انجام اثربخش، کارآمد، منظم و هماهنگ کارها می گردد . علاوه بر این، بکارگیری سبک رهبری حمایتی و مشارکتی منجر به افزایش لذت انجام کار در کارکنان می گردد.
امروزه سازمانهای بهداشتی و درمانی با چالشهای جدیدی مواجه هستند.بیماران متقاضی خدمات با کیفیت بالا با حداقل قیمت ممکن می باشند. برآورده سازی نیازها و انتظارات بیماران روز به روز مشکلتر می شود. بنابراین مدیران باید به دنبال راههایی باشند که بتوانند بطور اثربخش و کارآمد خدمات مورد نیاز بیماران را فراهم سازند . ارایه بهینه خدمات درمانی و بهبود فرآیندهای بیمارستانی بدون مشارکت کلیه نیروی انسانی و ارایه خدمات مستمر، مطلوب و مؤثر توسط ایشان امکان پذیر نمی باشد. ارایه خدمات بهداشتی و درمانی اثربخش به جامعه تا حد زیادی به کار گروهی کارکنان بهداشتی و درمانی و سبک رهبری و مدیریت این سازمانها بستگی دارد.
در بخش بهداشت و درمان، بیمارستان یکی از سازمانهای مهم ارایه دهنده خدمات بهداشتی درمانی می باشد که با تسهیلات ویژه خود در بازگشت سلامت جسمانی و روانی افراد بیمارجامعه، آموزش نیروهای متخصص بخش بهداشت و درمان، پژوهشهای پزشکی و در نهایت ارتقاء سطح سلامت جامعه نقش اساسی ایفا می کند
مدیران بیمارستانها مسئول ایجاد محیط کاری هستند که در آن مراقبتهای بهداشتی و درمانی با کیفیت بالا و به صورت هزینه اثربخش ارایه شوند.(مصدق راد، ۱۳۸۱)
۱-۲- هدف و اهمیت تحقیق
هدف از تحقیق بررسی میزان تأثیر سبک های رهبری(مردم گرا و وظیفه گرا) بر رضایت شغلی کارمندان پژوهشکده مهندسی جهاد کشاورزی تهران است که در اینجا با توجه به سبک رهبری بکار رفته و رابطه آن با رضایت شغلی کارکنان واینکه کدام سبک در مقایسه موفقیت بیشتری برای سازمان فراهم می سازد مورد بررسی قرار می دهد . از اینجاست که تعیین و اندازه گیری موفقیت مجموعه تحت رهبری هر مدیر و مقایسه آن با موفقیت مدیریتهای مشابه ضرورت می یابد .
ضیائی (۱۳۸۱) می نویسد:
تردیدی نیست که موفقیت هر سازمان یا گروه در سازمان تا حد زیادی به شایستگی رهبر بستگی دارد . چه اینکه سازمان مورد نظر یک واحد تجاری ، نهاد دولتی ، آموزشی یا مذهبی باشد . شایستگی رهیری سازمان تعییـن کننده شایستگی سازمـان خواهد بود . رهبـران موفق همـواره در پی ایجاد تحول اند و میکوشند تا از موقعیتها بیشترین استفاده را ببرند ، در زیردستان و پیروان خود ایجاد انگیزش کنند تا بازدهی خود را بالا ببرند و اشتباهات خود را اصلاح کرده و سازمان را در جهت اهدافش سوق می دهند.
رهبری یکی از وظایف پر اهمیت مدیریت است . بدون رهبری اثربخش استفاده از توانائیهای کارکنان ممکن نمی شود . اگر رهبری یک سازمان ، سبک مناسب با موقعیت کارکنان را انتخاب کند این خود باعث رضایت شغلی و افزایش کارائی در افراد کرده و سازمان را در جهت بهبود بهره وری هدایت می کند . ولی روش نادرست رهبر در برخورد با کارکنان ، عدم رضایت شغلی و کاهش کارائی و انگیزه را در کارکنان در پی خواهد داشت. و این بازدهی سازمان را کاهش می دهد. بنابراین انجام پژوهشی در این زمینه به منظور شناسایی مناسب ترین سبک رهبری در مجموعة مورد مطالعه می تواند راهنمائی مناسب برای مدیران و سیاستگزاران شرکت در جهت ارتقاء و بهبود رضایت شغلی کارکنان باشد . (ضیائی ,۱۳۸۱ ص ۴)
امروزه سازمان ها روی گزینش و آموزش رهبران در تمام سطوح از سرپرستی سطح اول تا بالاترین سطوح اجرایی تاکید زیادی دارند. روانشناسان ص / س به این نکته پی برده اند که موفقیت و شکست یک سازمان به طور گسترده به کیفیت رهبران آن وابسته است . تفاوت اساسی میان یک سازمان موفق و غیرموفق غالبا بر حسب رهبری تعریف می شود. نیمی از موسسه های بازرگانی تازه تاسیس در دو سال اولیه با شکست مواجه می شوند ولی فقط یک سوم آنان تا سال پنجم دوام می یابند.در اکثر موارد شکست بنگاه های تجاری به رهبری ضعیف مربوط است . و آن شگفت آور نیست که حداکثر تلاش سازمان ها معطوف به گزینش وتوسعه و حمایت از مدیران رده های مختلف و مدیران اجرایی می گردد و آنان می کوشند که از توانایی های رهبری مدیرانشان به عالیترین وجه سود برند.علاوه بر این در تلاشهای گزینش و آموزش روانشناسان ص / س تحقیقات قابل ملاحضه ای در مورد رهبران انجام داده اند.(مهداد ,۱۳۸۱,ص۸۳)
۱-۳- رهبری
گروهی ، رهبری را بخشی از وظایف مدیریت می دانند و گروهی دیگر برای رهبری مفهوم وسیع تری نسبت به مدیریت قائلند و ان را توانایی ترغیب دیگران به کوشش مشتاقانه جهت هدف های معین می دانند و یا ان را فعالیت هایی می دانند که مردم را برای تلاش مشتاقانه در جهت کسب اهداف گروهی تحت تاثیر قرار می دهد.
اگر رهبری نفوذ در دیگران جهت کسب هدف باشد، مدیریت نفوذ درهمکاران جهت کسب اهداف سازمانی است.
در رهبری اهداف می توانند گوناگون باشند ولی در مدیریت اهداف سازمانی اولویت دارد. اگر فردی در رده عملیاتی بر تصمیم مدیر عالی سازمان اثر بگذارد در آن صورت آن فرد در این مورد رهبر است و مدیر عالی پیرو .
۱-۴- ویژگیهای رهبر
فهرست صفات ویژه رهبر هر روز طولانی تر می گردد . پژوهشگران در این مورد حتی بین خود نیز نتوانسته اندبه توافق برسند. بسیاری صفات ویژه شخص رهبر را بدون توجه به محیط مورد بررسی قرار داده و به ارتباط میان اعمال رهبری و صفات شخصی رهبری توجهی نکرده اند ، در صورتیکه به نظر میرسد رهبران باید دارای صفات خاصی باشند .البته مطالعات نشان میدهد که برخورداری رهبران از صفات ویژه در مقایسه با عموم مردم احتمالا چندان زیاد نیست و این برتری و ویژگی نسبی از ۱۵% تجاوز نمی کند که خود این رقم نیز در مورد گروه های مختلف دارای نوسان است.
۱-۵- عمده صفات رهبر
- هوش: معمولا رهبران باهوش تر از پیروان خود هستند زیرا کار رهبری نیازمند تجزیه و تحلیل مشکلات است.
- بیان رسا: علاوه بر هوش رهبر برای نفوذ در پیروان و ترغیب انان به متابعت از خود باید از بیان رسایی نیز برخوردار باشد.
- رشد اجتماعی و وسعت نظر: ظرفیت فکری و نفسانی رهبر باید به گونه ای باشد که از لحاظ روحی مغلوب ناکامی ها یا مغرور از موفقیت نگردد.
- انگیزش درونی: رهبران میل زیادی به موفقیت دارند پس از دست یافتن به یک هدف توقعات انها زیاد شده به کسب هدف های بالاتری می اندیشند هر موفقیتی موجب موففقیت دیگری برای انها می گردد. اگر چه تلاش های انان بیشتر متوجه بر اوردن تمایلات به اهداف ایشان است اغلب دوست دارند که به نحو منصفانه ای از پاداش های مالی نیز بهره مند گردند. رهبر طرز تلقی و ارزش های درونی خویش را نمی تواند از کارکنانش پنهان دارد زیرا باید با اندیشه وعملش ایشان را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین رهبر باید ارزش هایی را به کارکنان ارائه دهد که ضمن احترام ایشان در انان تاثیر بگذارد. چون اگر رهبری فقط به ارضای تمایلات خویش بیاندیشد دچار مشکلات فراوانی خواهد شد.
لیکرت و همکارانش در موسسه تحقیقات اجتماعی دانشگاه میشیگان معتقند که تمام منابع (انسانی و سرمایه ای) در یک موسسه به مدیریت مناسبی نیازمندند.
نتیجه تحقیقات انان در سبک های چهار گانه زیر مطرح شده است:
سیستم سبک یک: مدیریت, اعتماد و اطمینان به زیردستان ندارد. بیشتر تصمیم ها و تعیین اهداف در رده بالای سازمان اتخاذ شده و بر اساس سلسله مراتب ابلاغ میگردد. زیر دستان مجبور به کار می شوند و ترس و تهدید و تنبیه بر محیط کار حاکم است پاداش ها در جهت ارضای نیاز های جسمی و ایمنی است. تعامل جزئی و همراه با ترس و عدم اعتماد است. کنترل به طور متمرکز از سطوح بالا انجام میگیرد و سازمان غیر رسمی به طور کلی مخالف اهداف سازمان شمرده می شود.
سیستم سبک دو: مدیریت, اعتماد و اطمینان نسبتا زیادی به زیر دستان دارد. تصمیم های بسیاری در چهارچوبها ی از پیش تعیین شده در سطح پایین اتخاذ می گردد. از پاداش و تنبیه واقعی و یا باالقوه برای ایجاد انگیزه در کارکنان استفاده می شود. ارتباط میان مافوق با مادون همراه با ترحم و دلسوزی و از جانب مادون همراه با ترس و احتیاط است. بیشتر تصمیم گیری ها و تعیین هدف ها در رده بالای سازمان انجام می گیرد. در فرایند کنترل تا حدی تفویض اختیار می شود و اگر چه سازمان غیر رسمی تشکیل می شود ولی همیشه در برابر اهداف سازمان رسمی از خود مقاومت نشان نمی- دهد.
سیستم سبک سه: در این سیستم مدیریت نه به طور کامل ولی اعتماد و اطمینان قابل ملاحظه ای به زیر دستان دارد. تعیین خط مشی و تصمیم گیری های عمومی در سطح بالا انجام می گیرد ولی ارتباط زیر دستان در سلسله مراتب دو طرفه است برای ایجاد انگیزه در زیردستان از تدبیرهای در جریان امور قرار دادن نسبی افراد و از پاداش و تنبیهات, گاهگاهی استفاده می- شود. ارتباط میان مافوق و زیر دست نسبتا متقابل است که با اعتماد و اطمینان خوبی برقرار میباشد. قسمت اعظم فرایند کنترل به قسمت پایین سلسله مراتب تفویض و با یک حس مسئولیت در هر دو سطح بالا و پایین اجرا می گردد. با این روش کنترل سازمان غیر رسمی ممکن است تشکیل شود ولی یا از اهداف سازمان رسمی حمایت خواهد کرد و یا مقاومت جزئی در برابر ان می نماید.
سیستم سبک چهار: در این سیستم اعتماد و اطمینان کامل نسبت به زیردستان دارد. تصمیم گیری به طور گسترده ای در سراسر سازمان پخش است. ارتباطات در اشکال عمودی, افقی و مورب در میان سلسله مراتب جریان دارد.
فرایند کنترل به علت درگیری کامل رده های عملیاتی به صورت گسترده ای پخش شده است. سازمان های رسمی و غیر رسمی غالبا یکی است بنابراین تمام نیروها کوشش های خود را جهت کسب اهداف بیان شده در سازمان به کار می گیرند.
۱-۶- سبکهای عمده رهبری
بسیاری از صاحب نظران مدیریت معتقدند سبک رهبری مدیر اساسا تحت تاثیر نگرش وی نسبت به کارکنان است به بیان دیگر عامل عمده- ای که سبک رهبری را تحت تاثیر قرار می دهد شیوه نگرش مدیر نسبت به نقش خود و کارکنان است. اگر مدیر, کارکنان را افرادی بداند که تحت هدایت او کار می کنند سبکش محافظه کار است.
اگر مدیر خود را همکاری نسبت به کارکنان بداند که مسئولیت های معین بیشتری و وظایف متفاوتی دارد سبکش را لیبرال (مشارکتی)گویند.
بیشتر مدیران دارای سبکی هستند که با ویژگی های خودشان انطباق دارد یا برایشان سهل تر است و تنها معدودی از مدیران می توانند سبک خود را با شرایط و افراد گوناگون منطبق سازند.
تمامی صاحب نظران مدیریت حتی طرفداران سبک لیبرال اذعان دارند سبکی که در گذشته و حال در جهان غلبه داشته سبک محافظه کار بوده, گواینکه طرفداران سبک لیبرال پیش بینی می کننند که در اینده سبک لیبرال غلبه خواهد کرد.
