[2] - گزارش آقای منبی مشاور سازمان ملل در ایران، اکتبر 1970 ص3
فهرست وار :
اعتیاد
وابستگی به مواد
معتاد
مواد مخدر
انواع مواد اعتیاد آور و خواص آنها
این دسته از مواد شامل الکل، باربیتوراتها و خواب آورها، مواد استنشاقی و مواد افیونی می شود. در زیر هر یک را به اختصار توضیح خواهیم داد
ب- تحریک کننده ها
این طبقه از مواد هشیاری و برانگیختگی کلی را افزایش می دهد و در بسیاری از موارد منجر به کاهش احساس خستگی و ضعف می شوند. مصرف بلند مدت آنها، علیرغم اینکه در ابتدا ممکن است با افسردگی، خستگی و ضعف جسمانی مبارزه کنند،ولی به مرور اثربخشی خود را از دست داده، فرد را از لحاظ جسمانی و روانی آسیب پذیر می کند. بر اساس تحقیقات گزارش شده، مصرف کوکائین توسط مادران باردار،ممکن است نوزادان آنها را پس از تولد، برای سالیان سال با مشکلات جدی مواجه کند. نیکوتین و کافئین نیز که در این طبقه قرار می گیرند،نسبت به مواد دیگر مثل آمفتامین، ضعیف تر هستند،ولی مصرف بی رویه آنها نیز می تواند فرد را با مشکلات جدی مواجه سازد (اتکینون و همکاران،1378،ج1). چهار ماده اصلی این طبقه،کوکائین، آمفتامین، کافئین و نیکوتین هستند.
ج _ توهم زاها
به این گروه از مواد، داروهای روان پریشی زا گفته می شود، زیرا علاوه بر ایجاد توهمات، موجب قطع تماس فرد با واقعیت و بسط وگسترش هشیاری نیز می شوند. این گروه از مواد، اگر چه ابتدا برخی مصارف داشته، ولی در حال حاضر بواسطه خطراتی که برای سلامتی افراد دارند، فاقد هر گونه کاربرد طبی و درمانی می باشند. از این دسته، PCP (فن سیکلیدین ) و LSD (لاسیرجیک اسید دی اتیل آمینه) دارای منشاء شیمیایی و مکالین و پسیلوسیبین و ماری جوانا، دارای منشاء گیاهی می باشند. از مواد این گروه، LSD ماده بسیار قوی است که می تواند اثرات فیزیولوژیک و روانی عمیقی ایجاد کند، البته تا کنون هیچ گونه گزارش مبنی بر مرگ در اثر مصرف LSD گزارش نشده، ولی سوء مصرف طولانی مدت ماری جوانا و حشیش، می تواند فرد را با مشکلات ریوی حاد مواجه کند ( اصول طب داخلی هارلیون،1377 ) از این گروه موارد، مباحثی در مورد فن سیکلیدین (PCP )، پسیلوپسین، مکلین،LSD وحشیش و ماری جوانا در زیر ارائه شده است.
علل سوء مصرف مواد
الف – قابلیت وصول مواد
ب – عوامل شخصیتی
ج – محیط اجتماعی
نوجوانان و مصرف مواد مخدر
فشار دوستان و همسالان
طغیان علیه والدین
گریز از ناملایمات زندگی
آشفتگی عاطفی
بیگانگی یا طرد شدگی
دیدگاهها و نظرات سبب شناختی در مورد اعتیاد و سوء مصرف مواد
2-1- مکانیزمهای توارث پذیری
3-1- عوامل زیستی درگیر در سبب شناسی اعتیاد و سوء مصرف مواد
2- نظریات و تحقیقات مربوط به عوامل اجتماعی و فرهنگی
1-2- مکانیسم های بازخورد اجتماعی
2-2- عوامل خانوادگی
3-2- نفوذ و تاثیر همسالان
-2- محیطهای اجتماعی که مصرف مواد را حمایت می کند
5-2) پایگاه اجتماعی- اقتصادی بعنوان یک عامل خطر
6-2) ملاحظات مربوط به سیاست گذاریهای اجتماعی
3) دیدگاههای روان تحلیل گری
4) دیدگاه رفتاری درمورد اعتیاد وسوء مصرف مواد
1-4) رویکرد شرطی سازی کلاسیک به اعتیاد و سؤمصرف مواد
2-4) رویکرد شرطی سازی کنشگر به اعتیاد و سؤمصرف مواد
3-4) دلایل آغاز به مصرف مواد والکل از طرف رفتارگراها
4-4) مؤلفه های اعتیاد از دید رفتارگراها
-4) رابطه میان اعتیاد و وابستگی بدنی از دید رفتارگراها
6-4) ترک و بازگشت از دید رفتارگرایی
5) دیدگاه و نظریات شناختی و شناختی ـ اجتماعی
1-5) انتظارات، باورها و افکار فردی و اعتیاد و سو ء مصرف مواد
3) دیدگاههای روان تحلیل گری
4) دیدگاه رفتاری درمورد اعتیاد وسؤمصرف مواد
1-4) رویکرد شرطی سازی کلاسیک به اعتیاد و سؤمصرف مواد
2-4) رویکرد شرطی سازی کنشگر به اعتیاد و سؤمصرف مواد
3-4) دلایل آغاز به مصرف مواد والکل از طرف رفتارگراها
4-4) مؤلفه های اعتیاد از دید رفتارگراها
5-4) رابطه میان اعتیاد و وابستگی بدنی از دید رفتارگراها
6-4) ترک و بازگشت از دید رفتارگرایی
5) دیدگاه و نظریات شناختی و شناختی ـ اجتماعی
نگرش، مفاهیم، نظریه ها و رابطه رفتار و نگرش
1) تعریف نگرشها و عوامل مؤثر بر شکل گیری آنها
2) نظریه های مربوط به نگرشها و تغییر آنها
1-2) نظریه یادگیری
الف)انتقال پیام ب) انتقال عاطفه
2) همسازی شناختی
الف) نظریه توازن
رابطه نگرش و رفتار
1-3) نیرومندی نگرش و تأثیر آن بر رفتار
2-3) استواری نگرش و تأثیر آن بر رفتار
3-3) دسترسی پذیری نگرش و رفتار
4-3) پیوند و پیوستگی نگرشها و رفتار
5-3) برجستگی نگرشها و رفتار
6-3) نقش استدلال در مورد نگرشهای فردی و رفتار
-3) فشارهای موقعیتی و رابطه نگرشها و رفتار
نقش نگرشها، باورها و انتظارات در گرایش به مصرف مواد
نظریات تصمیم عقلانی و مصرف و سؤ مصرف مواد
1) نظریه تصمیم یا مطلوبیت ذهنی مورد انتظار
) نظریه رفتار طرح ریزی شده
3) نقش و تأثیر والدین و همسالان بر مصرف الکل و مواد
4) تأثیروالدین و همسالان بر نگرش نسبت به مواد و مصرف آنها
5) اشاره به برخی تحقیقات داخلی در مورد نگرشها و تأثیر آن بر مصرف مواد