فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:16
فهرست مطالب:
چکیده........................................................................................................................4
مقدمه.........................................................................................................................5
1ـ مبنای ادای شهادت:......................................................................................................5
1 ـ1. از منظر فقه امامیه:...................................................................................................6
2ـ1. از دیدگاه حقوق ایران :..............................................................................................6
1ـ2ـ1. قانون اساسی:......................................................................................................6
2ـ2ـ1. قوانین عادی:......................................................................................................7
3ـ2ـ2ـ1.قانون آیین دادرسی مدنی: ..................................................................................7
3ـ1. از منظرِ حقوق انگلیس:...............................................................................................7
2ـ جلب شاهد:..............................................................................................................8
3ـ احضار شهود:............................................................................................................9
1ـ3.تشریفات احضار درحقوق ایران:......................................................................................9
2ـ3.تشریفاتِ احضار درحقوق انگلیس:..................................................................................10
4ـ تحقیق و بازجویی از شهود:.............................................................................................11
1ـ4.کنترل هویّت:..........................................................................................................11
2ـ4. حق بر خورداری از معاضدت قضایی:..............................................................................13
3ـ4. تحقیق غیرعلنی و انفرادی:.........................................................................................14
5ـ4. مصونیّت شاهد:......................................................................................................15
منابع........................................................................................................................16
حقوق شاهد در فرایند دادرسی کیفری ایران و انگلیس
چکیده :
در فرایندِ دادرسی کیفری، به موازاتِ برخورداریِ طرفین دعوی کیفری ـ شاکی و مدعی خصوصی از یک طرف و از طرف دیگر، مظنون، متهم و یا محکوم ـ شهود پروندۀ کیفری نیز، به مانندِ طرفین دعوی کیفری، دارای حقوقی می باشند؛ این حقوق گاهی به صراحت به آنها اشاره شده و گاهی مورد اغماض قرار گرفته اند. ادای شهادت در فقه اسلامی، یک تکلیف شرعی و کتمان آن مستوجب عقوبت اخروی و تعزیر حکومتی است، لیکن در قوانین موضوعه ایران، ادای شهادت در دادگاه، یک حق است، نه تکلیف؛ در تعارض بین ارادی بودن ادای شهادت و امکان جلب شاهد، می توان گفت که جلب شاهد اصولاً استثنایی بر اصلِ «آزادی اشخاص و عدم الزام به همکاری آنها با مراجع قضایی»، به دلیل تقدم مصلحت عمومی بر حقوقِ فردی است. همچنین، در تعارض بین حقوق دفاعی متهم وحقوق شاهد، به دلیل اینکه این متهم است که در معرضِ محکومیت قرار دارد نه شاهد، بایستی حقوق متهم را مقدم دانست. در مجموع، پاره ای از حقوقِ مرتبط با شاهد، که نقش اساسی در فرایند دادرسی کیفری ایفا می کند، در نظام دادرسیِ کیفری ایران به سکوت برگزار گردیده است، که این امر ابهامات متعددی در پی داشته است. ذیلاً به بررسی تحلیلی ـ انتقادیِ موضوع حقوق شهود در دادرسی کیفری پرداخته و آن را، در ذیل دو قسمت بیان می داریم؛ قسمتِ اوّل را بیان نموده و بحث در خصوص قسمت دوّم را ، به شمارۀ بعدی محوّل می داریم؛
واژگان کلیدی: شاهد، شهادت، مقام قضایی، متهم؛
مقدمه:
امروزه به موازات شکل گیری سیاست جنایی بین المللی، در طی اسناد و کنوانسیون های مختلف حقوق بشری، حداقل استانداردهای حقوقیِ لازم، در خصوصِ حقوقِ افراد درگیر در فرایند دادرسی های کیفری، تبیین و تشریح گردیده اند؛ هر شخصی که به نوعی در فرایند دادرسیِ کیفری درگیر می شود ـ اعم از شاکی، متهم، شهود ـ اصولاً بایستی از حقوق و تکالیفی برخوردار باشد؛ پاره ای از این حقوق، مورد توجّۀ قانونگذاران جوامعِ مختلف قرار گرفته است، لیکن پاره ای دیگر از آن حقوق، در قوانین کشورها به سکوت برگزار گردیده است؛ از جمله حقوقی که نقش اساسی در فرایند دادرسی کیفری ایفا می نماید و بایستی مورد پیش بینی قرار گیرد، حقوق شهود می باشد؛ در این خصوص، گاه تعارضاتی در زمینۀ حقوق افراد مزبور، در لابه لای قوانین داخلی به چشم می خورد؛ به عنوان مثال، از یک طرف قانونگذار ادای شهادت را حق اشخاص می داند و از طرف دیگر جلب اشخاص را تجویز نموده است و یا در وضعیتی که بین حقوق متهم و شاهد، تعارض پیش می آید و مسئلۀ تقدّم حقِ یکی بر دیگری مطرح می گردد، نظیرِ حقِ «کتمان هویت شاهد» و در مقابل، « حق متهم بر جرح شهود، خصوصاً در جرایم مهم»؛
در نوشتار پیش رو ، به بررسی حقوق شاهد، محاسن و معایبِ آن در حقوق ایران، می پردازیم؛
1ـ مبنای ادای شهادت:
در این قسمت، درصدد بررسی حقوق شهود از حیث اینکه، آیا ادای شهادت در دادگاه برای شهود، یک حق به شمار می رود یا تکلیف، بوده و اثر تبعیِ حاصل از این تفکیک و تشخیص را، نسبت به شهود، همچنین، متهمان و شاکیان مورد مطالعه و بررسی قرار می دهیم؛ از این رو، به «شهادت»، به منزلۀ یکی از ادلّۀ اثباتِ دعویِ کیفری انگاشته نمی شود؛ اینکه ادای شهادت حق باشد یا تکلیف، اثر آن متفاوت خواهد بود؛ در صورت حق بودنِ ادایِ شهادت، شاهد می تواند از ادای شهادت خودداری نماید و مقام قضایی نیز نمی تواند او را ملزم به ادای شهادت نماید؛ زیرا هر کسی در اِعمال حق خویش آزاد است، لیکن در صورتی که ادایِ شهادت تکلیف باشد، شاهد مکلّف به ادای شهادت می باشد و مقام قضایی هر وقت که بخواهد می تواند شاهد را برای ادای شهادت احضار و جلب نماید.
تحقیق حقوق شاهد در فرایند دادرسی کیفری ایران و انگلیس
