نسخه گیاهی برای برطرف کردن ترشحات سفید زنانه
فلات و هورمون گیاهی سی سی سی (سایکوسل)
مقدمه- افزایش محصولات کشاورزی در دوران کنونی بیشتر مدیون مصرف زیاد توکود و به کار بردن روشهای بهتر جهت کنترل علف های هرز ، آفات و بیماریهاست : ولی امکان دارد در آینده با کنترل رشد در اثر بکار بردن هورمون های گیاهی سبب افزایش محصولات گردد. یک علت برای واریته های جدیدی که محصول بیشتری می دهند اینست که مقدار زیادتری از مواد خشکشان در قسمتی که مصرف اقتصادی دارد یافت می شود. ( مثلا ً دانه های خشک غلات با غده های سیب زمینی) همچنین ممکن است در اثر سازش بهتر گیاه با محیط باشد، و نیز ممکن است این نتایج را از بعضی مواد تنظیم کننده رشد که در رشد دانه های گیاه مؤثرند و گیاه را برای سازش با محیط سخت آماده می کنند بدست آورد در حقیقت این مواد رشد گیاه را طوری تغییر می دهند که ممکن است آنرا به صورت نوع دیگر در آورند این راه کنترل رشد گیاهی نسبتا ً جدیدی است که در اثر آزمایش به آن پی برده و توانسته اند بعضی از مراحل اساسی رشد گیاهی را بفهمند.
در این نشریه جدیدترین اطلاعات در مورد مصرف هورمون سی سی سی (کلرورد و تری میتل آموینوم) در مورد غلات خلاصه شده است.
تأثیر بر روی گندم
گرچه تالبرت در سال 1960 برای اولین بار به خواهد سی سی سی پی برد اما هم اکنون اطلاعات زیادی در مورد تأثیر آن در رشد گیاهی و مصرف عملی آن برای رشد محصولات کشاورزی و باغبانی در دست است.
اولین اثر آن اینست که ساقه های گیاهان را کوتاه و محکم مینماید و در نتیجه از کم شدن محصول به علت خوابیدگی کاسته شده و اثرات سودمند دیگری را باقی می گذارد در اروپا نشریات زیادی در مورد تاثیر هورمون روی غلات انتشار یافته است.
خسارات وارده به محصول در اثر خوابیدگی در بسیاری از نقاط فوق العاده زیاد بوده و هر چند در اثر بکار بردن انواع جدید گندم که محصول آن کوتاه و ممکن است از میزان خسارات خوابیدگی کاسته شده است ولی هنوز هم در برخی از زمینها و پاره از از شرایط اقلیمی خسارات وارده زیاد می باشد.
بر آورد خسارات وارده به محصول در اثرخوابیدگی مختلف بوده و بشرایط و اوضاع محلی بستگی دارد مثلا ً طبق بررسیهائی که شده است موقعیکه خوابیدگی درمرحله رشد ظاهر شود. پریموست خسارات در هلند را به 50% و در شوروی بین 25 تا 30% ذکر کرده و در امریکا بعلت خوابیدگی میزان محصول بیش از 30% پائین آمده طبق گزارش هائی که از بسیاری کشورها رسیده است میزان خوابیدگی را می توان با بکار بردن سایکوسل تخفیف داده و یا از آن جلوگیری نمود.
کار در کارت ولیند لی با آزمایشهائی که خود در انگلستان نشان داد که محصول گندم تحت شرایط مساعدی برای خوابیدگی که دراثربکار بردن سی سی سی : افزایش یافته است در اطریش پریموست مشاهده کرد که سی سی سی بخصوص در سالهای بارانی مفید بوده و در یک آزمایش محصول غله 82% افزایش یافته است. در بلژیک استریکرس ووان هیم گزارش داده اند که سی سی سی استقامت گندم را در مقابل خوابیدگی ازیاد می کند . در فرانسه فوردی پدر و رویئسون مشاهده کردند که سی سی سی از خوابیدگی جلوگیری نموده و مصرف در کیلوگرم در هکتار از آن هورمون محصول گندم زمستانی 19% افزایش داده و به محصول گندم زمستانه کاسین و سیرز 7% افزوده است.
ویکسون و کولن افزایش تا میزان 20% بدست آورده چون از کود ازته هم استفاده کرده اند لوست و وزش افزایش گندم زمستانی را بر اثر مصرف سی سی سی گزارش داده اند.
موکلارات آل در فنلاند مشاهده کرد که برای جلوگیری از خوابیدگی گندم زمستانی ده گیلوگرم سی سی سی در هکتار لازم است و لی برای گندم بهاره 2 الی 5 کیلوگرم در هکتار کافی است و همچنین محصول 5% افزایش می یابد . اما حک کولا مشاهده کرد همه از محصول گند م بهاره 13% کاسته شده است . با ختالر مشاهده کرد که سی سی سی استقامت گیاه را در مقابل خوابیدگی افزایش می دهد ودر نوا حی مرطوبی محصول افزایش یافته است.
شرودر و رو گزارش دادند که محصول غلات در شمال باختری آلمان یاینکه سی سی سی تا چه اندازه و چه میزان ازخوابیدگی می کاهد بستگی دارد . اشنورم و یونگ مشاهده کردند که هر وقت گیاهان مورد کنترل واقع گردند با آنهائی که سی سی سی زده باشند محصولشان 120 الی 450 در هکتار افزوده شده است.
بوک من طی آزمایشهائی در سال 66-1963 گزارش داد که سی سی سی در عین کاستن میزان خوابیدگی محصول را بطور متوسط 1100 کیلوگرم در هکتار افزایش داده است. در هلند نولد اتن با مصرف سی سی سی برای جلوگیری از خوابیدگی توانست محصول را بمیزان چند صد کیلوگرم در هکتار افزایش داد و دوورس با بکار بردن مقدار کافی کود از تکه باعث خوابیدگی می شود مشاهده کرد که سی سی سی گندم زمستانی را بیش از 300 کیلوگرم در هکتار افزایش داده است. در مجارستان آدلر گزارش داد که سی سی سی محصول گندم را با توجه به واریته تا 60% افزایش داده است و گزارشهای دیگری نیز نشان دهنده سودمند بودن این هورمون روی گندم است. در آلیتالیالوواتو سی سی سی را برای پوشش بذر یا بصورت مایع پاشید نی به کار برد و مشاهده کرد که هر دو عمل استقامت محصول را در مقابل خوابیدگی افزایش داده و محصولات را تا 23% بالا برده است. در سوئد فابرگی مشاهده کرد که سی سی سی بمقدار قابل توجهی محصول گندم را افزایش داده و خوابیدگی را تخفیف داده است . در سوئیس آزمایش بهمین صورت انجام گرفته و برای محصول نافع بوده و از لحاظ خوابیدگی بسیار سودمند بوده است. اما وز و اسپورنبرگ در سویس مشاهده کردن که سی سی سی تأثیری در خوابیدن گندم زمستانی ندارد.
ام سوزون که مخلوطی است از سی سی سی و اوره که به صورت گرد پاشی در قسمت فوقانی گیاه بکار برده شده و محصول گندم را بدون خطر خوابیدگی افزایش داد . سوکدان با بهکار بردن سی سی سی محصول غله را در رومانی افزایش داد و نیز جی ترمل هانری در اسرائیل همین نتیجه را گرفتند. در روسیه شوروی روساکونا مشاهده کرد که گندمهای دو رگه آگرویرون X با مصرف بروموراوبروموگولین B.C.B کمتر خوابیده و هر چه مقدار ازت مصرفی زیاد تر باشد تأثیر سی سی سی در کاهش بلندی ساقه کمتر خواهد بود.
هنگام استفاده از سی سی سی
برای پیدا کردن بهترین وقت استفاده از سی سی سی مطالعات زیادی بعمل آمده است. دووس سی سی سی را در ده روز اول خرداد ما بکار برد و مشاهده کرد که ساقه گیاهان کوتاه تر شد. همچنین مشاهده کرد که سی سی سی در مراحل رشد گیاه مؤثر تر است برخی از آزمایش کنندگان ترجیح می دهند که سی سی سی را در مرحله برگی و شروع پنجه زدن بکار برند و احتمالا ً این مرحله بهترین وقت به کار بردن سی سی سی خواهد بود چون در این موقع مخلوطی از علف کش ها و سی سی سی را یک جا بکار رد علاوه بر این در این موقع خسارات ناشی از بکار بردن ماشین های کشاورزی کمتر خواهد بود.
سی سی سی را معمولا ً برای گندم بهاره و زمستانه بکار میبرند ولی ضمن چند آزمایش برای گندم زمستانی را پائیز بکار برده اند و باعث گردید که گندم در بهار زود تر رشد نمود و کمتر درمعرض کوتاه شدن ساقه قرار گیرند . درصورتیکه در بهار نتیجه ای این چنین نداشته است لیندسه و کهن مشاهده کرده اند گندم زمستانی را که در پائیز به آن سی سی سی زده باشند ساقه هایشان در بهار بلند تر می گردد ولی بعدا ً این تأثیر به صورت معکوس در آمد.
بکار بردن کود شیمیایی
استفاده از کود ازته زیاد اغلب باعث خوابیدگی گندم می شود و بسیاری از آزمایش کنندگان گمان کرده اند که سی سی سی در حالی که از خوابیدن جلوگیری می کند مانعی برای مصرف بیشتر کود ازت نخواهد بود و در نتیجه محصول افزایش خواهد یافت . این امر ظاهرا ً فقط در مورد شرایط اقلیمی مرطوب که مصرف کود به مقدار زیاد جائز نیست صادق است بنابراین بالا بردن مصرف کود ازته در محصولاتی که سی سی سی بآنها زده اند همیشه باعث افزایش محصولات نخواهد شد. مثلا ً آدلر مشاهده کرد که مصرف کود ازته همراه سی سی سی اثر کمی روی محصوف 10 واریته گندم که در زمین های آلو ویال کاشته شده بود داشت و مقدار زیاد کود ازت زیان آور بود.
بارید و مایر ضمن آزمایشهائی در داخل گلدان و دووس ضمن آزمایشات صحرائی به این سئوال رسیدند که آیا سی سی سی معمولا ً باعث می شود که بتوان مقدار بیشتری از کود ازته استفاده کرد؟
و این مسئله ایست که نیازمند بررسی بیشتر می باشد.
دو س مشاهده کرد که حتی با مصرف زیاد کود ازته با هم سی س سی استقامت گیاه را در مقابل خوابیدن بالا می برد و ضمن چند آزمایش با بکار بردن سی سی سی و کود ازته تواماً توانست محصول بیشتری بدست بیاورد تا از مصرف کود ازته به تنهائی . ویلز گزارش داد که سی . سی .سی به میزان قابل ملاحظه ای محصول غله در هلند را افزایش داده و باعث گردیده است که مقدار بیشتری ازت در مزارع بکار برده شود.
افزایش محصول با مقایسه آن با مزارع معمولی در حدود 400 الی 1200 کیلوگرم در هکتار بوده است.
گیرنیگ نیز مشاهده کرد که سی. سی.سی باعث می شود که بتوان مقدار بیشتری ازت و میزان زیادتری از بذر را بدون ترس خوابیدن بکار برد و میزان محصول هم 15% بالا می رود. ریکسون و کهن گزارش دادند که سی.سی.سی و مقدار زیادتری از ازت محصول گندم زمستانی را 20% و گندم بهاره را 5/7% و جو زمستانی را 30% و جو بهاره و جو دوسره 10% بالا برده است.
اشتون ویونگ و کهن در اثر مصرف سی.سی.سی توانستند میزان مصرف ازت را بدون این که باعث خوابیدگی گردد بالا ببرند و غله بیشتری و بهتری بدست آورند.
کلیه انواع گندمی که تا کنون مورد آزمایش قرار گرفته در اثر مصرف سی. سی .سی کوتاه شده اند ولی عده ای از ازمایش کنندگان ثأثیرات دیگری در انواع مشاهده کرده اند. ور واشیورنبرگ تأثیر را در 6 واریته گندم که بآنها دو کیلوگرم سی.سی.سی در هکتار داده بودند تأثیرات متفاوتی مشاهده نکردند.
مقدار و طریقه استفاده هورمون گیاهی سی سی سی
هنگامی که سی سی سی را برای اولین بار در آزمایشات صحرائی بکار بردند اغلب بمقدار زیادی از آن مصرف می نمودند مثلا ً آرنولد بیست کیلو گرم در هکتار مصرف می کرد و پرموست 12 کیلوگرم و مایوشک نزده کیلوگرم در هکتار.
عملیات بعدی ثابت کرد که مقادیر خیلی کمتر هم از خوابیدن جلوگیری خواهد نمود. مثلا ً 8% کیلوگرم در هکتاربرای گندم بهاره و 7/1 کیلوگرم در هکتار برای گندم زمستانه ظاهراً کافی است که کاه گندم را مستحکم سازد.
مقدار 4% کیلوکرم تا 3/1 کیلوگرم در هکتار برای شرایط اقلیمی کشور آلمان توصیه می شود و استعمال مقادیر زیاد سی .سی. سی ممکن است زیان آور باشد.
همفریز تفاوتی در مصرف 8/2 کیلوگرم و یا 6/0 کیلوگرم سی. سی.سی در هکتار مشاهده نکرد. گندم زمستانی بیشتر به سی.سی.سی نیازمند می باشد تا گندم بهاره اگر منظور این باشد که ساقه های هر دو نوعبیک اندازه کوتاه شود.
یونگ واشتورن مشاهده کردند که مقدار لازم هورمون نه تنها نبوغ گیاه ، لکها با وضعیت جوی قبل از مصرف و بعد از مصرف نیز بستگی دارد و باین نتیجه رسیدند که سی سی سی در فصول مرطوبی و مناطق مرطوب مؤثر است تا شرایط اقلیمی خشک.
استعمال سی سی سی در مورد بذر و خاک
سی.سی.سی عامل موثری از جهت مرطوب نمودن بذر بوده و هر وقت آنرا به بذر نزنند از سوراخ شدن بذر جلوگیری مینماید و ممکن است ساقه گیاه نازکتر شود. بهر حال استعمال سی.سی.سی (هورمون گیاهی) در مورد بذر یک روش جدید و قابل توجهی است زیرا دیگر احتیاجی بمصرف هورمون در موقعی که محصول سبز است و جود نخواهد داشت .
خشک کردن بذر نیز پس از زدن سی.سی.سی بصورت محلول یا گرد بآن عملی می باشد . یک طریقه برای مصرف آن بشکل گرد توسط کشف گردیده است . وی مدعی است که سی.سی.سی محصول بعضی انواع گندم را افزایش می دهد.
لاوواتو مشاهده کرد که استعمال 14 گرم سی.سی.سی برای هر کیلوگرم بذر موجب تاخیر در جوانه زدن آن خواهد شد(بمدت یک روز) ولی از خوابیدن جلوگیری خواهد کرد در آزمایشات قبلی سی.سی.سی را بخاک زده و بودند ولی پاشیدن آن به گیاه برای بدست آوردن همین نتیجه کمتر مورد استعمال قرار گرفته بود. خاکها سنگین بیشتر به سی. سی.سی نیازمندند تا خاکهای سبک.
بهر حال باربیدرمایر ضمن رسیدگی به تأثیر سی.سی.سی روی گندمهای کاشته شده در خاکهای متفاوت رابطه نزدیکی بین تأثیر سی.سی.سی و جنس پیدا نکرد.
یونگ مشاهده کرد که زدن سی.سی.سی بخاک در مورد خاکهای سبک موثر است ولی در مورد خاکهای رس فقط پاشیدن آن باعث کوتاه شدن می گردد.
آرنولد مشاهده کرد که پاشیدن محلول غلیظ سی.سی.سی ( سی لیتر در هکتار) از هواپیما همان اثری را دارد که محلول رقیق تر آن (400 لیتر در هکتار) از زمین دارد.
شکل شناسی و تشریح
ساقه ها:
قدرت گندمی که به آن سی.سی.سی زده باشند برای مقاومت در مقابل خوابیدگی قسمتی مربوط به کاهش ارتفاع آن بوده وبطوری که وزن خوشه فشار کمتری به پائین ساقه وارد می آورد و قسمت دیگر مربوط به تغییرات داخلی بند ها ی پائین ساقه می باشد مثلا ٌ یونگ وریل مشاهده کردن که چنانچه سی. سی. سی را بمقدار (3کیلوگرم در هکتار) بکار برند ساقه گندم کوتاه و ضخامت آن افزایش می یابد و سهوسهای بافت پارشیم کوچکتر می گردند ورابطه ای بین محتویات سلولز بالین ئین در سلول و در جه کوتاه شدن آن موجود نیست.
مایر باین نتیجه رسید که افزایش استقامت در مقابل خوابیدن گند م با احتمال قوی بایجاد جدار های ضخیم تر سلولی در ساقه بوده و مربوط به تغییرات در مقدار مواد محکم کننده که در آن رسوب مینماید نیست.
پریموست همچنین مشاهده نمود که سی.سی.سی ضخامت جدار سلولی بند های قسمت پائین را افزایش می دهد مواد ازته در آن تأثیر نمود و به مدت زمان مصرف و مقدار مصرفی بستگی داشت.
پروساکوفا مشاهده کرد که بی سی بی نیز ضخامت ساقه ها وجدارهای سلول را افزایش میدهد و اندازه سلولهای بافت اصلی و تعداد رشته های آوندی در پائین ترین بند را نیز افزایش داد .
دومانسکا ثابت نمود که سی. سی .سی سلولهای پوست بیرونی را کوتاه و عرض نموده و تعداد روزنه های را در واحد سطح افزایش می دهد.
ریشه ها:
گزارشات بسیاری واصل شده مبنی بر اینکه سی.سی.سی دستگاه ریشه را بزرگ می نماید و مقدار آن بستگی به نوع ریشه دارد.
بیکا مشاهده کرد که سی.سی.سی نه فقط رشد ریشه را افزایش می دهد بلکه در حرکت مواد غذایی قابل جذب بطرف ریشه مؤثر است. پریموست مشاهده کرد که سی.سی.سی فقط بمیزان کمی طول ریشه گندم های جوان را تحت تأثیر قرار داد ولی وزن ریشه را افزایش داد . از طرف دیگر سی.سی.سی از رشد ریشه جوانه های 6 روزه جلوگیری کرد ولی پس از 13 روز رویش آنرا تسریع و وزن ریشه و وسعت سطح جذب کننده را افزایش داد.
کهن سی.سی.سی را به خاک و برگهای زرد و محصول غله بیشتری بدست آورد زیار ریشه کردن و رطوبتی که بگیاه می رسید اصلاح گردید بود.
هانوس ضمن رسیدگی حاصل ب تأثیرات سی.سی.سی روی سلسله های ریشه گندم مشاهده کرد که سی.سی.سی معمولا ً ریشه گندم را در تمام عمق خاک افزایش می دهد.
همفریز مشاهده کرد که سی.سی.سی. تعداد ریشه ها را افزایش داده و پس از آنکه آنرا با دست بیرون آوردند معلوم شد افزایش در حدود 20% بوده است. مایر و بارید تأثیری در رشد ریشه مشاهده نکردند.
برگها
در گندم مانند اغلب گیاهان سی.سی.سی در رشد ساقه تأثیر بیشتری داشته تا در سایر اعضای گیاه و در صورتیکه سی سی سی باندازه کافی پاشیده شود . قسمت برگی گیاه کمتر تحت تأثیر قرار می گیرد و با حد اقل تأثیر خود را در برگها دارد . گاهی اوقات برگها کوتاهتر و پهن تر و بطور عمودی قرار می گیرند.
بیکا گزارش داد که سی سی سی پیر شدن برگهای قسمت تحتانی را بتأخیر می اندازد ظاهرا ً برای اینکه چگونه سی سی سی در قند سنتز ( ساختن قند توسط سلولهای گیاهی از اکسید دو کربن یا بودن کلروفیل و نور) تأثیر دارد وسایل مستقیمی موجود نیست اما مطالعات با c-co6 14 نشان داد که سی سی سی جذب مواد غذایی را در برگ فوقانی و بند بالایی تخفیف می دهد و این موضوع در اثر افزایش نقل مکان مواد قابل جذب به طرف خوشه گندم که خود مربوط به کم شدن مواد ذخیره ای در ساقه کوتاه شده است جبران گردیده است.
سی سی سی روئیدن خوشه را حتی تا هفت روز ممکن است به تأخیر بیندازد و رسید انها را هم تقریبا ً در همین حدود بتأخیر خواهد انداخت.
اجزاء ترکیبی محصول – محصول حبوبات بستگی به عوملی چند از جمله تعداد دانه ها در هر خوشه و ابعاد دانه ها ( وزن هر دانه ) تعداد خوشه ا در واحد سطح دارد. اکنون تحقق یافته است که سی سی سی کلیه اجزا تحت تأثیرقرار میدهد و به این جهت حتی در محصولاتیکه خوابیدگی اتفاق افتاده باشد در میزان محصول تأثیر می کند . همفریز مشاهده کرد که اگر سی سی سی را ازقرار 8/2 یا 6/5 کیلو گرم در هکتار به گندم بزنند تعداد جوانه های مقیم ان در هر خوشه کمتر و دانه های گندم زیاد تر می شود و این نتیجه را دیگران هم تأییده نموده اند.
بینتوس و هالوی ادعا کرده اند وزن غله در هر خوشه به مقدار 30% افزایش یافته است . و پریموست محصول بهتری را در یک خشکسالی بیشتر مربوط به افزایش تعداد دانه در هر خوشه داشته است. امکان دارد که تأخیر در جوانه زدن خوشه رشد آن باعث می شود که دانه های غله بیشتری تشکیل شود. کالی کرت لندیلی مشاهده کردند که تعداد جوانه های بارور در هر خوشه بارور تحت تأثیر سی سی سی واقع نمی شدند .
مصرف سی سی سی گاهی اوقات ابعاد غلات مخصوصا ً در گندم بهاره کاهش می دهد و این مطلب بمنزله موازنه افزایش تعداد دانه در هر خوشه بوده است و در گندم زمستانی وزن هر دانه تحت تأثیر قرار می گیرد. وزن مزبور ممکن است حتی موقعیکه خوابیدن در گیاهان سمپاش نشده سخت باشد افزایش یابد گاهی اوقات سی سی سی جوانه های اصلی بارور در واحد سطح را افزایش می دهد و این مطلب احتمالا ً دلیل عمده ایست برای اینکه چرا سی سی سی محصولاتی راکه نخوابیده اند افزایش می دهند.
هر چند سی سی سی جوانه زدن در گیاهان گلدانی را افزایش می دهد این مطلب نمی تواند دلیل بر افزایش تعداد جوانه های بارور در مزارعی که میزان بذرافشانده شده زیادتر و مرگ جوانه ها در موقع رویش زیاد تر است باشد.
از اینرو احتمال دارد که سی سی سی موجب ماندن بعضی از جوانه ها که ضمن رشد پژمردگی آن حتمی بوده می گردد.
همفریز مشاهده کرد که سی سی سی فقط در صورتی زنده ماندن جواه ها را افزایش می دهد که مقدار رطوبت خاک زیاد می گردد و درنتیجه خوشه ها شروع به سبز شدن می کنند. ول وقتی رطوبت خاک نامحدود باشد سی سی سی اثر ندارد.
اثر سی سی سی را می توان :
بزرگ شدن دستگاه ریشه و در نتیجه جذب آب و مواد غذائی بیشتر دانست.
البته نمی توان از روی نشریات چاپ شده قضاوت نمود و گفت که سی سی سی در اثر جلوگیری از خوابیدن و یا بعلل دیگر باعث افزایش محصول میگردد. ولی مسلم است که سی سی سی اغلب محصولاتی را که نمی خوابند افزایش می دهد.
دیلز اینگونه افزایش را مربوط به روشنائی بیشتر که به پایه گیاه میرسد میداند و همفریز هم همین نظریه را تأیید نموده است ولی بعدا ً این مطلب را بعید دانسته است گرچه سی سی سی ساقه ها را کوتاه می کند ولی مقدار کاه بهمین نسبت کم نمیشود زیرا تکاتف کاره افزوده می شود و محصول کاه گاهی اوقات تحت تأثیر قرار نمی گیرد . در مورد مواد غذائی افزایشهائی در مقدار ازت فسفر و پتاس کاه دیده شده است.
تحت شرایط فشار
رابطه با نسبت آب:
ثابت گردیده است که تنظیم کننده دمای رشد از سی سی سی به گیاهان قدرت میدهد نه در مقابل شرایط نامساعد مقاومت نمایند. دستگاه ریشه ای بزرگتر موقعیکه خاک خشک باشد باعث می وشد که جوانه های بیشتری زنده بمانند . گزارشهائی مبنی بر تأثیرات مفید دیگری نیز داده شده است . مثلا ً در مورد روابط آبی کدام سدلر نداریم این بود که سی سی سی محصول فله را با تأثیر دادن روابط آب افزایش میدهند اما چگونگی آنرا بیان نکرده است.
الدماتی باین نتیجه رسید که گندمی که با سی سی سی زده شده است در شرایط نشب آبرا با صرفه جوئی بیشتری جذب می کند تا گندمهائی که با آنها سی سی سی زده شد باشد . لارتر همچنین مشاهده کرد ک پودر گلدان در شرایط کم آبی آب کمتر می کند تا که ب سی سی سی نزده باشد ( بمنظور تولید واحد وزن ماده خشک) وهمچنین مشاهده کرد که موقعیکه محصول فله تحت تأثیر سی سی سی واقع نمیشد. از طرف دیگر پلورت و هالون مشاهده کردند که سی سی سی اثری در تولید ماده خشک با محصول دانه یا احتیاجات آبی گیاهانی که مرتبا ً آبیاری می شدند و یا اینکه در معرض خشکی کوتاه مدت قرارمیگرفتن د ندارد اما موقعیکه گیاهان سی سی سی زده شده را در خشکی های 5-6 روزه قرار میدارند وزن مواد خشک افزایش پیدا می کند و برگهای تازه پس از آبیاری مجددا ً ظاهر می شدند.
موقعیکه رطوبت 80% سی سی سی در کوتاه کردن ساقه ها زیاد تر بوده است و هنگامیکه رطوبت خاک کمتر بود اثر در کوتاه کردن ساقه کمتر شد.
حد مقاومت در مقابل شوری
الدماتی و میاموتور گزارش دادند که با آعشته کردن دان های گندم در سی سی سی رشد شان در محصول های نمی اصلاح شده است.
میاموتو گزارش داد که سی سی سی مقاومت دان ها کم را نسبت به خاکها با ماشین افزایش میدهد.
سختی زمستان منجمله ها گند م پس از اینکه بانها سی سی سی می بزنند در مقابل یخ بی مقاومت می کنند . گندم جوان که در پائیز بان سی سی سی زده ش در بهار شرد سریعتری مینمایند ولی کاملا معلومم نیست که علتی ازدیاد مقاومت در مقابل یخبندان برده است یا خیر .
بیماریها
قدرت سی سی سی در پراکندگی گندم این مسئله را پیش آورد که آیا به همان اندازه روما سالم و گیاهان مبتلا به eye spot(آی اسپات) تأثیر دارد. یا خیر.
اسلو و همفریز عامل بیماری آی اسپات را به گیاهان گلدانی تززیق کردند و سی سی سی ب آنها زدند در نتیجه آلودگی شدید بیماری تخفیف پیدا کرد ولی کوششها آنها برای از بین بردن عفونت بیمای آی اسپات د مزارع تا بجائی نرسیده است.
شاید علت این باشد که بروز بیمار مزبور طبعا ً کم است دیرکی با زدن سی سی سی سه نوع گندم زمستانی از خوابیدن آنها که مربوط به بیماری آی اسپات بود جلوگیری کرد و در عین حال بروز بیماری مزبور را تخفیف داد .
یونک واشتون و مایر به این نتیجه رسیدند که سی سی سی استقامت کند مبتلا به بیمر آی اسپات eye spot در در مقابل خوابیدن افزایش میدهد.
یوهان ماده بیماری آی اسپات eye spot را به گندم تزریق نمود و مشاهده کرد که در اثر معالجه با سی سی سی تعداد خیلی کمی از ساقه ها شکسته شد. هرچند بروز بیماری در بند های قسمت پائین تحت تأثیر قرار گرفته ولی به این نتیجه رسید که قدرت سی سی سی برای تقویت ساقه ها عمده ایست که از نقصان محصول جلوگیری می کند. معمولا ً بر این عقیده اند که سی سی سی عمل فارچکشی ندارد.
کروزبرویات گزارش داده اند که سی سی سی بیماری قارچی محصول گندم را تا اندازه ای کم می کند. از طرف دیگر سی سی سی ممکن است استعداد گندم را برای مبتلا کردن به بعضی امراض افزایش دهد.
یوک و رشتوزن مشاهده کردند که وقتی به طور غیر ممکن پس از جوانه زدن مرطوب شده ، عفونت خوشه ها در اثر FUSARIUM CULNICRUM SEPROPIH NJDORUM افزایش پیدا میکرد و هر چه مقدار سی سی سی را بالاتر می بردند برز بیماری هم زیادتر می شد FUSARIUM,SEEFARIN بتنهائی خسارات 1% را وارد کردند و سی سی سی تنها 7% خسارت داشت اما قارچهای مزبور و سی سی سی با خسارات ی بمیزان 15% وارد نمودند.
در سوبرلند – واسپور: درباره افزایش بیماریهای قارچ در مزارعی که سی سی سی بانها زده بودند گزارشاتی دادند و چنین اظهار نظر شده است که خوشه های گندم معالجه شده با سی سی سی در مقابل بیماری قارچی SEPTURIP بیشتر مستعد هستند زیرا در اثر کوتاه شدن فاصله بین برگها و خوشه ها اسپور ها میتوانند نقل مکان کنند.
تقسیر دیگر اینست که خوشه گندمهای معالجه شده و معالجه نشده استعداد شان برای ابتلا به بیماری در اوقات مختلف فرق می کند. در سالهائی که میزان بارندگی متسط باشد ظاهراً سی سی سی بیماری خوشه گندم را افزایش نمی دهد و تأثیر در جوانه زدن خوشه ندارد.
اختلاط با مواد علف کش ها
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 25 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
فرمت فایل: WORD (قابل ویرایش)
تعدادصفحات:128
فهرست مطالب
فصل اول
1-1مقدمه................................................................................................................................ 2
1-2اهمیت کشت سیب زمینی............................................................................................. 3
1-3 اهمیت سیب زمینی در ایران.............................................................................. 4
1-4 منطقه مورد مطالعه................................................................................................ 5
1-4-1 استان خراسان................................................................................................... 5
1-4-2 استان سمنان...................................................................................................... 7
فصل دوم
2-1 سابقه تحقیقات در زمینه تبخیر -تعرق................................................... 10
2-2 عوامل موثر بر تبخیر و تعرق....................................................................... 18
2-2-1 عوامل هواشناسی......................................................................................... 18
2-2-2 فاکتورهای گیاهی....................................................................................... 18
2-2-3 شرایط محیطی و مدیریتی........................................................................ 19
2-3 روش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد ( FAO ).................... 19
2-4 روش فائو – پنمن- مانتیس............................................................................ 20
2-4-1 تعیین گرمای نهان تبخیر ( l ).................................................. 21
2 -4-2 تعیین شیب منحنی فشار بخار (D).................................................... 21
2-4-3 تعیین ضریب رطوبتی (g )...................................................................... 22
2-4-4 تعیین فشار بخار اشباع (ea )........................................................... 22
2-4-5 تعیین فشار واقعی بخار (ed )............................................................. 22
2-4-6 تعیین مقدار تابش برون زمینی(Ra )............................................... 23
2-4-7 تعداد ساعات رو شنایی(N).................................................................. 24
2-4-8 تابش خالص(Rn )............................................................................................. 24
2-4-9 شار گرما به داخل خاک(G).................................................................. 25
2-4-10 سرعت باد در ارتفاع 2 متری.............................................................. 25
2-5 لایسیمتر...................................................................................................................... 25
2-6 تارخچه ساخت لایسیمتر........................................................................................ 26
2-7 انواع لایسیمتر:..................................................................................................... 28
2-7-1 لایسیمتر زهکشدار......................................................................................... 28
2-7-2 لایسیمتر وزنی.............................................................................................. 29
2-7-2-1 لایسیمترهای وزنی هیدرولیک........................................................... 30
2-11-2-2 میکرو لایسیمترهای وزنی ................................................................ 32
2-8 طبقه بندی لایسیمترها از نظر ساختمانی................................................ 35
2-8-1 لایسیمترهای با خاک دست نخورده......................................................... 35
2-8-2 لایسیمترهای با خاک دست خورده........................................................... 36
2-8-3 لایسیمترهای قیفی ابر مایر ................................................................ 36
فصل سوم
3-1 محل انجام طرح....................................................................................................... 38
3-2 معرفی طرح و نحوه ساخت لایسیمتر............................................................... 38
3-3 تهیه بستر و نحوه کشت...................................................................................... 39
3-4 محاسبهَ ضریب گیاهی............................................................................................. 40
3-5 انتخاب روش مناسب برآورد تبخیر-تعرق................................................... 42
3-6 پهنه بندی نیاز آبی سیب زمینی.................................................................. 43
فصل چهارم
4-1 بافت خاک.................................................................................................................... 45
4-2 اندازه گیری پتانسیل آب در گیاه............................................................. 45
4-3 محاسبه ضریب گیاهی (kc) سیب زمینی.......................................................... 45
4-4 محاسبه تبخیر ـ تعرق و تحلیلهای آماری.............................................. 46
4-5 پهنه بندی نیازآبی گیاه سیب زمینی........................................................ 46
4-6 بحث در مورد نتایج............................................................................................. 47
4-7 نتیجه گیری............................................................................................................... 48
4-8 پیشنهادات................................................................................................................. 48
منابع و ماخذ.................................................................................................................... 84
فهرست جداول
جدول1-1 میزان سطح زیر کشت و عملکرد کل سیب زمینی در سطح جهان 4
جدول1-2 وضعیت تولید محصولات زراعی استان خراسان در سال زراعی 81-1380.................................................................................................................................................. 5
جدول 1-3 محل و میزان کشت گیاه سیب زمینی در استان خراسان. 6
جدول 1-4 وضعیت تولید محصولات زراعی استان سمنان در سال زراعی 81-1380.......................................................... 7
جدول 1-5 محل و میزان کشت گیاه سیب زمینی در استان سمنان... 8
جدول 4-1 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در شاهرود..................................................... 61
جدول 4-2 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در بیرجند......................................... 62
جدول 4-3 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در بشرویه..................................................... 63
جدول 4-4 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در سمنان........................................................ 63
جدول 4-5 سالهای آماری تبخیر و تعرق گیاه مرجع در ایستگاه سینوپتیک بیرجند................................................................................................................................... 64
جدول 4-6 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در گرمسار..................................................... 67
جدول 4-7 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در بجنورد..................................................... 68
جدول 4-10 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در سرخس.............................................. 69
جدول 4-11 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در سبزوار......................................... 70
جدول 4-12 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در تربت جام................................................ 72
جدول 4-13 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در تربت حیدریه......................................... 72
جدول 4-14 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در فردوس ...................................... 74
جدول 4-15 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در گلمکان......................................... 74
جدول 4-16 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در کاشمر........................................... 75
جدول 4-17 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در مشهد.............................................. 75
جدول 4-18 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در گناباد......................................... 77
جدول 4-19 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در نیشابور...................................... 78
جدول 4-20 تبخیر ـ تعرق محاسبه شده گیاه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتیس(میلیمتر بر روز) در نهبندان...................................... 78
جدول 4-22 میانگین تبخیر و تعرق در سالهای تر ( استان سمنان ) 79
جدول 4-23 میانگین تبخیر و تعرق در سالهای تر ( استان خراسان ) 79
جدول 4-24 میانگین تبخیر و تعرق در سالهای متعارف ( استان سمنان ) 80
جدول 4-25 میانگین تبخیر و تعرق در سالهای متعارف ( استان خراسان ) 80
جدول 4-26 میانگین تبخیر و تعرق در سالهای تر ( استان سمنان ) 81
جدول 4-27 میانگین تبخیر و تعرق در سالهای تر ( استان خراسان ) 81
جدول 4-28 میانگین نیاز آبی سیب زمینی با احتمالات 25، 50 و 75 درصد خشکسالی................................................................................................................................ 82
جدول 4-29 اندازه گیری پتانسیل گیاه درمرحله ابتدایی رشد...... 82
جدول 4-30 اندازه گیری پتانسیل گیاه درمرحله میانی رشد........ 82
جدول 4-31 اندازه گیری پتانسیل گیاه درمرحله نهایی رشد........ 8
فهرست اشکال
شکل 1-1 نمودار توزیع میزان تولید سیب زمینی استانها نسبت به کل کشور – سال زراعی 81-1380................................ 9
شکل 1-2 نمودار توزیع سطح سیب زمینی استانها نسبت به کل کشور – سال زراعی 81-1380...................................... 9
شکل 4-1 تغییرات ضریب گیاهی در طول دوره رشدگیاه سیب زمینی 49
شکل4-2 نیاز آبی سیب زمینی در ماه خرداد با 25 درصد احتمال (میانگین سالهای تر)................................... 49
شکل 4-3 نیاز آبی سیب زمینی در ماه تیر با احتمال 25 درصد خشکسالی (سالهای تر)..................................................... 50
شکل 4-5 نیاز آبی سیب زمینی در ماه مرداد با احتمال 25 درصد خشکسالی( سالهای تر).......................................... 51
شکل 4-5 نیاز آبی سیب زمینی در ماه شهریور با احتمال 25 درصد خشکسالی(سالهای تر)............................................. 52
شکل 4-6 نیاز آبی سیب زمینی در ماه خرداد با احتمال 50 درصد خشکسالی (سالهای متعارف)........................... 53
شکل 4-7 نیاز آبی سیب زمینی در ماه تیر با احتمال 50 درصد خشکسالی (سالهای متعارف).......................... 54
شکل 4- 8 نیاز آبی سیب زمینی در ماه مرداد با احتمال 50 درصد خشکسالی (سالهای متعارف)................................... 55
شکل 4- 9 نیاز آبی سیب زمینی در ماه شهریور با احتمال 50 درصد خشکسالی(سالهای متعارف)............................... 56
شکل 4-10 نیاز آبی سیب زمینی در ماه خرداد با احتمال 75 درصد خشکسالی (سالهای خشک)......................... 57
شکل 4- 11 نیاز آبی سیب زمینی در ماه تیر با احتمال 75 درصد خشکسالی(سالهای خشک)............................ 58
شکل 4-12 نیاز آبی سیب زمینی در ماه مرداد با احتمال 75 درصد خشکسالی (سالهای خشک)........................... 59
شکل 4- 13 نیاز آبی سیب زمینی در ماه شهریور با احتمال 75 درصد خشکسالی (سالهای خشک)
تعیین ضریب گیاهی و پهنه بندی نیاز آبی سیب زمینی در استانهای خراسان و سمنا1مقدمه
کشاورزی وزراعت در ایران بدون توجه به تأمین آب مورد نیازگیاهان میسرنیست. بنابراین بایستی برنامه ریزی صحیح برای آن بخصوص درشرایط خشکسالی صورت گیرد. برنامه ریزی صحیح مستلزم محاسبه دقیق نیاز آبی گیاهان میباشد. براساس روشهای موجود مبنای محاسبات نیاز آبی گیاهان ، تبخیرـ تعرق مرجع و ضرائب گیاهی است. تبخیر ـ تعرق مرجع توسط لایسیمتر اندازه گیری میشود و برای سادگی کار میتوان آنرا با توجه به نوع منطقه از روشهای تجربی نیز تخمین زد. ضرائب گیاهی نیز از مطا لعات لایسیمتر قابل محاسبه است. این ضرائب تابعی از عوامل مختلفی از جمله اقلیم میباشد. بنابراین بایستی درهر منطقه ای با دقت برای هرمحصولی محاسبه شود. (19) برای محاسبه و برآورد مقدارتبخیر ـ تعرق سازمان خوار باروکشاورزی ملل و متحد«FAO » تقسیم بندی زیر را منظور نموده است:
اندازه گیری مستقیم تبخیر ـ تعرق به وسیله لایسیمتر
اندازه گیری مستقیم تبخیر بوسیله تشتک یا تبخیر سنج
فرمولهای تجر بی
روشهای آئرودینامیک
روش تراز انرژی(5)
بعضی از روشها فقط جنبه تحقیقاتی داشته تا بتوانند فرایندهای انتقالی بخار آب را بهتر و عمیق تر بررسی نمایند.برخی دیگر به جهت نیاز در برنامههای روزانه کشاورزی بکار میروند. ولی دقت و اصالت روشهای تحقیقاتی را ندارد. به هر حال برای عملیات روزانه درمزارع میتوان از روشهایی که نتیجه آنها بیش از ده درصد با مقدار واقعی تبخیر ـ تعرق متفاوت نباشد استفاده نمود.
هدف از انجام این طرح بدست آوردن ضرایب گیاهی و تعیین نیاز آبی سیب زمینی دراستانهای خراسان و سمنان میباشد که بوسیله لایسیمتر زهکش دار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شده است. در مورد لایسیمتر و نحوه عملکرد آن و روابط تجربی بکار رفته دراین طرح درفصل بعدی توضیح داده میشود.
1-2اهمیت کشت سیب زمینی
سیب زمینی یکی از مهمترین منابع در تغذیه انسان است. این محصول در جهان از نظر اهمیت غذائی مقام پنجم بعداز گندم، برنج، ذرت و جو دارد.(11) بانگاهی به سی سال آینده، سازمان خوار بار کشاورزی (FAO) بر آورد کرده که برای تغذیه جمعیت جهان به 60 در صد غذای بیشتری نیاز است(12) و از آنجا که سیب زمینی از نظر ارزش غذائی با تولید متوسط 2/2 تن یکی از اقلام محصولات غذایی مهم میباشد بنابراین باید با برنامه ریزی صحیح کشاورزی ، که یکی از را هکارهای آن بدست آوردن دقیق نیاز آبی این محصول است، باعث افزایش تولید آن در سطح جهان گردید. امید است این تحقیق راه گشایی برای آیندگان درمسائل مدیریت آبیاری باشد. بیشترین سطح زیر کشت این محصول مربوط به اروپائیان است که عملکردی بالغ بر 16 تن درهکتار را دارا میباشند.(جدول 1-1) بطوریکه در این جدول مشاهده میشود حدود 43 درصد کل سیبزمینی جهان در اروپا تولید میشود.
جدول1-1 میزان سطح زیر کشت و عملکرد کل سیب زمینی در سطح جهان
قاره سطح زیر کشت
(1000هکتار) عملکرد کل (T1000) در صد از کل
آمریکا 1725 42224 55/13
اروپا 8375 132725 64/42
آسیا 7999 122236 25/39
آفریقا 1137 12410 98/3
استرا لیا 424 1260 56/0
1-3 اهمیت سیب زمینی در ایران
محصول سیب زمینی یکی از ارقام اصلی است که در راستای امنیت غذایی آینده کشور میتواند نقش عمده ای را ایفاد نماید سیبزمینی تنها محصولی است که بعد از گندم ، برنج و ذرت میتواند بخشی از مواد نشاسته ای و پروتئینی مورد نیاز جامعه را تأمین کرده و امکان جایگزینی آن با محصولات ذکر شده وجود داشته و در کاهش واردات محصولات غذائی فوق مؤثر میباشد.(29) سطح زیر کشت محصول سیب زمینی کشور در سال 1382 برابر 175 هزار هکتار بر آورد شده است و میزان تولید آن 5/3میلیون تن برآورد شده است که این مقدار12/1 در صد کل سیب زمینی تولید شده در جهان میباشد(1). برای افزایش این مقدار باید راهکارهای بسیار بنیادی در نظر گرفت. یکی از راهکارهای افزایش این محصول بالا بردن میزان کارائی مصرف آب میباشد که بدون برنامه ریزی صحیح آبیاری مقدور نمیباشد. لذا برنامه ریزی صحیح آبیاری مستلزم دانستن دقیق نیاز آبی میباشدکه امید است این تحقیق بتواند در جهت افزایش عملکرد سیب زمینی در سطح کشور مؤثر باشد.
1-4 منطقه مورد مطالعه
منطقه مورد مطالعه استانهای خراسان و سمنان میباشد. انتخاب این مناطق به آن دلیل بوده است که با وجود اهمیت کشت سیبزمینی اطلاعات مورد نیاز در زمینه آبیاری برای این گیاه بسیار اندک است.
1-4-1 استان خراسان
مساحت استان خراسان 313335 کیلومتر مربع میباشد که معادل یک پنجم مساحت کل کشور میباشد. این منطقه در شمال و شمال شرق ایران بین مدارات 30 درجه و 21 دقیقه و 17 دقیقه عرض شمالی و 5 در جه و 20 دقیقه طول شرق از نصف النهار گرینویچ واقع شده است. تنوع آب و هوایی در این منطقه شرایط تولید 47 نوع محصول زراعی را فراهم نموده است. که در جدول شماره2 بعضی از محصولات مهم استان و میزان تولید آن را ارائه شده است(16)
جدول1-2 وضعیت تولید محصولات زراعی استان خراسان در سال زراعی 81-1380
نوع محصول درصد از کل تولید کشور رتبه از لحاظ تولید در کشور
جو 61/20 اول
پنبه 24/38 اول
چغندر قند 68/35 اول
خربزه 46/51 اول
گوجه فرنگی 64/13 دوم
گندم 03/10 سوم
هندوانه 81/13 سوم
سیب زمینی 5 هفتم
بطوریکه مشاهده میشود استان خراسان در مورد تولید 4 محصول مقاوم اول کشور و گوجهفرنگی مقاوم دوم را دارا میباشد. از نظر تولید سیبزمینی محل کشت و میزان سطح زیر کشت در دشتهای کشاورزی این استان، خراسان طبق جدول 1ـ3 میباشد.
جدول 1-3 محل و میزان کشت گیاه سیب زمینی در استان خراسان
محل کشت سطح (هکتار) محل کشت سطح( هکتار)
دشت ازغند 98 سهل آباد 2
اسفده 28 شاهرفت 5
اسفراین 90 شهرنوباخزر 54
بجستان 25 صالح آباد-جنت آباد 17
بجنورد 2292 صفی آباد 27
بشرویه 1 طبس 9
بندان 2 عنبری ـ یرچاه 4
بیرجند 36 فردوس 25
تایباد 39 غلامان ـ راز 29
تربت جام 1189 قائن 145
جوین سلطان آباد 61 قلعه میران 27/19
چاهک موسویه 14 قوچان ـ شیروان 2909
حاتم قلعه 128 قوری میران 8
خضری 52 کاشمر 48
خواف سلامی 1 کویر 2
درگز 291 کرات 7
درمیان-گره بک 117 گناباد 20
درونه 5/67 گیسور 5
رخ 410 ماروسک 3/15
رشتخوار 4 مانه 300
ریوش 417 مشهد ـ چناران 2113
زاوه ـ تربت حیدریه 85 مختاران 9
زوزن 5 ینگجه 190
سبزوار 31 مبندان 5/4
سرایان 27 نیشابور 160
سربیشه 35 نریمانی 24
سملقان 69 نای بند ـ دیهوک 1
سنگ بست 113 میغان ـ دهنو 3
بطوریکه در جدول مذکور مشاهده میشود سیبزمینی در استان خراسان تقریباً در 60 دشت مهم این استان به صورت کم و بیش کشت میشود.
1-4-2 استان سمنان
استان سمنان95815 کیلومترمربع بوده که حدود 56 درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است و از این حیث ششمین استان کشور بوده و بین 34 د رجه و 40 دقیقه تا 37 درجه و 10 دقیقه عرض شمالی و 57 در جه و 4دقیقه تا 57 درجه و 59 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویج قرار گرفته است. در حال حاضر حدود 2 در صد کل مساحت استان زیر کشت محصولات مختلف کشاورزی بوده که حدود 33961 هکتار سطح زیر کشت باغات(محصولات دائمی) و 160000 هکتار سطح زیر کشت محصولات زراعی میباشد.(2) وضعیت تولید بعضی از محصولات شاخص زراعی و باغی استان نسبت به کل کشور طبق جدول 1ـ4 میباشد.
جدول 1-4 وضعیت تولید محصولات زراعی استان سمنان در سال زراعی 81-1380
ردیف نوع محصول نسبت در مقایسه با سطح تولید در کشور
1 پنبه 5/ 3 درصد
2 چغندر قند 2 درصد
3 سیب زمینی 3 درصد
4 خر بزه 5/11 درصد
5 هندوانه 2 درصد
6 پسته 5/3 درصد
7 انگور 2 درصد
بطوریکه ملاحظه میشود حدود 3 درصد از کل سیبزمینی کشور در استان سمنان تولید میشود که اگرچه درصد زیادی نمیباشد اما به لحاظ اقتصادی حائز اهمیت است. محل کشت و میزان زیر کشت محصول سیب زمینی در دشتهای کشاورزی استان سمنان طبق جدول 1ـ5 میباشد.
جدول 1-5 محل و میزان کشت گیاه سیب زمینی در استان سمنان
محل کشت سطح (هکتار) محل کشت سطح (هکتار)
1-سمنان 250 6-ایوانکی 23
2-شاهرود 480 7-گرمسار 22
3-بسطام 7500 8-جاجرم-گرمه 10
4-مرجان 130 9-بیارجمند 5
5-رباط-قره بیل 190 10-دامغان 1630
دشتهای بسطام با 7500 هکتار و دامغان با 163 هکتار کشت سیبزمینی بالاترین مقدار سطح زیرکشت را به خود اختصاص میدهند.
با این اوصاف که محصول سیب زمینی از محصولات استراتژیک استانهای خراسان و سمنان میباشد و هشت درصد از کل تولید محصول کشور در این دو استان میباشد (شکلهای 1ـ1 و 1ـ2) لذا بجا خواهد بود که در مورد نیاز آبی این گیاه و روابط آن با خصوصیات رشد آن بیشتر تحقیق شود. این مطالعه تبخیر ـ تعرق پتانسیل سیب زمینی با استفاده از دستگاههای لایسیمتر و نیز ارتباط عناصر هوا شناسی با این نیازها به منظور دستیابی به ساده ترین ، عملی ترین و دقیق ترین روش تخمین نیاز سیب زمینی مورد بررسی قرار گرفته است.
شکل 1-1 نمودار توزیع میزان تولید سیب زمینی استانها نسبت به کل کشور – سال زراعی 81-1380
شکل 1-2 نمودار توزیع سطح سیب زمینی استانها نسبت به کل کشور – سال زراعی 81-1380
فصل دوم
بررسی منابع
2-1 سابقه تحقیقات در زمینه تبخیر -تعرق
شاید بتوان گفت مهمترین کوششی که تا کنون در زمینه تبخیر ـ تعرق صورت گرفته است مربوط به سازمان خواربار جهانی FAO است که نتایج آن تحت عنوان نیاز آبی گیاهان انتشار یافته است ( (FAO,24. نشریه مذکور موجب نگاشته شدن صدها مقاله بوده و شاید تمام مقالاتی که در زمینه تبخیر ـ تعرق تاکنون نوشته شده است ماخذ فوق را به عنوان یکی از مراجع اصلی معرفی نموده اند. دورنبوس و پروت در این نشریه روشهای تبخیر و تعرق را مطرح و برای برخی اصلاحات لازم را انجام داده و مورد تجزیه و تحلیل قرار دادهاند. در سال 1992 تجدید نظرهای لازم برای نشریه فوق در شماره 56 نشریه FAO بخش آبیاری و زهکشی به چاپ رسیده است. همچنین در فصل هشتم شماره 64 نشریه FAO.، به معادله پنمن_ مانتیس اصلاح شده در نشریه 56 اشاره شده است. بروت سارت (1982) مولف کتابی تحت عنوان تبخیر آب که در سال 1982 منتشر شده و از کتب مهم در تشریح این فرایند به شمار میآید. این کتاب به همراه کتاب دیگری که توسط استانهیل (1984) تهیهگردیده است. یکی از بهترین مراجعی هستند که به بررسی تبخیر و گردش انرژی درکشاورزی پرداختهاند و از ترازنامه انرژی در جهت تخمین تبخیر و تعرق نیاز آبی گیاهان استفاده کردهاند. بروت سارت در این کتاب کلیه معادلات تبخیر را جمع بندی و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. (3 ) ورما و رزنبرگ بعد از مقایسه روشهای بیلان انرژی و آئرو دینامیک با نتایج لایسیمتر نتیجه گرفتند که روشهای آئرو دینامیک نتایج بهتری میدهندو شکل کاملتر آنها معادلات ترکیبی هستند(51). شیه تاثیر متغییرهای مختلف آب و هوایی را بر روی تبخیر ـ تعرق بررسی نموده و نتیجه گرفتند مدلهایی که بر اساس دمای هوا و تشعشع عمل میکنند نتایج بهتری به دست میدهند(87)صالح و سندیل 23 روش محاسبه تبخیرـ تعرق مرجع را در قسمتهای مرکزی عربستان مورد ارزیابی قرار دادند. آنها روشها را در پنج گروه: روشهای دمایی، رطوبت نسبی ، تابشی ، ترکیبی و روشهای تشتک تقسیم بندی نمودند. روشهای جنسن هیز از گروه روشهای تابشی در اولویت اول و روش تشک کلاس A در مکان دوم قرار میگیرند. ودر مجموع روشهای ترکیبی در حد متوسط و روشهای دمایی در پائین ترین مکان قرار گرفتند (75)ویراسینگ و کاتولاندا در سال 1998 نیاز تبخیر ـ تعرق برنج(رقم BG379 )را در ماپالانا واقع درمنطقه مرطوب شمال شرقی سریلانکا در سه سطح غرقاب و در لایسیمتر اندازه گیری و نتیجه گرفتند که تبخیر ـ تعرق با رطوبت نسبی،سرعت باد، درجه حرارت هوا و نقطه شبنم همبستگی دارد. این دو محققETOرا 2 تا 15میلیمتر در روز و کل ETO را بین 515 تا549 میلی متر در دوره رشد بدست آوردند (دوره بین دو هفته بعد از خزانه تا دو هفته قبل از برداشت)نسبت تبخیر-تعرق به تبخیر در40-50 روز بعد از نشا’ در حدود1 و در موقع رشد در حدود 9/1 تا 39/1 بوده است. آنها از جمله فاکتورهای موثر بر ET وE را عامل باد ذکر کردهاند. (76)کمیته فنی نیازهای آبی بخش آبیاری و زهکشی انجمن مهندسان راه و ساختمان آمریکا ASCE در نشریهای تحت عنوان آب مصرفی گیاهان و آب مورد نیاز آبیاری 20 روش محاسبه EToرا بطور ماهانه در مناطق خشک و مناطق مرطوب بر اساس نتایج لایسیمتر مورد مقایسه و بررسی قرار داد که در هر دو منطقه روش پنمن ـ مانتیس در اولویت قرار گرفت (83). دورنبوس و پروت در نشریه FAO24 بر اساس یک جمع بندی از کلیه تحقیقات و تجربیات در مقیاس جهانی از میان 30 روش متداول جهانی برآورد تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع پنج روش از کاربردی ترین روشها را ارائه نمودند. این روشها عبارتند ازپنمن،پنمن اصلاح شده ، بلانی کریدل اصلاح شده،طشتک تبخیر و روش تابشی که بصورت کاربردی با مثالهای عملی و ارائه جداول، راهحلهای کاربردی در رابطه با رسم منحنیهای ضریب گیاهی مطرح شده است (61). در سال 1993 یونجه بعنوان گیاه مرجع با روشهای پنمن(1948)،فائو-پنمن،تشعشع ،تبخیر از تشتک A فائو مورد مطالعه قرار گرفت و نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که روش تشتک کلاسA و پنمن1948 نسبت به سایر روشها در مقایسه با لایسیمتر دقیقتر و با افزایش دور ماههای اندازه گیری دقت نتایج بیشتر شد(55). اما این روشها نتوانست در بین محققان زیاد مورد قبول داشته شود. در سال 1993 ابوقبار و همکارانش گزارش دادند که یونجه در سه لایسیمتر زهکش داربعنوان گیاه مبنا کشت و میزان تبخیر ـ تعرق اندازه گیری شده با نتایج محاسبات سه روش پنمن،جنسن هیزو تشتک کلاسA ارزیابی گردید. که در نتیجه میان تبخیر ـ تعرق یونجه از طریق لایسیمتر و روش تبخیر تشتک کلاسA بالاترین میزان همبستگی دیده شد(36). در سال 1994در دانشگاه ملبورن استرالیا با مطالعه ای در محل یک محدوده، جهت تخمین تبخیر ـ تعرق مرجع با روشهای فائو24،پنمن مانتیس و تشتک تبخیر کلاس A به عمل آمد و چنین نتیجه گیری شد که نتایج حاصله از روش پنمن فائو24 حدود،20تا24 درصد بیش از روش پنمن مانتیس بوده و روش تشعشع و پنمن مانتیس نتیجه ای مشابه برای میزان تبخیر ـ تعرق روزانه داشته است که میتوان در جاهائیکه امکان اندازهگیری سرعت باد نیست از روش تشعشع بجای پنمن مانتیس برای تعیین تبخیر ـ تعرق روزانه مرجع استفاده نمود(47). در سال 1995 نتایج یک تحقیق روی روش پنمن و لایسیمتر چمن در مقایسه با روشهای پنمن ـ مانتیس، ماکینگ، پریستلی، تیلور، تورگ،هارگریوز سامانی و تورنت وایت در سه منطقه شمال شرقی کارولینا برای تعیین تبخیر ـ تعرق مرجع چنین گزارش شده است که همبستگی خوبی بین روشهایی که بر اساس درجه حرارت و تشعشع میباشد برقرار بوده و براساس تجزیه و تحلیل آماری در تخمین روزانه و فصلی بهترین روش پنمن مانتیس توصیه شده است(34). تحقیقی در سه منطقه کارتر ،پلیموث و تاربود در قسمتهای شرقی کارولینا ی شمالی صورت گرفت و در آن روشهای ماکینگ،پریستلی، تایلور و تورک بعنوان روشهای تشعشعی و روشهایهارگریوز –سامانی ،تورنت وایت بعنوان روشهای دمائی مورد استفاده قرار گرفتند. مبنای مقایسه روش پنمن مانتیس با گیاه مرجع چمن بود ،در مجموع نتیجه شد روشهای تشعشعی و دمایی ارتباط و همبستگی خوبی با معادله ترکیبی پنمن ـ مانتیس دارد. در این معادله روش تورک در هر سه منطقه بطور متوسط بهترین نتایج را برای مقادیر ماهانه ETo نشان میداد(39 ). دیوید و همکاران (1995 )در مقاله ای تحت عنوان ارزیابی شبکههای تبخیر سنجی به بررسی صحت دادههای تبخیر سنجی و مقادیر تخمین زده شده از روی توابع نیمه تجربی پرداختند. برای تخمینET از روابط پنمن- مانتیس،بلانی-کریدل و استیفان- استیوارث استفاده شد. نتایج بدست آمده نشانگر آن بود که روش پنمن- مانتیس بالاترین میانگین تبخیر را داشته و روش استیفان- استیوارث از این نظر کمترین مقدار را ارائه نموده است(48 ). محمد با انجام آزمایشاتی که انجام داد نشان داد که روش طشت تبخیر بهترین روش برای تخمین تبخیر ـ تعرق در نواحی عربستان صعودی میباشد(37 ). آلن وهات فیلد (1996) چندین روش را با هم مقایسه نموده و نتیجه گرفته انددر شرایطی که دادههای هواشناسی دقیقی در اختیار داشته باشیم روشهای پریستیلی- تیلور پنمن- مانتیس بهتر از سایر روشها تبخیر و تعرق را ارزیابی میکند(58). کتسو بیلیس و بیجی مپلیس (1997) روابط مختلفی را برای پارامترهای مورد نیاز روش پنمن ارائه شده را مطرح نموده و برای هر یک روابط تازه ای را ارائه نموده و با دیگر روابط مقایسه و بهترین را معرفی نمودند (62 ). هولم و همکاران (1997 ) در گزارشی تحت عنوان تبخیر ـ تعرق پتانسیل در هند تحت شرایط تغییر اقلیم آینده با سریهای زمانی تبخیر را برای فصول مختلف و در دو دوره کوتاه مدت (15)ساله و بلند مدت(32 )ساله مورد مطالعه قرار دادند که دوره کوتاه مدت تنها بر پایه دادههای تبخیر ـ تعرق پتانسیل و دورههای بلند مدت برپایه دادههای تشتک تبخیرو تبخیر ـ تعرق پتانسیل انتخاب و مورد بررسی قرارگرفتند اغلب ایستگاههای مطالعاتی روند کاهش تبخیر و تبخیر ـ تعرق پتانسیل را بین سالهای 1961تا1992 در همه فصول نشان داد. بر اساس نظریههای مختلف تغییر اقلیم آتی و با توجه به افزایش دما در اثر افزایش گازهای گلخانه ای، انتظار میرود که مقادیر تبخیر و تبخیر ـ تعرق روند افزایشی را در سالهای آتی داشته باشد این وضعیت احتمالاً در شرایط آب و هوایی خراسان و سمنان نیز اتفاق خواهد افتاد (62).جیمز رایت نتایج تحقیق تعیین تبخیر ـ تعرق مرجع را با دو گیاه چمن و یونجه توسط لایسیمتر وزنی با تجزیه تحلیل از فرمول پنمن-کیمبرلی گزارش داد که میزان تبخیر ـ تعرقحاصل از چمن 83 درصد تبخیر ـ تعرق یونجه بوده است.در منابع علمی بین المللی یونجه بدلیل رشد موفق در یک دامنه وسیعی از خاکهای مشخصات مختلف فیزیکی، در مقایسه با سایر علوفهها مورد توصیه بیشتری قرار گرفته است.هرچند که بعضیها یونجه را بعنوان گیاه مرجع در مقایسه با چمن پیشنهاد و توصیه نموده اندولی هنوز به قاطعییت این امر به تایید نرسیده است. نیاز آبی یونجه ،وقتی که برداشت محصول مورد نظر میباشد حدوداً بین800-1600میلیمتر در یک دوره رشد که بستگی به آب وهواو طول دوره رشد دارد گزارش شده است(49).در مطالعهای دیگر که در کنفرانس بین المللی آبیاری در سنت آنتونیوی تگزاس در سال 1996 توسط اساتید ایالت واشنگتن آمریکا ارائه شده است.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 124 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
شامل 15 مقاله از مجلات پایگاه الزویر به زبان اصلی شامل مجلات: JOURNAL OF PLANT PHYSIOLOGY, AGRICULTURAL WATER MANAGEMENT, PLANT PHYSIOLOGY AND BIOCHEMISTRY, FIELD CROPS RESEARCH, plant science می باشد.
عناوین برخی از مقالات:
Three cycles of water deficit from seed to young plants of Moringa Oleifera woody species improves stress tolerance
A new method of applying a controlled soil water stress, and its effect on the growth of cotton and soybean seedling at ambient and elevated carbon dioxide
Soil water content criteria for peach trees water stress detection during post harvest period