فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:32
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
تاریخچه نوغانداری 1
فصل اول : زندگی کرم ابریشم
کرم ابریشم 6
یک تخم 6
لارو 7
شفیره 9
مرحله تنیدن پیله 10
کرم رسیده 10
زمان برداشت پیله 11
روش برداشت 11
گزارشی از روند کاهش پرورش کرم ابریشم در کشور، صنعت نوغانداری در پیله 14
فصل دوم: ابریشم
ابریشم 24
تهیه نخ ابریشم 24
خواص شیمیایی ابریشم 26
طرز شناخت الیاف ابریشم 27
نامگذاری منسوجات ابریشمی 28
نخ ابریشمی 29
جبران کاهش وزن نخ ابریشم 30
نخ هم گران می شود 30
تاریخچه نوغانداری
کرم ابریشم از زمانهای قدیم در مشرق ، مغرب و شرقی آسیا در روی درختان توت بطور وحشی زندگی میکرد ه و از برگهای درخت توت تغذیه می نمود . در مورد اهلی شدن کرم ابریشم در زمانهای قدیم داستانهائی نقل شده است و آنچه مسلم است این حشره اولین بار در چین اهلی شد و میگویند در حدود 4600 سال پیش یکی از ملکه‌های چینی بنام سی لین شی ضمن گردش در جنگل بروی شاخه ها و برگهای درختان توت متوجه تارهای نازکی شدکه کرم ابریشم تندیده بود ملکه با جمع آوری این تارها و بافتن آنها پارچهای نازک و لطیفی تهیه کرد که تا 3000 سال فقط در انحصار دربار چین قرار داشت بطور کلی پرورش کرم ابریشم مختص اعیان و اشراف و شاهزادگان چین بود و افتخاری برای آنان محسوب می شد و اسرار پرورش کرم ابریشم به هیچ وجه افشاء نمی گردید . تا اینکه در سال 416 میلادی شاهزاده خانم چینی که با امیر ختن ازدواج کرده بود شیوه پرورش کرم ابریشم را به مردم ختن آموخت و این شیوه در این کشور متداول گردیده .
در بعضی از کتابهای قدیمی نیز ذکر شده که در مناطق ساحلی در یای خزر پرورش کرم ابریشم معمول بوده است منجمله ماسون محقق روسی معتقد است که پرورش کرم ابریشم قبل از قرن شیشم در ناحیه مرو معمول گشت و از آنجا به گرگان و سواحل جنوبی در یای خزر ( مازندران و گیلان ) نفوذ کرد .
بیشتر محققان معتقدند که در فاصله قرن ششم و دهم میلادی نوغان داری رفته رفته از مرو به گرگان و از آنجا به طبرستان و دیلم و گیلان و دیگر نواحی مجاور کرانه جنوبی در یای خزر رخنه کرد . برخی تصور می کنند پرورش کرم ابریشم در قرن یازدهم میلادی در گیلان متداول شده باشد در سال 1638 میلادی بنا به گفته آدم اولیاریوس در گیلان 8000 عدل ابریشم بدست می آمد و در سال 1671 میلادی به گفته شادرن 10000 عدل حاصل می شده ( و کفته اولیا ریوس هر عدل 216 فونت و 6 فونت یک من تبریز ) از آغاز قرن هیجدم میلادی صنعت نوغانداری گیلان رفته رفته به سستی گرائیده و مقدار محصول ابریشم به 32330 من تبریز تنزل کرد و در اوایل همین قرن بود که در فرانسه بیماری نا معلومی در کرم ابریشم پدیدار شد و محصول پیله رو به کاهش گذاشت و البته این بیماری به ایران نیز کشیده شد و بعدها بر اثر مجاهدت دانشمند معروف فرانسه لویی پاستور ریشه این بیماری کشف گردید . بنابراین پاستور نه تنها با کشف علمی خود خدمت بزرگی به عالم بشریت کرد بلکه با کشف علمی پبرین به عنوان ناجی نوغان نیز شناخته شد . به هر حال در زمان صفویه کار نوغان و تهیه ابریشم در ایران رونق فراوانی داشته و ابریشم خام از ایران به ممالک اروپایی صادر می‌شده و بعد در قرن نوزدهم اندکی نوغانداری در گیلان ترقی نمود و پس از نشیب فرازها در سال 91/1890 مقدار ابریشم خام گیلان به حدود 70000 من تبریز رسید و سپس بر اثر شیوع بیماری پبرین در ایران مجدداً دوران سقوط را پیمود از آن پس وارد کردن تخم نوغان موسون از بیماری از اروپا و ترکیه عثمانی و ژاپن آغاز و بار دیگر پیشرفتی در صنعت نوغان حاصل گردید .
تخم نوغان های وارداتی از طریق بازرگانان ایرانی و تجار خارجی مقیم ایران وارد و در واحدهای پرورش کرم ابریشم می رسید و سپس محصولات فراوردهای تخم نوغان مجدداً از طریق همان تجار به کشورهای خارجی صادر میگردید .
این روش سالیان متمادی ادامه یافت تا آنکه انحصار تولید و تجارت تخم نوغان در زمان قاجاریه برای یک دوره طولانی 50 ساله که محتشم السلطنه واگذار گردید واین شخص برای اداره امور اقدام به تاسیس موسسه نوغان نمود از این زمان به بعد تهیه تخم نوغان در داخل و واردات آن تحت نظر مستقیم موسسه مزبور بوده است موسسه نوغان دراین زمان با وجود استفاده از تجارت و مهارتهای متخصصین در امور اجرائی به نتایج ثمر بخش نرسید از این زمان تا سال 1300از تهیه تخم نوغان طرفنظر شد و موسسه نوغان فعالیتهای خود را تنها به بازرسی تخم نوغان های وارداتی که فاقد بیماری مسری باشند منحصر نمود.
بارها اقداماتی برای تهیه نوغان در ایران صورت گرفته که در مراحل اولیه با نا کامی روبرو میشد در صورتیکه دراین زمان میزان تخم نوغان به 100هزار جعبه میرسید که تا اینکه در حدود سال 1315کار تهیه تخم نوغان در ایران به موفقیت هائی نائل شد ودر همین زمان هم کار خانه حریربافی چالوس ایجاد گردید هدف از تاسیس این کارخانه توسعه پرورش تخم نوغان و کرم ابریشم در سطح کشور تولید انواع منسوجات ابریشمی برای مصرف داخل و صدور مازاد آن بخارج بود ایجاد این کارخانه و بهره گیری از آن مصادف با شروع جنگ جهانی دوم و ساخت الیاف مصنوعی بود و از آنجائیکه قیمت منسوجات تهیه شده از الیاف مصنوعی حدود 5برابر کمتر از قیمت پارچه های بافته شده از ابریشم طبیعی بود کارخانه مزبور نا گزیربه متوقف ساختن فعالیت های خود شد . در همین زمان برای اینکه کیفیت پیله بهبود پیدا کند موسسه نوغان موفق شد کلیه تخم نوغان های وارده به کشور تحت کنترل درآورده و از ورود تخم نوغان مریض به کشور جلوگیری کند لیکن با وجود کمک های متخصصان فرانسوی و یونانی و همچنین کار شناسان ایرانی نتوانست تخم نوغان های مرغوب و مطابق با استانداردهای خارجی تولید کرده و اصولا پرورش در این زمان به نوغانداران آموزش داده شد .
این موسسه (موسسه نوغان ) تا سال 1352به عناوین گوناگون نام گذاری و تحت نظر وزارت خانه های مختلف بکار خود ادامه داد تا سال 1352اداره نوغان تحت عنوان شرکت پیله ور به سازمان گسترش و نو سازی صنایع ایران ملحق گردید وشرکت مزبور فعالیت تولید و واردات تخم نوغان و پیله ابریشم و توزیع آن و همچنین سرپرستی کارخانه ابریشم کشی رشت را نیز بعهده داشت تا زمانیکه بعد از انقلاب در سال 1359به تصویب شورای انقلاب اسلامی ،قسمت کشاورزی پیله ور با دو شرکت جدیدی که در سال 1352 به نام های شرکت ابریشم گیلان و مجتمع ابریشم تاسیس گردیده بود ادغام که هرکدام امکانات فنی چندی که در اختیار داشتند تشکیل شرکتی بنام شرکت ابریشم ایران دادند که شرکت جدید تنها شرکتی است دولتی که کلیه فعالیتهای مربوط به ابریشم را زیر نظر دارد .
