فرمت فایل : WORD
تعداد صفحات:175
پایان نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان
فهرست مطالب:
فصل اول: مقدمه
1-1. مقدمه..........................................................................................................................................................3
1-2. بیان مسأله 3
1-3. اهمیت پژوهش 5
1-4. هدف پژوهش 5
1-5. سؤال¬های پژوهش 6
1-6. فرضیه¬های پژوهش 6
1-7. شیوۀ انجام پژوهش 7
1-8. تعریف برخی مفاهیم و واژه¬های کلیدی 8
1-9. محدودیت¬های پژوهش 9
1-10. ساختار پژوهش 10
فصل دوم: پیشینه
2-1. مقدمه 13
2-2. اهمیت واژه 13
2-3. واژه¬های پایه 14
2-3-1. تعریف واژه¬های پایه 14
2-3-2. انواع واژه¬های پایه 15
2-3-3. روش¬های تشخیص واژه¬های پایه 16
2-3-4. معیارهای تشخیص واژه¬های پایه 18
2-3-4-1. جایگزینی نحوی 18
2-3-4-2. متضاد 18
2-3-4-3. باهم¬آیی همنشینی 19
2-3-4-4. گستردگی 19
2-3-4-5. شمول معنایی .............................................................................................................................20
2-3-4-6. عاری بودن از مظاهر فرهنگی .................................................................................................20
2-3-4-7. تلخیص ....................................................................................................................................... 21
2-3-4-8. باهم¬آیی متداعی ....................................................................................................................... 21
2-3-4-9. خنثایی زمینۀ گفتمانی ........................................................................................................... 22
2-3-4-10. خنثایی ارتباطی گفتمان ...................................................................................................... 22
2-4. یادگیری واژه ........................................................................................................................................ 24
2-5. اصول آموزش واژه ............................................................................................................................... 27
2-6. روش¬های آموزش واژه ........................................................................................................................ 28
2-6-1. آموزش واژه محور............................................................................................................................ 30
2-6-2. استفاده از تصویر در آموزش زبان................................................................................................ 33
2-6-3. فعالیت¬های رایانه¬مبنا ..................................................................................................................... 33
2-7. مراحل تحول نثر فارسی در دوران اخیر ......................................................................................... 35
2-7-1. نادیده¬انگاری .................................................................................................................................... 35
2-7-2. بهت ................................................................................................................................................... 36
2-7-3. خودیافت .......................................................................................................................................... 37
2-7-4. آگاهی ............................................................................................................................................... 37
2-8. تجربۀ کشورهای دیگر ........................................................................................................................ 38
2-8-1. واژه¬گزینی در ایسلند ..................................................................................................................... 39
2-8-2. واژه¬گزینی در هند .......................................................................................................................... 40
2-8-3. واژه¬گزینی در پاکستان .................................................................................................................. 42
2-8-4. واژه¬گزینی در روسیه ..................................................................................................................... 42
2-8-5. واژه¬گزینی در کشورهای عربی .................................................................................................... 44
2-8-6. واژه¬گزینی در ژاپن ......................................................................................................................... 45
2-8-7. واژه¬گزینی در چین ........................................................................................................................ 46
2-8-8. واژه¬شناسی در مالزی و اندونزی ................................................................................................. 47
فصل سوم: مبانی نظری
3-1. مقدمه 51
3-2. تعریف زبان علم 52
3-2-1. نقش¬های زبانی یاکوبسن 53
3-2-1-1. نقش ارجاعی و گونۀ زبانی 53
3-2-1-2. نقش عاطفی و گونۀ زبانی 53
3-2-1-3. نقش ترغیبی و گونۀ زبانی 54
3- 2-1-4. نقش فرازبانی و گونۀ زبانی 54
3- 2-1-5. نقش همدلی و گونۀ زبانی 55
3- 2-1-6. نقش ادبی و گونۀ زبانی 56
3- 2- 2. مقایسۀ زبان علم و زبان روزمره 57
3- 2- 3. مقایسۀ زبان علم و زبان ادبیات 59
3-2-4. معیارهای تمایز اثر زبانی از اثرادبی 60
3-2-4-1. معیار ساختاری 61
3-2-4-2. معیار نقشی ..................................................................................................................................62
3-2-4-3. معیار نشانه¬شناختی .................................................................................................................. 62
3-2-5. پیوستار زبان علم و زبان ادب .......................................................................................................64
3-3. برنامه¬ریزی برای زبان و واژه¬گزینی .................................................................................................. 68
3-4. معضلات و تبعات وام¬گیری واژگان .................................................................................................. 73
3-4-1. رشد در واژه¬های علمی و فنی ..................................................................................................... 74
3-4-2. بی¬توجهی گویشوران زبان به زبان فنی ..................................................................................... 75
3-5. ملاحظات تدوین فهرست واژه¬های دانشگاهی ............................................................................... 77
3-6. فهرست 570 واژه¬ای کاکس¬هد ........................................................................................................ 81
3-7. جمع¬بندی ............................................................................................................................................. 82
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده¬ها
4-1. مقدمه 85
4-2. فهرست واژه¬های کاکس¬هد (2000) و برابرنهادهای آن 85
4-3. روش پژوهش 97
4-4. تحلیل میزان بازنمایی واژه¬های دانشگاهی در متون خواندن مرکز آموزش زبان فارسی قزوین 98
4-5. جمع¬بندی 104
فصل پنجم: نتیجه¬گیری
5-1. مقدمه 109
5-2. مروری بر فصل¬های پیشین 110
5-3. ارزیابی سؤال¬ها و فرضیه¬ها 111
5-3-1. ارزیابی سؤال و فرضیۀ اول .........................................................................................................111
5-3-2. ارزیابی سؤال و فرضیۀ دوم .........................................................................................................112
5-3-3. ارزیابی سؤال و فرضیۀ سوم ........................................................................................................113
5-3-4. ارزیابی سؤال و فرضیۀ چهارم ....................................................................................................114
5-4. نتیجه¬گیری..........................................................................................................................................115
5-5. پیشنهادهایی برای پژوهش¬های بعدی ......................................................................................... 116
کتاب¬نامه
کتاب¬نامۀ فارسی 119
کتاب¬نامۀ انگلیسی 121
واژه¬نامه
واژه¬نامه فارسی به انگلیسی 129
واژه¬نامه انگلیسی به فارسی 132
پیوست¬
پیوست شماره 1) فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد .................................................................. 137
چکیدۀ انگلیسی ............................................................................................ 163
فهرست جدول¬ها
جدول (4-1) زیرفهرست 1 از فهرست واژه¬های دانشگاهی ...............................................................................87
جدول (4-2) زیرفهرست 2 از فهرست واژه¬های دانشگاهی................................................................................88
جدول (4-3) زیرفهرست 3 از فهرست واژه¬های دانشگاهی...............................................................................89
جدول (4-4) زیرفهرست 4 از فهرست واژه¬های دانشگاهی...............................................................................90
جدول (4-5) زیرفهرست 5 از فهرست واژه¬های دانشگاهی.............................................................................. 91
جدول (4-6) زیرفهرست 6 از فهرست واژه¬های دانشگاهی............................................................................... 92
جدول (4-7) زیرفهرست 7 از فهرست واژه¬های دانشگاهی.............................................................................. 93
جدول (4-8) زیرفهرست 8 از فهرست واژه¬های دانشگاهی.............................................................................. 94
جدول (4-9) زیرفهرست 9 از فهرست واژه¬های دانشگاهی.............................................................................. 95
جدول (4-10) زیرفهرست 10 از فهرست واژه¬های دانشگاهی....................................................................... 96
جدول (4-11) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن سطح پیشرفته ........................................................................................................................................................................99
جدول (4-12) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن سطح میانی ............................................................................................................................................................................100
جدول (4-13) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن علوم پزشکی .........................................................................................................................................................................101
جدول (4-14) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن فنی-مهندسی ......................................................................................................................................................................102
جدول (4-15)واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و 4 کتاب خواندن...........................................................................................................................................................................103
فهرست نمودارها
نمودار (3-1) پیوستار زبان علم و زبان ادب ........................................................................................................ 65
نمودار (3-2) پیوستار زبان علم، زبان خودکار و زبان ادب ............................................................................... 67
نمودار (4-1) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن سطح پیشرفته ...................................................................................................................................................................... 100
نمودار (4-2) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن سطح میانی .............................................................................................................................................................................101
نمودار (4-3) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن سطح پیشرفته.........................................................................................................................................................................101
نمودار (4-4) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن سطح پیشرفته.........................................................................................................................................................................102
نمودار (4-5) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و 4 کتاب خواندن ......104
نمودار (5-1) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن سطح پیشرفته ...........................................................................................................................................................112
نمودار (5-2) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن سطح میانی ........................................................................................................................................................................... 113
نمودار (5-3) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن علوم پزشکی ....................................................................................................................................................................... 114
نمودار (5-4) واژه¬های مشترک فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) و کتاب خواندن فنی-مهندسی .................................................................................................................................................................... 115
چکیده
الف. موضوع و اهمیت مسئله (اهمیت موضوع و هدف)
موضوع واژه و آموزش آن همیشه از دغدغه¬های فعالان حوزۀ آموزش زبان بوده¬است. واژه در همۀ روش¬تدریس¬ها و رویکردهای آموزش زبان از عناصر بااهمیت زبان به شمار می¬آمده¬است. امروزه این مسئله به قدری مهم شده که حتی پیکره¬ها و فهرست¬هایی از واژه¬ها برای اهداف خاص توسط پژوهش¬گران پدیدآمده¬است. از این میان، فهرست-های واژه¬های دانشگاهی خصوصاً برای کسانی که علم خاصی را به زبانی جز زبان مادری خود می¬آموزند، تعیین-کننده است. این پژوهش تلاش دارد با الگوگیری از یک فهرست واژه¬های دانشگاهی انگلیسی فهرستی مشابه برای زبان فارسی تهیه کند. سپس فهرست به¬دست آمده را با واژه¬های آموزشی مجموعه کتاب¬های مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین¬المللی امام خمینی مقایسه کردیم تا به میزان انطباق آن دو پی ببریم.
این پایان¬نامه مشتمل بر پنج فصل است. فصل اول پیش¬درآمدی بر موضوع و شامل سؤال¬ها، فرضیه¬ها، اهمیت و اهداف پژوهش است. در فصل دوم ابتدا اهمیت واژه در آموزش زبان را بیان می¬کنیم، سپس به تعریف واژه¬های پایه، انواع آن، و روش¬ها و معیارهای تشخیص آن¬ها می¬پردازیم. در ادامه، به تاریخ تحول نثر فارسی در دوران اخیر، گریزی می¬زنیم و در پایان تجربۀ کشورهای دیگر در امر واژه¬گزینی را مرور می¬کنیم. سپس در فصل سوم، ابتدا به طور مفصل به تعریف زبان علم و برشمردن ویژگی¬های آن می¬پردازیم؛ سپس لزوم برنامه¬ریزی برای واژه¬گزینی و معضلات وام¬گیری را از نظر می¬گذرانیم و پس¬از¬آن به ابعاد، جوانب و محدودیت¬های تدوین فهرستی از واژه¬های فارسی دانشگاهی برای دانشجویان غیرفارسی¬زبان نظر می¬افکنیم و در پایان تازه¬ترین و معتبرترین فهرست واژه-های دانشگاهی تهیه¬شده برای زبان انگلیسی، یعنی فهرست 570 واژه¬ای کاکس¬هد (2000) را، که مبنای پژوهش حاضر است، معرفی می¬کنیم. در فصل چهارم میزان بازنمایی واژه¬های مجموعه کتاب¬های آموزش زبان فارسی دانشگاه بین¬المللی امام خمینی مورد تحلیل قرار می¬گیرد و سرانجام، در فصل پنجم حاصل بررسی¬ها و تحلیل¬ها به همراه ارزیابی فرضیه¬ها مشاهده می¬شود.
ب. مبانی نظری (مروری مختصر بر منابع، چارچوب نظری، پرسش¬ها و فرضیه¬ها)
این پژوهش بر پایۀ فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) انجام شده است. این فهرست از570 خانوادۀ واژگانی تشکیل شده¬است که به ده زیرفهرست تقسیم شده¬اند. زیرفهرست اول پربسامدترین خانواده¬ واژگانی و زیرفهرست دهم کم¬بسامدترین آن¬ها را شامل می¬شود. هر خانوادۀ واژگانی تقریباً ده واژه را در بر می¬گیرد که هم¬ریشه هستند. در هر خانوادۀ واژگانی، بی¬نشان¬ترین واژۀ خانواده به عنوان سرواژه انتخاب شده و پربسامدترین واژۀ هر خانواده نیز ایتالیک شده است که در اکثر موارد سرواژه و ایتالیک یک واژه است. در این پژوهش، تنها برابرنهادهای سرواژه¬ها را از آن جهت که در هر خانواده بی¬نشان¬ترین صورت را داراست و ایتالیک¬ها را به این دلیل که پربسامدترین عضو هر خانواده است، برای مقایسه با واژه¬های جدید کتاب¬های خواندن و درک مطلب متون فارسی (سطح میانی)، خواندن و درک مطلب متون فارسی (سطح پیشرفته)، فارسی ویژۀ فنی¬مهندسی و فارسی ویژۀ علوم پزشکی مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین¬المللی امام خمینی برگزیدیم. از ذکر برابرنهادهای مابقی واژه¬های هر خانوادۀ واژگانی به علت نزدیک بودن معنا و مفهوم آن¬ها و در نتیجه تکراری شدن برابرنهادها، که خود موجب سردرگمی و پیچیدگی می¬شود، اجتناب کردیم.
سؤال¬های این پژوهش عبارتند از: 1. بازنمایی واژه¬های دانشگاهی در کتاب¬ خواندن سطح پیشرفته مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه بین¬المللی امام خمینی (ره) قزوین چگونه است؟ 2. بازنمایی واژه¬های دانشگاهی در کتاب¬ خواندن سطح میانی مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه بین¬المللی امام
خمینی (ره) قزوین چگونه است؟ 3. بازنمایی واژه¬های دانشگاهی در کتاب¬ فارسی ویژۀ علوم ¬پزشکی مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه بین¬المللی امام خمینی (ره) قزوین چگونه است؟ 4. بازنمایی واژه¬های دانشگاهی در کتاب فارسی ویژۀ فنی¬مهندسی مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه بین¬المللی امام خمینی (ره) قزوین چگونه است؟
متناظر با سؤال¬های فوق، فرضیه¬¬های زیر مطرح است: 1. بازنمایی واژه¬های دانشگاهی در کتاب¬ خواندن سطح پیشرفته مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه بین¬المللی امام خمینی (ره) قزوین ضعیف است. 2. بازنمایی واژه¬های دانشگاهی در کتاب¬ خواندن سطح میانی مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه بین¬المللی امام خمینی (ره) قزوین ضعیف است. 3. بازنمایی واژه¬های دانشگاهی در کتاب¬ فارسی ویژۀ علوم ¬پزشکی مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه بین¬المللی امام خمینی (ره) قزوین ضعیف است. 4. بازنمایی واژه¬های دانشگاهی در کتاب فارسی ویژۀ فنی¬مهندسی مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه بین¬المللی امام خمینی (ره) قزوین ضعیف است.
پ. روش تحقیق
روش تحقیق توصیفی¬تحلیلی است.
ت. یافته¬های تحقیق
در این پژوهش دریافتیم که واژه¬های کتاب خواندن سطح پیشرفته 7 درصد، خواندن سطح میانی 10 درصد، فارسی ویژۀ پزشکی 1 درصد و فارسی ویژۀ فنی¬مهندسی نیز 1 درصد با واژه¬های فهرست دانشگاهی کاکس¬هد انطباق دارد.
ث. نتیجه¬گیری و پیشنهادها
نتیجه این که به طور میانگین حدود 16 درصد فهرست واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) در مجموعه کتاب-های آموزشی مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین¬المللی امام خمینی بازنمایی شده است.
برخی پیشنهادهای مطرح¬شده برای مطالعات آینده از این قرار است: 1. میزان و چگونگی تأثیر تدریس واژه¬های دانشگاهی کاکس¬هد (2000) بر میزان و سطح یادگیری زبان فارسی توسط دانشجویان خارجی شاغل به تحصیل در دانشگاه¬های ایران بررسی گردد. 2. فهرست واژه¬های دانشگاهی برای زبان فارسی بر اساس پیکره¬هایی از متون دانشگاهی رشته¬های علمی مختلف فراهم گردد.
