فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:56
چکیده:
شــرح عملیـّـات
شرح عملیات
واحد 100 ( Crude Distillation Unit )
نفتخام ( Crude Oil ) :
نفتخام مورد استفاده در پالایشگاه کرمانشاه، از مناطق نفتشهر، سرکان مالهکوه و خوزستان تأمین میشود. این چند نوع نفتخام از لحاظ وزن مخصوص و مقدار ناخالصیها، تفاوتهایی باهم دارند، برای مثال نفتخام منطقه نفتشهر دارای مواد سبک بیشتری است و مسلماً مواد باقیمانده کمتری خواهد داشت اما میزان گوگرد آن بیشتر میباشد، در مقابل نفتخام جنوب گوگرد کمی دارد ولی سنگین بوده و مواد باقیمانده زیادی بجا میگذارد.
نفتخام پس از ورود به پالایشگاه کرمانشاه، وارد مخازن 1024 ، 1025 ، 1026 و 1027 شده و سپس توسط پمپهای 107A,B,C,D که معمولاً دوتای آنها در حال کار و دوتای دیگر خارج از سرویس و بحالت آماده بکار ( Stand by ) هستند، از مخازن گرفته شده به واحد تقطیر وارد میگردند. فشار تولیدی این پمپها در حدود 400 psi میباشد. این پمپها نفتخام را در اولین مرحله به سمت مبدلهایی که به مبدلهای پیشگرم موسومند، میفرستند. هدف از این کار بالا بردن دمای نفتخام میباشد زیرا نفتخام قبل از ورود به برج تقطیر باید وارد کوره شود تا دمای آن به حدود 600 درجه فارنهایت برسد، حال اگر دمای نفتخامی که وارد کوره میشود پایین باشد، قطعاً انرژی گرمایی فراوانی را از دست خواهیم داد تا دمای نفتخام به اندازه مطلوب برسد، به همین دلیل نفتخام با محصولات خروجی برج تقطیر که دارای دمای بالایی هستند و لازم است که تا حدودی سرد شوند، در داخل این مبدلهای پیشگرم، تبادل حرارت کرده و تا حد امکان گرم میشود. نفتخام پس از عبور از پمپهای 107 به سمت مبدل 105 میرود. قبل از ورود نفتخام به این مبدل، به آن آب تزریق میشود. دلیل تزریق آب به نفتخام را چنین میتوان بیان نمود که چون در نفتخام مقداری نمک و املاح نمکی وجود دارد و با توجه به اثرات نامطلوب نمک بر لولهها و ظروف ( خوردگی در فلزات و ایجاد گرفتگی و رسوبگذاری ) لازم است که تا حد امکان این املاح نمکی از نفتخام جدا گردد. از اینرو هنگامیکه آب به نفتخام تزریق میشود، باعث میشود که این املاح موجود در نفتخام در آب تزریقی حل شود.
پس از آن مخلوط آب و نفتخام وارد مبدل 105 شده و در قسمت تیوپهای آن جریان پیدا میکند و از قسمت شل ( پوسته ) این مبدل، گازوئیل محصول استریپر ( V-102 ) که در قسمتهای بعد در مورد آن توضیح داده میشود، عبور میکند. دمای نفتخام پس از عبور از این مبدل حدود 10 الی 20 درجه فارنهایت بالا میرود و پس از آن وارد مبدل 104 میشود و از قسمت تیوپ آن میگذرد و با نفتسفید محصول استریپر ( V-103 ) که در شل این مبدل جریان دارد، تبادل دما کرده و باز هم دمایش بالاتر میرود. سپس نفتخام به سمت دو مبدل 103A,B هدایت میشود، بطوریکه قبل از رسیدن به آنها، مسیر آن دو شاخه شده، یکی وارد مبدل 103A و دیگری وارد مبدل 103B میشود و در هر دو مبدل از قسمت تیوپ عبور میکند. در قسمت شل این دو مبدل نیز نفت سفید بعنوان Reflux برج تقطیر جریان دارد.
نفتخام پس از آن وارد تیوپ مبدل 101F و سپس 101E شده و با نفتکورهای که در قسمت شل این دو مبدل جریان دارد تبادل حرارت کرده و باز هم دمای آن بالاتر میرود و پس از خروج از این دو مبدل به سمت ظرف نمکگیر ( V-113 ) که به آن Desalter نیز میگویند، هدایت شده و تحت فشار تقریبی 260 psi از قسمت زیر این ظرف به آن وارد میگردد. در ظرف نمکگیر که دما در حدود 230 الی 260 درجه فارنهایت و فشار نیز تقریباً 260 پوند میباشد، فرصت مناسبی برای جدا نمودن نفتخام از آب حاوی املاح حل شده، وجود دارد. سطح آب و نفتخام در این ظرف توسط کنترلکنندههایی نگهداری میشود و آب بدلیل وزن مخصوص بالاتر در قسمت پایین این ظرف جمع شده و نفتخام در بالای آن قرار میگیرد. وجود شبکههای فلزی که جریان الکتریسیته از آن عبور میکند در بالای ظرف نمکگیر، باعث قطبی شدن مخلوط آب و نفتخام شده و تهنشینی آب را تسریع میکند. چهار عدد لولهای که از ارتفاعات مختلف ظرف نمکگیر خارج شده و به چهار عدد شیر متصل میباشد، ارتفاع سطح آب و نفتخام را مشخص مینماید که از شیرهای پایینی معمولاً آب و از شیرهای بالایی نفتخام خارج میگردد. از قسمت پایین ظرف نمکگیر، آب و املاح محلول در آن خارج شده و چون دمای بالایی دارد، ابتدا آنرا از کولر آبی 120 عبور داده و سپس تخلیه میکنند. شکل شماره 1 مسیر طی شده توسط نفتخام از مخازن تا ظرف نمکگیر را نشان میدهد.
نفتخام پس از نمکگیری، از قسمت بالای ظرف نمکگیر خارج شده و به سمت مبدلهای دیگر میرود. در این مرحله نفتخام به دو شاخه تقسیم میشود، شاخه اول به ترتیب وارد قسمت شل مبدلهای 101D , 101C , 102A میشود که از قسمت تیوپ مبدل 102A ، گازوئیل محصول V-102 میگذرد و از تیوپ مبدلهای 101C,D نیز نفتکوره عبور میکند.
و اما شاخه دوم نفتخام به ترتیب وارد قسمت شل مبدلهای 101B , 101A , 102B میشود که از قسمت تیوپ مبدل 102B ، گازوئیل محصول V-102 میگذرد و از تیوپ مبدلهای 101A,B نیز نفتکوره عبور میکند. این دو شاخه پس از عبور از مبدلهای نامبرده، دوباره بهم پیوسته و به سمت کوره ( H-101 ) هدایت میشوند. لوله حامل نفتخام قبل از ورود به کوره 101 به چهار شاخه تقسیم میشود که هرکدام از این شاخهها را یک پاس مینامند و مجموع آنها به چهار پاس کوره موسومند و این پاسها را بوسیله حروف A , B , C , D مشخص میکنند. این پاسها پس از عبور از FRC-101A,B,C,D دو به دو باهم وارد کوره میشوند، بطوریکه دو پاس A , B از ضلع شرقی کوره و پاسهای C , D از ضلع غربی وارد قسمت بالای کوره ( Convection ) میشوند. در این قسمت هر پاس از 34 لوله افقی پرهدار ( Fin ) عبور داده میشود تا از انرژی گرمایی کوره، حداکثر استفاده برده شود. پس از عبور نفتخام از لولههای افقی، این جریان وارد لولههای عمودی کوره (Radiation ) شده که تحت تأثیر مستقیم شعله میباشد و هر کدام از پاسها در 20 لوله عمودی جریان پیدا میکند که هر دسته از این لولهها یکچهارم از فضای داخل کوره را پوشش میدهد. این لولهها از جنس کروم 5% میباشند و فاصله آنها از دیواره داخلی کوره بطور استاندارد دو برابر قطر داخلی لولهها یعنی حدود 15 سانتیمتر میباشد.
نفتخام پس از عبور از این تیوپهای کوره یعنی 136 تیوپ افقی و 80 تیوپ عمودی، دوباره پاسها به صورت دوتا دوتا از کوره خارج میشوند بطوریکه پاسهای A , D از ضلع شمالی و پاسهای B , C از ضلع جنوبی خارج شده و در ضلع غربی کوره باهم مخلوط شده و یک لوله را تشکیل میدهند و این لوله به سمت برج تقطیر فرستاده میشود.
دمای نفتخام خروجی از کوره با توجه به API نفتخام، ممکن است بین 590 الی 635 درجه فارنهایت متغیر باشد. API یک مقیاس آمریکایی برای سنجیدن وزن مخصوص مواد نفتی است و هرچه میزان وزن مخصوص بیشتر باشد API کمتر خواهد بود. نفتخام با این دما در روی سینی شماره 35 برج تقطیر وارد میگردد. این نقطه را که خوراک ( نفتخام ) به برج تقطیر وارد میشود را Flashzone میگویند.
در شکل شماره 2 مسیر نفتخام از هنگام خروج از نمکگیر تا ورود به برج تقطیر، نشان داده شده است.
نفتکوره ( Fuel Oil ) :
برج تقطیر دارای 38 سینی میباشد و فشار داخل آن در حدود فشار اتمسفر است یعنی در حدود 20 پوند بر اینچ مربع. از قسمت پایین برج تقطیر، نفتکوره گرفته میشود و برای تصحیح نقطه اشتعال نفتکوره، یک انشعاب بخار آب با فشار تقریبی 75 پوند به ته برج تزریق میشود. سپس این نفتکوره از پایین برج خارج شده و وارد پمپ 101A,B با فشار تولیدی حدود 130 پوند میشود. قسمت اصلی نفتکوره خروجی از پمپ، به مبدلها میرود و یک شاخه از آن نیز بعنوان برگشتی ( Reflux ) به برج تقطیر برگشت داده میشود. در پمپهایی که فشار و دمای بسیار بالایی دارند، معمولاً یک جریان برگشتی بسیار کم در طراحی آنها منظور میشود تا هنگامیکه به هر علتی جریان عبوری قطع شد، یک جریان مداوم برقرار باشد تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
برخلاف نفتخام که سعی میشد دمای آن تا حد امکان بالا رود، از این مرحله به بعد بوسیله مبدلهایی که در آنها مواد سردتر جریان دارد، کوشش میشود که دمای محصول تا حد ممکن پایین آید، زیرا بالا بودن دما برای محصول در موقع ذخیره شدن، علاوه بر آسیبهایی که ممکن است به مخازن وارد آید، احتمال انفجار یا آتشسوزی نیز بوجود میآورد.
شاخهای که از پمپ 101 خارج شده و به سمت مبدلها هدایت گردید، خود به دو شاخه دیگر تقسیم میشود، یکی از این شاخهها وارد قسمت تیوپ مبدلهای 101C,D شده و لوله دیگر وارد تیوپ مبدلهای 101A,B میشود. از قسمت شل این چهار مبدل نیز نفتخام عبور میکند. دو شاخه خروجی از این مبدلها دوباره با هم یکی شده و وارد شل مبدلهای 101E,F میشوند و از داخل تیوپهای این دو مبدل نیز نفتخام میگذرد.
پس از خروج نفتکوره از این دو مبدل، به خط لوله حامل آن نفتا تزریق میشود. علت تزریق نفتا به نفتکوره، تصحیح نقطه اشتعال و نقطه ریزش آن میباشد. نفتکورهای که در پالایشگاه کرمانشاه تولید میشود، یکی از مرغوبترین انواع نفتکوره در کشور میباشد زیرا در این پالایشگاه بخشهایی مانند برج تقطیر در خلاء و واحدهای ویسبریکر و آسفالتینگ و مواد سبک نفتکوره بطور کامل از آن جدا نمیشود، در ضمن تزریق نفتا نیز یکی از عوامل مرغوبیت نفتکوره بشمار میرود.
گزارش کارآموزی شرکت نفت کرمانشاه شرح عملیات واحدهای پالایش