بررسی رابطه بین ساختار سرمایه و عملکرد شرکتها در صنایع مختلف شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهاردار تهران
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تاثیر ساختار سرمایه بر عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. فرضیه اهم تحقیق این است که رابطه معنی داری بین ساختار سرمایه شرکتها و عملکرد آنها وجود دارد چگونگی ترکیب ساختار سرمایه: از یک طرف به ROA و از طرف دیگر به ROE و از سویی دیگر نیز به ROS تاثیر گذار می باشد.تصمیم گیری در مورد ساختار سرمایه به معنی نحوه تامین مالی شرکت، همچون سایر تصمیمات مدیران مالی بر روی ارزش شرکت تاثیر میگذارد. ارزش شرکت، مانند هر دارایی سرمایه ای ، برابر ارزش فعلی بازدهیهای آتی آن بر اساس یک نرخ تنزیل معین است. این نرخ تنزیل برای بدست آوردن ارزش شرکت، همان هزینه سرمایه است. مدیران به عنوان نمایندگان صاحبان سهام میبایست تلاش نمایند ، ساختار سرمایه شرکت را به گونه ای تنظیم نمایند که هزینه سرمایه شرکت حداقل و در نتیجه ارزش شرکت و ثروت سهامداران حداکثر گردد. در این تحقیق از مدلهای رگرسیونی تابلویی (Panel Data) استفاده شده است.در این روش ، به صورت مدل رگرسیونی اثرات متغیرهای نسبت بدهی به دارایی ، نسبت بدهی بلند مدت به دارایی، نسبت بدهی جاری به دارایی بر عملکرد صنایع مختلف بر ROE, ROS, ROA مورد آزمون قرار میگیرند . برای این منظور از دادههای سری زمانی 5 ساله (85-80 ) صنایع مختلف پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده خواهد شد. در این تحقیق جامعه مورد مطالعه ، شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار بودندکه 241شرکت انتخاب شدندکه نتایج آزمون آماری سالیانه تقریبا با نتیجه آزمون میانگین 5 ساله و با در نظر گرفتن دو روش محاسبه یکسان بوده و منجر به رد فرضیه H0 و پذیرش فرضیه H1 شده است. به عبارت دیگر بین ساختار سرمایه و عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
مقدمه
تصمیمهای تامین مالی و سرمایه گذاری در شرکتها، تصمیمهایی هستند که هر دو با آینده نگری اتخاذ میشوند. در تصمیمهای تامین مالی، شرکت وجوه مورد نظر را در حال حاضر به کار میگیرد تا در آینده بتواند به تعهدات خود در قبال تامین کنندگان منابع مالی عمل کند. در تصمیمهای سرمایه گذاری، شرکت از بعضی از مزایای فعلی به امید تحصیل مزایای بیشتر در آینده چشم پوشی میکند. سرمایه گذری در ماشین آلات و تجهیزات میتواند مصداق آینده نگری در کسب سود و بازده سرمایه گذاری باشد منابع تامین مالی شرکتها بر اساس تامین مالی آنها به دو بخش منابع مالی درونی و منابع مالی بیرونی شرکت تقسیم میشوند. در منابع مالی درونی، شرکت از محل سود کسب شده اقدام به تامین مالی میکند ، یعنی به جای تقسیم سود بین سهامداران ، سود را در فعالیتهای عمدتاً عملیاتی شرکت برای کسب بازده بیشتر به کار میگیرد و در منابع مالی بیرونی از محل بدهیها و سهام، اقدام به تامین مالی میکند
بیان مسئله
یکی از پیچیده ترین مساله هایی که دامنگیر مدیران مالی کنونی است، رابطه بین اجزای تشکیل دهنده و ساختار سرمایه است و آن عبارت است از آمیزهای از بدهیها و سهام برای تامین مالی و قیمت سهام شرکت .پرسش اصلی این است که کدام آمیزه مطلوب است؟
شرکت برای اینکه بتواند تاسیس شود به سرمایه نیاز دارد و برای توسعه به مبلغ بیشتر سرمایه نیاز خواهد داشت. وجوه مورد نیاز از منابع گوناگون و به شکلهای مختلف تامین میشوند ولی همه سرمایه را میتوان در دو گروه اصلی قرار داد: وام و سهام.
اصولاً استفاده از اهرم مالی موجب میشود بازده مورد انتظار سهامداران افزایش یابد ولی از سوی دیـگر موجب افزایش ریسک آنها میشود و بنابراین پرسشی که مدیران با آن روبرو میشوند ، چنین است؟
آیا افزایش در بازده مورد انتظار ، انتظار به آن اندازه است که به سهامداران پاداش مناسب ریسک اضافی بدهد؟
ساختار سرمایه متشکل از سهام و بدهیها ( بدهیهای جاری و بدهیهای بلند مدت) میباشد.
چگونگی ترکیب سهام و بدهیها و همچنین چگونگی اتخاذ تصمیم درباره تامین منابع مالی که از طریق انتشار سهام انجام شود یا از طریق استقراض انجام شود.
اینگونه تصمیمگیری های مالی تاثیر زیادی بر عملکرد شرکت یا سود دهی شرکت می گذارد
مدیریت مالی در تصمیم گیری تامین مالی از طریق انتشار سهام و یا از طریق استقراض نقش دارد
در این تحقیق سعی میگردد با به کارگیری اطلاعات موجود در صورتهای مالی اساسی شرکتهای (سود خالص – کل داراییها – حقوق صاحبان سهام – فروش – بدهیهای جاری – بدهیهای بلند مدت) ارتباط بین ساختار سرمایه با عملکرد شرکتها مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
اهمیت موضوع
تصمیم گیری در مورد ساختار سرمایه به معنی نحوه تامین مالی شرکت، همچون سایر تصمیمات مدیران مالی بر روی ارزش شرکت تاثیر میگذارد. ارزش شرکت، مانند هر دارایی سرمایه ای ، برابر ارزش فعلی بازدهیهای آتی آن بر اساس یک نرخ تنزیل معین است. این نرخ تنزیل برای بدست آوردن ارزش شرکت، همان هزینه سرمایه است. مدیران به عنوان نمایندگان صاحبان سهام میبایست تلاش نمایند ، ساختار سرمایه شرکت را به گونه ای تنظیم نمایند که هزینه سرمایه شرکت حداقل و در نتیجه ارزش شرکت و ثروت سهامداران حداکثر گردد. وجوه تشکیل دهنده ساختار سرمایه دوگونهاند. دسته اول بر جریانات نقدی حاصل از شرکت، ادعایی ثابت داشته و بدهیها نامیده میشوند. دسته دوم، باقیمانده این جریانات را نصیب میبرند که حقوق مالکانه نام دارند. هزینه سرمایه ، میانگین وزنی هزینه این دو دسته از وجوه است. وجوه دسته اول به دلیل تامین یک بازدهی ثابت برای طلبکاران، ارزانتر از وجوه دسته دوم هستند. لکن هر چه بدهی شرکت بیشتر شود ریسک ورشکستگی آن افزایش مییابد و سهامداران که تامین کننده وجوه دسته دوم میباشند و در صورت ورشکستگی، تحمل کننده هزینه های آن هستند، بازدهی بیشتری طلب میکنند. از لحاظ تئوریک اثبات می شود که در صورت عدم وجود مالیات ، هزینه های ورشکستگی ، هزینه های نمایندگی و سایر ناکارآمدیها افزایش هزینه تامین سرمایه از سهامداران، کاملا مزیت استفاده از وجوه ارزانتر ناشی از بدهی را خنثی نموده و اثری بر هزینه سرمایه شرکت نمیگذارد. ناکارآمدیهای پیش گفته باعث میشود که در اثر افزایش میزان بدهی، ابتدا هزینه سرمایه کاهش و سپس یابد. بدین ترتیب میتوان ساختار سرمایه شرکت را طوری تشکیل داد که هزینه سرمایه، حداقل و یا ارزش شرکت، حداکثر گردد.
اهداف تحقیق
هدف این پژوهش بررسی تاثیر ساختار سرمایه بر عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. فرضیه اهم تحقیق این است که رابطه معنی داری بین ساختار سرمایه شرکتها و عملکرد آنها وجود دارد.
اهداف تحقیق
• بررسی تاثیر ساختار سرمایه روی سودآوری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهاردار
• تعیین اهمیت سرمایه برای شرکتهای بررسی در صنایع مختلف( شرکتهای مختلف)
• تعیین ساختار بهینه سرمایه برای شرکتهای بورس
ادبیات تحقیق
عمده تحقیقات انجام شده در زمینهی ساختار سرمایه شامل : تاثیر بدهی ها و اهرم مالی بر بازده و ارزش شرکت ها، تاثیر نوع صنایع مختلف بر تصمیمات ساختار سرمایه و عوامل تعیین کننده اهرم مالی بوده است.
تحقیقات خارجی
مودلیلیانی و میلر برای اولین بار در سال 1958 بحث ساختار سرمایه را مورد بررسی قرار دادند، موضوع مورد بحث آن ها این بوده که آیا استفاده از بدهی ها در ساختار سرمایه شرکت ها بر ارزش شرکت و هزینه سرمایه تاثیر می گذارد؟ آنان به این نتیجه رسیدند که استفاده از بدهی ها بر ارزش شرکت تاثیر مثبت و بر میانگین موزون هزینه سرمایه نیز تا حد محدودی تاثیر خواهد گذاشت.
2 تحقیقات داخلی
رحمانی تاثیر روشهای تامین مالی( وام های بلند مدت و انتشار سهام عادی) را بر روی قیمت سهام شرکت های بورس تهران با استفاده از رگرسیون و ضریب همبستگی مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که انتشار سهام موجب کاهش قیمت سهام میشود و بدهی بدون ریسک قیمت سهــام را کاهش نمی دهد.
ملکی پور غربی، تاثیر استفاده از اهرم بر بازده هر سهم شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از ضریب همبستگی را مورد بررسی قرار داد و به این نتیجه رسید که اهرم بر بازده هر سهم شرکت ها تاثیر نداشته است.
قلمرو تحقیق
قلمرو زمانی تحقیق
این تحقیق از لحاظ زمانی برای سالهای 1380 الی 1385 بر روی شرکتهای مورد بررسی که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد انجام شده است.
قلمرو مکانی
قلمرو مکانی تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهاردار تهران میباشد.
قلمرو موضوعی تحقیق
موضوع این تحقیق بررسی رابطهی بین ساختار سرمایه و عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهاردار تهران در صنایع مختلف
فرضیه های تحقیق
• فرضیه اول : بین نسبت بدهی به دارایی با ROA در صنایع مختلف رابطه وجود دارد.
• فرضیه دوم : بین نسبت بدهی به دارایی با ROE در صنایع مختلف رابطه وجود دارد.
• فرضیه سوم : بین نسبت بدهی به دارایی با ROS در صنایع مختلف رابطه وجود دارد.
• فرضیه چهارم : بین نسبت بدهی بلند مدت به دارایی با ROA در صنایع مختلف رابطه وجود دارد.
• فرضیه پنجم : بین نسبت بدهی بلند مدت به دارایی با ROE در صنایع مختلف رابطه وجود دارد.
• فرضیه ششم : بین نسبت بدهی بلند مدت به دارایی با ROS در صنایع مختلف رابطه وجود دارد.
• فرضیه هفتم : بین نسبت بدهی جاری به دارایی با ROA در صنایع مختلف رابطه وجود دارد.
• فرضیه هشتم : بین نسبت بدهی جاری به دارایی با ROE در صنایع مختلف رابطه وجود دارد.
روش تحقیق
در این تحقیق از مدلهای رگرسیونی تابلویی (Panel Data) استفاده خواهد شد.
این تحقیق سعی بر آن دارد که تاثیر ساختار سرمایه بر عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را مورد بررسی قرار دهد، بنابراین این مطالعه دربرگیرنده تحقیق شبه تجربی کاربردی است و از طرح پس از واقعه استفاده میکند.(عبد الخلیق رشاد و آجین کیا 1379)
در این روش ، به صورت مدل رگرسیونی اثرات متغیرهای نسبت بدهی به دارایی ، نسبت بدهی بلند مدت به دارایی، نسبت بدهی جاری به دارایی بر عملکرد صنایع مختلف بر ROE, ROS, ROA مورد آزمون قرار میگیرند . برای این منظور از دادههای سری زمانی 5 ساله (85-80 ) صنایع مختلف پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده خواهد شد.
جامعه و نمونه آماری تحقیق
در این تحقیق جامعه مورد مطالعه ، شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
شرکتهای پذیرفته شده بایستی از نوع تولیدی بوده و نباید جزء شرکتهای سرمایه گذاری و واسطهگری و خدماتی باشد.
بایستی سال مالی شرکتها منتهی به 29/12/88 بوده و در حال حاضر نیز مشغول فعالیت باشند.
تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها
متغیرهای مستقل:
X1: نسبت بدهی به کل دارایی ها
X2: نسبت بدهی بلند مدت به دارایی
X3: نسبت بدهی جاری به دارایی
متغییرهای وابسته :
ROA : بازده کل دارایی
ROE : بازده حقوق صاحبان سهام
ROS: بازده فروش
آزمون فرضیه اول
آزمون اثربین نسبت بدهی به دارایی با ROA (روش panel data )
با توجه به تجزیه تحلیل داده های جدول 14 ضریب t بدست آمده برابر 17.67354 می باشد، از آنجا که احتمال خطای آن (prob ) برابر 0.000 می باشد بنابراین با احتمال 99 درصد بین x1 بر روی ROA شرکت ها اثر مثبت و معنی داری وجود دارد، بنابراین فرضیه H0 رد و فرضیه H1 تایید می گردد.
Dependent Variable: ROA?
Method: Pooled Least Squares
Date: 08/25/10 Time: 10:03
Sample: 1 241
Included observations: 241
Cross-sections included: 5
Total pool (balanced) observations: 1205
Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.
X1? 0.117133 0.006628 17.67354 0.0000
R-squared -0.380275 Mean dependent var 0.127237
Adjusted R-squared -0.380275 S.D. dependent var 0.148136
S.E. of regression 0.174038 Akaike info criterion -0.658262
Sum squared resid 36.46802 Schwarz criterion -0.654035
Log likelihood 397.6030 Hannan-Quinn criter. -0.656670
Durbin-Watson stat 1.352586
" بین نسبت بدهی به دارایی با ROA در صنایع مختلف رابطه معنی دار وجود دارد."
H0 بین نسبت بدهی به دارایی با ROA در صنایع مختلف رابطه معنی دار وجود ندارد.
H1 بین نسبت بدهی به دارایی با ROA در صنایع مختلف رابطه معنی دار وجود دارد.
H0 : r = 0
H1 : r ≠ 0
آزمون فرضیه دوم
آزمون اثربین نسبت بدهی به دارایی با ROE (روش panel data )
با توجه به تجزیه تحلیل داده های جدول ضریب t بدست آمده برابر 7.239177 می باشد، از آنجا که احتمال خطای آن (prob ) برابر 0.000 می باشد بنابراین با احتمال 99 درصد بین x1 بر روی ROE شرکت ها اثر مثبت و معنی داری وجود دارد، بنابراین فرضیه H0 رد و فرضیه H1 تایید می گردد.
Dependent Variable: ROE?
Method: Pooled Least Squares
Date: 08/25/10 Time: 10:10
Sample: 1 241
Included observations: 241
Cross-sections included: 5
Total pool (balanced) observations: 1205
Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.
X1? 0.092813 0.012821 7.239177 0.0000
R-squared -0.137217 Mean dependent var 0.136363
Adjusted R-squared -0.137217 S.D. dependent var 0.315708
S.E. of regression 0.336672 Akaike info criterion 0.661413
Sum squared resid 136.4709 Schwarz criterion 0.665641
Log likelihood -397.5016 Hannan-Quinn criter. 0.663006
Durbin-Watson stat 1.662511
" بین نسبت بدهی به دارایی با ROE در صنایع مختلف رابطه معنی دار وجود دارد."
H0 بین نسبت بدهی به دارایی با ROE در صنایع مختلف رابطه معنی دار وجود ندارد.
H1 بین نسبت بدهی به دارایی با ROE در صنایع مختلف رابطه معنی دار وجود دارد.
H0 : r = 0
H1: r ≠ 0
-آزمون فرضیه سوم
آزمون اثربین نسبت بدهی به دارایی با ROS (روش panel data )
با توجه به تجزیه تحلیل داده های جدول ضریب t بدست آمده برابر 20.61519 می باشد، از آنجا که احتمال خطای آن (prob ) برابر 0.000 می باشد بنابراین با احتمال 99 درصد بین x1 بر روی ROS شرکت ها اثر مثبت و معنی داری وجود دارد، بنابراین فرضیه H0 رد و فرضیه H1 تایید می گردد.
Dependent Variable: ROS?
Method: Pooled EGLS (Cross-section weights)
Date: 08/25/10 Time: 10:11
Sample: 1 241
Included observations: 241
Cross-sections included: 5
Total pool (balanced) observations: 1205
Linear estimation after one-step weighting matrix
Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.
X1? 0.710354 0.034458 20.61519 0.0000
Weighted Statistics
R-squared 0.002294 Mean dependent var 0.687147
Adjusted R-squared 0.002294 S.D. dependent var 1.250821
S.E. of regression 1.227051 Sum squared resid 1812.806
Durbin-Watson stat 1.955888
Unweighted Statistics
R-squared -0.000804 Mean dependent var 0.528271
Sum squared resid 1813.158 Durbin-Watson stat 1.917405
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 15 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله بررسی رابطه بین ساختار سرمایه و عملکرد شرکتها در صنایع مختلف