چکیده 1
مقدمه 2
دورکیم و جامعه شناسی4
چارچوب مفهومی همبستگی اجتماعی 5
جمع بندی چارچوب نظری 8 همبستگی اجتماعی در قرآن کریم 9
حاکمیت و اقتدار آن 16
همبستگی اجتماعی با پیروان سایر ادیان الهی 17
کارکردهای همبستگی اجتماعی 18
موانع حفظ همبستگی اجتماعی 20
نتیجه گیری 23
چکیده
شاید اولین بار دورکیم مفهوم همبستگی اجتماعی را وارد جامعه شناسی کرد. وی از درون تقسیم کار در نظام اجتماعی، مفهوم همبستگی اجتماعی را به دست آورد. دورکیم دستگاه مفهومی و تحلیلی خاصی را طراحی می کند که اضلاع چهارگانه آن عبارتند از: تقسیم کار اجتماعی، وجدان جمعی، همبستگی اجتماعی و حقوق. از سوی دیگر، قرآن کریم ضمن پاسداشت همبستگی اجتماعی، نقطه عزیمت متفاوتی را برمی گزیند تا به جای دستگاهی لرزان بر بنیان های اعتباری، نظریه خود در این باره را بر شالوده های فطری و تکوینی استوار سازد. قرآن کریم، اصلی ترین عامل همبستگی را دین الهی قرار می دهد که ریشه آن فطری و تکوینی است. همچنین از مؤلفه های تکوینی و اجتماعی دیگری همچون روابط خانواده و خویشاوندی، نام می برد. هرچند هیچ یک از این عوامل اجتماعی نمی تواند در تراز اسلام و ایمان به خدای واحد قرار گیرد.
مقدمه
در جامعه شناسی، امیل دورکیم نظریه پرداز همبستگی اجتماعی است. هرچند پیش از وی، دیگران تحت عناوین متفاوتی، به این موضوع پرداخته اند. ابن خلدون، با طرح نظریه «عصبیت» و معنا کردن آن به پیوند درونی و خونی، به نوعی همبستگی اجتماعی مبتنی بر پیوندهای خویشاوندی ناشی از روابط سببی و نسبی تأکید داشته، آن را محور انسجام، ثبات و یا تحولات و دگرگونی های اجتماعی می داند (ریمون, 1381). مونتسکیو نیز نظراتی را در باب ملت و جامعه ارائه نموده است. وی به موضوعات مختلف اجتماعی، از جمله نظم در توالی و تعدد علل اجتماعی، توجه نشان داده است. وی به تأثیر پذیری اعضای جامعه از مناسبات متفاوت اجتماعی و آداب و رسوم حاکم بر آنها سخن گفته و خاستگاه واقعی جامعه را برآیند تلاقی رسوم، عادات، افکار و آرمان ها دانسته است (ریمون, 1381, ص. 27-28). وی در تحلیل انواع حکومت ها به موضوع سازمان اجتماعی، که لازمة آن نوعی همبستگی ملی است، توجه نشان داده است؛ زیرا همواره حکومت ها کوشیده اند سلطه و اقتدار سیاسی خود را بر سرزمین و مردم هم بسته خود بگسترانند شرط ایجاد و بقاء اتحاد، هماهنگی، تعادل و انسجام اجتماعی، تعادل قوا و یا تعامل سامان یافته گروه های اجتماعی است (ریمون, 1381, ص. 33-34).
فرمت ورد تعداد صفحات 24
مقاله همبستگی اجتماعی در قرآن
