گیاه کلزا مهمترین گونه زراعی جنس براسیکا (Brassica) میباشد. و ویژگیهای خاص این گیاه یعنی قابلیت کشت در نقاط مختلف ، در صد بالای روغن آن ، کیفیت مطلوب روغن ، کاربرد روغن آن در صنایع نساجی و پلاستیک و نیز استفاده از کنجاله آن در تغذیه دام سبب شده است که توسعه کشت این گیاه بعنوان نقطه امیدی جهت تامین روغن خام مورد نیاز کشور و رهائی از وابستگی بشمار رود .بطوریکه در حال حاضر کلزا نقطه ثقل طرحهای افزایش تولید دانه های روغنی محسوب میگردد. این پایان نامه در مورد اصلاح نباتی این گیاه است که بسیار کامل و جامع و دارای بخشهایی همچون مقدمه و چکیده و نتیجه گیری است. نوع فایل ورد قابل ویرایش و حدود 107 صفحه است:
مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه
مقدمه ———————————————————— 2
فصل دوم: بررسی منابع
10 کلزا–————————————————————
2-1- خصوصیات کلی وعمومی کلزا—————————————- 10
2-1-1- تاریخچه ومبدا ژنتیکی گیاه کلزا———————————– 10
2-1-2- خصوصیات گیاه شناسی کلزا————————————- 10
2-1-3- کشت و تولید کلزا——————————————– 11
2-1-4- برداشت کلزا———————————————– 13
2-1-5- ارقام وگونه های کلزا—————————————— 14
2-1-6- مهمترین گونه های جنس براسیکا———————————- 16
2-1-7- اهمیت اقتصادی وصنغتی کلزا————————————- 17
2-2- اصلاح گیاه کلزا———————————————— 18
2-2-1- روشهای اصلاح کلزا——————————————- 18
2-2-2- اهداف اصلاحی کلزا——————————————- 19
2-3- گیاهان هاپلوئید————————————————- 20
2-3-1- مزایا و کاربردهای هاپلوئیدها————————————– 21
2-3-2- مشکلات ومحدودیت های هاپلوئیدها——————————– 22
2-3-3- روشهای تولید گیاهان هاپلوئید————————————- 23
2-3-3-1- تولید خود به خودی (روشهای طبیعی)—————————– 23
2-3-3-2- تولید القایی(روشهای آزمایشگاهی)——————————- 24
2-3-3-2-1- آندروژنز(نرزایی)-————————————— 24
2-3-3-2-1-1- کشت بساک——————————————- 25
2-3-3-2-1-2- کشت میکروسپور————————————— 25
2-3-3-2-2- ژینوژنز(کشت تخمدان وتخمک)——————————- 26
2-3-3-2-3- روش حذف کروموزومی————————————- 27
2-4- کشت میکروسپورهای جدا گردیده کلزا——————————— 28
2-5- عوامل موثر بر رویانزایی میکروسپورهای جدا گردیده کلزا——————— 29
2-5-1- شرایط رشد، فیزیولوژی و ژنوتیپ گیاه مادری————————— 29
2-5-2- اندازه غنچه————————————————– 32
2-5-3- مراحل تکاملی میکروسپورها————————————– 33
2-5-4- تراکم میکروسپور در محیط کشت———————————– 35
2-5-5- ترکیب محیط کشت——————————————– 36
2-5-6- دما——————————————————- 40
2-6- مکانیسم رویانزایی———————————————– 43
2-6-1- مقدمه—————————————————– 43
2-6-2- تقسیم قرینه هسته والقائ رویانزایی——————————— 45
2-6-3- حوادث چرخه سلولی در طی رویانزایی میکروسپورها——————— 47 2-6-4- خانواده های ژنی درگیر با رویانزایی میکروسپورها در کلزا—————– 47
2-7- عوامل موثر بر باززایی گیاه از رویانهای هاپلوئیدی کلزا———————- 48
2-7-1- بلوغ ،مرحله رشد ونمو رویانها———————————— 48
2-7-2- اندازه رویانها————————————— ——— 49
2-7-3- محیط کشت———————————————— 50
2-7-5- BAP وژیبرلیک اسید——————————————- 50
2-7-6- استفاده از کاغذ فیلتر در محیط کشت یا زراعی————————- 51
2-7-7- زغال فعال————————————————– 51
2-7-8- تیمار ABA و ابگیری رویانها————————————- 51
2-8- موارد استفاده از کشت میکروسپورکلزا——————————– 56
2-8-1- اصلاح نباتات و مهندسی ژنتیک———————————– 56
2-8-2- موتا سیون و انتخاب —————————————— 56
2-8-3- کشت میکروسپوروتکنولوژی بذر مصنوعی————————— 57
2-8-4- سیستم کشت میکروسپور در مطالعات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی————- 57
2-8-5- استفاده در کشت و امتزاج پروتوپلاستها—————————– 57
فصل سوم: مواد و روشها
3-1- مواد گیاهی————————————————– 60
3-2- کشت بذور————————————————– 60
3-3- شرایط اتاق رشد———————————————- 60
3-4- مراقبت های زراعی——————————————– 61
3-5- برداشت غنچه ها وتعیین مرحله مناسب میکروسپورها جهت جنین زایی——— 61
3-6- محیط های کشت، ایزولاسیون وباززاییدر کشت میکروسپورهای کلزا———– 62
3-6-1- محیط ایزولاسیون میکروسپورها———————————- 62
3-6-2- محیط کشت میکروسپورها————————————- 62
3-6-3-1- استریل کردن محیط کشت میکروسپورهای کلزا——————— 62
3-6-4- محیط کشت باززایی ، جنین های حاصل از کشت میکروسپورهای کلزا——- 63
3-6-5- وسایل مورد نیاز جهت کشت میکروسپورهای کلزا——————— 68
3-7- روش انجام آزمایش کشت میکروسپورهای کلزا————————- 69
3-7-1- برداشت غنچه ها——————————————– 69
3-7-2- استریل کردن غنچه ها—————————————– 69
3-7-3- استخراج میکروسپورها—————————————– 69
3-7-4- تعیین تراکم میکروسپورها————————————— 70
3-8- آزمایشات انجام شده——————————————– 71
3-8-1-مطالعه اثرتراکمهای مختلف میکروسپوربرروی جنین زایی میکروسپورهای کلزا—- 71
3-8-2- مطالعه باززایی گیاه در جنین هایی با اندازه های مختلف حاصل از کشت
میکروسپورهای کلزا————————————————- 72
3-8-3- مطالعه اثراستفاده از کاغذ صافی یا کاغذ فیلتردر میزان ریشه زایی ،ارتفاع گیاهچه ها
ودرصد گیاهچه های نرمال——————————————— 73
3-8-4- مطالعه اثر استفاده ازشوک سرمایی بر روی درصد تشکیل گیاهچه های طبیعی– 74
3-8-5- تعین سطح پلوئیدی گیاهچه های باززایی شده————————– 75
3-9- تجزیه و تحلیل داده ها——————————————– 78
فصل چهارم:نتایج وبحث
4-1- جنین زایی میکروسپورهای کلزا در تراکمهای مختلف میکروسپور در محیط کشت—- 82
4-2- اثراندازه های مختلف جنین برروی صفات باززایی جنین های حاصل ازکشت
میکروسپورهای کلزا————————————————– 84
4-3- اثراستفاده ازکاغذ صافی یا کاغذ فیلتردر میزان ریشه زایی ،ارتفاع گیاهچه ها
ودرصد گیاهچه های نرمال——————————————— 90
4-4- اثر استفاده ازشوک سرمایی بر روی درصد تشکیل گیاهچه های طبیعی———- 97
4-5- پیشنهادات————————————————— 105
منابع مورد استفاده————————————————– 107
3- 1- مواد گیاهی
ارقام مورد استفاده در این آزمایش2 رقم گلوبال وآپشن از تیپهای بهاره ودوصفر می باشند و در چند سال اخیر کشت آنها در ایران رایج شده است.
3- 2- کشت بذور
بذور کلزا در داخل گلدانهایی با قطر cm25 کشت گردیدند. خاک مورد استفاده شامل دو قسمت خاک معمولی، یک قسمت خاک برگ، یک قسمت کود دامی، یک قسمت ماسه بود. در داخل هر گلدان 5 الی 6 بذر در قسمتهای مختلف گلدان کشت گردید و گلدانها پس از کشت بذور در داخل اتاقک رشد گروه اصلاح نباتات سازمان انرژی اتمی بخش کشاورزی هسته ای قرار گرفتند. دو هفته پس از سبز شدن بذور و اطمینان از رشد گیاهچهها، در هر گلدان 2 بوته حفظ گردیده و بقیه حذف شدند.
3- 3- شرایط اتاق رشدin vivo
نور اتاق رشدی که گلدانها در آن قرار داشتند با 6 لامپ 400 وات بخار سدیم تأمین می شد لامپها در ارتفاع 4/1 متری از سطح گلدانها قرار داشتند و شدت نور در اتاق رشد 30000 لوکس بود. از لحاظ فتوپریودی اتاق رشد روی 8/16 ساعت تاریکی و روشنائی و دمای روز و شب°C10/ °C15 تنظیم شده بود.
3- 4- مراقبتهای زراعی
مراقبتهای زراعی، شامل آبیاری، سم پاشی، محلول پاشی بود. برنامة آبیاری هر سه روز یکبار انجام گرفت. از نظر کنترل آفات و بیماریها یکی از آفاتی که به وفور در فیتوترون دیده شد شته بود که جهت دفع آنها از دیازینون 2/1 در هزار و متاسیستوکس 1 در هزار استفاده گردید و برنامة سم پاشی در هر دورة رشد گیاهان 2 مرتبه انجام گرفت. یکی از کارهایی که جهت جلوگیری از شیوع آفات و بیماریها انجام گرفت حذف برگهای زرد و مرده در قسمت تحتانی گیاه بود که در هر هفته یک بار این عمل انجام گرفت.به منظور تقویت گیاهان مادری از کودهای مغذی کامل استفاده گردید که این کود به صورت محلول پاشی هر دو هفته یکبار روی برگ گیاهان اسپری شد.
پایان نامه | اصلاح نباتی گیاه کلزا