پیشگفتار
ذخایر معدنی کشور ودیعه ای الهی است که می بایستی با حزم و دور اندیشی و برنامه ریزیهای هماهنگ ، مولد و معقول ، برای بهبود و توسعه اقتصادی کشور ، بصورتی مؤثر مورد بهره برداری قرار گیرد . در توجیه و تعلیل این امر ، کافیست بیاد داشته باشیم که این سرمایه های الهی از یک سو محدوداند و از سوی دیگر به همه نسلهای این مرز و بوم تعلق دارند . از این جهت منطقی آن است که این ذخایر ، در تقویت ، توسعه صنایع مادر و مولد ، بنحوی خداپسندانه با بیشترین بازدهی بکار گرفته شود .
بسیاری از صنایع کشور از قبیل صنایع فولاد ، دفاع ، ماشین سازی ، کشاورزی ، الکترونیک ، دارویی ، رنگسازی ، ساختمانی ، نسوز ، سیمان و ... به نحوی مواد خام مصرفی را از مواد معدنی تهیه می نمایند . شیشه نیز یکی از با ارزش ترین صنایع محسوب می شود که مواد خام مورد مصرف آن از مواد معدنی تهیه می شود .
امروزه ، رشد جمعیت و توسعه کشور و متعاقب آن تأمین فراینده مسکن و احداث محتمعهای مسکونی ، اداری و صنعتی جایگاه ویژه ای را برای تولید و بهره وری از این صنعت ( صنعت شیشه ) منظور داشته است . شیشه به عنوان ماده ای مهم در بخشهای مختلف زندگی انسان کاربرد دارد . کاربرد شیشه در صنایع ساختمانی به صورت شیشة در و پنجره بر همگان روشن است . به راستی اگر شیشه نبود اتاقهای بدون پنجره و تاریک مسلماً نمی توانست برای انسان خوشایند باشد . تعداد ساختمانی زیبایی که نمای خارجی آنها از شیشه است روز به روز افزایش می یابند .
ظروف خانگی از قبیل انواع بطری ، ضروف مربا و غیره ، استکان ، لیوان ، بشقاب ، ظروف شیشه ، مقاوم به شوک حرارتی ، و نیز ظروف کریستال بخش عمده ای از تولیدات شیشه ای را به خود اختصاص می دهند .
شیشه های اپتیکی از قبیل انواع عدسی ، آینه و منشور که در ساخت عینک ، میکروسکوپ ، دوربین عکاسی ،تلسکوپ و غیره از ضروریات اند ، قابل ذکر هستند .
امروزه الیاف شیشه های اپتیکی که مانند سیم مسی علائم مخابراتی را از خود عبور می دهد ، در مخابرات نوری کاربرد فراوانی پیدا کرده و سبب دگرگونی عظیمی در صنعت مخابرات شده است . پشم شیشه به عنوان بهترین ماده عایق در برابر گرما و رطوبت درعایق بندی ساختمانها و لوله ها و مؤسسات صنعتی مصرف قابل توجهی دارد . لوله های شیشه ای بروسلیکات به علت مقاومت زیاد در برار گرما و نیز بی اثر بودن در برابر اسیدها و بازها ، در صنایع شیمیایی به جای لوله های فلزی بسیار مناسب هستند. مواد پلاستیکی مقاوم شده الیاف شیشه ای مقاومت مکانیکی زیادی دارند و در ساخت بدنه قایق و اتومبیل می تواند مورد استفاده قرار گیرد . نقطة ذوب بالای شیشه سلیکای خالص (1700 درجه سانتی گراد ) آن را به عنوان مادة مناسبی برای ساخت بوتة ذوب بسیاری از اجسام عرضه می کند.مقاومت الکتریکی بالای شیشه . آن را به عنوان مادة عایق خوبی در صنعت برق و الترونیک ارائه می کند . حباب انواع لامپهای روشنایی ، لامپهای خلاً الکترونیکی ، لامپهای کاتودیک ، و نیز مادة عایق ضروری در صنعت انتقال برق فشار قوی ، و همچنین مقاومتهای الکتریکی ، رله های تأخیری فوق صوتی ( قابل مصرف در تلویزیون ،کامپوتر و ... ) همگی از مواد شیشه ای هستند .
شیشه های فتورزیستیو ، فتوکرومیک ،شیشه های لیزری ، شیشه های نیمه رسانا از جمله موارد مدرن کاربرد شیشه در زندگی انسان متمدن امروزی است .
به طور کلی که ملاحظه می شود شیشه به عنوان ماده ای بسیار جالب ، کاربردهای بیشماری از صنایع ساختمانی تا صنایع مخابرات نوری و الکترونیک دارد . از این رو جا دارد که کوششهای مؤثری برای توسعه علوم و تکنولوژی شیشه در دانشگاهها و مدارس عالی کشور به عمل آید .
رشد در این بخش صنعتی ،مستلزم جذب نیروی انسانی ، آموزش و تجهیز آزمایشگاهها و تأمین ابزار مورد نیاز در این زمینه است . جذب و آموزش نیروهای جوان و علاقمند در این بخش ، و حفظ نیروهای موجود ، می تواند طی یک برنامة دقیق و زمانبندی شده ، عامل مؤثری در بهبود کیفیت امر تولید و تعالی راندمان بهره برداری و تسریع در آهنگ رشد و شکوفایی ، بحساب اید . در این راستا ، ایجاد دوره های فشرده کارآموزی در بدو اشتغال و در مقاطع مختلف حائز اهمیت است .
دولت جمهوری اسلامی ایران جهت دستیابی به برنامه های توسعه ، حرکت تازه ای را شروع کرده است از جمله می توان به بهبود ضوابط و آیین نامه های اجرایی در رابطه با تولیدات صنعتی و ارز آوری و ایجاد استغال در بخش غیر دولتی و تعاونیهای مردمی ، و ایجاد تسهیلات و پرداخت و امهای کم بهره در این زمینه ، در راستای مشارکت مردمی و استفاده از امکانات بخش غیر دولتی ، جذب و آموزش نیروی انسانی و بعضاًٍُ تحول در امر بهره برداری و تولیدات صنعتی جهت پیشگیری از ضایعات اشاره نمود .
1- کلیات
1-1- توضیح مختصری در مورد طرح تولید
در طرح فوق از شیوة نوین جدیدی استفاده شده که می توان این طرح را جایگزین خوبی برای مواد و مصالحی که تا کنون در صنعت ساختمانی از قبیل سنگ ، کاشی سرامیک و غیره ... ) جهت نما ، طراحی کف ، مصارف بهداشتی ، و تزئینی در ساختمان مورد استفاده قرار گرفته به حساب آورد . برای تسریع در عمل ذوب کوره ها به صورت خاصی طراحی شده که بتوان با حداقل زمان به مواد مذاب دست یافت طرح فوق از دو قسمت لایة رویین ( شیشه ) و لایة زیرین ( مواد مخصوص جهت نصب ) تشکیل می شود.
همانطور که در مراحل تولید توضیح داده خواهد شد شیشه پس از گذر از مراحل مختلف به حالت دلخواه و مورد تقاضا در آمده و در مراحل بعد پس از اضافه کردن لایة دوم ( جهت سهولت در نصب و استقرار صحیح و استحکام بر روی سطح در کار ) جهت عرضه به بازار آماده می شود . تمامی اطلاعات در مورد مراحل تولید در صفحات بعدی ( فصل شرح عملیات تولید ) به طور مفصل و کامل توضیح داده شدهاست .
1-2 مواد مورد استفاده
1-2-1- ( مورد استفاده جهت نما در ساختمان ) قطعات فوق می تواند جایگزین سنگ در نمای بیرونی و درونی ساختمان گردد .
1-2-2- ( جهت طراحی کف ) از این قطعات می توان جهت طراحی کف ساختمان با توجه به صرفه جویی در هزینه استفاده نمود .
1-3-3- (مصارف بهداشتی ) از طرح فوق می توان جهت مصارف بهداشتی ( حمام ، دستشویی و آشپزخانه و غیره ... ) با توجه به اینکه شیشه به سهولت تمیز شده ، رطوبت را به خود نمی گیرد وزیباتر می باشد استفاده کرد . جایگزین خوبی برای کاشی و سرامیک به حساب می آید
1-2-4 ( مصارف تزئینی ) در مورد مصارف تزئینی طرح فوق می توان از طراحی ستونهای شیشه ای ،شومینه ، طراحیهای زیبا و غیره ... نام برد. در ضمن این طرح میتواند جایگزین خوبی برای گچبری و طراحی ارگ و ... در صنایع ساختمانی باشد .
امید است که بتوانیم با ارائه این طرح سهم کوچک و بسزایی در توسعه و رشد صنایع ساختمانی داشته باشیم .
2-بررسی ویژگیهای طرح
طرح تولید با استفاده از مواد ضایعاتی (شیشه) و بازیافت آن از نظر اقتصادی، ارزآوری و صرفه جویی در ذخایر معدنی بسیار حائز اهمیت میباشد.
این طرح از نظر تولید طرحی نو بوده و می تواند در صنایع ساختمانی نقش مهم و ارزنده ای را ایفا نماید و نه تنها در صنایع ساختمانی داخلی بلکه جهت استفاده در خارج از کشور مورد استفاده قرار گیرد.
از عمدة برجسته ترین مزایای این طرح که از نظر صنایع ساختمانی حائز اهمیت میباشد می توان به چند مورد اشاره نمود که عبارتند از:
الف- تنوع در رنگ
رنگ و تنوع آن در صنایع ساختمانی نقش مهمی را ایفا میکند. در طرح فوق تنوع رنگی زیادی موجود میباشد که به مهندسین و معماران ما این امکان را می دهد، به طور برجسته از این موهبت الهی (دنیای رنگها) استفاده نمایند در صادران و ارزآوری، لوازم و مواد مورد مصرف در صنایع ساختمانی از جمله سنگ، کاشی، سرامیک، سرویسهای بهداشتی نقش بسیار مهم و ارزنده ای را ایفا میکند.
ب- استحکام
یکی از مسائلی که پیوسته در طراحی و ساخت لوازم و مواد مصرفی مورد استفاده در صنایع ساختمانی، کارشناسان و مهندسین امر را همواره مشغول ساخته است و باعث شده در این زمینه تولیدات قطعات و مواد مصرفی بارها و بارها مورد آزمایش قرار گیرد استحکام تولیدات میباشد. (از قبیل استحکام در برابر فشار، زلزله، رطوبت و…) مستحکم بودن قطعات تولیدی در طرح تولید با استفاده از شیشه یکی دیگر از مزایای این طرح به شمار می آید. قطعات فوق به علت اینکه توسط ماشین آلات و با استفاده از تغییرات فیزیکی و شیمیایی به صورت نشکن تولید می شوند در برابر فشار و زلزله مصونیت دارند و این مطلب بر همگان آشکار است که رطوبت نمی تواند به شیشه نفوذ کرده و باعث پوسیدگی آن شود.
پ-خلاقیت در طرح
در طرح تولید با استفاده (شیشه) قدرت مانور زیادی در تولید وجود دارد. یعنی اینکه با توجه به اینکه شیشه مذاب و سپس به اشکال مختلف در میآید تولید کننده می تواند با توجه به تقاضا تولیدات خود را به اشکال و ابعاد مختلف ائم از طرحهای برجسته، ساده، طراحی کف،نما، سرویسهای بهداشتی مورد استفاده قرار گیرد.
ت-صرفه جویی در مصالح و نصب آسان
قطعات تولیدی در طرح فوق الذکر با حداقل مصالح مورد استفاده قرار می گیرند، به دلیل اینکه در طرح فوق از دو لایه استفاده شده. لایة رویی شیشه میباشد و در لایة زیرین به طور بسیار نازک از موادی استفاده شده که قابلیت جذب چسبندگی قابل توجهی دارد این امر باعث شده که نصب قطعات نیز بسیار آسان و به سهولت انجام گیرد.
ث- صرفه جویی در هزینه
از نظر هزینه قطعات تولیدی بسیار مقرون به صرفه بوده و علاوه بر ویژگیهایی که توضیح داده شده نسبت به مواد و مصالح مصرفی از قبیل (سنگ، کاشی، سرامیک و سرویسهای بهداشتی) که در صنایع ساختمانی تا کنون مورد استفاده قرار گرفته بسیار ارزان و کم هزینه میباشد.
3-مختصری در مورد آشنایی
با حالت شیشه ای ماده
3-1-بررسی تاریخی
شیشه یکی از قدیمیترین موادی است که بشر با آن آشنا شده است و مسلماً یکی از جالبترین اکتشافات انسان به شمار می رود. شیشه طبیعی که اوبسیدان (Obsidan) نام دارد مواد آتشفشانی یافت می شود. این نوع شیشه در روزگاران بسیار قدیم و قبل از اینکه بشر تهیه شیشه را بیاموزد برای ساختن سرنیزه، کارد و ابزارهای مشابه به کار می رفته است.
شیشه طبیعی به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز و به صورت نیمه شفاف است که وقتی صخره ای مذاب به سرعت سرد شده باشد شکل می گیرد. تکه های کوچک شیشه طبیعی در نمونه های خاکی که توسط آپولو از کره ماه به زمین آورده شد نیز کشف شده است.
گرچه دقیقاً معلوم نیست که کجا و چگونه شیشه برای اولین بار مصنوعاً تهیه شده است ولی احتمال می رود که در هفت هزار سال پیش از این شیشه برای اولین بار در ایران ساخته شده است. تکه های شیشه ای که در مصر کشف شده است نشان میدهد که مصریها دو هزار سال پیش از میلاد مسیح با این صنعت آشنا بوده اند. روش فوت کردن شیشه چندی قبل از میلاد مسیح توسط سوریها کشف شد. اصول این روش امروزه هم دقیقاً همان است که سوریها دو هزار سال پیش از این به کار می بردند. در دوران امپراتوری روم، رومیها فنون و اسرار شیشه گری را از مصریها و سوریها یاد گرفتند و آن را در تمام ممالک تحت نفوذ خود در اروپا رواج دادند. در دوران قرون تاریک، ایتالیا به عنوان مرکز صنعت شیشه گری جهان در آمد. در قرن دهم میلادی «ونیز» مرکز اصلی این صنعت شد و شیشه های خاصی در این شهر ساخته می شد. ونیزیها فنون شیشه گری را سالیان دراز اختفا نگه داشتند. در سال 1226 هنر شیشه گری در انگلستان توسط شیشه گران فرانسوی، رایج شد و در اواخر قرن سیزدهم تقریباً کشورهای اروپایی با فن و هنر شیشه گری آشنا بودند. صنعت شیشه گری در امریکا برای اولین بار توسط مهاجران انگلیسی معرفی شد و اولین کارخانه شیشه سازی در قرن هفدهم در شهر جیمز تاون، واقع در ایالت ویرجینیا، تأسیس گردید.
تا قرن نوزدهم میلادی تولید و مصرف شیشه در زندگی روزانه بشر ادامه یافت بدون اینکه بتوانند قدمی مهم در شناخت علمی این ماده بردارند. تأسیس «انجمن سلطنتی لندن» در سال 1660 و کوششهای آن نقش بسیار ارزنده ای در شناخت شیشه داشته است. در پایان قرن هفده، جورج راونس کرافت اکسید سرب را به مواد خام شیشه اضافه کرد و بدین ترتیب توانست شیشه ای با کیفیت عالی بدست آورد. اسرار این نوع جدید شیشه سرب دار انگلیسی، که بعدها «کریستال» نامیده شد تا چندین نسل در خفا نگهداری شد و توانست با شیشه های ونیز رقابت فوق العاده کند.
شیشه های دارای سرب ضریب شکست بالایی دارند و کشف این نوع شیشه در پیشرفت علم نورشناسی بسزایی داشته است.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 46 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله تولید قطعات با استفاده از ضایعات شیشه در دو لایه