مقدمه
امروزه بحث حقوق بشر از مباحث بسیار مهم و رایج در روابط بین‌المللی است. یکی از رسالت‌های سازمان‌های مهم بین‌المللی مقابله با موارد نقض حقوق بشر در میان جوامع و نیز در حوزه روابط بین‌الملل است. اما نکته مهم این است که در نظام بین‌الملل جایگاه پیشگیری و تقدم آن بر درمان و مقابله انکارناپذیر و بدیل‌ناپذیر است. پرسش این است که اسلام چه توصیه‌های پیشگیرانه‌ای برای مقابله با نقض حقوق بشر به دست می‌دهد؟
در این نوشتار، راه‌هایی که اسلام برای پیشگیری از نقض حقوق بشر پیشنهاد می‌کند، بررسی اجمالی می‌شود. برنامه‌هایی که نظام حقوقی اسلام را در دفاع از حقوق انسان، توانمند و برخوردار از ضمانت و پشتیبانی عملی ساخته‌اند.
اکنون برخی راهکارهای اسلام برای پیشگیری از نقض حقوق بشر بررسی می‌شود:
خلاصه ایی از مقاله :
تأکید بر صلح پایدار
از موارد برخورد کینه‌توزانه دشمنان اسلام با دیدگاه بین‌المللی اسلام، اتهام مغایرت آن با صلح و امنیت بین‌المللی و همزیستی مسالمت‌آمیز با دیگر جوامع و ملت‌هاست.
درحالیکه اسلام دین صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز میان ملت‌هاست. قرآن مجید به‌صراحت جنگ‌افروزی را مذمت و منشأ آن را فساد و تباهی می‌داند (بقره: ۲۰۵ و ۲۰۸)؛ جنگ‌افروزی را از صفات ناشایستی به شمار می‌آورد که خداوند سنتش را بر پایه مقابله با آن بنا می‌کند (مائده: ۶۴). قرآن همه مؤمنان را به صلح و زندگی مسالمت‌آمیز دعوت می‌کند (بقره: ۲۰۸)؛ ندای اسلام برای صلح میان ملت‌های الهی، همگرایی و همزیستی براساس اصول مشترک الهی آنان است (آل‌عمران: ۶۳).
اساساً تجاوز‌گری که بن‌مایه نقض صلح و امنیت بین‌المللی است، در اسلام به‌شدت نکوهش می‌شود چنان‌که قرآن می‌فرماید: «وَلَا تَعْتَدُوا اِنَّ ٱللَّهَ لَایحِبُّ ٱلْمُعْتَدِینْ» (بقره: ۱۹۰؛ مائده: ۸۷).
گرایش به صلح با کفار از سوی اسلام استقبال شده است و مسلمانان مأمور به صلح با کفار غیر‌معاند می‌باشند......
تأمین امنیت فراگیر
یکی از اهداف اسلام، تأمین امنیت فراگیر بین‌المللی است. امنیت، شرط پیشرفت و کمال جامعه انسانی است. این هدف از مبارزه در برابر دشمنی‌هایی است که از طبیعت انسان‌هایی که حق‌گریزند، انفکاک‌ناپذیر است. جنگ در اسلام زمانی تشریع شد که از مسلمانان امنیت سلب شد (حج: ۳۹-۴۱). در این آیه می‌بینیم که اجازه جهاد و دفاع را با اشاره به حقوق ازدست‌رفته اهل حق و ناامنی آنان آغاز می‌کند، اما درعین‌حال، فلسفه اصلی دفاع را امری بالاتر و ارزشی اصولی‌تر از حقوق ازدست‌رفته عده‌ای ذکر می‌کند، و آن اینکه اگر دفاع و جهاد در کار نباشد و اگر اهل ایمان دست‌روی‌دست بگذارند، معابد و مساجد که قلب پرطپش حیات معنوی جامعه است آسیب می‌بیند و از کار می‌ایستد.....
ترویج گفتمان عدالت‌طلبی
ازآنجا‌که نظام‌های ظالمانه حقوقی و اجتماعی و سیاسی، یکی از زمینه‌های مهم و اساسی تضییع حقوق انسانی است، اسلام با تأکید بر عنصر عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی به قلع و قمع ریشه فرهنگی مهم‌ترین زمینه نقض حقوق بشر می‌پردازد؛ درحالیکه متأسفانه در منشور ملل متحد، آرمانی‌ترین ایده‌آل‌های بشری، یعنی عدالت بسیار کم‌رنگ‌تر از صلح و امنیت مطرح شده است. البته بر اساس بند دو ماده ۲۴ منشور «شورای امنیت در اجرای این وظایف بر طبق مقاصد و اصول ملل متحد عمل می‌کند»، که اصل عدالت از جمله آن اهداف است؛ ولی نداشتن صراحت و دیگر موارد، سبب شده است عنصر صلح بیشترین سهم را در نظام اهداف منشور به خود اختصاص دهد.....
گسترش معنویت
خلأ امروز جامعه بشری، نبود معنویت است. ریشه همه نابسامانی‌های اجتماعی و فردی و تضییعاتی که در زمینه حقوق انسان‌ها صورت می‌گیرد و شقاوت‌هایی که انسان معاصر دچار آنهاست، به دلیل نبود معنویت است. قرآن کریم ریشه تنگی و سختی حیات بشری را در فقدان معنویت می‌داند و علت تنگی و سختی در حیات بشری را روی‌گردانی از یاد خداوند می‌داند.....
شرک‌ستیزی
مبارزه اسلام با شرک و مشرکان به معنای رفع موانع احیای حقوق انسان‌هاست؛ زیرا هدف اسلام، آزاد شدن انسان‌ها از قید بندگی، زور و زر است و هر زمان که روزنه امیدی به‌سوی این حقیقت گشوده شود، باید به‌سوی آن شتافت (مکارم شیرازی، ۱۳۷۸، ج۲، ص۱۷ـ۳۰ و ج۴، ص۷۵ و ج۷، ص۱۶۷). یکی از موانع گسترش حقوق بشر، اندیشه الحادی و مشرکانه است. تاریخ بشری گواه است که همواره صاحبان زر، زور و تزویر برای بهره‌کشی از انسان‌ها به گسترش شرک توسل جسته‌اند؛ فرعون انسان‌ها را به خود می‌خواند تا آنان را بنده خود سازد. بنابراین، این خود‌خدا‌خوانده نمی‌تواند موسی(ع) را برتابد که به‌سوی توحید فرا می‌خواند.....
نتیجه‌گیری
نظام ضمانت اجرایی اسلام، برای پیشگیری از نقض حقوق بشر، از صلح پایدار حمایت می‌کند. این نظام به دنبال تأمین امنیت فراگیر است؛ قاطعانه با ریشه‌های خشونت برخورد می‌کند؛ عدالت‌خواهی را در اولویت قرار می‌دهد و درپی تحقق عدالت در همه عرصه‌هاست؛ به گسترش دانایی می‌انجامد؛.......
تعداد صفحه : 18
مقاله تدابیر اسلام برای پیشگیری از نقض حقوق بشر در محیط بین‌الملل
