مشخصات این فایل
عنوان: پته دوزی از صنایع دستی استان کرمان
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 38
این گزارش کارآموزی درمورد پته دوزی از صنایع دستی استان کرمان می باشد.
بخشی از تیترها به همراه مختصری از توضیحات هر تیتر از گزارش کارآموزی پته دوزی
پته دوزی یا سلسله دوزی یا فطه دوزی
وجه تسمیه: فرهنگ معین پت Pat را چنین تعریف کرده است: پشم نرمی که از بن موی بز روید و آن را بر شانه آورند و از آن شال بافند. فرهنگ معین، محمد معین جلد یک صفحه 697
در لغت نامه دهخدا پت به این صورت معنا گردیده است: بز پشم، پشم زیر موی بز، پشم نرمی که از بن موی بز بشانه برآورند و از آن شال و کلاه نمد و کپنک و امثال آن کنند (برهان جهان گیری) کرک، کلک. (جهان گیری).
در فرهنگ عمید نیز، پت به معنای کرک، پشم نرمی که از بن موهای بز می روید و از آن پارچه های لطیف می بافند آمده است.
بطور کلی پته دوزی به نوعی دوخت اطلاق می شود که تمام زمینه و گاهی قسمت اعظم زمینه با نخ های کرکی الوان یا پشمی یا ابریشمی و به ندرت نخ گلابتون دوخته می شود.
پته دوزی که هم اکنون تولید آن در کرمان، سیرجان و رفسنجان رایج است سابقه تولید مشخصی ندارد و هر یک از دست اندرکاران پیدایی آنرا به یک دوره مرتبط می سازند و متأسفانه به دلیل آسیب پذیری منسوجات در برابر عوامل جوی، در موزه های داخلی و خازجی نیز نمونه هایی از پته که بتواند راه گشایمان به کشف سابقه این هنر تا دوره صفویه باشد وجود ندارد ولی مروری در سفرنامه ها بخصوص سفرنامه شاردن این امر را به اثبات می رساند که این نوع دوخت در دوره صفوی، در کرمان رواج کامل داشته و برای مصارف مختلف تولید می گردید. در کتب مختلف هنری، قدیمی ترین پته موجود در دنیا را متعلق به سال 1285 هجری قمری دانسته اند که پته موجود در موزه هنرهای تزئینی خط بطلانی بر این نوع اظهارات می کشد. پته مزبور بصورت سوزنی بوده و تمام زمینه با استفاده از گل های ریزافشان به صورت محرمات جناغی کج با استفاده از نخ های ابریشمی .....(ادامه دارد)
مواد اولیه در این نوع رودوزی:
1- پارچه ی مناسب پته دوزی پارچه پشمی ضخیمی است که « عریض» نامیده می شود.
این پارچه دستباف است و به کمک دستگاه های بافندگی دستی و به رنگهای سفید، قرمز، زرد و سبز تولید می شود.
2- نخ مصرفی نیز، نوعی نخ پشمی ریسیده با ماشین است « ریس» نامیده می شود.
ریس معمولاً در رنگهای عنابی، مشکی، سبز و روشن و تیره، زرد، نارنجی، قرمز، آبی تیره، سبز ماشی، لاکی و ... مورد استفاده ی پته دوزان قرار می گیرد.
به طور متوسط رودوزی هر متر پته در حدود 375 تا 400 گرم نخ نیاز دارد. در گذشته برای پته دوزی علاوه بر نخ ریس از نخ های ابریشمی و گلابتون نیز استفاده می کردند.
3- سوزن رفو: این سوزن چون طول بلندی دارد و سوراخ درشتی، بیشتر در کارهایی که دوخت درشت دارند استفاده می شود. از این سوزن برای دوخت الیاف پشم و کاموا می توانید استفاده کنید از شماره (5) آن برای دوخت الیاف پشم تابیده و نازک می توان استفاده کرد و از شماره 1 تا3 آن برای دوخت کاموا و الیاف پشم تابیده متوسط استفاه می شود.
پته نوعی سوزن دوزی ایرانی است که از دوخت ریس های پشمی رنگین بر روی عریض یا شال در طرح های زیبایی چون بوته، سور و ترنج پدید می آید و منظره ای بدیع از گل و بوته های رنگین را که حاصل تلاش دست های دختران و زنان زحمتکش کرمانی است .....(ادامه دارد)
طرح های پته را می توان به دو گروه تقسیم کرد :
1 – گروه بوته ای شامل شاخ گوزن، جقه، ترمه ای، سرابندی، خرقه ای، قلمکار اصفهانی، کردستانی (هشت بوته) شکسته، لچک ترنج، سنندج، افشان، بازوبند، بته میری یا (کاج کوچک) ، بته ترمه ای یا ( کاج متوسط)، بته خرقه ای یا ( کاج بزرگ) ، بته بادامی یا
( کاج بادامی شکل)، بته شاخ گوزنی،، بته جقه ای دوقلو، بته جقه ای سه قلو، بته جقه ای مادر و فرزند، قهر و آشتی، بته میرشکسته چهار بته.
2 – نقش درختی شامل ترنجداری، سروی، گلدانی، جانوری و پرنده ای. پته را بیشتر استادکاران قالی طراحی می کردند. از جمله هنرمندان و طراحان معروف کرمانی می توان به استاد محسن خان (سده 13 هجری قمری)، حسن بن محسن خان، زمان خان میرحسینی اشاره کرد. پس از اتمام مرحله رنگ رزی و گرته برداری، دوخت پته به وسیله سوزن مخصوص انجام می گیرد. اولین دوخت پته، ساق دوزی یا خط دوزی است و پس از آن داخل نقش با اسلوب ویژه ای به وسیله سوزن پر می شود که این عمل را «آب دوزی یا پتک دوزی» نامیده اند.
سومین مرحله متن دوزی یا رودوزی نام دارد و آخرین مرحله در دوخت پته، برگ دوزی است که مهمترین و مشکل ترین و ظریف ترین قسمت کار است. پس از اتمام عمل دوخت .....(ادامه دارد)
قالیبافی:
کرمان از مراکز مهم قالیبافی ایران به شمار می آید. این شهر در آغاز قرن بیستم میلادی یکی از معروفترین مراکز قالیبافی جهان به شمار می آمده است، چنان که در آستانه جنگ جهانی اول تعداد دارهای قالی در این استان به بیش از پنج هزار می رسید.
طرح و رنگ در قالی کرمان اهمیت بسیار دارد، چنانچه کمتر می توان دو قالی را از نظر رنگ و نقشه شبیه به یکدیگر پیدا کرد. فرش کرمان ریز بافت و عموماً 40 رج در گره است و بیشتر در ابعاد 60 *100 - 150 * 100 - 120 * 200 بافته می شود. در گذشته فرش های 100 متری نیز به صورت سفارشی در کرمان بافته شده است که این کار افتخاری برای صنعت و هنر قالیبافی به شمار می آید. دارهای قالیبافی کرمان عموماً عمودی است و تنها در منطقه سیرجان و حومه آن استفاده از دارهای افقی رواج دارد.
گره رایج در قالیبافی کرمان "فارسی" است. بخشی از پشم مصرفی قالیبافان کرمان از خود منطقه و بقیه از خراسان و کرمانشاه تأمین می شود. علاوه بر کرمان در مناطق رفسنجان، جوبار، ماهان، روار،کوهپایه، چترود، خانوک، هوتک، سرآسیاب و سردار نیز قالیبافی رواج دارد.
در کلیه این مناطق از پشم مرغوب برای بافت قالیهای درجه یک استفاده به عمل می آید و تار و پود کلیه تولیدات از نخ پنبه ای است. فرش ها عموماً دو پوده بافته می شود و فقط .....(ادامه دارد)
طرز تهیه:
برای تهیه یک قطعه ی پته دوزی شده ابتدا عریض را به ابعاد لازم بریده و سپس آن را بدست طراح می سپارند و شیوه ی کار نیز به این صورت است که زنان پته دوز خود مستقیما بطراح مراجعه نمیکنند و فروشندگان مواد اولیه ی پته معمولاً مقدار زیادی عریض بریده و طراحی شده در اختیار دارند که بصورت آماده به سوزندوزان می فروشند.
در مرحله طراحی ، ابتدا طرح روی کاغذ کالک ترسیم میشود و پس از آن خطوط طرح را بطور متناسب با سوزن سوراخ کرده و سپس بر روی عریض مورد نظر منطبق می سازند و روی آن پود در گچ یا خاکه ی زغال میریزند و این عمل را « گرته زنی » مینامند ( برای پارچه های تیره از خاک گچ و برای پارچه های روشن از خاک زغال استفاده میشود) سپس نقاط مشخص شده را با قلم و مرکب چنین روی پارچه مشخص میسازند. پس از طراحی ، انتخاب نخ و زنگ مطرح است . رنگهای روشن ظرف سال های اخیر به پته دوزی راه یافته و رنگهای اصیل اغلب تیره است . از آنجا که طرحهای پته نه شلوغ است و نه هندسی رنگهای روشن چندان جاذبه یی به محصول نمیدهد و تیره بودن رنگها ارتباط نقوش را منطقی ترو قابل قبول تر میسازد. پس از انتخاب و تهیه ی نخ ، پته دوز ابتدا .....(ادامه دارد)
فهرست مطالب گزارش کارآموزی پته دوزی
چکیده
استان کرمان
موقعیت جغرافیایی استان کرمان
صنایع دستی
قالیبافی:
قالیچه های افشار:
گلیم شیریکی پیچ:
پته دوزی:
عریض بافی:
ساخت فرآورده های مسی تزئینی:
بناهای یادبود تاریخی:
بناهای یادبود مذهبی:
جاذبه های طبیعی:
فرهنگ و هنر:
رودوزی
تاریخچه پته
مراحل تهیه پته
دانلود گزارش کارآموزی پته دوزی