مشخصات این فایل
عنوان: میراث فرهنگی و حفاظت از آن
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 46
این مقاله درمورد میراث فرهنگی و حفاظت از آن می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله میراث فرهنگی و حفاظت از آن می خوانید :
آثار تاریخی – فرهنگی از لحاظ ساختار کالبدی و موقعیت فضایی:
از دیدگاه برنامه ریزى و مدیریت فضایى میراث فرهنگى و تلفیق آنها با فرایند عمومى توسعه و عمران سرزمین لازم است که آثار تاریخى و فرهنگى از دو بعد کالبدى - فضایى و کارکردى شناسایى و طبقه بندى شود. از نظر ساختار کالبدى و موقعیت فضایى مى توان تمام آثار تاریخى - فرهنگى را به چهار گروه اصلى تقسیم کرد:
الف - بناها و محوطه هاى فرهنگى: مکانهایى است که براساس وجود یک یا چند اثر باارزش به صورت یکپارچه و مرتبط به هم شکل گرفته است.
ب - محورهاى فرهنگى: تعدادى از آثار و عناصر باارزش است که در مسیر یک راه یا جاده ارتباطى (سواره، پیاده، مال رو و غیره) شکل گرفته است.
پ - بافتهاى فرهنگى: منظور آن بخش از بافتهاى شهرى و روستایى است که از ارزشهاى تاریخى، معمارى، هنرى و طبیعى برخوردار است.
ت - مجموعه فرهنگى: تعدادى از آثار باارزش تاریخى، فرهنگى و طبیعى است که جدا از هم، ولى در یک ناحیه همگن و هم پیوند استقرار یافته اند.
از نظر کارکردى نیز مى توان آثار تاریخى و فرهنگى را با توجه به نیازهاى برنامه ریزى فضایى و معیارهاى منطقه بندى استفاده از اراضى، به سه گروه اصلى تقسیم کرد:
الف - آثار فرهنگى حفاظتى: آثارى که به دلیل اهمیت و حساسیت باید مورد حمایت و حفاظت جدى قرار گیرند و بهره بردارى از آنها غیرمستقیم با نظارت صورت گیرد.
ب - آثار فرهنگى عمومى: آثارى که بنا به نوع و ماهیت آنها مى توانند، با رعایت مقررات، مورد بهره بردارى عموم مردم قرار گیرند.
پ - آثار فرهنگى خاص: آثارى که از نظر کالبدى یا کارکردى ویژگیهایى دارند که استفاده از آنها مستلزم رعایت شرایط خاص و ایجاد تمهیدات ویژه است.
با توجه به مجموعه مباحث پیشین مى توان به برخى رهنمودهاى مفید در زمینه بهبود برنامه ریزى و مدیریت میراث فرهنگى، در عرصه برنامه ریزى شهرى و منطقه اى، اشاره کرد.
الف - تدوین و انتشار فهرست و نقشه آثار ثبت شده به صورت مستمر
اگرچه طبق قوانین جارى، سازمان میراث فرهنگى به شناسایى و ثبت قانونى آثار باارزش تاریخى و فرهنگى اقدام مى کند، ولى در شرایط حاضر به نظر مى رسد که شیوه ثبت این آثار و نحوه تدوین و ارائه اسناد مربوط به آنها، به هیچ وجه پاسخگوى نیازهاى نهادهاى مسؤول توسعه و عمران و تهیه کنندگان طرحهاى توسعه و عمران شهرى و منطقه اى نیست. به همین دلیل لازم است که فهرست آثار فرهنگى در مقیاسهاى مختلف کشور (استان، شهرستان و شهر) علاوه بر مشخصات کامل تاریخى - فرهنگى همراه با مشخصات کامل کالبدى و فضایى و با استفاده از روشهاى جدید ثبت اطلاعات تصویرى تهیه و در اختیار همه نهادهاى مسؤول در توسعه و عمران کشور نهاده شود.
ب - اقدام براى شناسایى علمى و طبقه بندى (کارکردى) آثار فرهنگى یکى از روشهاى کارآمد در زمینه حفاظت و بهره بردارى درست از آثار فرهنگى، شناسایى علمى و طبقه بندى آنها از نظر نوع کارکرد وایجاد تسهیلات لازم براى بهره گیرى مناسب از آنهاست. این امر مستلزم به کارگیرى قوانین، تشکیلات و ضوابط ویژه اى است که به طور معمول در جهان پیشرفته، جایگاه استوارى پیدا کرده و در تهیه و اجراى طرحهاى توسعه و عمران شهرى و منطقه اى قانوناً رعایت مى شود و مبناى برنامه ریزى به خصوص در توسعه فرهنگى، کالبدى و گردشگرى قرار مى گیرد.
پ - اقدام براى تعیین حرایم آثار و ضوابط آنها طبق قانون، تعیین حریم آثار فرهنگى به عهده سازمان میراث فرهنگى است، ولى طبق اطلاعات موجود، این کار در مورد بسیارى از آثار ثبت شده و مهم، یا صورت نگرفته و یا مدارک آن ارائه نشده است. به همین دلیل در مورد آثار شناخته شده و مشهور، به ویژه آثارى که در محدوده طرحهاى توسعه و عمران شهرى قرار دارند، توصیه مى شود که هرچه زودتر اقدامات قانونى لازم در مورد تعیین حریم ها و ضوابط ساخت و ساز پیرامون آنها به صورتى پیگیر، سازمان یافته و هماهنگ انجام گیرد تا به عنوان مرجع رسمى در طرحهاى کالبدى به کار گرفته شود.
ت - تدوین معیارهاى استفاده پایدار از میراث فرهنگى ، آثار تاریخى - فرهنگى بسیار متعدد و متنوع هستند و از جهات مختلف مورد استفاده و بهره بردارى مردم مختلف در مقیاس محلى، ملى و منطقه اى قرار مى گیرند، مى توان کارکردهاى عمده و اصلى آثار را، از نظر برنامه ریزى کالبدى - فضایى به سه گروه عمده تقسیم کرد:
- کارکردهاى حفاظتى
- کارکردهاى عمومى
- کارکردهاى اختصاصى
با توجه به این تقسیم بندى، در طرحهاى توسعه و عمران شهرى و منطقه اى ضرورى است که با عنایت به کارکردهاى سه گانه آثار تاریخى و فرهنگى، سیاستها و تمهیدات مناسب براى استفاده بهینه از هر یک از آنها در نظر گرفته شود. بدیهى است که تعیین ضوابط مشخص و انجام اقدامات اجرایى در این زمینه به عهده نهادهاى مسؤول است. ولى وظیفه طرحهاى توسعه و عمران شهرى و منطقه اى این است که با توجه به مقیاس طرح (ملى، منطقه اى، ناحیه اى، شهرى و محلى)، علاوه بر تأکید بر رعایت ضوابط و مقررات قانونى در این زمینه، سیاستها و رهنمودهاى لازم را، براى تقویت و تسهیل کارکردهاى سه گانه، با توجه به اهداف آمایش سرزمین و توسعه پایدار ارائه دهند.
ث - بهره گیرى جدید از آثار و بناهاى کهن و قدیم، در بسیارى از نواحى کشور، بناهاى قدیمى زیادى به صورت کاروانسرا، قلعه، آب انبار، حمام، کارخانه، خانه مسکونى و غیره به جا مانده که کارکرد اصلى آنها از بین رفته و کالبد آنها در معرض تخریب قرار گرفته است. در مورد این آثار توصیه مى شود از طرف سازمان میراث فرهنگى و گردشگرى، نهادهاى عمومى (شهردارى ها، شوراها و دهیارى ها و نهادهاى حرفه اى - تخصصى) مطالعات لازم صورت گیرد و با تدارک تمهیدات و تسهیلات مناسب از آنها در جهت اهداف فرهنگى و گردشگرى (اقامتى، پذیرایى، هنرى، تفریحى، آموزشى، پژوهشى و...) استفاده شود....
نتیجه گیری:
به اعتقاد کارشناسان مدیریت شهری، با توجه به رشد شتابان جمعیت و افزایش مهاجرت، امکانات شهر باید با نیازهای جامعه امروزی سازگار شود که البته در این فرایند، ممکن است تقابل هایی بین دنیای مدرن امروزی و هویت و تاریخ گذشته ایجاد شود. رفع این تقابل ها و ایجاد هماهنگی نیازمند تشکیل شهرداران بافت های تاریخی است تا مشکلات را به حداقل برساند و برنامه‌ریزی برای بهسازی، نوسازی و بازسازی فعال شهری مورد توافق برنامه ریزان شهری و شهرداران بافت های تاریخی قرار گیرد. مقیمی همچنین با تاکید بر این که آیین نامه اجرایی شدن این قانون تدوین شده و برای همانگی بیشتر با رییس سازمان جدیدالتاسیس میراث فرهنگی و گردشگری در حال بازنگری و اعمال اصلاحات نهایی است،تصریح کرده بود اعتبارات موجود در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در حوزه بافت های تاریخی برای حفاظت از این بافت های وسیع کفایت نمی کند و بر همین اساس باید از نظر اعتباری تسهیلاتی در اختیار شهرهای دارای بافت تاریخی قرار گیرد تا به این بافت ها که بخش عمده ای از ارزش های فرهنگی و تاریخی کشور را در خود جای داده اند، لطمه ای وارد نشود. چنانچه معاون وزیر کشور می گوید، وزارت کشور و سازمان شهرداری ها مخالف اجرای سیاست های مغایر با حفظ بافت های تاریخی از سوی شهرداری های کشور است و هر گونه تغییرات در حوزه بافت های تاریخی براساس قانون باید در کمیسیون ماده پنج با حضور نمایندگان سازمان های مختلف از جمله سازمان میراث فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد و شهرداری ها موظف به رعایت اصول و ضوابط میراث فرهنگی در حوزه بافت های تاریخی هستند. گفته می شود آیین نامه اجرایی در حوزه فعالیت شهرداران تاریخی، 134 شهر کشور را در بر می گیرد. در همین حال در روستاهایی که دارای بافت های تاریخی هستند، دهداری ها مسئولیت اجرای مفاد قانونی در حوزه صیانت از بافت های تاریخی را بر عهده خواهند گرفت. شهرهای بزرگ و تاریخی کشور به رغم دارا بودن هزاران هکتار بافت تاریخی در دهه های گذشته به دلیل نبود برنامه های جامع، از هویت خود فاصله گرفته اند. کارشناسان معتقدند تشکیل نشدن مدیریت بافت های تاریخی در شهرداری های شهرهای بزرگ، بافت های تاریخی را در جریان توسعه شهری، بی هویت کرده و ویران می کند. بنابراین تشکیل مدیریت بافت های تاریخی، و حتی کلان تر از این مقوله، فعالیت شهرداران تاریخی در شهرهای کشور، با توجه به وسعت و گستردگی بافت های تاریخی و بناهای واجد ارزش های فرهنگی در کشور یک ضرورت اجتناب ناپذیر است و نباید کم اهمیت تلقی شود. در هر حال اگر چه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان نهاد اصلی حفظ ارزش های پایدار میراث فرهنگی شهرها نقش نظارتی در این بخش بر عهده دارد، اما تجربه مدیریت شهری در جهان نشان می دهد که باید روند تازه ای را در حفظ و احیای بافت های تاریخی با همکاری شهرداری ها آغاز کرد. بر همین اساس ضروری است که میراث فرهنگی درون شهرها به توسعه شهرداری ها و با همکاری آنها اداره شود و تحقق چنین ایده ای نه تنها به تعارض های موجود پایان می دهد، بلکه زمینه ای را برای مدیریت بهینه گردشگری شهری و رسیدن شهرهای تاریخی ایران به سطح قابل قبول فراهم خواهد کرد.
بخشی از فهرست مطالب مقاله میراث فرهنگی و حفاظت از آن
مقدمه
اقداماتی که در زمینه حفاظت از ارزشهای میراث فرهنگی صورت می گیرد:
اصولی که باید در مرمت و بازسازی یا ساخت و سازهای جدید در بافتهای دارای ارزش میراثی رعایت شوند:
اداره کار آفرینی:
عمده ترین وظایف اداره کار آفرینی سازمان میراث فرهنگی:
جایگاه میراث فرهنگى در توسعه پایدار شهرى:
مفهوم برنامه ریزى و مدیریت میراث فرهنگى:
ویژگى هاى آثار تاریخى و فرهنگى از منظر برنامه ریزى و طراحى شهرى:
وضعیت برنامه ریزى میراث فرهنگى در ایران:
وظایف قانونی سازمان میراث فرهنگی:
آثار تاریخی – فرهنگی از لحاظ ساختار کالبدی و موقعیت فضایی:
نتیجه گیری:
دانلود مقاله میراث فرهنگی و حفاظت از آن
