دماسنج، وسیلهای است که بر مبنای واحدهای مختلف دما را اندازه میگیرد. با استفاده از دماسنجها میتوان دما را اندازه گرفت. برای مثال میتوان دمایبدن خودرا اندازه بگیریم. دماسنجهای الکلی و جیوهای رایجترین دماسنجها هستند که با منبسط شدن جیوه یا الکل درون مخزنشان کار میکنند.
اندازهگیری دما توسط دماسنجهای جیوهای و الکلی برای دماهایی امکانپذیر است که بالاتر از نقطهٔ انجماد و پایینتر از نقطهٔ جوش مایع درون دماسنج باشد که معمولاً دماسنجهای الکلی دماهای +۷۸ الی -۱۶۵ را میتوانند نشان دهند و برای اندازهگیری دماهای بالاتر باید از دماسنجهای ترموکوپلی و آذرسنجها استفاده نمود.
شش نوع مهم دماسنج ها
- دماسنج گازی (خواص: تغییر فشار، تنظیم فشار)
- دماسنج مقاومت الکتریکی (خواص: تغییر مقاومت الکتریکی)
- ترموکوپل (خواص: نیروی محرکهٔ الکتریکی القایی)
- دماسنج بخار هلیوم (خواص: تغییر فشار)
- نمک پارا مغناطیس (خواص: خودگیری مغناطیسی)
- تابش جسم سیاه (خواص: گسیل تابنده)
حساسترین دماسنج جهان
در ژوئن ۲۰۱۴ (خرداد ۱۳۹۳) دماسنج نوری ساخته شد که میتواند ۳۰ میلیاردیوم درجه را اندازه بگیرد. این دماسنج که «نانو-کلوین» (nano-Kelvin) نام دارد آنقدر دقیق است که میتواند تغییرات درجه حرارت اشیاء را در حین حرکت اتمهایشان اندازه بگیرد. این دماسنج بر اساس فناوری نوری کار میکند به این صورت که نورهای سرخ و سبز را هزاران بار اطراف یک کریستال صفحهای شکل میگرداند. نانو-کلوین سه برابر دقیقتر از بهترین دماسنجهایی است که تاکنون وجود داشته است.
دماسنج طبی
دماسنج طبی برای سنجش دمای بدن بیماران به کار میرود. معمولاً این دماسنج دارای مخزن جیوه و استوانه شیشهای مدرج است که از ۳۵ تا ۴۲ درجهبندی شدهاست (در مقیاس سلسیوس). دماسنج در زیر زبان، زیر بغل یا مقعد قرار میگیرد. البته سنجش دمای بیمار از پیشانی یا پرده صماخ نیز قابل انجام است. امروزه از دماسنجهای دیجیتال نیز استفاده میشود.
دمای رکتال نزدیکترین دما به دمای مرکزی بدن است.
فهرست مطالب:
مقدمه
نگه اجمالی
تاریخچه دماسنج
دماسنج ها
تعریف دما
روش های خاص اندازه گیری دما
شرط نقطه سه گانه
محدوده کاری دماسنج ها
جبران جریان گرمایی
تماس لحظه ای
ترموکوپل های یکبار مصرف
دماسنج با نشان دهی رنگی
روش های اندازه گیری دما
واحد اندازه گیری دما
انتخاب دستگاه اندازه گیری
انواع دماسنج
دماسنج گازی
قوانین گازها
خطای موجود در دماسنج گازی
دماسنج مایعی
دماسنج انبساط سیال
دماسنج الکتریکی
دماسنج مقاومتی
مزایا
معایب
ترموکوپل
مزایا
معایب
ترمیستور
ترمومتر پزشکی
ترموالکتریک
دماسنج کریستال کوارتز
دمانگاری کریستال مایع
و...
پاورپوینت کامل و جامع با عنوان اندازه گیری دما و انواع دماسنج ها در 115 اسلاید