مقاله بررسی شخصیت انوشیروان از باستان تا دوره اسلامی

اختصاصی از سورنا فایل مقاله بررسی شخصیت انوشیروان از باستان تا دوره اسلامی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 190 صفحه می باشد.

چکیده:

موضوع این مقاله  بررسی شخصیت انوشیروان است. ابتدای فصل اول این پژوهش به تاریخ ساسانیان تا دوره قباد می‌پردازد ادامه فصل اول، خسرو انوشیروان در تاریخ (=جنگها، اصلاحات، شخصیت، سکه‌ها، دانش و عهد بزرگ تمدن ادبی و فلسفی ایران در دوره وی) را مورد بررسی قرار می‌دهد. پایان فصل نیز به بررسی ویژگی و شکل ظاهری ایوان مداین که پژوهشگران بنای آنرا به خسرو انوشیروان نسبت داده‌اند اختصاص دارد.

فصل دوم به بررسی خصوصیات خسرو انوشیروان در آثار و ادبیات باستانی ایران اختصاص دارد. در ابتدای این فصل نام خسرو انوشیروان در ادبیات باستانی ایران مورد بررسی قرار گرفته است و در پایان فصل به بررسی ویژگیهای خسرو انوشیروان در آثار فارسی میانه زرتشتی در شش اثر (= بندهش، زند وهمن یسن، کارنامه انوشیروان، اندرز خسرو قبادان، گزارش شطرنج و توقیعات بجای مانده از ایشان) اختصاص دارد.

فصل سوم که فصل آخر این پژوهش می‌باشد به بررسی شخصیت و تاریخ دوره خسرو انوشیروان در آثار دوران اسلامی بر اساس دیدگاههای فردوسی، دینوری، حمزه اصفهانی، گردیزی، ابن اثیر، ابن خلدون و مسعودی اختصاص دارد که تدقیق و مطالعه در این آثار نشان دهنده عظمت و شوکت سلسله ساسانیان در دوره خسرو انوشیروان می‌باشد.

یک

 

بخش پایانی این پژوهش به جمع بندی و نتیجه‌گیری از مباحث بررسی شده می‌پردازد و حاوی مطالبی در رابطه با ویژگیهای شخصیتی خسرو انوشیروان و استنتاج از اقدامات وی می‌باشد در پایان نیز فهرست منابع فارسی و لاتین و چکیده انگلیسی درج گردیده است.

  

دو

 

پیشگفتار

اردشیر بابکان موسس سلسلة‌ ساسانی حکومتی را در ایران بنا نهاد که وجود تمرکز در حکومت، وحدت تمامی سرزمینهای ایران و برقراری دین زرتشتی به عنوان کیش رسمی ایرانیان‌ از ویژگیهای عمدة آن بود.

برآمدن و ظهور ساسانیان سرچشمة یک سلسله دگرگونیهای سیاسی، اجتماعی،‌ دینی و اقتصادی در حیات مردم ایران گردید. بدیهی است که این تغییرات بدون سابقه و پیشینة اجتماعی عملی نشد و روی کار آمدن اردشیر بابکان و تاسیس سلسلة ساسانی، نمود ظاهری آمادگی جامعة‌ ایرانی برای قرار گرفتن در جریان این تغییرات و تحولات بود.

با استقرار خاندان ساسانی بر تخت سلطنت ایران، ساختار تازه ای از قدرت و حاکمیت در ایران شکل گرفت.

این ساختار از ابتدا مبتنی بر اتحاد دین و دولت بود، اما در مدت بیش از چهار قرن حکمرانی این سلسله همواره روند یکنواختی نداشت و ساختار قدرت و حاکمیت ساسانیان به علت بروز رویدادهای داخلی و خارجی در تحول و تطور بود. قدرت سلطنت وقتی به اوج می رسید که قدرت روحانیون زرتشتی کاستی می گرفت و زمانی در نقطة ‌ضعف بود که قدرت و حاکمیت در دست اشراف و موبدان قرار داشت. این کشش و کوشش پیوسته بین دو طرف در جریان بود.

سه

 

در روزگار فرمانروایی ساسانیان، اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران دستخوش تغییر و تحول بود و این مسئله در شکل سازمان و تشکیلات حکومتی نیز تأثیر می گذاشت. دهقانان از عهد خسرو انوشیروان به بعد نقش مهمتری در مسایل کشوری یافتند و قدرت این طبقه تاپایان عهد ساسانی رو به فزونی گذاشت. انوشیروان شاه خوش فرجامی است، که برخی از کارهای سودمند و متناسب با زمان موجب خوشنامی وی گردیده که معروفترین آنها عبارتند از: اصلاح آیین مالیات، توجه به آبادی و شهرسازی، سرکوبی دشمنان، دلبستگی به فرهنگ و دانش و بزرگداشت دانشمندان، اهمیت اقدامات وی و آرامشی که در حکومت وی بوجود آمد باعث شد تا وی را شاهی عادل بنامند. در این پایان نامه به تفضیل دربارة ‌هر یک از اقدامات فوق به نقد و بررسی پرداخته می شود.

-1- دودمان ساسانی

ساسان موبد آتشکده ای بود که در استخر برای ستایش ایزد بانو آناهیتا اختصاص داشت. همسر وی، رام بهشت[1]، دختر یکی از پادشاهان بازرنگی بود و این سلسله پادشاهان در نیسایه سلطنت داشتند. ( شهر مزبور به مناسبت دیوارهای سفید از زمان استیلای عرب در فارس موسوم به بیضا شد).[2]

پاپک پسر ساسان روابط خود را با بازرنگی‌ها مغتنم شمرد و یکی از پسران خویش را که اردشیر نام داشت در دارابگرد به مقام عالی نظامی ارگبد رسانید. مقارن این احوال پاپک بر گوچهر (گوزهر) شاه که خویشاوند او نیز بود شورید و مکان گوچهر را که معروف به کاخ سفید بود به تصرف در آورد. سپس او را کشت خود بر اریکه سلطنت نشست.[3] آنگاه از اردوان پنجم لقب پادشاهی برای پسر بزرگ خود شاپور خواست.

اردوان امتناع نمود ولی با وجود این شاپور پس از فوت پدر خود را پادشاه دانسته،‌ اردشیر را مجبور کرد که تابع وی شود ولیکن طولی نکشید که به جهت خراب شدن زیر زمینی در قصر ملکه که همای نام داشت شاپور زیر آوار ماند و درگذشت و اردشیر پادشاه شد.[4]

کریستین سن معتقد است شاپور زمانی که به دارابگر حمله کرد درخانه ای ویرانه فرود آمد اما ناگهان سنگی از سقف جدا شد و او را از پای درآورد.[5]

اردشیر پس از سرکوبی شورش دارابگرد به کرمان حمله کرد. و پس از فتح آنجا و ضمیمه کردن خوزستان و اصفهان به متصرفات خویش در سال 224 م. با اردوان پنجم آخرین پادشاه اشکانی در هرمزگان خوزستان به نبرد پرداخت، در این نبرد اردوان کشته شد و سلسله اشکانی از هم فرو پاشید. بدین ترتیب اردشیر اول، که تاریخ، وی را موسس شاهنشاهی ساسانی می دانند، به سلطنت رسید و سلسله ساسانیان بنا نهاده شد.[6] می توان گفت وقتی در بیست و هشت آوریل دویست و بیست و چهار میلادی اردوان پنجم پادشاه اشکانی در آن نبرد جان باخت این به معنای پایان قریباً پانصد سال فرمانروایی اشکانیان بر ایران و تاسیس سلسله ای جدید بود. [7]

1-2- پادشاهی ساسانیان تا قباد اردشیر اول: (226-241)

اردشیر بابکان رسماً در سال دویست و بیست و شش میلادی تاج شاهنشاهی ایران را بر سرگذاشت، گمان می رود این تاجگذاری را در زادگاه خود پارس، یا در معبد آناهیتا واقع در شهر استخر و یا در تنگة نقش رجب نزدیک استخر انجام داده باشد، زیرا اردشیر و شاپور اول در این جای نقش جلوس خود را بر سلطنت بر روی سنگ حجاری کرده‌اند.[8]

اردشیر حکومت ملوک طوایفی عهد اشکانی را برانداخت، از قدرت خاندان های بزرگ کاست و با ایجاد سپاه منظم وحدتی در قلمرو خود پدید آورد. البته استقرار قطعی حکومت اردشیر چند سال پس از غلبه بر اردوان به دست آمد.[9]

وی پس از تاجگداری و لشکر کشی به شمال بین النهرین و توفیق در تصرف این مناطق، بر سر ارمنستان با دولت روم درگیر شد و تقریباً تا پایان دورة شاهی با رومیان در جنگ بود.[10] وی با تعرض به بین النهرین رومی ، نصیبین[11] حران[12] ظاهراً دورا- اوراپوس[13] را هم تسخیر کرد.[14]

به هر حال اردشیر در نزد جانشینانش اهمیت و حیثیت فوق العاده یافت و بعدها سرمشق حکمت و خرد تلقی شد.[15]

شاپور اول:  (241-271)

فهرست مطالب 

چکیده ...............................  یک

پیشگفتار ............................  سه

فصل اول: ‌ساسانیان

1-1- دودمان ساسانی ..................  1

1-2- پادشاهی ساسانیان تا قباد........ 3

1-3- مزدک و جنبش مزدکیان ............  25

1-4- خسروانوشیروان در تاریخ  ........  27

             1-4-1- جنگ اول با بیزانس 28

             1-4-2- جنگ دوم با بیزانس 29

             1-4-3- جنگ با هیاطله.... 30

             1-4-4- دست نشاندگی یمن.. 30

             1-4-5- جنگ با ترکها..... 31

             1-4-6- جنگ سوم با بیزانس 31

1-5- اصلاحات خسرو انوشیروان ..........  33

             1-5-1- برقراری نظم و آرامش  33

             1-5-2- مالیات........... 34

شش

 

             1-5-3- اصلاحات ارضی...... 36

             1-5-4- اصلاحات در تقسیمات کشوری و نظامی  38

1-6- شخصیت و خصال انوشیروان.......... 40

1-7- سکه های انوشیروان و جام خسرو.... 43

             1-7-1- سکه های انوشیروان  43

             1-7-1-1- کلیات ......... 43

             1-7-1-2- سکه‌های دوره انوشیروان  46

             1-7-2- جام خسرو......... 54

1-8- دانش در دوره خسرو انوشیروان ....  55

1-9- ایوان مداین یا طاق کسری......... 61

فصل دوم : خسرو انوشیروان در ادبیات باستانی ایران

2-1- بررسی نام خسروانوشیروان  .......  64

2-2- خسرو انوشیروان در آثار فارسی میانه زرتشتی  66

              2-2-1- بندهش ..........  66

              2-2-2- زند وهمن یسن.... 67

              2-2-3- کارنامه انوشیروان    70

              2-2-4- اندرز خسرو قبادان    73

              2-2-5- گزارش شطرنج و وضع نرد   75

              2-2-6- توقیعات انوشیروان 77

هفت

 

فصل سوم: خسرو انوشیروان در کتابها و آثار دوران اسلامی

3-1- شاهنامه فردوسی .................  80

3-2- پادشاهی خسرو انوشیروان به روایت مورخان دوران اسلامی .....................................  120

              3-2-1- مسعودی .........  120

               3-2-2- دینوری ........  122

              3-2-3- حمزه اصفهانی ...  123

              3-2-4- گردیزی .........  125

              3-2-5- ابن اثیر........ 126

              3-2-6- ابن خلدون ......  127

نتیجه‌گیری............................ 129

فهرست منابع فارسی ...................  131

فهرست منابع تصاویر ..................  136

فهرست منابع لاتین ....................  137

چکیدة انگلیسی .......................  138