مقاله درمورد تأثیر نماز بر روح انسان و جلوگیری از انحرافات اخلاقی

اختصاصی از سورنا فایل مقاله درمورد تأثیر نماز بر روح انسان و جلوگیری از انحرافات اخلاقی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 30

موضوع:

تأثیر نماز بر روح انسان و جلوگیری از انحرافات اخلاقی

فهرست:

تاثیر نماز بر انسان

تأثیر نماز بر بیماریهای روح (گناهان )

نقش هنجارهای دینی در پیشگیری از انحرافات

تاثیر نماز بر انسان

به نظر می‌رسد که نماز این عالی‌ترین جلوه نیاز، ارتباطی گسترده با ابعاد مختلف زندگی انسان داشته باشد. از میان تمام فرایضی که از لحاظ دینی بر مسلمانان واجب است نماز بیشترین ارتباط را با انسان دارد. هر روز پنج بار نماز این کتاب هستی را ورق می‌زنیم و این چنین است که نماز کلاس درسی می‌شود که آموختنی‌هایش تمامی ندارد.امروزه روانشناسی را به عنوان علم رفتارشناسی معرفی می‌کنند و در اینجا ما به بررسی تأثیراتی می‌پردازیم که نماز به عنوان یک رفتار بر ابعاد مختلف روح و روان انسان می‌گذارد.از دیدگاه روانشناسان یکی از عوامل رشد و شکفتگی شخصیت نشانه‌های رمزی است. از خوشبختی آدمی یکی این است که می‌تواند نشانه‌های رمزی بکار برد.آدمی هر چه بیشتر ترقی کند و به کمال نزدیک‌تر شود بیشتر نشانه‌های رمزی بکار می‌برد و برعکس هر چه بیشتر در حال تنزل باشد، نشانه‌های رمزی کمتر مورد استفاده‌اش واقع می‌شوند.یکی از فواید نشانه‌های رمزی این است که جای انگیزه‌های غریزی و تمایلاتی را که ابزار آنها مقتضی یا مناسب و یا مقدور نیست می‌گیرند و به تسکین یا تخفیف تنیدگی و ناراحتی که ناشی از عدم ارضای آنهاست می‌پردازند.«ان الصلوه تنهی عن الفحشا و المنکر». همانا نماز انسان را از بدی و زشتی باز می‌دارد و از همین جا درمی‌یابیم که شاید نماز نشانه‌ای رمزی است که باعث رشد شخصیت ما می‌شود و آن را اعتلا می‌بخشد.

تأثیر نماز بر بیماریهای روح (گناهان )

با آن که طب سی و نه نکته گذشته با نکات گوناگون و متنوعی پیرامون برخی فواید پزشکی نماز ، با شما همراه بوده ایم ، اما با طرح نکات سی و هشتم و سی و نهم و بحث درباره ” تعادل ناقل های عصبی “ به گسترده عظیم و بی نهایت عمیقی از معارف نماز وارد شدیم که عرصه توانمندیهای این گسترده حداقل تا قرنهای آینده از حیطه توانائی های متصور برای علم بشر و دانش پزشکی خارج است و آن همانا تأثیر خارق العاده و فوق بشری نماز در از بین بردند روحیه گناه و بیماریهای روح ، یعنی همان چیزی که ر قاموس قرآن از آن با نام ” امراض قلب “ یاد شده است – و گفتیک که غربیان آن را با عنوان تعادل ماقل های عصبی می شناسن – می باشد .

هر چند اظهار نظر در این مورد از حیطه نگاه و تخصص حقیر سر تا پا تقصیر نگارنده سطور ، به کلی خارج است اما از آنجا که شاید برای برخی خوانندگان این مجموعه مقالات ، این نگرش پدید آمده باشد که ” نماز “ تنها پدیده ای  عبودی و معنوی ، توأم با تأثیرات شگرف مادی و دنیایی از

تحقیق درباره اخلاق سازمانی 18 ص

اختصاصی از سورنا فایل تحقیق درباره اخلاق سازمانی 18 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 19

موضوع مقاله: رفتار اخلاقی در سازمان

استاد محترم: جناب آقای دکتر منشی زاده

مربوط به درس مدیریت رفتار سازمانی

کار کردن با مردم

«انسان مرکز و مقیاس همه چیز است.»

ارنسستو ایمباساهی دوملو

«اگر هر دشواری را یرف بشکافید، سرانجام به «مردم» خواهید رسید.»

جی واتسون ویلسون

سازمانها نظامهای اجتماعی هستند. اگر کسی بخواهد در آنها کار کند یا به کارگردانی آنها بپردازد، بایسته است که به شیوه کار کردن آنها آگاهی یابد. سازمانها دانش و انسان – فن شناسی و انسانیت – را با هم در می آمیزند. فن شناسی به تنهایی پدیده ای دشوار است، ولی زمانی که انسان را به آن بیفزاییم یک نظام اجتماعی پیچیده به دست می آید که پی بردن به آن را کمابیش دشوار می سازد. با این همه، اجتماع باید سازمانها را بشناسد و آنها را نیک به کار گیرد.، زیرا این سازمانها برای دست یافتن به بهره های تمدن، بایسته به شمار می آیند. آنها برای صلح و آرامش جهانی، برای نظام آموزش و پرورش کامیاب، و دیگر آماجهای دلخواهی که مردم در جست و جویشان هستند، ضروری و لازمند. جامعة امروزین برای پایایی خود به سازمانها وابسته است.

چنان که خواهیم دید، رفتار انسان در سازمانها سخت دور از پیش بینی است. دور از پیش بینی بودن رفتار انسان در سازمان ناشی از آن است که رفتار از درون نیازهای ریشه دار و نظام ارزشها سرچشمه می گیرد. با این همه، همین رفتار را می توان در قالب چهار چوبهای دانش رفتاری، مدیریت، و دیگر قلمروهای ذهنی تا اندازه ای دریافت. آشکار است که دستور و صورت بندی ساده ای چون «کتاب آشپزی» برای کار کردن با مردم در دست نیست. راه چاره های کاملی برای دشواریهای سازمانی یافته نمی شود. آنچه را که می توان انجام داد، این است که آگاهی و مهارتهای خود را افزایش دهیم تا بر آن پایه پیوندهای انسانی در کار به جایگاهی بالاتر برده شود. چنین هدفهایی شورانگیز و با ارزش اند.

ما می توانیم با مردم به خوبی کار کنیم به شرط آن که آماده باشیم به آنها با موازین انسانی بیندیشیم. به نمونه ای که در پی می آید، بنگرید که چگونه انگیزش مدیری که سالها کار کردی منفی و اندک داشته است، دگرگونه می شود و راهی تازه در پیش می گیرد:

«جان پر کینز» با سنی نزدیک به پنجاه، در جایگاه دستیار مدیر یک شعبه در یک نظام بزرگ بانکی به کار سرگرم بود. کار او چنان کم مایه بود که هیچ مدیر شعبه او را نمی شناخت. به طور معمول مدیر کنونی وی نیز کوشیده بود تا او را به شعبة تازه ای که در دست گشایش بود بفرستد. بر این روال «جان» تا کنون در یازده سال گذشته در هشت شعبه به کار پرداخته بود. هنگامی که در نهمین شعبه به جایگاه دستیاری مدیر گمارده شد، مدیر شعبه بزودی از گذشتة وی آگاه گردید. گرچه این مدیر نیز وسوسة جا به جا کردن او در سر داشت، ولی کوشید تا او را به کار بر انگیزاند. مدیر پی برد که «جان» نیاز مالی ندارد، زیرا از میراثی بزرگ برخوردار است و چندین اشکوب خانه دارد که آنها را به اجاره می دهد. همسرش به کار این اشکوبها رسیدگی می کند. دو فرزندش آموزش و پرورش دانشگاهی را به پایان برده و درآمدی خوب دارند. «جان» از همه چیز راضی و خشنود بود.

مدیر سخت کوشید تا او را به راه آورد، ولی کامیاب نشد. دوبار نیز به اندیشة بیرون کردن او افتاد. گاهگاه «جان» برای چند هفته شوقی به کار نشان می داد، ولی باز به شیوة گذشته اش باز می گشت. پس از بازبینی دقیقی در وضعیت «جان»، مدیر به این نتیجه رسید که با بی نیازی وی به پاداشهای مادی، او شاید به نوعی از انگیزه های روانی پاسخ گوید. از این رو، مدیر کار خود را در این قلمرو آغاز کرد. برای نمونه، در نخستین سالروز گشایش شعبه، مدیر پیش از آغاز کا بانک، یک جشن و میهمانی برای همه کارکنان بر پا داشت. مدیر دستور داده بود نان شیرینی بزرگی فراهم آورند و در بالای آن یک پیام مالی مهم را که نشان از کارکرد مطلوب واحد زیر نظارت «جان» در آن زمان داشت، بنویسند. «جان» از این قدر شناسی و «شوخیهای» همکارانش سخت خشنود و برانگیخته شد. از آن پس رفتار وی دگرگونی نمایان یافت، و با قدرشناسیهای بیشتر او چنان پیشرفت نشان داد که دو سال پس از آن به مدیریت شعبة دیگری گمارده شد. در این نمونه، کارکرد «جان» از آن روی بهبود یافت که مدیرش تحلیلی دقیق از وضعیت وی کرد و از مهارتهای رفتاری، مانند قدرشناسی از زحمت دیگران، برای دست یابی به نتیجه ای که برای هر دو طرف سودمند باشد، بهره گرفت، این جوهرة رفتار اخلاقی در یک سازمان است.

پی بردن به رفتار سازمانی

تعریف

رفتار سازمانی بررسی و به کار گرفتن دانش و آگاهی دربارة چگونگی رفتار مردم در سازمانهاست. این یک ابزار انسانی به سود انسان است. این دانش به شیوه ای گسترده به بررسی رفتار مردم در همه گونه سازمان، مانند بازرگانی، دولتی، آموزشگاهها، و سازمانهای خدماتی می پردازد. هر جا که سازمانی وجود دارد، نیاز به پی بردن به رفتار سازمانی نیز وجود دارد.

عنصرهای کلیدی در رفتار اخلاقی در یک سازمان عبارتند از مردم، ساختار، فن شناسی، و پیرامونی که سازمان در آن به کار می پردازد. هنگامی که مردم برای دست یافتن به هدفی در یک سازمان گرد می آیند، نوعی از ساختار ضرورت می یابد. مردم برای انجام دادن کار از فن شناسی یاری می گیرند. بنابراین، میان مردم، ساختار، و فن شناسی، چنانکه در نگاره 1 – 1 دیده می شود، نوعی میانکنش پدید می آید. افزود بر آن، این عنصرها بر پیرامون خود اثر می گذارند و از آن اثر می پذیرند. اکنون هر یک از این چهار عنصر را به کوتاهی بررسی می کنیم.

نگاره 1 – 1

عنصر های کلیدی در رفتار اخلاقی سازمانی

مردم – مردم نظام اجتماعی درون سازمان را می سازند. مردم از افراد و گروهها، گروههای بزرگ و گروههای کوچک، رسمی و غیر رسمی، تشکیل یافته اند. گروهها از سرشت پویایی برخوردارند. گروهها پدید می آیند، دگرگونه می شوند، و از میان می روند. سازمان انسانی امروزین همانند آنچه دیروز بوده است، یا روز پیش از آن بوده است، نیست. مردم هستی های زنده، اندیشه ورز، و با احساسند که سازمانها را پدید آورده اند تا هدفهای خود دست یابند. سازمانها برای خدمت به مردم

پاورپوینت درباره تربیت اخلاقی

اختصاصی از سورنا فایل پاورپوینت درباره تربیت اخلاقی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 فرمت فایل :powerpoint (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد صفحات  25 صفحه

 تعریف هویت جنسی:

   هویت جنسی یک حالت روان شناختی بوده و بازتابی ازاحساس مرد بودن و زن بودن فرد است . در یک فرایند پیچیده و بسیار حیرت انگیز زندگی انسان شکل میگیرد از نقطه ی کوچکتر از نقطه ی آخر این پاراگراف داستان زندگی من وشما و هزاران انسان دیگر شروع می شود. کودکان هماهنگ با تربیت جنسی خود، هویت جنسی پیدا می‌کنند.

               تعریف نقش جنسی:

نقش جنسی اعلام عمومی جنسیت بوده یعنی انتقال

تصویر مرد بودن درمقابل زن بودن به دیگران است و

بالعکس. به عبارت دیگر از نظر نقش جنسی از پسرها

انتظار نمی‌رود دخترانه عمل کنند و از دختران نیز انتظار

نمی‌رود پسر وار باربیایند، همچنین در بین بازی‌ها تفکیک

وجود دارد.

مقاله درباره تأثیر نماز بر روح انسان و جلوگیری از انحرافات اخلاقی

اختصاصی از سورنا فایل مقاله درباره تأثیر نماز بر روح انسان و جلوگیری از انحرافات اخلاقی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"

 فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد صفحات:30

تاثیر نماز بر انسان

به نظر می‌رسد که نماز این عالی‌ترین جلوه نیاز، ارتباطی گسترده با ابعاد مختلف زندگی انسان داشته باشد. از میان تمام فرایضی که از لحاظ دینی بر مسلمانان واجب است نماز بیشترین ارتباط را با انسان دارد. هر روز پنج بار نماز این کتاب هستی را ورق می‌زنیم و این چنین است که نماز کلاس درسی می‌شود که آموختنی‌هایش تمامی ندارد.امروزه روانشناسی را به عنوان علم رفتارشناسی معرفی می‌کنند و در اینجا ما به بررسی تأثیراتی می‌پردازیم که نماز به عنوان یک رفتار بر ابعاد مختلف روح و روان انسان می‌گذارد.از دیدگاه روانشناسان یکی از عوامل رشد و شکفتگی شخصیت نشانه‌های رمزی است. از خوشبختی آدمی یکی این است که می‌تواند نشانه‌های رمزی بکار برد.آدمی هر چه بیشتر ترقی کند و به کمال نزدیک‌تر شود بیشتر نشانه‌های رمزی بکار می‌برد و برعکس هر چه بیشتر در حال تنزل باشد، نشانه‌های رمزی کمتر مورد استفاده‌اش واقع می‌شوند.یکی از فواید نشانه‌های رمزی این است که جای انگیزه‌های غریزی و تمایلاتی را که ابزار آنها مقتضی یا مناسب و یا مقدور نیست می‌گیرند و به تسکین یا تخفیف تنیدگی و ناراحتی که ناشی از عدم ارضای آنهاست می‌پردازند.«ان الصلوه تنهی عن الفحشا و المنکر». همانا نماز انسان را از بدی و زشتی باز می‌دارد و از همین جا درمی‌یابیم که شاید نماز نشانه‌ای رمزی است که باعث رشد شخصیت ما می‌شود و آن را اعتلا می‌بخشد.

تأثیر نماز بر بیماریهای روح (گناهان )

با آن که طب سی و نه نکته گذشته با نکات گوناگون و متنوعی پیرامون برخی فواید پزشکی نماز ، با شما همراه بوده ایم ، اما با طرح نکات سی و هشتم و سی و نهم و بحث درباره ” تعادل ناقل های عصبی “ به گسترده عظیم و بی نهایت عمیقی از معارف نماز وارد شدیم که عرصه توانمندیهای این گسترده حداقل تا قرنهای آینده از حیطه توانائی های متصور برای علم بشر و دانش پزشکی خارج است و آن همانا تأثیر خارق العاده و فوق بشری نماز در از بین بردند روحیه گناه و بیماریهای روح ، یعنی همان چیزی که ر قاموس قرآن از آن با نام ” امراض قلب “ یاد شده است – و گفتیک که غربیان آن را با عنوان تعادل ماقل های عصبی می شناسن – می باشد .

هر چند اظهار نظر در این مورد از حیطه نگاه و تخصص حقیر سر تا پا تقصیر نگارنده سطور ، به کلی خارج است اما از آنجا که شاید برای برخی خوانندگان این مجموعه مقالات ، این نگرش پدید آمده باشد که ” نماز “ تنها پدیده ای  عبودی و معنوی ، توأم با تأثیرات شگرف مادی و دنیایی از جمله روی جسم و روان انسان است ،‌لازم دیدم که در بعدی دیگر و تنها به گونه ای اشاره وار ، از عظمت لایتناهی و قدرت و توانایی باور نکردنی ” نماز“ در پیراستن انسان از ” گناه“ نیز سخن بگویم .

به خصوص که با ارائه نکات اخیر به این دیدگاه رسیدیم که ” گناه “ ، نه فقط از دیدگاه دین و قرآ“ بلکه از دیدگاه علم و یافته های جدید دانش پزشکی ، نوعی ” بیماری “ است .

بنابراین اصرار ما مبنی بر این که ، بیماریهای روح ( گناهان ) را بعنوان مسائل پزشکی بشر بشناسیم ، نه فقط دیدگاه قرآنی و ناشی از تعصب مذهبی نویسنده است ،‌بلکه این موضوع یک باور عمیق علمی است ، که هر چه دروازه های علم بیشتر به روی انسان گشوده می گردد ، این باور عمیق بیشتر تقویت می گردد.

بعنوان مقال : در تعالیم اسلامی از دروغ به عنوان یک گناه کبیره و معصیتی بزرگ یاد شده است ، و ما در مطالعات روانپزشکی به بیماریها و اختلالات گوناگونی بر می خوریم که در آنها ” دروغ گویی “ به عنوان یک علامت برجسته مطرح است .

یا ” دشنام گویی “ که یک گناه محسوب می شود ، گهگاه با ابتلاء حاد برخی از اشخاص به گروهی خاص از بیماریهای روانی ، در آنها دیده می شود .پس چه بسا که ساختمان مغزو وضعیت ناقل های عصبی در اشخاص دروغگو ، به گونه ای باشد که آنها را به دروغگویی وا دارد یا کسانی که دشنام گویی بیمارگونه دارند بر اثر تغییرات نابهنجاری که بر اثر عوامل مختلف آنها بوقوع پیوسته است ، دچار این عارضه شده اند .در این مورد مدرک و شواهد پزشکی متعددی می توان ارائه داد ، بعنوان مثالهای دیگر بد نیست به یکی بیماری عفونی مشهور موسوم به ”سیفلیس“ اشاره بکنیم که با توجه به مباحث قبلی ما در مورد شیاطین توسط نوعی از انواع شیطان ، موسوم به ” تروپوتما پالیدوم “ ایجاد می شود . علائم روانی و نشانه هایی که شاید بتوان آنها را بیماری روحی تلقی کرد ،

تحقیق در مورد فضیلت های اخلاقی

اختصاصی از سورنا فایل تحقیق در مورد فضیلت های اخلاقی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 5

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع:فضیلت های ا خلاقی

تهیه کنننده :سحر مختاری

رشته :تجربی

دبیرستان دخترانه شایستگان

زمستان87

فضیلت؛ اساس آموزه های اخلاقی

1) سخن گفتن از اخلاق اسلامی کار آسانی نیست. این امر هم بدین دلیل است که چندین معنا از اخلاق در گفتمان فکری فلسفی مطرح است و هم هنگامی که از اخلاق سخن می گوییم، باید مشخص نماییم که چه معنا و منظوری از آن مورد نظر ما قرار دارد. معمولاً چندین معنا از اخلاق به ذهن متبادر می شود. گاهی از اخلاق هنجارهای اخلاقی در جامعه مدنظر است و گاهی معرفتی که این هنجارها را مشخص می کنند و گاهی هم مبانی فلسفی علم اخلاق مورد توجه است. بنابراین، حداقل سه معنا از اخلاق قابل تصور است. زمانی هم که از اسلام سخن به میان می آید، گاهی مبانی و مبادی ای مدنظرمان است که در قرآن مجید موجودند. گاهی رفتار و سنت حضرت پیامبر اکرم(ص) مورد توجه است و در برخی مواقع هم اعمال مسلمانان در طول تاریخ توجه ما را به خود جذب می نماید. به همین دلیل، مفهوم اخلاق اسلامی، وجوه و شقوق مختلفی را در بر می گیرد. گاهی منظور از اخلاق اسلامی مجموعه هنجارهایی است که قرآن ترویج می کند یا رسول اکرم(ص) بر آنها توجه ویژه ای داشته اند. گاهی هم به ارزشها و هنجارهایی توجه داریم که در طول تاریخ مسلمانان، در جوامع مختلف مورد توجه بوده اند. در این میان، مسلمانان در طول تاریخ، نظامهای معرفتی و علمی - اخلاقی متفاوتی به وجود آورده اند که گاهی، هنگام سخن گفتن از اخلاق، این معنا مورد توجه قرار می گیرد. 2) علت بعثت پیامبر اکرم(ص) آن بود که ایشان مکارم اخلاقی را در جامعه ترویج کنند. بی تردید اسلام بیش و پیش از هر چیز، مروج گونه خاصی از اخلاقیات بود که تأکید بسیاری بر عقلانیت، انسان دوستی، شفقت، احترام به دیگران و محبت داشت. در این راستا، اسلام هم مانند مسیحیت و یهودیت بر نقش توحید برای احیای ارزشهای اخلاقی اصیل تأکید و توجهی ویژه مبذول می دارد. در این میان، مفهومی که می تواند همه ارزشهای اخلاقی اسلام را مشخص کند، مفهوم «تقوا»ست. این مفهوم نه تنها به شناخت و آگاهی توجه دارد، بلکه برای عمل در کنار شناخت و فهم اهمیت قایل می شود. به تعبیردیگر، انسان متقی نزد قرآن کسی است که شناخت صحیح از جهان، انسان و محیطی که در آن زیست می کند دارد و بدین شناخت نیز عمل می کند. در این بستر، معیار نزدیکی به خدا زن و مرد بودن و یا سفید بودن یا سیاه بودن، هیچ کدام مؤثر نیست. کسی به خدا نزدیکتر است که متقی تر باشد. به همین دلیل، در اسلام هنگامی که از علم سخن به میان می آید، منظور علمی است که انسان ساز باشد و خشیت را هم در دل عالم به وجود آورد. 3) بیشتر متخصصان اخلاق اسلامی تصریح کرده اند، نقطه تمایز اخلاق اسلام از اخلاق ادیان دیگر آن است که اسلام بر اخلاق اجتماعی بسیار تکیه و توجه دارد. اسلام تنها دینی در تاریخ بشر است که پیامبر آن نه تنها رهبر معنوی و دینی بوده، بلکه رهبر سیاسی هم بوده است. به همین دلیل، در اسلام علاوه بر اینکه با حجم زیادی از احکام روبرو هستیم که در آنها تکامل فردی مورد توجه قرار گرفته اند، احکام و توصیه های زیادی هم هستند که به روابط اجتماعی، شیوه های کم رنگ کردن فقر و مکانیسمهای رشد عدالت اجتماعی پرداخته اند. با وجود این نمی توان این نکته را هم نادیده گرفت که رشد چشمگیر اسلام در مناطق مختلف جهان، از چین و آسیای جنوب شرقی گرفته تا جنوب اروپا، باعث شد که ارزشها و هنجارهای اسلامی رنگ و بوی مؤلفه های فرهنگی و محلی هم به خود بگیرند. به همین دلیل، برخی از هنجارهای اخلاقی که در ایران نضج گرفتند، با این هنجارها در کشورهای عربی یا در شرق دور متفاوت هستند. دلیل آن هم چیزی جز این نیست که هرچند بنیاد این فرهنگها، تعالیم انسان ساز اسلامی است، ولی سرانجام مؤلفه های فرهنگی هم اثر و انگ خود را بر این ارزشها می گذارند. 4) رشد اسلام انقلابی نسبت به فرهنگ جاهلی بسیار چشمگیر بود. در عرصه اخلاقی هم اسلام را می توان یک انقلاب منحصر به فرد دانست که بسیاری از نابهنجاریهای اخلاقی و رذیلتها را کم رنگ کرد. اما بزرگترین انقلابهای بشری هم بهترین اثری که می توانند داشته باشند، اثرات اصلاحی است. فرهنگ و تمدن چنان نیست که بتوان یک شبه آن را تغییر داد. هر فرهنگی تنها به صورت تدریجی قابلیت تغییر را در خود می بیند. تمدن اسلامی هم بهترین کاری که توانست انجام دهد این بود که بسیاری از رذیلتهای آشکار فرهنگ جاهلی را کم رنگ کرد. زمانی زیاد لازم بود که بشر بتواند بر همه این موانع و رذیلتها غلبه کند. نکته جالب این که پس از 1400 سال از ظهور اسلام و تأثیر چشمگیری که فرهنگها و تمدنها از فرهنگ اسلامی و ارزشهای آن گرفته اند، هنوز بشر نتوانسته همه رذیلتها را از بین ببرد. به بسیاری از آموزه های اسلام در باب ارزشهای اخلاقی باید از این دید نگریست. اسلام در سرزمینی رشد کرد که بدترین نوع رفتار نسبت به زنان و کودکان ترویج می شد و کاری که رسول اکرم(ص) انجام داد، این بود که جلو این حرکتهای افراطی بایستد. اما نابودی کامل این جهالتها در یک زمان کوتاه بیست و سه ساله ممکن نبود. بنابراین، بسیاری از آموزه های دیگر اسلامی که ریشه های اخلاقی داشتند، با توجه به این نکته قابل توجه است 5) با رشد اسلام، دو گروه مهم در عرصه تفکر جهان اسلام رشد کردند که این دو گروه «اشعریه» و «اعتزالیه» نام داشتند. مسأله و محل نزاع این دو گروه به بحث «نسبت عقل و وحی» بر می گشت. می توان گفت، مهمترین بحث پس از آشنایی مسلمانان با حکمت یونانیان این بود که به نوعی میان آموزه های اسلامی و حکمت یونان پیوند ایجاد کنند و این پیوند در عرصه مباحث اخلاقی هم خود را نشان می دهد. معتزله معتقد بودند خدا عادل است، اما عدل فراتر از فعل خدا و با عقل قابل تشخیص است. به نظر معتزله، ما برای عدالت فراتر از فعل خدا دارای معیار و ملاک هستیم. از سوی دیگر، در انسان قدرت انتخاب وجود دارد و متناسب با این قدرت، کسی که کار نیکی انجام دهد پاداش و کسی که بدی کند، جزا می بیند. بدین ترتیب، آنها مخالف این ایده بودند که اعمال انسان از قبل تعین یافته است. این در حالی بود که اشعریان مخالف اعتزالیه بودند و تأکید داشتند که حسن و قبح جدا از فعل خدا معنا ندارد و هرچه را که خدا کند، همان خوبی است. بنابراین، انسان مجالی برای گزینش و انتخاب ندارد و خدا متناسب با عنایت خود به بندگان پاداش یا عذاب می دهد. به نظر این افراد، قدرت انتخاب انسان هم ناشی از عنایتی است که خداوند به او روا داشته و مستقل از آن قابل تعریف نیست. اشعریان بر نص صریح قرآن توجه ویژه ای داشتند و تأکید می کردند که این نص را بدون چون و چرا باید پذیرفت. به طور مثال، شافعی علیه این دیدگاه معتزله که با عقل نظری می توان به ایمان رسید، به مبارزه بر می خیزد و تأکید بسیاری بر عمل روا می دارد. به نظر وی، همه امر و نهی های مورد نیاز بشر در قرآن آمده است و نیازی به مرجعی دیگر جز عقل برای فهم مبانی اعتقادی و ارزشی نیست. با این حال، باید گفت در جدال میان اشعریان و اعتزالیان، پیروزی با اشعریان بود و عده ای از متفکران بر این باورند که اگر علم و فلسفه اخلاق در جهان اسلام قدرت رشد و نضج گرفتن را نداشته، ناشی از دیدگاههای عقل ستیزانه اشعریان بوده است. مشخص است که جدال اعتزالیه و اشعریه در باب ارزشهای اخلاقی، جدالی کلامی است و بخصوص در مقاطعی از تاریخ تمدن اسلامی با حوزه سیاست و قدرت هم ارتباطی تنگاتنگ داشته است. 6) برای بدست آوردن تصویری درست از اخلاق اسلامی لازم است اخلاق فیلسوفان اسلامی را مورد توجه قرار دهیم. فیلسوفان اسلامی، از فارابی و ابن سینا گرفته تا خواجه نصیر و ابن رشد، تقریباً همه به موضوع مهم اخلاق پرداخته اند. در بسیاری از آثار این افراد با مفهومی به نام «ادب» روبرو می شویم که این مفهوم به معنایی که ما از اخلاق در ذهن داریم، بسیار نزدیک است. در این میان، اگر مسأله اعتزالیه و اشاعره چگونه نسبت دادن عمل انسان به خدا و خودش است، فیلسوفان اسلامی با دو رویکرد متفاوت روبرو هستند. آنها از یک سو با آموزه های غنی و ژرف اسلامی روبروهستند و از آن بابت که مسلمانند، بدان اعتقاد وافر دارند. از سویی دیگر، آنها با حکمت یونانیان آشنا شده اند و جنبه های معرفتی، حکمی و اخلاق این سنت هم مورد توجه شان قرار دارد. به نظر عده ای از متفکران، فهم اخلاق فیلسوفان اسلامی بسیار مهم است، زیرا طرح آنها در جمع سنت اسلامی و یونانی به بهترین وجه در این اخلاق خود را نشان می دهد. فارابی از هماهنگی میان آرمانهای دینی و اهداف سیاست سخن می گوید. به نظر وی، منبع اصلی فضایل و اعمال در دین است. او مبنای دین را با مبنای شهر مقایسه می کند. شهروندان باید دارای ویژگیهایی باشند که آنها را قادر کند شهروندان خوبی باشند. به همین ترتیب، شارع هم باید