فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:24
فهرست مطالب:
عناوین صفحات
چکیده: 2
کلیدواژه‌ها: 3
1. مقدمه 3
2. بیان مسئله 4
فایده پژوهش: 4
پرسش‌های اساسی تحقیق: 5
روش پژوهش: 5
روش نمونه‌گیری: 6
روش جمع‌آوری اطلاعات: 6
شیوه‌های تحلیل یافته‌ها: 7
3. پیشینه پژوهش 7
3-1. در ایران 7
3-2. در خارج از ایران 11
4. تحلیل فرضیه پژوهش 14
5. نتیجه‌گیری 18
6. پیشنهادهای پژوهش 20
7. منابع 21
پی‌نوشت‌ها 24
چکیده:
در این پژوهش به امکان‌سنجی خدمات تحویل مدرک در کتابخانه‌های تخصصی تهران پرداخته شده است. خدمات تحویل مدرک، تهیه نسخه چاپی یا الکترونیکی از منابع به منظور ارسال به اشخاص یا مؤسسات با اهداف انتفاعی یا غیرانتفاعی، با درنظر گرفتن حق مؤلف است. روش پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی و جامعه مورد پژوهش، یکصد و پنج کتابخانه تخصصی مستقر در شهر تهران است. امکانات مورد بررسی شامل تجهیزات دستی و ماشینی، نیروی انسانی متخصص و علاقه‌مند، بودجه کافی، و ... است.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که 42/8% کتابخانه‌های تخصصی از وب‌سایت برای مکان‌یابی منابع موجود در کتابخانه استفاده می‌کنند. 43/5% کتابخانه‌ها به مقاله‌نامه‌ها برای مکان‌یابی دستی منابع رجوع می‌کنند. 36/5% ارسال درخواست متقاضیان از طریق تلفن صورت می‌گیرد. 32/2% کتابخانه‌ها به شکل حضوری به متقاضیان، مدرک ارائه می‌کنند. میزان آشنایی کتابداران با زبان انگلیسی14/3% و با فناوری اطلاعات 28/6% می‌باشد. 27/5% جامعه مورد مطالعه از کتابخانه ملی بریتانیا به‌عنوان مرکز تهیه مدارک خارجی استفاده می‌کنند. 32/5% کتابخانه‌ها، عضویت در طرح‌های همکاری بین‌کتابخانه‌ای را برای رفع نیازهای اطلاعاتی کاربران مناسب می‌دانند. حداکثر مدت زمان پاسخگویی به درخواست‌های داخلی و خارجی کاربران، به ترتیب سه هفته و یک ماه اعلام شده است. 28/3% تقاضاهای متقاضیان از نوع کتاب می‌باشد. در 88/6% کتابخانه‌های تخصصی تهران، دوره‌های آموزشی برای کسب مهارت در زمینه تهیه و تحویل مدرک برای کتابداران و کارکنان کتابخانه برگزار نمی‌شود. 29/8% جامعه آماری، نبود تجهیزات کافی را مشکل اصلی در تهیه و تحویل مدرک بیان نموده‌اند.
بنابراین یافته‌ها، خدمات تحویل مدرک در کتابخانه‌های تخصصی شهر تهران با توجه به‌امکانات موجود، در حد مطلوب نیست.
کلیدواژه‌ها:
خدمات تحویل مدرک، کتابخانه‌های تخصصی، وب‌سایت، مقاله‌نامه.
1. مقدمه
تا مدت‌ها قبل، اکثر کتابخانه‌ها سعی داشتند منابع خود را انحصاری نگه دارند، اما رشد فزاینده حجم اطلاعات در شکل‌های گوناگون (از منابع چاپی تا دیسک‌های نوری و خدمات پیوسته) از یک‌سو و ناتوانی در گردآوری تمام یا حتی بخش عمده‌ای از اطلاعات (به دلیل بودجه محدود کتابخانه‌ها)، ضرورت استفاده از اطلاعات بدون توجه به مکان و محمل نگهداری آن و نیاز شدید استفاده‌کنندگان به اطلاعات روزآمد، کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی و کتابداران را در سراسر جهان به تفکر عاقلانه «مالکیت در برابر دسترسی» واداشته است تا نیازهای اطلاعاتی مراجعان خود را از طریق اشتراک منابع، امانت بین‌کتابخانه‌ای، پایگاه‌های اطلاعاتی و خدمات تحویل مدرک پاسخ دهند. امروزه اکثرکتابخانه‌های بزرگ و مراکز اطلاع‌رسانی و مخصوصاً کتابخانه‌های تخصصی سعی در استفاده از فناوری‌های جدید در ارائه خدمات تحویل مدرک دارند و حتی بسیاری از آن‌ها وب‌سایت خدمات تحویل مدرک خود را از طریق اینترنت به کاربران معرفی می‌کنند و هنگامی که کتابخانه‌ای قادر به تحویل مدرک از مجموعه موجود در مخازن خود نباشد با استفاده از روش امانت بین‌کتابخانه‌ای و مراکز ارائه‌دهنده خدمات تحویل مدرک داخلی و خارجی، اطلاعات موردنیاز مراجعان را از هر نقطه جهان تهیه، و به متقاضی تحویل می‌نماید.
تحقیق حاضر در نظر دارد با معرفی روش‌های مختلف خدمات تحویل مدرک، کاربران و مراجعان را در دستیابی به نیاز اطلاعاتی خود یاری رساند.
روش تحقیق امکان‌سنجی خدمات تحویل مدرک در کتابخانه‌های تخصصی