لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 15
ســنگهای اولترامافیک
ســنگهای اولترامافیک درسیسـتم رده بندی QAFPM سنگهایی هستند که بیش از 90 درصد سـازنده M دارند که M شـامل کانیهای مافیک (آمفیبولها ، میکاها ، الیوین ها ، پیروکسـن ها و سـرپانتین ها) ، آپاتیت ، کانیــهای کربناته اولیه ، اکســیدهای آهن- تیتان ، گارنتها ، ملی لیت ،مونتی سلیت ، اســپینل ها ، ترویلیت ، عناصر ناتیف ، سـولفیدها و کانیهای فرعی از قبیل زیرکن است. اغلب پترولوژیست ها این تعریف را تغییر داده، این گروه را سـنگهایی می دانند که ضریب رنگی(یعنی مقدار M) آنها بیش از 70 باشد ( ویلی a1967 ). در هر حال، توصیه می گردد که سنگهایی با مقدار M بیش از 70 را ملانوکرات بنامیم (مثلا گابروی ملانوکرات گابروئی است که مقدار M آن بین 70 تا 90 در نوسان است). بخش قابل توجهی از سنگهای اولترامافیک، اصولاً از الیوین، ارتوپیروکسن و کلینوپیروکسن تشکیل شده اند. این سنگها را می توان با استفاده از شکل مجدداً تقسیم بندی کرد.* ملانوکرات یا سنگ های تیره رنگ سنگهایی هستند که بین 60 تا 90 درصد کانی های تیره دارند. که به اســتثنای کوماتئیت های پریدوتیتی و بعضی از پیکریت ها ، سنگهای اولترامافیک تمام متبلور هستند و بدین ترتیب با استفاده از داده های مودال می توان آنها را براحتی در گروه سنگهای اولترامافیک دسته بندی نمود. اغلب سنگهای اولترامافیک اصولا از الیوین ، ارتوپیروکسن و کلینوپیروکسن ساخته شده اند و با استفاده از شکل می توان آنـها را طبقه بندی کرد. پیروکسنیت ها که در قاعده این نمودار قرار می گیرند (مثل ارتوپیروکسـنیت ،و بستریت و کلینوپیروکســنیت) معمولا بیــش از 44 درصد 2 Sio دارند و بنابراین اولترامافیک هســتند و نه اولترابازیک. برعکس ، پریـدوتیت ها در وسـط این نمودار قرار می گیرند و معمولا کمتـر از 44 درصد Sio2دارند و از این رو هم اولترامافیک می باشــند و هم اولترابازیک. اغلب سـنگهای اولترامافیک دیگر از قبیل کـــربناتیت ها، هورنبلندیت ها ، کیمبرلیت ها ، ملیلیتیت ها ، ملیلیتولیت ها ، کوماتئیت های پریدوتیتی و پیکریت ها اولترابازیک هستند و ســرانجام بعضی از آلکالن اولترابازیک می باشـند و نه اولترامافیک. ژاکوپیرانژیت ها ( پیروکسنیت های نفلین دار) وسـنگهای ملیلیتی اولترامافیک در این میان استثناء هسـتند. یک گروه جالب دیگر از ســنگهای اولترامافیک اکلوژیت ها می باشند. ترکیب عناصر اصلی این سنگها مشـابه بازالت ها بوده ولی به علت تبلور آنها در شرایط فشار زیاد ، کانیهای اصلی آنها گارنت ( آلماندن- پیروپ) و پیروکسـن سدیک ( امفاسیت) است.سنگ های اولترامافیک در سـری های سنگی بسیار متنوعی یافت می شوند. تصور بر این است که این گروه ، ترکیب اصلی سنگهای گوشـته و هسته زمین را تشکیل می دهند. به علاوه در برخی از ایالات سنگ شناسی مختلف ، در پوسته بیرون زدگی دارند. اغلب شهاب سنگها (مانند کندریتها و آهنی ها) و احتمالا اغلب شبه سیارات دارای ترکیب اولترامافیک می باشند. برای سـهولت در امر مطالعه این سنگها- که از نظر فراوانی، سن ، ترکیب ، توزیع و منشا بسیار متفاوتند - بهتر است آنها را به گروههای زیر تقسیم نمود:الف) سنگهای گوشته و زینولیت های این سنگها.ب) سنگهای هسته و شهاب سنگ های آهنی.ج) شهاب سنگهای سنگی اولترامافیک و شبه سیارات.د) پیکریت ها.ه) کوماتئیت های پریدوتیتی.و) مناطق اولترامافیک در توده های نفوذی لایه لایه.ز) سنگهای اولترامافیک کف اقیانوس.ح) توده های نفوذی اولترامافیک کوهزایی ( نوع آلپی).ط) سنگهای اولترامافیک آلکالن.ی) کیمبرلیت ها.ک) کربناتیت ها.ل) مجموعه های اولترامافیک واجد منطقه بندی (نوع آلاسکائی).م) سنگهای اولترامافیک ( نوع آپینیت) وابسته به باتولیت های گرانیتی.ن) سنگهای اولترامافیک مختلف غیر سیلیکاته.
◄ سنگهای هسته و شهاب سنگهای آهن:میسون و مور (1982) فرض کرده اند که هسته زمین دارای ترکیب زیر است:3/86 درصد Fe ، 4/7 درصـد Ni ، 4/0 درصد Co و 9/5 درصد S. ژئوشــیمیست های دیگــر فرض کرده اند که هسته و به خصوص قسمت اعظم هسته مذاب خارجی دارای 10- 15 درصد از عناصر سیک مثل S یا Si می باشند.براون و موست (1981) برای هسته ، ترکیب کلی زیر را در نظر گرفته اند:86 درصد Fe ، 11 درصــد S ، 3 درصد Ni و مقادیر کمتـری از دیگـر عناصر ســـیدروفیل و کالکوفیل و احتمالا تا1/0 درصد پتاسیم. آنها همچنین اشاره می نمایند که هسـته خارجی احتمالا دارای 86 درصد Fe ، 12 درصد S ، 2 درصد Ni می باشد. عناصر دیگری که مقدارشان در این قسمت قابل توجه است ( بیش از 05/0 درصد) عبارتند از K,Co,P ( مورگان و آندرسن 1980).◄ شبه سیارات و منشا شهاب سنگها:شــبه سیارات مشتمل بر تعداد زیادی از ســیارات کوچک و اجرام سماوی کوچکتر است که در منطقه بین مدار زمین و مدار زحل به دور خورشید می چرخند ولی اکثر آنها ( کمربند شبه سیارات)در محدوده وسـیع – بین مریخ تا مشتری – پراکنده اند که وزن تمام آنها کمتر از وزن ماه است. در سالهای اخیر طیف نور خورشید که از این شبه سیارات منعکس می شود در حد بین اشعه های ماوراء بنفــش تا نیمه های اشـعه مادون قرمز اندازه گیری شــده است. برخی از این طیف های انعکاسی نشانگر نوارهای جذبی است که خود ناشی از حضور کانیهای مختلف و ترکیبات آبدار در سطح شبه سیارات بزرگتر می باشد. امروزه پذیرفـته اند که اغلب شهاب سـنگها و بویژه کندریت های کربنی ، قطعاتی از مواد شـبه سیاره ای هسـتند. به نظر چاپمن (1976) سطوح اغلب شبه سـیارات شبیه کندریت های کربنی اسـت. در حالی که تعداد اندکی از آنها دارای ترکیب سنگی – آهنی می باشــند و همچنین انواع شهاب سنگهای دیگر نیز در بین آنها شناخته شده اند.◄ پیکریت ها و بازالت های پیکریتی:اصولا پیکریت های را معادل خروجــی و یا نفوذی کم عمق پریدوتیت ها مـی دانند ( یوهانسـن 1938). این نام برای اولین بار توسط گوستاو چرماک (1866) برای توصیف سنگهای ملانوکرات ریز تا متوسط دانه منطقه سیلیزیا – که امروزه در مرزبین لهستان و چکسلواکی واقع اســت – به کار برده شد. او این نام را از لغت قدیمی یونانی picros (= تلخ مزه) اقتباس کرد. به نظر تروگـر(1935) یک پیکـــریت نمونه دارای 51 درصــد الیوین ، 37 درصد کلینوپیروکســن، 8 درصد پلاژیوکلاز (An88) بــه همراه مقادیر کمتری از کانیــهای همچون هورنبلند،بیوتیت- فلوگوپیت ، اکســیدهای آهن- تیتان ، آپاتیت ، پیکوتیت و احتمالا آنالســیم می باشد. امروزه نام پیکریت را برای توصیف سـنگهای ملانوکرات غنی از الیوین که به مجموعه سنگی تولئیــتی یا آلکالن تعلق دارند، بکار می برند. چنین سنگهایی اصولا از الیوین منیزیم دار و کلینوپیروکسن همراه با مقادیـر کمتری فلدسپات ( 30- 5 درصد ) و فازهای فرعی متنوعی ترکیب یافته اند. اغلب سـنگهایی که پیکریت نامیده می شــوند، نسبت به بازالتهای معمولی الیوین بیشتری دارند (40- 65 درصد ).اما سازنده آنها (90- 70 درصد) به اندازه سنگهای اولترامافیک است. در سـنگهای اطراف توده های نفوذی کوچک پیکریتی ، تاثیرات مختلف دگرگونی حرارتی توصیف شــده است. برای مثال ویلی (1961) به ذوب بخشــی یک ماسه سنگ آرکوزی توسط ماگمای پیکریتی در یک سـیل واقع در سوآی هبرید ( اسکاتلند) اشاره کرده است. به گفته وی 92 درصد کانیهای اولیه ســنگ ذوب شده اند و تریدیمیت ، کردیریت و مانیتــیت از مایع حاصـل از ذوب بخشی متبلور شده اند. این شواهد به خوبی نشــان می دهند که بعضی از ماگماهای پیکریتی در دماهای بالا ( احتمالا بیشتر از 1175 درجه سـانتیگراد) جایگزین شده اند.◄ کوماتئیت های پریدوتیتی:کوماتئیت های پریدوتیتی اعضای اولترامافیک سری ماگمای کوماتئیتی محسوب می شود. از مهمترین ویژگی های ژئوشیمیایی آنها بالا بودن مقدار Mgo آنهاست که به طـور معمول مقدار این اکســید در کوماتئیت های پریدوتیتی بیش از 20 درصد بر اساس وزن خشــک می باشــد (BVSP 1981). کوماتئیت های پریدوتیتی انتشــار مکانی و زمانی وســیعی دارند اما غالبـا در سرزمین های آرکئن وجود دارند.بلورهای اسکلتی از قبیل الیوین های تیغه ای ( بافت اسـپینیفکس) یا الیوین های توخالی ( قیفی یا ناودانی) در مایعاتی که بیش از 20 درصد وزنی Mgo دارند، گســترش می یابند و همچنیـن بلورهای پیروکسن سوزنی شکل توخالی ( بافت اسپینیفکس پیروکسـن) در مایعاتی با 12 تا 20 درصد وزنی Mgo بوجود می آیند.به نظر BVSP (1981) اختصاصات سنگ شناسی کوماتئیت های پریدوتیتی به شرح زیر است: تمام انواع کوماتئیت های پــریدوتیتی از دانه های الیوین و مقدار کمی کروم اســپینل تشــکیل شده اند که در خمیره ای از کلینوپیروکســن ریز دانه و شـــیشه دویتره شده دیده می شوند. در کومولاها، دانه های الیوین کاملا به هم چســـبیده، مستحکم و تقریبا هم اندازه هسـتند و 60 تا 80 درصد سنگ را تشکیل می دهند. در بافت اســپینیفکس ، الیوین به صورت ذرات صـفحه ای بزرگ اسکلتی ( 35-60 درصد) اســت و در سنگتهای غیر کومولای غیر اســپینیفکس، بلورهای الیوین ممکن است هم اندازه یا اسکلتی باشند(45- 70 درصد).ویلژوئن و ویلژوئن (a 1969) میانگین ترکیب کانی شناسی نورماتیو کوماتئیت های پریدوتیتی را محاســـبه کرده اند که شــامل 54 درصـــد الیوین، 24 درصـــد ارتوپیروکسن، 6/11 درصد کلینوپیروکسـن ، 4/9 درصد پلاژیوکلاز ( An84 ) و 5/1 درصد اکسـیدهای آهن – تیتان اســت.اغلب پترولوژیستها ، طرفدار انجــماد کوماتئیت های پریــدوتیتی از مایعی که از گوشــته تولیدمی شود ، می باشند.
◄ مناطق اولترامافیک و توده های نفوذی لایه لایه بزرگ:توده های نفوذی لایه لایه عبارت از توده های نفوذی ای هسـتند که دارای لایه هایی با ترکیبات مودال مختلف می باشند. به نظر
تحقیق و بررسی در مورد ســنگهای اولترامافیک