در اینجا نقشه زمین شناسی ورقه بیرجند در مقیاس 1:100000 همراه با گزارش زمین شناسی ارئه شده است.
محققان به منظور سهولت در تفسیر زمین شناسی منطقه می توانند از قسمت گزارش ورقه که حاوی اطلاعات مفیدی در مورد شرایط جغرافیایی، چینه شناسی و سنگ شناسی و اطلاعات مفید در مورد نقشه زمین شناسی استفاده نمایند.
بانک شماره همراه اول دائمی شهرستان بیرجند (استان خراسان جنوبی) قیمت هزار تومان
طرح مسأله
حوزه آبخیز رودخانه بیرجند در استان خراسان جنوبی قرار گرفته است. این رودخانه از ارتفاعات شرق بیرجند سرچشمه گرفته و بعد از عبور از شهر بیرجند به سمت غرب جریان می‌یابند و بعد از پیوستن چندین رودخانه دیگر به آن با نام رود شور بیرجند سیلاب آنها به کویر لوت می‌ریزد.
رودخانه بیرجند خشکرودی فصلی است و دبی آن در محل خروج از دشت حدود 300 لیتر در ثانیه گزارش شده است و با توجه به آمار هواشناسی (2003-1956) متوسط دمای سالانه آن 4/16 درجه و متوسط بارندگی سالانه آن 91/170 میلیمتر برآورد شده است.
قدیمی‌ترین سازندهای حوزه متعلق به دوران دوم زمین‌شناسی، از آمیزه‌های رنگین، آهک و پریدونیت تشکیل شده و بیشتر در ارتفاعات جنوبی رخنمون دارند. سازندهای دوران سوم از توف آندزیت، آهکهای فومولیتی، مارن و کنگلومرا تشکیل شده و در ارتفاعات شمال و شرق حوزه دیده می‌شوند.
فرسایش و کاهش حاصلخیزی خاک از جمله مسائلی است که دست‌یابی به توسعه کشاورزی پایدار و حفظ محیط زیست را با مشکل روبرو می‌سازد. شناخت و بررسی ساز و کار فرسایش در حوزه‌های آبخیز و جلوگیری از به هدر رفتن یکی از غنی‌ترین و با ارزش‌ترین منابع طبیعی کشور یعنی خاک و مبارزه با این فرایند اهمیت زیادی دارد. عملکرد وسیع فرایندهای هوازدگی و فرسایش سیلابهای فصلی که به علت عدم پوشش گیاهی مناسب در طی زمان ایجاد می‌شود سبب تغییرات وسیعی در ساختمان ژئومورفولوژی این حوزه گردیده است علاوه بر عوامل اقلیمی و محیطی استفاده منطقی انسان از طبیعت و مسائل سنتی کشاورزی و چرای بی‌رویه باعث تسریع فرسایش و تغییرات ژئومورفولوژیکی حوزه شده است. فرسایش خاک و سپس کاهش بیش از اندازه منابع طبیعی در آینده باعث بروز بحران در حوزه‌های آبخیز خواهد شد. دورنمای کاهش بحران هنگامی می‌تواند به چشم آید که انسان امروز به پیشگیری بپردازد و آن استفاده‌ای را از طبیعت به عمل آورد که ویژگیهای طبیعی سرزمین دیکته می‌نماید و بعد این ویژگیها را با نیازهای اقتصادی و اجتماعی خود وفق دهد برای برنامه‌ریزی جهت توسعه پایدار و جلوگیری از فرسایش باید نقش هر کدام از عوامل طبیعی و انسانی مشخص گردد و با توجه به آن عوامل اقدامات آبخیزداری در حوزه‌ها انجام پذیرد.
یکی از زیر حوزه‌های رودخانه بیرجند حوزه آبخیز بند دره است که در جنوب و در ارتفاعات باختران قرار دارد در این حوزه بندی قدیمی به همین نام وجود دارد که براثر فرسایش و رسوبات سطح دریاچه آن پیر شده و عملاً مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. از آنجا این بند یکی از میراثهای تاریخی است و همچنین جنبه تفرجگاهی دارد لذا در وهله اول نیازمند انجام اقدامات آبخیزداری برای جلوگیری از فرسایش و ایجاد رسوب و سپس خارج کردن رسوبات از آن ضروری به نظر می‌رسد. و در این تحقیق به بررسی وضعیت فرسایش به روش پسیاک در این حوزه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
2ـ1 فرضیه‌ها
1ـ همزمان با فعالیت نیروهای تکتونیکی (دینامیک درونی) شرایط اقلیمی (دینامیک بیرونی) بیشترین نقش را در شکل‌گیری اشکال ژئومورفولوژی داشته است.
2ـ عدم کنترل آبهای جاری و دخالتهای انسانی سبب بوجود آمدن انواعی از فرسایش‌های تشدیدی و از بین رفتن حاصلخیزی خاک شده است.
3ـ1 ضرورت و اهداف تحقیق
آب و خاک از مهمترین منابع طبیعی و سرمایه ملی هر کشور به شمار می‌روند امروزه حفاظت و بهره‌برداری منطقی و مدیریت عالمانه این منابع طبیعی، محور مطالعات و رئوس برنامه‌های عمرانی کشورهای مختلف را تشکیل می‌دهند.
از آنجایی که هر تحقیق و پژوهشی هدف یا اهدافی را دنبال می‌کند، تحقیق حاضر نیز از این قاعده مستثنا نیست. اهدافی که در این تحقیق مورد نظر قرار گرفته‌اند عبارتند از:
ـ شناسایی و طبقه‌بندی اشکال ژئومورفیک حوزه و فرایندهای حاکم بر آنها
ـ شناسایی اشکال و میزان فرسایش و ارائه راه حلهای مناسب جهت پیشگیری از فرسایش خاک در این حوزه، چرا که با اندک بارندگی سیل ایجاد شده و باعث خارج شدن هزاران تن خاک از منطقه می‌گردد و این امر خسارات جبران‌ناذپیری بر منابع طبیعی بوجود می‌آورد.
4ـ1 روش تحقیق
روش شناسی بررسی‌های ژئومورفولوژیکی تا چند دهه قبل براساس روش استقرار و تبیین زمانی پدیده‌ها استوار بود (از جمله مدل چرخه فرسایشی دیویس) اما پیشرفتهای اخیر در علم ژئومورفولوژی باعث شد تا این دانش روش علمی قیاسی را به عنوان روش شناسی پژوهش اختیار کند لذا بررسی و مطالعه فرسایش نیز از این قاعده مستثنا نمی‌باشد.
در روش علمی قیاسی براساس تجربیات ادراکی و بررسی‌های اولیه تصویری از ساختار و ساز و کار پدیده فرسایش در این حوزه ارائه می‌شود براساس این تصویر مدلی ارائه می‌شود که این مدل براساس فرضیاتی استوار است که برای اثبات یا رد آنها تعاریف، طبقه‌بندی‌ها و اندازه‌گیری‌ها و بررسی‌هایی در مورد فاکتورهای موثر در مدل و طرح اولیه صورت می‌گیرد و در مرحله بعدی اطلاعات و داده‌ها باید گردآوری شود و در مدل مورد نظر بکار گرفته شود. با توجه به روش‌شناسی پژوهش، ابزار و مواد مورد استفاده در این تحقیق به قرار زیر هستند.
الف: مطالعات نظری و کتابخانه‌ای (اسنادی)
مطالعات نظری و اسنادی به عنوان اولین گام، در پژوهش حاضر در نظر گرفته شده است بدین جهت در مرحله اول نسبت به جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات زیر از سازمانهای ذیربط اقدام گردیده است.
1ـ نقشه توپوگرافی به مقیاس 1:50000 برای کل حوزه
2ـ نقشه توپوگرافی به مقیاس 1:25000 برای حوزه بند دره
3ـ نقشه زمین‌شناسی به مقیاس 1:100000 و 1:250000 بیرجند
در جریان مطالعات، نقشه‌های جدیدی همچون نقشه شیب، طبقه‌بندی ارتفاعی و جهت دامنه‌ها نقشه ژئومورفولوژی، پوشش گیاهی، نیز تهیه و مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
4ـ تهیه داده‌ها و آمار هواشناسی مربوط به ایستگاه‌های موجود در حوزه و اطراف آن
5ـ تهیه تصاویر ماهواره‌ای منطقه Tm از سازمان جغرافیایی
ب: کارهای میدانی
در تحقیقات ژئومورفولوژی، مطالعات میدانی مکمل مطالعات کتابخانه‌ای محسوب می‌شود و می‌تواند محقق را در شناخت، بررسی و تجزیه و تحلیل مکانیسم پیدایش پدیده‌ها یاری رساند و منجر به جمع‌آوری اطلاعات به شرح زیر گردد.
1ـ تهیه عکس از پدیده‌ها ژئومورفولوژیکی و مناظر فرسایش حوزه.
2ـ فراهم شدن دید کلی از وضعیت ژئومورفولوژیکی منطقه و فرمها و فرایندهای حاکم بر آنها جهت تهیه نقشه ژئومورفولوژی
3ـ تشخیص تغییرات انسانی بستر حوزه‌ها و اصلاح آنها در نقشه از جمله تغییر مسیلها و اندازه‌گیریهای لازم برای مدل پسیاک.
ج: کارهای رایانه‌ای
این مرحله از کار شامل وارد کردن اطلاعات پایه و نقشه‌های مختلف به سیستم کامپیوتری است که بوسیله نرم‌افزارهایی همچمون Arc View ـ Arc Gis و Geomatica صورت گرفته است و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از برنامه‌هایی نظیر smada-spess و Excel استفاده شده است.
5ـ1 پیشینه تحقیق
هر فعالیت پژوهشی باید با مدنظر قرار دادن تحقیقات پیشین، مسیری جدید با هدف جدید را بپیماید، تا از یک طرف موجب تکمیل مطالعات قبلی گردد و از طرف دیگر مجهولاتی را که در تحقیقات قبلی بنا به مقتضیات زمانی و امکانات وجود داشته است، برطرف سازد. همچنین توجه به مطالعات قبلی در هر فعالیت تحقیقی، سبب می‌شود که محقق بر حیطه موضوع خود اشراف کامل داشته و در تجزیه و تحلیل مسائل مطرح شده از توان علمی بالایی برخوردار باشد. تحقیقات و مطالعات انجام گرفته در حوزه مورد مطالعه بسیار اندک می‌باشد و فقط در قالب چند پایان‌نامه و مقاله مطالعاتی درباره رشته کوههای جنوبی و شمالی حوزه صورت گرفته و همچنین نقشه‌های زمین‌شناسی به مقیاس 1:100000 و 1:250000 توسط سازمان زمین‌شناسی تهیه شده است. پژوهش در فرسایش خاک به صورت کمی و معادلات چند عاملی برای اولین بار در سال 1915 wollny اولین تحقیق را انجام داده است. (احمدی 1374)
بعد از این انواع روشهای کمی با در نظر گرفتن پارامترهای متفاوت در رابطه با موضوع فرسایش ارائه شده است اولین گزارش نسبتاً کامل در مورد فرسایش خاک و لزوم حفاظت آب و خاک در ایران در سال 1327 توسط دوان و ریبن[1] کارشناسان FAO به زبان انگلیسی تهیه و منتشر شد این کارشناسان پس از مطالعه خاکهای مختلف ایران و تهیه گزارش، لزوم ایجاد مؤسسه‌ای به منظور حفاظت خاک را پیشنهاد کردند. (رفاهی، 1378) از جمله منابعی که در ارتباط با موضوع تحقیق به رشته تحریر در آمده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
L.J.LANE and Etal (1981)، در مقاله‌ای با عنوان «فرسایش حوزه آبریز و اثرات رسوب حاصل از آن در انتقال آلاینده‌ها» مدلهای برآورد فرسایش و رسوب را بررسی کرده‌اند. به اعتقاد نامبردگان کاربرد مدل USLE[2] نسبت به مدلهای دیگر نسبتاً آسان بوده و در اکثر حوزه‌های آبخیز قابل استفاده است. این محققان در کنار مدل مذکور مدل PSIAC را نیز جهت برآورد رسوب توصیه کرده‌اند.
متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
حوزه آبخیز رودخانه بیرجند در استان خراسان جنوبی قرار گرفته است. این رودخانه از ارتفاعات شرق بیرجند سرچشمه گرفته و بعد از عبور از شهر بیرجند به سمت غرب جریان می‌یابند و بعد از پیوستن چندین رودخانه دیگر به آن با نام رود شور بیرجند سیلاب آنها به کویر لوت می‌ریزد.
رودخانه بیرجند خشکرودی فصلی است و دبی آن در محل خروج از دشت حدود 300 لیتر در ثانیه گزارش شده است و با توجه به آمار هواشناسی (2003-1956) متوسط دمای سالانه آن 4/16 درجه و متوسط بارندگی سالانه آن 91/170 میلیمتر برآورد شده است.
قدیمی‌ترین سازندهای حوزه متعلق به دوران دوم زمین‌شناسی، از آمیزه‌های رنگین، آهک و پریدونیت تشکیل شده و بیشتر در ارتفاعات جنوبی رخنمون دارند. سازندهای دوران سوم از توف آندزیت، آهکهای فومولیتی، مارن و کنگلومرا تشکیل شده و در ارتفاعات شمال و شرق حوزه دیده می‌شوند.
فرسایش و کاهش حاصلخیزی خاک از جمله مسائلی است که دست‌یابی به توسعه کشاورزی پایدار و حفظ محیط زیست را با مشکل روبرو می‌سازد. شناخت و بررسی ساز و کار فرسایش در حوزه‌های آبخیز و جلوگیری از به هدر رفتن یکی از غنی‌ترین و با ارزش‌ترین منابع طبیعی کشور یعنی خاک و مبارزه با این فرایند اهمیت زیادی دارد. عملکرد وسیع فرایندهای هوازدگی و فرسایش سیلابهای فصلی که به علت عدم پوشش گیاهی مناسب در طی زمان ایجاد می‌شود سبب تغییرات وسیعی در ساختمان ژئومورفولوژی این حوزه گردیده است علاوه بر عوامل اقلیمی و محیطی استفاده منطقی انسان از طبیعت و مسائل سنتی کشاورزی و چرای بی‌رویه باعث تسریع فرسایش و تغییرات ژئومورفولوژیکی حوزه شده است. فرسایش خاک و سپس کاهش بیش از اندازه منابع طبیعی در آینده باعث بروز بحران در حوزه‌های آبخیز خواهد شد. دورنمای کاهش بحران هنگامی می‌تواند به چشم آید که انسان امروز به پیشگیری بپردازد و آن استفاده‌ای را از طبیعت به عمل آورد که ویژگیهای طبیعی سرزمین دیکته می‌نماید و بعد این ویژگیها را با نیازهای اقتصادی و اجتماعی خود وفق دهد برای برنامه‌ریزی جهت توسعه پایدار و جلوگیری از فرسایش باید نقش هر کدام از عوامل طبیعی و انسانی مشخص گردد و با توجه به آن عوامل اقدامات آبخیزداری در حوزه‌ها انجام پذیرد.
یکی از زیر حوزه‌های رودخانه بیرجند حوزه آبخیز بند دره است که در جنوب و در ارتفاعات باختران قرار دارد در این حوزه بندی قدیمی به همین نام وجود دارد که براثر فرسایش و رسوبات سطح دریاچه آن پیر شده و عملاً مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. از آنجا این بند یکی از میراثهای تاریخی است و همچنین جنبه تفرجگاهی دارد لذا در وهله اول نیازمند انجام اقدامات آبخیزداری برای جلوگیری از فرسایش و ایجاد رسوب و سپس خارج کردن رسوبات از آن ضروری به نظر می‌رسد. و در این تحقیق به بررسی وضعیت فرسایش به روش پسیاک در این حوزه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
1ـ1 طرح مسأله
2ـ1 فرضیه‌ها
3ـ1 ضرورت و اهداف تحقیق
4ـ1 روش تحقیق
5ـ1 پیشینه تحقیق
6ـ1 موقعیت حوزه مورد مطالعه
3ـ2 چینه‌شناسی و سنگ‌شناسی:
چینه‌شناسی بلوک لوت در زمان کرتاسه:
چینه شناسی منطقه فلیش در کرتاسه:
1ـ محدوده تحت پوشش افیولیت و مخلوط در هم رنگین:
2ـ محدوده تحت پوشش رسوبات فلیش:
3ـ محدوده تحت پوشش سنگهای آذر آواری جوانتر از افیولیت:
3-2 زمین‌شناسی تاریخی
1ـ مزوزوئیک
اما کرتاسه
2ـ سنوزوئیک
1ـ2 ترشیری
1ـ1ـ2 پالئوژن:
2ـ1ـ2 نئوژن
2ـ2 کواترنر
4-2 فرسایش‌پذیری واحدهای سنگی
2ـ3 آب و هوای منطقه:
3ـ3 بارندگی:
1ـ3ـ3 توزیع ماهانه بارندگی:
2ـ3ـ3 توزیع فصلی بارندگی:
3ـ3ـ3 شدت بارندگی؛
4ـ3 دما
5ـ3 رطوبت نسبی
6ـ3 باد
7ـ3 یخبندان
8ـ3 میانگین متحرک:
9ـ3 شاخص بارندگی:
10ـ3 تبخیر
11ـ3 ساعات آفتابی
12ـ3 نیپ اقلیمی:
1ـ12ـ3 ضریب خشکی دمارتن
2ـ12ـ3 ضریب رطوبتی ایوانف
3ـ12ـ3 سیستم طبقه‌بندی کوپن:
13ـ3 نمودارهای اقلیمی:
1ـ13ـ3 نمودار اقلیمی آمبروترمیک:
2ـ13ـ3 نمودار کلیماگراف:
3ـ13ـ3 اقلیم نمای آمبرژه:
14ـ3 نتیجه‌گیری:
1ـ1ـ4 روش کتاین:
2ـ4 زمان تمرکز:
1ـ2ـ4 روش کالیفرنیا:
3ـ4ـ تحلیل وقوع بارندگی 24 ساعته در حوزه رودخانه بیرجند:
1ـ3ـ4 روش تجربی گامبل:
2ـ3ـ4 روش تئوری گامبل:
4ـ4 توزیع آماری گاما:
5ـ4 بارندگی 6 ساعته با دوره برگشت 2 ساله:
6ـ4 کمبود آب ماهانه:
1ـ7ـ4 منابع آب سطحی:
2ـ7ـ4 منابع آب زیرزمینی:
2ـ5 طبقه‌بندی خاکها
الف: Gypsiorthids
ب: calciorthids
2ـ2ـ5 خاکهای رده انتی سول Entiosols
الف ـ زیر رده psamments
ب ـ زیر رده orthents
3ـ5 پوشش گیاهی
1ـ3ـ5 پوشش گیاهی بیابانی و کویری
2ـ3ـ5 پوشش گیاهی کوهپایه‌ای
3ـ3ـ5 پوشش گیاهی کوهستانی
4ـ4 تیپ اراضی
1ـ4ـ5 کوهها:
ـ واحد 1ـ1
2ـ4ـ5 تپه‌ها:
3ـ4ـ5 فلاتها و تراسهای فوقانی:
4ـ4ـ5 دشتهای دامنه‌ای:
5ـ4ـ5 دشتهای رسوبی و رودخانه‌ای:
6ـ4ـ5 واریزه‌های بادبزنی شکل سنگ‌ریزه‌دار
7ـ4ـ5 آبرفتهای بادبزنی شکل سنگ‌ریزه‌دار:
8ـ4ـ5 اراضی مخلوط:
1ـ6 مقدمه:
2ـ6 بررسی علل تغییرات ژئومورفیک در حوزه:
3ـ6 توپوگرافی
4ـ6 ژئومورفولوژی ساختمانی
1ـ4ـ6 اثرات نیروهای تکتونیکی بر مورفولوژی منطقه:
4ـ6 زمین لرزه:
1ـ رخساره توده سنگی:
6ـ6 ویژگیها و خصوصیات مورفومتری حوزه
1ـ6ـ6 ویژگیهای ناهمواری حوزه:
2ـ1ـ6ـ6 ضریب ناهمواری حوزه:
2ـ6ـ6 ارتفاعات حوزه و توزیع ارتفاعات
1-2-6-6 منحنی‌های هیپسومتری:
2ـ2ـ6ـ6 منحنی سیکل فرسایش و ضریب انتگرال هیپسومتریک:
3ـ2ـ6ـ6 نمودار اکتی متری حوزه
3ـ6ـ6 شیب متوسط حوزه
1ـ3ـ6ـ6 شیب متوسط وزنی حوزه آبخیز بیرجند:
4ـ6ـ6 ویژگیهای خطی شبکه آبراهه‌های حوزه
1ـ4ـ6ـ6 رابطه بین رتبه و تعداد شاخه‌های رود:
2ـ4ـ6ـ6 نسبت انشعاب
3ـ4ـ6ـ6 رابطه بین رتبه و طول شاخه‌های رود
4ـ4ـ6ـ6 تراکم شبکه رودخانه
5ـ4ـ6ـ6 طول و نیمرخ طولی آبراهه
6ـ4ـ6ـ6 ضریب ثابت پایداری آبراهه‌های حوزه
5ـ6ـ6 ویژگیهای مسطحاتی حوزه:
1ـ5ـ6ـ6 مساحت حوزه:
5ـ6ـ6 محیط حوزه:
3ـ5ـ6ـ6 شکل حوزه:
6ـ6ـ6 سیستم زهکشی غالب حوزه:
1ـ6ـ6ـ6 الگوی زهکشی موازی
2ـ6ـ6ـ6 الگوی زهشکی درختی:
3ـ6ـ6ـ6 الگوی زهکشی شعاعی:
7ـ6ـ6 نیمرخ دامنه‌های حوزه
1ـ7ـ6ـ6 دامنه منظم
2ـ7ـ6ـ6 دامنه‌های نامنظم
3ـ7ـ6ـ6 دامنه محدب
4ـ7ـ6ـ6 دامنه‌های مقعر
5ـ7ـ6ـ6 دامنه‌های مرکب
2ـ7 فرسایش
3ـ7 بررسی سیکل فرسایش حوزه به روش دیویس
4ـ7 انواع فرسایش آبی در حوزه
1ـ4ـ7 فرسایش بارانی
2ـ4ـ7 فرسایش شیاری
3ـ4ـ7 فرسایش خندقی
4ـ4ـ7 فرسایش سیلابی
5ـ4ـ7 فرسایش کنار رودخانه‌ای
6ـ4ـ7 فرسایش انسانی (انتروپیک)
5ـ7 مدل فرسایشی M.psiac
1ـ5ـ7 نتایج حاصل از جمع‌بندی عوامل نه‌گانه روش پسیاک در حوزه
1ـ6ـ7 تعیین ضریب استفاده از زمین یا xa
2ـ6ـ7 محاسبه شیب متوسط حوزه آبخیز
3ـ6ـ7 Y یا ضریب حساسیت خاک به فرسایش
4ـ6ـ7 فرسایش ویژه
5ـ6ـ7 ضریب رسوبدهی حوزه آبخیز بند دره
شامل 145 صفحه فایل word