فرمت فایل :word (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد صفحات 23صفحه
پس از آنکه اعراب با الهام گرفتن از ایمان پر شور و رهبری کاریزماتیک قلمرو پادشاهی ایران و قسمت زیادی از قلمرو بیزانس را فتح نمودند، امپراتوری گسترده‌ای ایجاد شد که در آن یک دین جهانی یعنی اسلام و یک زبان رسمی یعنی عربی مشترک بود. در مدت زمان کوتاهی مسلمانان تمدنی پویا ساختند که در آن مردم کشور‌های فتح شده سهیم بودند. در بنا نهادن تمدن اسلامی سه عامل نقش برجسته‌ای داشتند. عنصر عربی که دین و زبان مشترک را تامین می‌‌کرد. مولفه هلنی که توسط مردم سریانی زبان انتقال داده شد و محدود به فلسفه و علوم طبیعی بود. و در نهایت مولفه ایرانی که بیشتر از باقی عناصر تنوع داشت و شامل اندیشه‌های مذهبی، سیاست، مدل‌های اداری و دیوانی، ادبیات، علوم و اخلاق بود.
برای ایرانیان، سقوط ساسانیان با ضربه‌های فرهنگی همچون نزول سطح سواد و نفوذ عقاید کفر آمیز در آیین زرتشتی، همراه بود. شکست نظامی برای ایرانیان شرایطی را فراهم نمود تا دیگر تحت سلطه ظالمانه اجتماعی و مذهبی اواخر دوران ساسانی نباشند. این مساله نیروی خلاقه آنها را بر انگیخت؛ روشنفکران نخبه ایرانی خودشان را وقف اسلام و زبان عربی کردند و به شکل گرفتن و گسترش تمدن جهانی اسلام کمک نمودند به گونه‌ای که گفته می‌‌شود ایرانیان سلسله جنبان توسعه تمدن اسلامی بودند.
تورج دریایی می‌پندارد که در اواخر قاجار و اوایل دوره پهلوی بود که تفکر سقوط شاهنشاهی ساسانی در برابر مسلمانان به منزله پایان شکوه و عظمت ایران و در واقع آغاز افول ایران، بسیار معمول گشت، گرچه به نظر او، فرهنگ ها نمی میرند و دست کم فرهنگ ایرانی نمرد و با اسلام همان کاری را که با یونانی‌مآبی کرده بود، انجام داد. تحت نفوذ اسلام، ایران توانست در جنبه های فرهنگی، فکری، هنری و ادبی جهان اسلام نیرویی پیش برنده باشد.
دانشمندان ایرانی در دنیای اسلام
از جمله شخصیت‌های درخشان ایرانی در دنیای علم می‌‌توان به مواردی اشاره نمود. ابن مقفع، که درباره او گفته می‌‌شود از به وجود آورندگان نثر عربی است، ابو حنیفه، بنیانگذار مکتب حنفی، خوارزمی، ریاضی دان، ستاره شناس، جغرافی دان، و کاشف جبر، که آثار وی این علم را به اروپاییان شناساند، رازی، پزشک مشهور ایرانی، بدیع‌الزمان همدانی، ادیب و مبدع سبک مقامه، ابوریحان بیرونی، برجسته‌ترین بحرالعلوم دنیای اسلام، ابن سینا، تاثیر گذارترین فیلسوف اسلام و نابغه جامع، ابوحامد محمد غزالی متخصص الهیات، زمخشری و شهرستانی. علاوه بر این جغرافی دانانی همچون ابن خردادبه، اصطخری، ابن فقیه همدانی، تاریخ نگارانی همچون احمدبن یحیی بلاذری، طبری، (که او را هرودوت تاریخ اسلامی می‌‌نامند)، ابن مسکویه، علامه هایی همچون ابن قتیبه دینوری، ابوحنیفه دینوری، و ابوزید بلخی، دانشمندانی همچون ابومعشر بلخی و موسیقی دانانی همچون ابراهیم موصلی و پسرش اسحاق موصلی نیز قابل ذکراند.
تحقیق در مورد تأثیر تمدن ایرانی بر تمدن اسلامی