تعداد صفحات : 67 صفحه -
قالب بندی : word
روسازی خیابان
قشر زیراساس[1]
قشری از مصالح سنگی یا مخلوطی از مصالح سنگی و مواد چسباننده با ویژگیهای فنی مشخص که بر روی بستر خیابان ریخته می‌شود، قشر زیراساس نام دارد. بسته به شرایط جوی، نوع زمین، امکان دسترسی به مصالح مناسب در منطقه اجرای پروژه و بررسیهای اقتصادی، روش اجرای کار، تعیین و در مشخصات فنی خصوصی درج می‌شود. انواع روشهای تهیه و اجرای قشر زیراساس، باید با مندرجات ذیل این بخش و در صورت نیاز به مشخصات بیشتر با مندرجات نشریه شماره 101 دفتر تدوین ضوابط و معیارهای فنی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تحت عنوان ”مشخصات فنی عمومی راه(تجدید نظر اول) “ مطابقت نماید.
الف: زیراساس شنی یا زیراساس سنگی[2]
مصالح مصرفی برای قشر زیراساس شنی، مصالح گردگوشه رودخانه‌ای، مصالح معدنی یا سنگ کوهی شکسته است. انتخاب مصالح باید با توجه به فواصل، امکان دستیابی به منابع فوق و رعایت مسائل اقتصادی در پروژه صورت گیرد.
1- دانه‌بندی مصالح
دانه‌بندی مصالح باید بر اساس مندرجات مشخصات فنی خصوصی باشد. در صورت عدم وجود این اطلاعات، دانه‌بندی مصالح باید بر اساس روش T27 در محدوده یکی از دانه‌بندیهای مندرج در جدول 23-12-4-1- الف -1 باشد.
جدول 23-12-4-1- الف-1 دانه‌بندی مصالح قشر زیراساس
درصد وزنی رد شده از الک
نوع دانه‌بندی اندازه الک
VI
V
IV
III
II
I
-
-
-
-
100
100
50 میلیمتر (2 اینچ)
100
100
100
100
95 - 75
-
25 میلیمتر (1 اینچ)
-
-
100 - 60
85 - 50
75 - 40
65 - 30
5/9 میلیمتر ( اینچ)
100 - 70
100 - 55
85 - 50
65 - 35
60 - 30
55 - 25
75/4 میلیمتر (شماره 4)
100 - 55
100 - 40
70 - 40
50 - 25
45 - 20
40 - 15
2 میلیمتر (شماره 10)
70 - 30
50 - 20
45 - 25
30 - 15
30 - 15
20 - 8
425/0 میلیمتر (شماره 40)
25 - 8
20 - 6
20 - 5
15 - 5
20 - 5
8 - 2
075/0 میلیمتر (شماره 200)
علاوه بر رعایت دانه‌بندیهای فوق مشخصات زیر باید در مورد مصالح مصرفی صدق نماید.
درصد مصالح گذرنده از الک نمره 200، نباید بیش از 2/3 مصالح گذرنده از الک نمره 4 باشد، در مواردی که دانه‌های ریز از نظر یخبندان، مضر تشخیص داده شود، می‌توان درصد گذرنده از الک نمره 200 را تقلیل داد .
حد روانی L.L و دامنه خمیری PI بر اساس آزمایشهای T91 و T90 و T89 بر روی مصالح گذرنده از الک نمره 40 (425/0 میلیمتر)، نباید به ترتیب از (25%) و (6%) تجاوز نماید.
ـ ارزش ماسه‌ای S.E[3] بر اساس آزمایش T176 بر روی مصالح گذرنده از الک نمره 4، نباید کمتر از 25 باشد.
ـ درصد سایش با روش لوس‌آنجلس بر اساس آزمایش T96 بر روی مصالح درشت‌دانه، نبایستی از (50%) تجاوز نماید.
ـ ظرفیت باربری مصالح اشباع شده[4] با روش T193 در آزمایشگاه که روی نمونه‌های با تراکم (100%) و به روش T180 انجام شده، نباید از (20%) کمتر باشد.
2- جنس مصالح
در هر پروژه باید نوع مصالح رودخانه‌ای، کوهی یا مخلوطی از این دو در مشخصات فنی خصوصی ذکر گردد، در مواردی که حجم مصالح معدن کمتر از میزان پیش‌بینی شده باشد، باید از معادن جدید که مشخصات مصالح آن منطبق با ضوابط و مشخصات موردنظر است، استفاده شود. در صورتی که معدن دارای دانه‌های بزرگتر از اندازه موردنظر باشد، باید مصالح از سنگ‌شکن یا سرند عبور داده شود تا مصالح موردنظر به دست آید. قبل از باز کردن کامل معدن برای بهره‌بردای، باید از انطباق مصالح از نظر کیفیت و کمیت با مشخصات خواسته شده، اطمینان حاصل نمود تا حتی‌المقدور برای مصالح خواسته شده از یک معدن استفاده شود و احتیاجی به تغییر معدن نباشد. قبل از حمل مصالح به پای کار، باید طبق روش T2 حداقل 25 کیلوگرم از مصالح معدن را برای آزمایشهای مربوط، برداشت نمود. قبل از بهره‌برداری از معدن باید لایه‌های خاک نباتی، مواد لجنی و سایر مواد نامناسب از سطح معدن پاک شود و پس از بهره‌برداری و اتمام کار وضعیت محل به شرایط عادی برگشت داده شده و سطوح خاکبرداری شده به صورت مورد قبول شیب‌بندی[5] گردد. مصالح مصرفی باید با مشخصات و مندرجات فصل دوم این نشریه مطابقت نماید. از به کار بردن مصالحی که بر اثر یخ زدن یا گرم کردنهای متوالی یا مرطوب و خشک شدنهای پی‌درپی خرد شوند، بایستی جداً خودداری شود، در هر حالت مشخصات مصالح مصرفی قبل از حمل، باید به تأیید دستگاه نظارت برسد.
- روش اجرا
قبل از اجرا و پخش مصالح زیراساس باید بستر راه کاملاً مهیا، از هرگونه مواد زائد اضافی عاری و طبق پروفیلهای طولی و عرضی خواسته شده، آماده باشد. ناهمواریها و رواداری سطح خاکریز، نباید از 3 سانتیمتر با شمشمه 4 متری در جهات مختلف تجاوز نماید. مصالح منطبق با مشخصات خواسته شده، باید به پای کار، حمل و بر روی بستر روسازی به فواصل مساوی یکنواخت، تخلیه و سپس لایه لایه پخش شود. برای کنترل رقوم سطح لایه‌ها قبل از انجام هرگونه عملیات، باید در طرفین راه و به فاصله کافی از محور میخهای چوبی یا فلزی به فواصل 15 تا 50 متر بسته به نظر دستگاه نظارت کوبیده شود. جای میخها باید در محلهای مناسب چنان انتخاب شود که در طول اجرای کار همواره مورد استفاده دستگاه نظارت، واقع و تا پایان کار مورد حفاظت قرار گرفته و هیچ نوع تغییری در مختصات آنها به وجود نیاید.
مصالح باید توسط گریدر یا وسیله مناسب دیگر پخش شود. نحوه عمل باید چنان باشد که پس از تنظیم و کوبیدن ابعاد لایه‌ها با رقوم و شیبهای خواسته شده کاملاً مطابقت نماید.
قبل از کوبیدن از هر 1500 مترمکعب مصالح پخش شده، باید 25 کیلوگرم نمونه برای انجام آزمایشهای موردنظر در این بخش، برداشته شود. پس از اتمام عمل پخش آبپاشی به وسیله تانکر با حجم مناسب به صورت یکنواخت و با فشار ثابت انجام می‌شود تا رطوبت موردنظر به صورت یکنواخت حاصل شود. توقف آبپاشی و تخلیه آب در یک محل که باعث صدمه زدن به جسم راه گردد، مجاز نمی‌باشد. میزان تراکم و رطوبت بهینه، باید بر اساس روش آشتو T180 در آزمایشگاه تعیین شود. رواداری مجاز آب مصرفی از میزان تعیین شده در آزمایشگاه، 5/1%± خواهد بود.
پس از آبپاشی، غلتک‌زنی با غلتکهای 10 تا 20 تنی استوانه‌ای فلزی یا غلتکهای چرخ لاستیکی انجام خواهد شد. در صورت تصویب دستگاه نظارت می‌توان از غلتکهای ویبره (لرزشی) نیز استفاده نمود، ولی در هر حالت قبل از بکارگیری این غلتکها، باید از غلتکهای استاتیکی استفاده شود. نوع و وزن غلتک باید چنان انتخاب شود که باعث خرد شدن مصالح نگردد. غلتک‌زنی باید از کنارهای خیابان، شروع و به محور آن ختم شود. در نقاطی که استفاده از غلتکهای خودرو امکانپذیر نباشد، می‌توان از وسایل کوبنده موتوری کوچک استفاده و عمل کوبیدن را تا تراکم موردنظر ادامه داد، رعایت نکات زیر هنگام کوبیدن مصالح الزامی است:
ـ ضخامت لایه کوبیده شده، نباید از 15 سانتیمتر تجاوز نماید. در مواردی و با تصویب دستگاه نظارت می‌توان ضخامت هر لایه کوبیده شده را تا 20 سانتیمتر افزایش داد، مشروط بر اینکه تراکم موردنظر در تمام ضخامت لایه تأمین شود.
ـ ضخامت هر لایه نباید از 2 برابر قطر بزرگترین دانه مصالح مصرفی کمتر باشد .
4- کنترل کیفیت
رعایت مندرجات بندهای الف ـ 1 الی الف ـ 3 فوق‌الذکر و مندرجات فصل دوم این نشریه در مورد مصالح مصرفی الزامیست. پیمانکار موظف است قبل از اجرا، کیفیت مصالح مصرفی را بر اساس مشخصات و داده‌های این نشریه مورد ارزیابی قرار دهد تا پس از تأیید دستگاه نظارت و آزمایش توسط آزمایشگاه معتبر و مورد قبول کارفرما به مصرف برسد. دستگاه نظارت مخیر است به هر تعداد و میزان که صلاح بداند، آزمایشهای لازم را در مورد مصالح مصرفی معمول دارد. کنترلهای زیر پس از اجرا باید صورت گیرد:
ـ در هر روز باید لایه‌های کوبیده شده زیراساس به قسمتهای مساوی در طول مسیر از 150 تا 200 متر و در هر خط عبور، تقسیم و در هر قسمت حداقل یک آزمایش تراکم درجا طبق روش T191 آشتو انجام گردد. تراکم به دست آمده باید حداقل برابر با (100%) دانسیته ماکزیممی باشد که به روش T180 آشتو در آزمایشگاه حاصل می‌شود.
ـ برای آزمایش تراکم به روش T180 آشتو باید حداقل در هر هزار متر و در هر خط عبور، یک نمونه‌گیری صورت گرفته و در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار گیرد. چنانچه تراکم نسبی به دست آمده کمتر از تراکم خواسته شده در مشخصات و نقشه‌های اجرایی باشد، پیمانکار موظف است بلافاصله و با ابلاغ دستگاه نظارت لایه کوبیده شده را شخم زده و سپس آبپاشی و غلتک‌زنی نماید و این عمل آنقدر ادامه یابد تا تراکم خواسته شده تأمین شود.
ـ کنترل رقوم تمام شده در مقاطع عرضی و طولی قبل از اجرای هر لایه از قشر زیراساس صورت می‌گیرد. اختلاف رقوم در تمام جهات، نباید از 2± سانتیمتر تجاوز نماید و علاوه بر آن رواداری ناهمواریهای سطح در طول شمشه چهار متری، نباید از 5/2 سانتیمتر تجاوز نماید.
ـ برای حفاظت وضعیت قشر زیراساس پیمانکار موظف است پس از کنترل و تأیید دستگاه نظارت از تردد ماشین‌آلات بر روی آن جلوگیری نموده و با توجه به برنامه زمانبندی اجرای کار نسبت به اجرای قشرهای اساس اقدام نماید. چنانچه به هر دلیل وقفه‌ای در اجرای لایه‌های اساس ایجاد شود و این مدت طولانی باشد، قبل از ادامه کار، دستگاه نظارت اقدام به کنترل کارهای انجام شده قبلی نموده و در صورت تأیید، اجازه اجرای قشر رویه را صادر می‌نماید.
ب: زیراساس مخلوط شن و ماسه و خاک[6]
عموماً مخلوط شن و ماسه و بعضاً منابع رودخانه‌ای فاقد دانه‌بندی مناسب برای استفاده در قشر زیراساس می‌باشند و نمی‌توان این مصالح را بدون اصلاح به کار گرفت، معمولاً با اضافه نمودن درصدی از مصالح منتخب می‌توان دانه‌بندی مناسب را برای این مصالح تأمین نمود.
1- دانه‌بندی مصالح
به منظور دستیابی به مقاومت لازم برای قشر زیراساس مخلوط، رعایت دانه‌بندی مناسب الزامیست، از این رو برای تأمین این منظور، زیراساس مخلوط باید حاوی دانه‌های درشت، ریز، سیلیت و رس به نسبتهای صحیح باشد. چنانچه مصالح محلی دارای ویژگیهای موردنظر باشد، می‌توان بدون اضافه نمودن مصالح منتخب آن را به عنوان قشر زیراساس مورد استفاده قرار داد.
نمونه‌برداری از مصالح قشر زیراساس مخلوط مطابق روش T87 آشتو و تعیین دانه‌بندی و حدود آتربرگ به ترتیب بر اساس روشهای T27 ، T91 ، T90 وT89 صورت می‌گیرد. با توجه به دانه‌بندی مصالح مورد اختلاط، باید طرح اختلاط مصالح توسط آزمایشگاه مورد تأیید کارفرما تهیه شود.
2- روش اجرا
خاکهای موجود در محل و مصالح منتخب، باید به شرح نسبتهای تعیین شده در طرح اختلاط در سطح راه با وسایل مناسب نظیر گریدر و ارابه دیسک‌دار مخلوط گردد. انتخاب دستگاه بستگی کامل به نوع مصالح مورد اختلاط داشته و این انتخاب باید با نظر و تأیید دستگاه نظارت صورت گیرد. مصالح مناسب باید بر اساس نقشه‌های اجرایی، پخش، پروفیله و آماده کوبیدن گردد، میزان پخش باید به نحوی باشد که پس از کوبیدن، رقومها، شیبها و ابعاد داده شده در نقشه‌های اجرایی به دست آید. عمل آبپاشی با تانکر صورت می‌گیرد، آبپاشی باید با فشار یکنواخت انجام شود و پس از آبپاشی بلافاصله، عمل غلتک‌زنی انجام شود، روش اجرای غلتک‌زنی طبق بند الف (زیراساس شنی) خواهد بود.
3- کنترل کیفیت
رعایت نکات زیر در کنترل کیفیت مصالح و روش اجرا الزامی است:
ـ تراکم مناسب و رطوبت نظیر با توجه به روش T180 آشتو به دست می‌آید. رواداری آب مصرفی (5/1%±) می‌باشد.
ـ قبل از آبپاشی و کوبیدن از هر 1500 مترمکعب مخلوط، یک نمونه 25 کیلوگرمی برای آزمایشهای دانه‌بندی، تعیین حدود آتربرگ و تعیین میزان تراکم و رطوبت بهینه[7] برداشته می‌شود. حد روانی و دامنه خمیری مصالح به ترتیب، نباید از (25%) و (6%) تجاوز نماید.
ـ لایه‌های کوبیده شده قشر زیراساس در هر روز به قسمتهای 150 تا 200 متر، تقسیم و در هر قسمت یک آزمایش تراکم درجا طبق روش T191 انجام می‌شود. تراکم به دست آمده باید حداقل برابر با (100%) وزن مخصوص ماکزیمی باشد که بر اساس روش T180 در آزمایشگاه حاصل می‌شود.
ـ آزمایش T180 باید در طول 1000 متر و در هر خط عبور یک بار در آزمایشگاه انجام شود. در صورتی که تراکم به دست آمده کمتر از حد مجاز باشد، باید لایه کوبیده شده را شخم زده و سپس با آبپاشی و غلتک‌زنی مجدداً کوبید تا تراکم موردنظر حاصل شود.
دانلود تحقیق خیابان سازی
