مهم‌ترین بخش این پژوهش، مباحثی درباره موضوع‌شناسی و آسیب‌شناسی شبیه‌سازی انسانی است.
وی روند اولین جلسه را اینگونه تعریف کرد: سؤالاتی که از طرف شما مطرح شده از خاستگاه فقه و اخلاق است و اولین گام در پاسخ به سؤال، شناختن موضوع پرسش است. در این جلسه ابتدا به شناسایی موضوع پرداخته شود تا پژوهشکده بتواند سؤالات را در روند تبدیل شدن به استفتاء و در نهایت مورد بررسی فقها قرار دهد.
سپس حجت‌الاسلام سید حسن اسلامی، یکی از پژوهشگران فقه و حقوق با اشاره به پرسش‌های مکتوب از طرف موسسه رویان اظهار داشت: بسیاری از احکام جواز یا عدم جواز مشکل جامعه علمی را حل نمی‌کند؛ بلکه باید به ابهامات و سؤالات اخلاقی مسأله پرداخت.
در ادامه خانم دکتر مهناز اشرفی با تاکید بر پیامدهای شبیه‌سازی انسان خاطرنشان کرد: بسیاری از مراجع تقلید در این مساله فتوا داده‌اند که فی‌نفسه جایز است در حالی‌که عواقب و پیامدهای این کار را نمی‌توان نادیده گرفت.
وی افزود: اگر مسأله « اسپرم‌دونیشن» رواج پیدا کند با توجه به این‌که اهدا کننده جنین، اسپرم یا تخمک با فرزند متولد شده نسبت محرمیت پیدا می‌کند و از آنجایی که بسیاری از اهداکنندگان یا گیرندگان مایل به افشای نام خود نیستند، ممکن است در مساله ازدواج این افراد مشکلاتی ایجاد شود.
مهناز اشرفی تاکید کرد: بدون بررسی مشکلات موجود درباره این مساله اظهار نظر نکنیم.
وی با بیان ضرورت ارائه مشاوره فقیهان در هر مرحله از روند درمان‌های نوین ناباروری گفت: ما نیازمند مشورت با صاحب‌نظران فقیه در مراحل درمان هستیم و مشاوره‌های مقطعی کمکی نمی‌کند.
مهناز اشرفی با بیان مسایل حقوقی اهدا کننده تخمک یا اسپرم و فرزند متولد شده از این راه اظهار داشت: آیا ما حق داریم فرزندی را که در شرایط عادی در خانواده‌ای متولد می‌شود به خانواده دیگر با شرایط متفاوت منتقل کنیم؟ از طرفی باید به بیماری‌های جدیدی که از رواج این نوع تولد بوجود می‌آید، توجه داشته باشیم و با سنجیدن تمام ابعاد قضیه حکم فقهی را بیان کنیم.
سپس دکتر سید حسن شهرستانی گفت: از زمانی که علم ژنتیک با مسایل اخلاقی برخورد کرد، دو مبحث بوجود آمد؛ یکی اخلاق پزشکی و دیگری بالانس اکولوژیک.
وی افزود: اگر مسآله شبیه‌سازی از نظر فقهی بررسی شود و حکم عدم جواز را دریافت کند، فعالیت‌های ژنتیکی در این زمینه منتفی می‌شود و دیگر موسسه رویان و جمهوری اسلامی نمی‌توانند روی این مساله سرمایه‌گذاری کنند.
دکتر شهرستانی با اشاره به تحولات علمی جهان در مسایل بیولوژیک و موفقیت فوق‌العاده پژوهشگران ایرانی در زمینه شبیه‌سازی، گفت: بسیاری از قوانین سخت بین‌الملل که از نظر اسلام اعتباری ندارد بر اساس قانون حفظ بالانس اکولوژیک است.
وی نظریه بالانس اکولوژیک به معنای تعادل علوم را نگاهی جامع و در حال جریان در دنیا برشمرد و افزود: این مساله از فقه و اصول نیز فراتر است و ما علاوه بر رسالت شرعی، رسالت جهانی نیز بر دوش داریم و نمی‌توانیم تعادل علوم را بر هم زنیم.
دکتر شهرستانی با تأکید بر این‌که نباید به خاطر «عمل زدگی» جلوی مباحث نظری گرفته شود، اظهار داشت: مؤسسه رویان مؤسسه‌ای در حال حرکت است و روزانه از سراسر دنیا افراد زیادی برای دریافت خدمات به این مرکز مراجعه می‌کنند، ولی این حرکت نباید مانع بررسی مباحث اخلاقی و فقهی مسأله شود.
وی از اعضای پژوهشکده فقه و حقوق خواست به سؤالات مطرح شده شکل و شمایل علمی و پژوهشی بدهند تا با حفظ تمام جوانب به یک استفتای شرعی تبدیل شوند.
دکتر شهرستانی با بیان پیچیدگی مسأله تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب به رویان توجه خاصی داشتند و هر دو هفته یکبار مسؤولان این مؤسسه خدمت ایشان شرف‌یاب می‌شدند و گزارشی از عملکرد مؤسسه ارایه می‌دادند. در حالی که وقتی از مراجع درباره این موضوعات استفتا می‌شد، سریع پاسخ می‌دادند، ولی پس از شنیدن ابعاد مختلف قضیه نگران می‌شدند و گاهی نیز از ادامه پاسخ امتناع می‌کردند.
وی با اشاره به کادر معتقد و ملتزم مؤسسه رویان به احکام شرعی اظهار داشت: ما نمی‌خواهیم به گونه‌ای از مراجع استفتا کنیم که جواب مثبت دریافت نماییم و البته جواب مثبت مراجع به این مسأله در دنیا بسیار مهم است.
دکتر شهرستانی به اختلاف فتوای مراجع تقلید اشاره کرد و تکلیف دست‌اندرکاران مؤسسه رویان را نسبت به ارایه خدمت به مراجعه کنندگان با وجود مراجع تقلید مختلف جویا شد.
بعد از آن مدیر روابط بین‌الملل پژوهشکده رویان با اشاره به بررسی دقیق اروپاییان درباره جوانب مختلف مسأله اهدای جنین، اسپرم یا تخمک گفت: آنان مشکل بزرگ اجتماعی را دیده‌اند و برای حل مشکل قوانینی را پایه‌ریزی کرده‌اند و از متقاضیان می‌خواهند که به جزء جزء آن عمل کنند. ما نیز می‌خواهیم با کمک شما قوانینی مخصوص فرهنگ خودمان وضع کنیم.
دکتر رضا سامانی عمانی همکاری دو طرف را برای رسیدن به این اهداف ضروری خواند و بر پژوهش عمیق در این مسأله نوپیدا تأکید کرد.
در ادامه این جلسه حجت‌الاسلام احمد مبلغی به بیان اهمیت پیامدها و آثار هر موضوع پرداخت و گفت: در گذشته ضرر به کافر حربی، مجاز محسوب می‌شد، ولی اکنون در مواردی با توجه به ارتباطات و تأثیر و تأثر عوامل زیست محیطی در یکدیگر ضرر به حربی، ضرر به مسلمان محسوب می‌شود.
رییس پژوهشکده فقه و حقوق افزود: درباره این موضوع، فی حد نفسه و نمی‌توان بدون در نظر گرفتن شرایط حکم داد. شبیه‌سازی نیز اگرچه فی حد نفسه عنوان حلیت بر آن اطلاق می‌شود، ولی اگر در شرایط خاصی قرار گیرد، حکم حرمت بر آن بار می‌شود.
وی از جمله علت‌های افتای مراجع تقلید را نسبت به برخی از موضوعات بدون در نظر گرفتن قیود و حدود آن، شتاب استفتا کنندگان جهت دریافت پاسخ مرجع عنوان کرد.
حجت‌الاسلام احمد مبلغی، پژوهشکده فقه و حقوق را مکانی مناسب برای پرورش موضوعات نوپیدا و طرح سؤال‌های جدید معرفی کرد و افزود: پژوهشکده فقه و حقوق علاوه بر این‌که فرآورده‌های تحقیقی خود را در اختیار مراجع تقلید می‌گذارد، نقش یک پل ارتباطی را میان مراجع و مراکز علمی و پزشکی ایفا می‌کند.
سپس دکتر حمید گورابی از کمبود مقالات علمی اندیشمندان شیعه درباره شبیه‌سازی انسان انتقاد کرد و گفت: اکنون نظرات اسلام را درباره لقاح خارج از رحم و مانند آن، دانشمندان یهودی مطرح می‌کنند و بیشتر مقالات در این باره به قلم دانشمندان یهودی و مسیحی نوشته شده و اگر مقاله اسلامی هم در سطح جهان به چشم می‌خورد، از اهل سنت است.
شامل 10 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله شبیه‌سازی انسانی , چالش‌های فقهی