خزر دریاست یا دریاچه:
در مورد اینکه خزر دریاست یا دریاچه، اختلاف نظر وجود دارد!
برخی خزر را دریا نامیده اند .
از نقطه نظر اقیانوس شناسی (ترکیب آب،جانداری و گیاهی ) خزر باید دریا
محسوب شود و همچنین بزرگی آن
عده ای دیگر نیز خلاف این عقیده را ابراز کرده و آن را دریاچه می نامند .
با توجه به تعاریف دریا :
که دریا یک واحد جغرافیایی است که با اقیانوس در ارتباط می باشد.
دریاچه نیز یک واحد جغرافیایی است که در اثر جمع شدن آب در نقاط معین از
پستی های زمین به وجود می آید و به دریا (اقیانوس ) متصل نیست.
تقسیم دریای خزر :
در گذشته معاهدات مختلفی در خصوص دریای خزر میان دو کشور ساحلی
این دریاچه یعنی ایران و شوروی امضا شده است که بسیاری از انها امروزه یا ملغی
شده اند و یا منفسخ شده اند.
پس از فروپاشی شوروی خزر از جنوب به ایران، از شمال به روسیه، از غرب به روسیه
و جمهوری آذربایجان و از شرق به جمهوریهای ترکمنستان و قزاقستان محدود
میشود.
کنوانسیون حقوق دریاها راهکارهایی در نظر گرفته شده است.
در مجموع روش های که برای تحدید حدود دریایی بیان شده عبارتند از خط منصف، خط منصفانه، خط تالوگ و خط مبتنی بر تناسب. اصل انصاف و تناسب مبتنی بر اوضاع و احوالی مانند وضعیت جغرافیایی، وضعیت ساحلی، جزایر، جمعیت شناسی، منابع، رفتار دول ساحلی و حق تاریخی هستند.
بر اساس مذاکراتی که در سا لهای پس از فروپاشی شوروی انجام گرفته، روش های
مختلفی جهت تقسیم دریای خزر پیشنهاد شده که تاکنون هیچ کدام از آنها مورد
توافق قرار نگرفته است:
روش مشاع در سطح و تقسیم منابع در زیر بستر
تقسیم بر اساس طول خط ساحلی
استفاده از پیشرفته ترین نقاط خشکی در دریا
تقسیم به پنج قسمت مساوی
افزایش محدوده مالکیت ملی کشورها
تقسیم بر مبنای یک کانون
تقسیم بر مبنای دو کانون
روش اتصال آخرین نقاط مرزی کشورها
روش مشاع در سطح و تقسیم منابع در زیر بستر :
(پیشنهاد روسیه و مورد قبول ایران).
حق حاکمیت کشورهای ساحلی را تا ده مایلی در داخل دریا پیشنهاد می کند. این روش در ابتدا مورد نظر کشورهای جمهوری اسلامی ایران و دولت روسیه بود، اما با مخالفت سایر کشورها از جمله آذربایجان رو به رو شد.
تقسیم بر اساس طول خط ساحلی :
در این روش خط منصف شمالی جنوبی
دریا ترسیم و متناسب با طول ساحل
امتداد مرز خشکی به خط منصف
متصل میگردد.
استفاده از پیشرفته ترین نقاط خشکی در دریا:
برای اجرای این پیشنهاد در جنوب دریا سه
نقطه دهانه سفیدرود و دماغه شبه جزیره کوپا
و دماغه جنوبی خلیج کراسنوسک در ترکمنستان
با خط مستقیم به یکدیگر متصل و عمود منصف این خطوط ترسیم و محل تقاطع عمود منصف ها تعیین
و از آن نقطه به نقاط پایانی مرزهای سه کشور .خطوطی متصل می شود
(در این روش سهم قزاقستان بیشتر و سهم روسیه، ترکمنستان و آذربایجان تقریباً مساوی
است).
تقسیم به پنج قسمت مساوی :
این روش سهمی کاملاً مساوی در مساحت آب دریا، کف و زیر کف برای پنج کشور ساحلی در نظر گرفته است. در این روش ادامه خط مرزی خشکی به سمت دریا به نحوی امتداد می یابد که سطح آب را به پنج قسمت مساوی تقسیم کند.
افزایش محدوده مالکیت ملی کشورها:
به 15 مایل دریایی و ادغام دو حوزه
ساحلی کنترل مرزی – گمرکی با حوزه
انحصاری ماهیگیری (پیشنهاد روسیه در
اجلاس دهم در ژوئیه 2003 مسکو).
شامل 18 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت مرز دریا خزر