برچسب ساختارحکومت ‌پیامبر

این مقاله درصدد اثبات ساختار حکومتی برای حکومت نبی اکرم در مدینةالرسول(ص)
است، تا ساختار حکومت اسلامی اثبات شود، زیرا بدیهی است اگر رسول اکرم(ص)
ساختار دولتی مبتنی بر وحی داشته باشد، کافی است، تا ادعا شود اسلام ساختار دارد، آن‏گاه سیره حکومتی امیرمؤمنان مؤید آن خواهد شد. بنابراین، مطالب این مقاله صرفاً درباره اثبات ساختار برای حکومت پیامبر خواهد بود. برای اثبات مدعای فوق نیاز به تعریفی مورد اتفاق از "ساختار" داریم که قاعدتاً ارائه آن دانشمندان علم مدیریت و سازمان متوقع است. مقدمتاً خوب است دانسته شود مکاتب مدیریت، دورانهای زیر را شامل می‏شود: [245]
الف) دوران قبل از مدیریت علمی،

ب) دوران مدیریتها یا مکتبهای کلاسیک،

ج) مکتب روابط انسانی،

د) ترکیبی از ب و ج.

مدیریت و فن اداره، مانند هر اندیشه دیگر در حال تطور و تکامل است. در دوران قبل از مدیریت علمی، مدیریتها به شکل فطری و بدون فرمولهای مدوّن و مبیّن بود، مانند واحدهای تجاری در زمان چینیان و رومیان‏ [246] که دارای نوعی بینش مدیریتی ساده بودند با ظهور "فردریک تایلور) دوران مدیریت علمی شروع می‏شود [247] که به عنوان پدر مدیریت علمی معروف شد و در اوایل قرن حاضر نوشته‏هایش درباره تئوری مدیریت به طور گسترده‏ای خواننده داشت. مبنای مدیریت وی اساساً تکنولوژی بود و به گمان وی بهترین طریق افزایش بازده، بهبود فنون و روشهایی بود که کارگران به کار می‏بردند. او افراد را ابزار می‏دانست و در طرح او عمدتاً به نیازهای سازمانی توجه می‏شود، نه نیازهای افراد. [248]

بعداً "التون میو" ظهور کرد و "نهضت روابط انسانی" را در فواصل 1920 تا 1930 ـ 1299
تا 1309 ه' مطرح کرد و جانشین آرای تیلور نمود. او و پیروانش می‏گفتند علاوه بر اینکه باید بهترین روشهای تکنولوژی را برای بهبود و بازده مورد توجه قرار داد، روحیات و امور
انسانی را نیز باید مورد توجه قرار داد. آنها ادعا می‏کردند روابط انسانی بر روابط تکنولوژی کاری ترجیح دارد و این را از آزمایشات معروف به "هاتورن" به دست آورده بودند. [249]

و قبل از "التون میو" و بعد از "فردریک تیلور" دوران مکاتب کلاسیک مدیریت است و حدود 50 سال می‏باشد و بوروکراسی "وبر" و اصول‏گرایی "فایول"> [250]
شاخص‏ترین آنها است. برخی تکنوکراسی "فردریک تیلور" را از زمره این مکاتب شمرده‏اند، [251]

ولی به نظر می‏آید نظریات مدیریت خیلی بیشتر و نامنظم‏تر از این باشد، به گونه‏ای که به نظر بعضی از صاحب‏نظران، [252]
علم مدیریت، جنگلی از تئوریها است و به نظر بعضی، از زمره علوم ناموفق است. [253]
حال آیا می‏توان در این جنگل تئوری و این علم ناموفق، به اصولی ثابت دست پیدا
کرد که مورد اتفاق باشد تا بتوانیم از آنها به عنوان اصل موضوعی استفاده ببریم؟

باید گفت رهبر اصول‏گرایان که کارش تأسیس اصل در علم مدیریت و سازمان است و
اصول او در این علم معروف می‏باشد و او را پدر اصول‏گرایان در این علم می‏دانند و می‏نامند(هنری فایول) می‏گوید: من در اطلاق کلمه اصل تردید دارم و این اصول راهنمای عمل است و قانون نیست. وی می‏افزاید: اصول مدیریت بیشتر از قوانین طبیعی در معرض تغییر و تغیّر قرار دارند و تا وقتی قابل پیروی هستند که بر اساس منطقی صحیح و قابل توجیه، از آن رویگردانی به عمل آید. [254]
|143|

وقتی رهبر اصول‏گرایان چنین برخوردی با اصول می‏کند، دل بستن به این جنگل و به چنگ آوردن اصل از آن روا نیست، اما با این وصف به اصول آن توجه می‏کنیم. فایول ضمن بیان این واقعیت که هیچ چیز در مدیریت مطلق نیست، روشها و فنونی که در تجربه بدان رسیده بود و آنها را در تقویت پیکره سازمان یا انجام وظایف مدیریت مفید می‏دانست، به عنوان اصول چهارده‏گانه مدیریت ارائه داد [255] :

1ـ تقسیم کار، 2ـ اختیار، 3ـ انضباط، 4ـ وحدت فرماندهی، 5ـ وحدت مدیریت، 6ـ وابستگی منافع فردی به هدف کلی، 7ـ جبران خدمات کارکنان، 8ـ تمرکز، 9ـ سلسله مراتب،10ـ نظم،11ـ عدالت، 12ـ ثبات، 13ـ ابتکار عمل، 14ـ احساس یگانگی. او اصول فوق را در سال 1295، در کتابی به نام اصول فن اداره اعلام کرد. [256]
بعداً امثال"ارویک" و "گیولیک" آمدند و به آرایش و پیرایش اصول فوق پرداختند. هم تعداد آن‏ها را کاستند و هم علامت اختصاری برای آن‏ها قرار دادند، مانند [257]

واژه "Posdcrob" که نشانه عفت عنوان است، یعنی برنامه‏ریزی، سازماندهی، کارگزینی، هدایت، هماهنگی، گزارش‏دهی و بودجه‏بندی. علی‏محمد اقتداری که از صاحب‏نظران مدیریت و سازمان است، تنها به سه اصل معتقد است: دانشمندان امروزین ِمدیریت به سه اصل معتقد و متفق شده‏اند که عبارتند از: برنامه‏ریزی، سازماندهی، کنترل. وی می‏افزاید که هماهنگی، رکنی از سازماندهی است و استقلالی در عرض آن ندارد و شاید در مدیریت نهفته باشد. از این رو نیازی به ذکر آن به عنوان یک اصل نیست، چرا که مدیریت، همان هماهنگی است. [258]
برخی به اصل وی انگیزش یا رهبری را افزوده‏اند. [259] از مجموع آنچه گفته شد روشن گردید اتحاد در زمینه اصول مدیریت وجود ندارد. اما در جمع‏بندی نهایی شاید بتوان وحدت نسبی را حول عناوین پنج‏گانه زیر تصور نمود:

دانلود با لینک مستقیم

مقاله در مورد ساختارحکومت ‏پیامبر

سورنا فایل

پیوندها

دسته‌ها

ابر برجسب

جدیدترین یادداشت‌ها

بایگانی

جستجو

مقاله در مورد ساختارحکومت ‏پیامبر