سونامی

اختصاصی از سورنا فایل سونامی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

سونامی: دیوارهایی از آب

در ششم دی ماه ۱۳۸۳( برابر با ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴) پوسته‌ی زمین در کف اقیانوس هند به لرزه درآمد. تکان‌های قدرتمند زیر دریا ، موج های سهمگینی را به وجود آورد که بیش از پنج هزار کیلومتر را در اقیانوس هند پیمودند.

در ششم دی ماه ۱۳۸۳( برابر با ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴) پوسته‌ی زمین در کف اقیانوس هند به لرزه درآمد. تکان‌های قدرتمند زیر دریا ، موج های سهمگینی را به وجود آورد که بیش از پنج هزار کیلومتر را در اقیانوس هند پیمودند. وقتی این موج‌ها به ساحل کشورهای جنوب شرق آسیا رسیدند، دیوارهایی از آب، به نام سونامی، ساحل کشورهای اندونزی، مالزی، سریلانکا، هندوستان، مجموعه‌جزیره‌های مالدیو، تایلند و بنگلادش را جاروب کردند.

با وجودی که بین کانون زمین‌لرزه‌ی اقیانوس هند و شهرهای ساحلی ایران در کنار دریای عمان، فاصله زیادی وجود داشت، موج های سونامی در شهر چابهار خسارت های اندکی برجای گذاشتند. این با آن معنا است که اگر کانون زمین‌لرزه به ساحل ایران نزدیک تر باشد، شهرهای ساحلی ایران نیز با خطر جدی رو به رو می شوند. به گفته زمین شناسان، در بستر دریای خزر نیز گسل های عمیقی وجود دارد که می تواند باعث سونامی شود ین گسل‌ها در گذشته سبب زمین لرزه های بزرگ شدند که در پی آن سونامی بزرگ (در مقیاس خزر) ایجاد شد. در عین حال ، احتمال رویداد سونامی در آینده توسط این گسل ها نیز وجود دارد.

شناخت هر چه بهتر پدیده های طبیعی به ما کمک می کند تا اندازه ای که امکان دارد، از آسیب های آن‌ها در امان بمانیم. در این جا شما به این پدیده مهم، نشانه‌های رخ‌‌دادن آن و پیامدهایی که تا کنون داشته است آشنا می‌شویدو

● سریع‌تر از هواپیما

سونامی یک موج نیست، بلکه مجموعه ای از موج‌های بسیار طولانی است. گاهی فاصله بین دو قله موج صدها کیلومتر است. این موج‌ها با سرعتی که ممکن است به ۹۰۰ کیلومتر در ساعت برسد( یعنی سریع‌تر از بسیاری از هواپیماها)، به سوی ساحل پیش می روند. آن‌ها در ابتدا ارتفاع چندانی ندارند و در دریای باز و عمیق ممکن است احساس هم نشوند. اما وقتی عمق آب کاهش می یابد، طول موج ها، کم و ارتفاع آن‌ها زیاد می شود. در این حالت، ارتفاع آن‌ها ممکن است به ۱۵ متر هم برسد.

سونامی در ساحل به موج‌های جذر و مد می‌ماند. موج‌های جذر و مد در اثر جاذبه کره ماه بر آب‌های سطح زمین به وجود می آیند. اما موج‌های سونامی نتیجه ناآرامی هایی هستند که به طور ناگهانی سطح دریا را تغییر می دهند. زلزله‌ها یا لغزش‌های پوسته کف دریا، آتش‌فشان‌های زیر دریا و برخورد سنگ‌های آسمانی می توانند باعث این ناآرامی‌ها شوند.

● لغزیدن و سرخوردن

پوسته‌ی زمین برعکس آن‌چه که به نظر می رسد، یکدست و یکپارچه نیست، بلکه مانند یک جورچین بسیار بزرگ است. به قطعه‌های این جورچین بزرگ، صفحه‌های تکتونیک(قاره ای) می‌گویند. این صفحه‌ها پیوسته‌ در حال حرکت و جا به جایی هستند. اما چون اندازه‌ی آن‌ها بسیار بزرگ است، به طور معمول حرکت آن‌ها را حس نمی کنیم. ما زمانی حرکت آن‌ها را حس می کنیم که حر کت ناگهانی داشته باشند، مانند زمانی که زمین‌لرزه رخ می‌دهد.

کف اقیانوس هند، صفحه‌ی هند، حدود ۵/۶ سانتی متر در سال به سمت شمال جا به جا می شود. در واقع، سرعت جا به جایی این صفحه دو برابر سرعت رشد ناخن انگشت اشاره‌ی شما است. دانشمندان تخمین می زنند در ششم دی ماه، صفحه‌ی هند و صفحه‌ی مجاور آن، صفحه‌ی بورما، یکباره بیش از ۵/۱ متر حرکت کردند! این جا به جایی ناگهانی موج‌های مرگبار سونامی را به ساحل‌های اقیانوس هند فرستاد.

● سونامی چگونه به وجود می آید

پوسته‌ی زمین از قطعه‌های بزرگی به نام صفحه تشکیل شده است. این صفحه‌ها گاهی به زیر یک دیگر می لغزند. این جا به جایی باعث زمین‌لرزه می شود.

زلزله‌ها می توانند در کف اقیانوس رخ دهند. جا به جایی صفحه‌ها، آب را بالا و پایین می برد. این رویداد می تواند باعث سونامی شود.

موج‌ها در همه جهت‌ها جا به جا می شوند. آن‌ها با سرعتی بیش از ۹۰۰ کیلومتر در ساعت در اقیانوس حرکت می‌کنند.

وقتی موج‌ها به ساحل نزدیک می شوند، سرعتشان کاهش می یابد. اما ارتفاع آن‌ها بسیار زیاد می شود، گاهی به ۹ متر می رسد.

● موج های پس از سونامی

پس این که موج‌های سونامی فرونشستند، موج کمک‌های بشر دوستانه از سراسر جهان به جنوب شرق آسیا سرازیر شد. در این میان، کشورهای اسلامی، از جمله ایران، با توجه ویژه ای به کمک حادثه دیدگان شتافتند. ایران یک میلیون و پانصد هزار دلار به سونامی زده های کشور مسلمان اندونزی کمک نقدی کرد. آقای محمد حسین شریف زادگان، وزیر رفاه و امور اجتماعی، ضمن بازدید از استان آچه‌ی اندونزی و ابلاغ سپاس مردم ایران از کمک های‌ اندونزی‌ به زلزله زدگان بم، گفت : "ما نیز شرایط جاری‌ را برای‌ ارایه کمک های‌ خود به ساکنان استان آچه ، مناسب دانستیم ."

جالب این که بخش عمده ای از ۴۵۰ تن خرمایی که در اختیار سونامی زده ها قرار گرفت، محصول نخل‌های بم بود. بنابراین، سونامی با همه تلخی و ناگواری هایی که در پی داشت، یک بار دیگر نشان داد:

بنی آدم اعضای یک پیکر اند

که در آفرینش ز یک گوهر اند

چو عضوی به درد آورد روزگار

دگر عضوها را نماند قرار

دانلود مقاله کامل درباره سونامی 21 ص

اختصاصی از سورنا فایل دانلود مقاله کامل درباره سونامی 21 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 21

        سونامی   

سونامی:

سونامی ( به صورت سو-نا-می-یا تسو-نا-می تلفظ می شود ) پدیده ای طبیعی است و شامل یک سری از امواج می باشد و زمانی ایجاد می شوند که آب دریاچه یا دریا ، به سرعت در مقیاس توده ای جا به جا شود. زمین لرزه ، زمین لغزش ، فورانهای آتشفشانی و برخورد شهابسنگ های بزرگ ، همگی پتانسیل ایجاد سونامی را دارند. اثرات سونامی از غیر قابل توجه تا بسیار مخرب در تغییرند.

واژه سونامی ، از زبان ژاپنی گرفته شده و به معنای بندر ( سو ) و موج ( نامی ) است. این واژه ، توسط ماهیگیرانی به وجود آمده که به بندر برمی گشتند تا به مناطق اطراف بندر تخریب شده برسند اگر چه آنها از وجود موج در آبهای آزاد اطلاعی نداشتند. در اقیانوسهای عمیق ، سونامی رخدادی زیر سطحی نیست. و دامنه ای ( ارتفاع موج ) بسیار کوچک وطول موجی بسیار بلند دارد ( اغلب طول آنها صدها کیلومتر است ) و به همین علت است که در دریا قابل توجه نیستند و در اقیانوس تنها، امواجی گذرا را تشکیل می دهد.

سابقا به سونامی ، امواج مدی گفته می شود زیرا هنگامی که به خشکی نزدیک می شوند بیشتر ویژگی مدهای شدید پیشرونده را دارند تا امواج قله ای که در اثر عملکرد   باد روی اقیانوس ایجاد می شوند ( و برای مردم آشناتر می باشند ). اما از آنجا که این امواج در واقع مربوط به مد نیستند ، این واژه را اشتباه می دانند و کاربرد آن توسط اقیانوس شناسان منسوخ شده است.

علل:

سونامی، در اثر هر نوع آشفتگی و اختلالی که به سرعت توده بزرگ از آب را جا به جا کند، مثل زمین لرزه ، فوران آتشفشانی ، زمین لغزش یا برخورد شهابسنگ ایجاد می شوند. هر چند رایج ترین علت آن ، زمین لرزه زیر دریایی است. زمین لرزه ای که خود برای ایجاد سونامی بسیار کوچک است ، می تواند باعث آغاز زمین لغزشی زیر دریایی شود که خود توانایی ایجاد سونامی را دارد.

سونامی ها ، هنگامی ایجاد می شوند که بستر دریا ، به طور تاگهانی دگر شکل شده و به طور عمودی آب رویی را جا به جا کند.چنین حرکات عمودی بزرگی در پوسته زمین،در مرز ورقه ها رخ می دهد.زمین لرزه های فرورانش،در ایجاد سونامی موثر هستند و در جایی رخ می دهندکه ورقه های چگال اقیانوسی،طی فرآیندی که فرورانش نامیده می شود،به زیر ورقه های قاره ای رانده می شوند.

زمین لغزشهای زیر دریایی،که گاهی اوقات در اثر زمین لرزه های بزرگ آغاز می شوند،هم مانند ریزش ساختمانهای آتشفشانی می توانند همانطور که رسوب و سنگها به سمت پایین رانده می شوند و مجددا در بستر دریا آشفته می شوند،ستون آب بالایی را آشفته می کنند.به طور مشابه،فوران آتشفشانی شدید زیر دریا هم ستون آب را به بالا رانده و سونامی ایجاد می کند.

هنگامی که توده آب جابه جا شده،تحت تاثیر گرانش حرکت می کند تا مجددا به حالت تعادل خود برگردد و مانند موج های روی استخر، در اقیانوس پراکنده می شود،امواج تشکیل می شوند.

در سال 1950 کشف شد که سونامی های بزرگ که معتقد بودند در اثر زمین لغزش،عملکرد فورانهای آتشفشانی و برخورد شهابسنگها به وجود می آیند،همانطور که انرژی حاصل از آن آوارهای ریخته یا فوران به آبی که آوارها در آن ریخته منتقل می شود،به سرعت حجم زیادی از آب را جابه جا می کند.سونامی هایی که بر اثر این مکانیزمها تشکیل می شوند،برخلاف سونامی های گستره آرام که در اثر زمین لرزه ایجاد می شوند،به سرعت از بین رفته و چون منطقه کوچکی از دریا را تحت تاثیر قرار می دهند،به ندرت خطوط ساحلی دور از منطقه فشار را تحت تاثیر قرار می دهند.اما،این امواج می توانند به صورت محلی،امواج بسیار بزرگتری را ایجاد کنند مانند مگا سونامی خلیج لیبتویا که موجی حدود 150-50 متر را ایجاد کرد و 524 متر بالای کوههای محلی رسید.

ویژگیها:

تصور غلطی وجود دارد که سونامی ها،مانند امواج حاصل از باد یا امواج بادی(که هوا پشت آنهاست مثل امواجی که در جشن قرن نوزدهم وودکات ایجاد شدند)رفتار می کنند.در حقیقت،سونامی،به صورت سطح آب جدید و بالاتر درک شده است که به صورت طبقه یا طبقاتی از آب ظاهر می شود.لبه پیشرونده سونامی شبیه موج شکن است اما به طور متفاوتی رفتار می کنند. بالا آمدن سریع سطح آب دریا،همراه با وزن و فشار اقیانوس که در پشت آن است،نیروی بسیار بیشتری را ایجاد می کند.

اگر چه اغلب به سونامی،امواج مدی گفته می شود،اما سونامی شبیه گفته عموم که » موجی عادی و فقط بسیار بزرگتر« نیست.در عوض،بیشتر شبیه مدی پیشرونده بی پایان است که راهش را از اطراف و از میان هر سدی باز می کند.قسمت عمده خسارات،در اثر توده آب عظیمی ایجاد می شود که در پشت جبهه موج اولیه قرار دارد،به طوریکه ارتفاع دریا به سرعت بالا می آید و سیل ، مناطق ساحلی را به شدت فرا می گیرد. وزن خالص آب ، به اندازه ای است که اجسام موجود در مسیرش را ساییده  و اغلب ساختمانها را روی پی شان می اندازد و زمین را تا سنگ بستر می شوید. اجسام بزرگ مثل کشتیها و تخته سنگها هم قبل از فرونشست سونامی ، چندین مایل به درون خشکی حمل می کند.

عملکرد سونامیها ، بسیار متفاوت با خیزآب است. سونامی ، پدیده ای است که در کل عمق اقیانوس ( اغلب به عمق چند کیلومتر ) حرکت می کند نه در سطح آن ، بنابراین سونامی درای انرژی بسیاری است که با سرعت بسیار زیادی منتشر می شود و می تواند با کاهش انرژی بسیار اندکی ، مسافتهای بسیار دور را در اقیانوس بپیماند. سونامی می تواند در فاصله هزاران کیلومتر از منشا ، موجب خسارات شود بنابراین ممکن است بین زمان تشکیل آن و زمان اثر گذاری آن روی ساحل ، چندین ساعت وقفه باشدو موج لرزه ای مدت زمانی طولانی بعد از اینکه در اثر رویدادی شکل گرفت،به ساحل برسد.اگر چه کاهش انرژی اندک است،اما همانطور که موج منتقل می شود،کل انرژی در محیطی بیشتر و بیشتر پراکنده می شود،بنابراین همانطور که توان فاصله از منشامعکوس می شود،انرژی هر فنر خطی در موج کاهش می یابد.این معادله دو بعدی قانون مربع معکوس در سه بعد است.

در آبهای آزاد،سونامی ها،دوره ای بسیار طولانی(زمان لازم برای اینکه قله موج بعدی،بعد از موج قبلی از یک نقطه بگذرد)،از چند دقیقه تا چند ساعت و طول موجی بسیار بلند،بیش از چند صد کیلومتر دارند(آنرا با امواجی که توسط باد ایجاد شده در ساحل دیده می شوند،مقایسه کنید که توسط طوفانهای دوردست ایجاد شده اندو به طور منظم،یک موج بعد از دیگری با دوره ای حدود 10 ثانیه و طول موج 150 متر در آن می چرخند).ارتفاع واقعی موج سونامی در آبهای آزاد،اغلب کمتر از یک متر است که اغلب برای افراد روی کشتی قابل تئجه نیست.انرژی سونامی،در کل ستون آب تا بستر دریا منتقل می شود برخلاف امواج سطحی که تنها به عمق 10 متری می رسند.

این امواج،با سرعت500 تا 1000 کیلومتر بر ساعت در اقیانوس حرکت می کنند. هنگامی که موج به خشکی نزدیک می شود،دریا کم عمق می شود و موج مسافت بیشتری را طی نمی کند بنابراین شروع به تجمع یافتن می کند.جبهه موج پرشیب تر و بلندتر می شود و فاصله میان قله های موج کم می شود.در حالی که شخص در سطح آبهای عمیق نمی تواند سونامی را ببیند،موج همانطور که به خطوط ساحلی نزدیک می شود فشرده شده و ارتفاع آن به 30 متر یا حتی بیشتر افزایش می یابد.فرآیند پرشیب شدن موج،شبیه شکافتن شلاق نوک تیزشونده است.همانطور که موج به سمت پایین می رود،انرژی در مواد کمترو کمتری قرار می گیرد و سپس هنگامیکه مواد انرژی را دریافت می کنند به شدت حرکت می کنند . هنگامی که نسبت میان عمق آب و طول موج آن خیلی کوچک باشد،موج،تبدیل به موج آبهای کم عمق می شودو از آنجایی که سونامی،طول موج بسیار بزرگی دارد(صدها کیلومتر)،حتی در آبهای عمیق اقیانوسهای آزاد هم به صورت موج آبهای کم عمق عمل می کند.موجهای آبهای کم عمق،با سرعتی معادل ریشه دوم حاصل ضرب شتاب گرانش(8/9 متر بر مجذور ثانیه)در عمق آب حرکت می کنند.مثلا ، در اقیانوس آرام،که عمق آب حدود 4000 متر است،سونامی با سرعت 200 متر بر ثانیه(720 کیلومتر بر ساعت یا 450 مایل در ساعت)حرکت می کنند و حتی در مسافتهای طولانی،کاهش انرژی اندک است.در عمق 40 متری آب،سرعت 20 متر بر ثانیه(حدود 72 کیلومتر بر ساعت یا 45 مایل بر ساعت)است که بسیار کمتر از سرعت موج در اقیانوسهای آزاد است اما سونامی،از محل منشا،به سمت خارج منتشر می شود،بنابراین سواحلی که در سایه خشکی های متاثر از سونامی قرار دارند،معمولا امن هستند.اما ممکن است امواج سونامی،در اطراف توده های خشکی،شکسته و پخش شوند(همانطور که در این انیمیشن سونامی اقیانوس هندنشان داده شده که امواج به سریلانکا و هند می رسند).به

دانلودمقاله سونامی

اختصاصی از سورنا فایل دانلودمقاله سونامی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 سونامی:
سونامی ( به صورت سو-نا-می-یا تسو-نا-می تلفظ می شود ) پدیده ای طبیعی است و شامل یک سری از امواج می باشد و زمانی ایجاد می شوند که آب دریاچه یا دریا ، به سرعت در مقیاس توده ای جا به جا شود. زمین لرزه ، زمین لغزش ، فورانهای آتشفشانی و برخورد شهابسنگ های بزرگ ، همگی پتانسیل ایجاد سونامی را دارند. اثرات سونامی از غیر قابل توجه تا بسیار مخرب در تغییرند.
واژه سونامی ، از زبان ژاپنی گرفته شده و به معنای بندر ( سو ) و موج ( نامی ) است. این واژه ، توسط ماهیگیرانی به وجود آمده که به بندر برمی گشتند تا به مناطق اطراف بندر تخریب شده برسند اگر چه آنها از وجود موج در آبهای آزاد اطلاعی نداشتند. در اقیانوسهای عمیق ، سونامی رخدادی زیر سطحی نیست. و دامنه ای ( ارتفاع موج ) بسیار کوچک وطول موجی بسیار بلند دارد ( اغلب طول آنها صدها کیلومتر است ) و به همین علت است که در دریا قابل توجه نیستند و در اقیانوس تنها، امواجی گذرا را تشکیل می دهد.
سابقا به سونامی ، امواج مدی گفته می شود زیرا هنگامی که به خشکی نزدیک می شوند بیشتر ویژگی مدهای شدید پیشرونده را دارند تا امواج قله ای که در اثر عملکرد باد روی اقیانوس ایجاد می شوند ( و برای مردم آشناتر می باشند ). اما از آنجا که این امواج در واقع مربوط به مد نیستند ، این واژه را اشتباه می دانند و کاربرد آن توسط اقیانوس شناسان منسوخ شده است.
علل:
سونامی، در اثر هر نوع آشفتگی و اختلالی که به سرعت توده بزرگ از آب را جا به جا کند، مثل زمین لرزه ، فوران آتشفشانی ، زمین لغزش یا برخورد شهابسنگ ایجاد می شوند. هر چند رایج ترین علت آن ، زمین لرزه زیر دریایی است. زمین لرزه ای که خود برای ایجاد سونامی بسیار کوچک است ، می تواند باعث آغاز زمین لغزشی زیر دریایی شود که خود توانایی ایجاد سونامی را دارد.
سونامی ها ، هنگامی ایجاد می شوند که بستر دریا ، به طور تاگهانی دگر شکل شده و به طور عمودی آب رویی را جا به جا کند.چنین حرکات عمودی بزرگی در پوسته زمین،در مرز ورقه ها رخ می دهد.زمین لرزه های فرورانش،در ایجاد سونامی موثر هستند و در جایی رخ می دهندکه ورقه های چگال اقیانوسی،طی فرآیندی که فرورانش نامیده می شود،به زیر ورقه های قاره ای رانده می شوند.
زمین لغزشهای زیر دریایی،که گاهی اوقات در اثر زمین لرزه های بزرگ آغاز می شوند،هم مانند ریزش ساختمانهای آتشفشانی می توانند همانطور که رسوب و سنگها به سمت پایین رانده می شوند و مجددا در بستر دریا آشفته می شوند،ستون آب بالایی را آشفته می کنند.به طور مشابه،فوران آتشفشانی شدید زیر دریا هم ستون آب را به بالا رانده و سونامی ایجاد می کند.
هنگامی که توده آب جابه جا شده،تحت تاثیر گرانش حرکت می کند تا مجددا به حالت تعادل خود برگردد و مانند موج های روی استخر، در اقیانوس پراکنده می شود،امواج تشکیل می شوند.
در سال 1950 کشف شد که سونامی های بزرگ که معتقد بودند در اثر زمین لغزش،عملکرد فورانهای آتشفشانی و برخورد شهابسنگها به وجود می آیند،همانطور که انرژی حاصل از آن آوارهای ریخته یا فوران به آبی که آوارها در آن ریخته منتقل می شود،به سرعت حجم زیادی از آب را جابه جا می کند.سونامی هایی که بر اثر این مکانیزمها تشکیل می شوند،برخلاف سونامی های گستره آرام که در اثر زمین لرزه ایجاد می شوند،به سرعت از بین رفته و چون منطقه کوچکی از دریا را تحت تاثیر قرار می دهند،به ندرت خطوط ساحلی دور از منطقه فشار را تحت تاثیر قرار می دهند.اما،این امواج می توانند به صورت محلی،امواج بسیار بزرگتری را ایجاد کنند مانند مگا سونامی خلیج لیبتویا که موجی حدود 150-50 متر را ایجاد کرد و 524 متر بالای کوههای محلی رسید.

ویژگیها:
تصور غلطی وجود دارد که سونامی ها،مانند امواج حاصل از باد یا امواج بادی(که هوا پشت آنهاست مثل امواجی که در جشن قرن نوزدهم وودکات ایجاد شدند)رفتار می کنند.در حقیقت،سونامی،به صورت سطح آب جدید و بالاتر درک شده است که به صورت طبقه یا طبقاتی از آب ظاهر می شود.لبه پیشرونده سونامی شبیه موج شکن است اما به طور متفاوتی رفتار می کنند. بالا آمدن سریع سطح آب دریا،همراه با وزن و فشار اقیانوس که در پشت آن است،نیروی بسیار بیشتری را ایجاد می کند.
اگر چه اغلب به سونامی،امواج مدی گفته می شود،اما سونامی شبیه گفته عموم که » موجی عادی و فقط بسیار بزرگتر« نیست.در عوض،بیشتر شبیه مدی پیشرونده بی پایان است که راهش را از اطراف و از میان هر سدی باز می کند.قسمت عمده خسارات،در اثر توده آب عظیمی ایجاد می شود که در پشت جبهه موج اولیه قرار دارد،به طوریکه ارتفاع دریا به سرعت بالا می آید و سیل ، مناطق ساحلی را به شدت فرا می گیرد. وزن خالص آب ، به اندازه ای است که اجسام موجود در مسیرش را ساییده و اغلب ساختمانها را روی پی شان می اندازد و زمین را تا سنگ بستر می شوید. اجسام بزرگ مثل کشتیها و تخته سنگها هم قبل از فرونشست سونامی ، چندین مایل به درون خشکی حمل می کند.
عملکرد سونامیها ، بسیار متفاوت با خیزآب است. سونامی ، پدیده ای است که در کل عمق اقیانوس ( اغلب به عمق چند کیلومتر ) حرکت می کند نه در سطح آن ، بنابراین سونامی درای انرژی بسیاری است که با سرعت بسیار زیادی منتشر می شود و می تواند با کاهش انرژی بسیار اندکی ، مسافتهای بسیار دور را در اقیانوس بپیماند. سونامی می تواند در فاصله هزاران کیلومتر از منشا ، موجب خسارات شود بنابراین ممکن است بین زمان تشکیل آن و زمان اثر گذاری آن روی ساحل ، چندین ساعت وقفه باشدو موج لرزه ای مدت زمانی طولانی بعد از اینکه در اثر رویدادی شکل گرفت،به ساحل برسد.اگر چه کاهش انرژی اندک است،اما همانطور که موج منتقل می شود،کل انرژی در محیطی بیشتر و بیشتر پراکنده می شود،بنابراین همانطور که توان فاصله از منشامعکوس می شود،انرژی هر فنر خطی در موج کاهش می یابد.این معادله دو بعدی قانون مربع معکوس در سه بعد است.
در آبهای آزاد،سونامی ها،دوره ای بسیار طولانی(زمان لازم برای اینکه قله موج بعدی،بعد از موج قبلی از یک نقطه بگذرد)،از چند دقیقه تا چند ساعت و طول موجی بسیار بلند،بیش از چند صد کیلومتر دارند(آنرا با امواجی که توسط باد ایجاد شده در ساحل دیده می شوند،مقایسه کنید که توسط طوفانهای دوردست ایجاد شده اندو به طور منظم،یک موج بعد از دیگری با دوره ای حدود 10 ثانیه و طول موج 150 متر در آن می چرخند).ارتفاع واقعی موج سونامی در آبهای آزاد،اغلب کمتر از یک متر است که اغلب برای افراد روی کشتی قابل تئجه نیست.انرژی سونامی،در کل ستون آب تا بستر دریا منتقل می شود برخلاف امواج سطحی که تنها به عمق 10 متری می رسند.
این امواج،با سرعت500 تا 1000 کیلومتر بر ساعت در اقیانوس حرکت می کنند. هنگامی که موج به خشکی نزدیک می شود،دریا کم عمق می شود و موج مسافت بیشتری را طی نمی کند بنابراین شروع به تجمع یافتن می کند.جبهه موج پرشیب تر و بلندتر می شود و فاصله میان قله های موج کم می شود.در حالی که شخص در سطح آبهای عمیق نمی تواند سونامی را ببیند،موج همانطور که به خطوط ساحلی نزدیک می شود فشرده شده و ارتفاع آن به 30 متر یا حتی بیشتر افزایش می یابد.فرآیند پرشیب شدن موج،شبیه شکافتن شلاق نوک تیزشونده است.همانطور که موج به سمت پایین می رود،انرژی در مواد کمترو کمتری قرار می گیرد و سپس هنگامیکه مواد انرژی را دریافت می کنند به شدت حرکت می کنند . هنگامی که نسبت میان عمق آب و طول موج آن خیلی کوچک باشد،موج،تبدیل به موج آبهای کم عمق می شودو از آنجایی که سونامی،طول موج بسیار بزرگی دارد(صدها کیلومتر)،حتی در آبهای عمیق اقیانوسهای آزاد هم به صورت موج آبهای کم عمق عمل می کند.موجهای آبهای کم عمق،با سرعتی معادل ریشه دوم حاصل ضرب شتاب گرانش(8/9 متر بر مجذور ثانیه)در عمق آب حرکت می کنند.مثلا ، در اقیانوس آرام،که عمق آب حدود 4000 متر است،سونامی با سرعت 200 متر بر ثانیه(720 کیلومتر بر ساعت یا 450 مایل در ساعت)حرکت می کنند و حتی در مسافتهای طولانی،کاهش انرژی اندک است.در عمق 40 متری آب،سرعت 20 متر بر ثانیه(حدود 72 کیلومتر بر ساعت یا 45 مایل بر ساعت)است که بسیار کمتر از سرعت موج در اقیانوسهای آزاد است اما سونامی،از محل منشا،به سمت خارج منتشر می شود،بنابراین سواحلی که در سایه خشکی های متاثر از سونامی قرار دارند،معمولا امن هستند.اما ممکن است امواج سونامی،در اطراف توده های خشکی،شکسته و پخش شوند(همانطور که در این انیمیشن سونامی اقیانوس هندنشان داده شده که امواج به سریلانکا و هند می رسند).به علاوه امواج سونامی نباید متقارن باشند. امواج سونامی،بسته به طبیعت منطقه منشا و جغرافیای مجاور،در یک جهت قویتر از جهت دیگر هستند.
ویژگیهای جغرافیای محلی،می توانند منجر به تشکیل سیچ یا امواج برجسته و بلندی شوند که سبب تشدید خسارات ساحلی می شوند.مثلا در مورد سونامی ای که در اول آوریل 1946 ،به هاوایی رسید،وقفه میان جبهه های موج 15 دقیقه بود. دوره رزونانت طبیعی خلیجهیلو،حدود 30 دقیقه است. این بدان معناست که هر موج ثانویه،با حرکت در خلیج هیلو،سیچی را در خلیج ایجاد می کند. در نتیجه، هیلو،نسبت به مکانهای دیگر هاوایی،خسارات بیشتری را متحمل شد و در آنجا ارتفاع سونامی / سیچ به 14 متر رسید و 159 نفر از ساکنین آن منطقه را کشت.

هشدارها و پیشگیری:
در مواردی که لبه پیشروی موج سونامی در حضیض است،دریا،قبل از رسیدن موج،از ساحل عقب نشینی می کند.اگر شیب قاره کم عمق باشد،این عقب نشینی بیش از چند صد متر خواهد بود.ممکن است افرادی که از خطر بی اطلاع هستند،به علت کنجکاوی یا برای جمع کردن ماهی از روی بستر رخنمون یافته دریا،در ساحل باقی بمانند.
در مواردی که لبه پیشرونده سونامی در نخستین قله آن است،امواج بعدی،منجر به سیل گرفتگی بیشتری می شوند.آموزش در مورد سونامی بسیار مهم است تا معلوم شود که وقتی سطح آب،در وهله اول پایین می آید،خطر هنوز برطرف نشده است.
در مناطقی که خطر سونامی بالاست،برای پیش بینی سونامی و هشدار دادن به مردم،از سیستم های هشدار سونامی استفاده می شود. در سواحل غربی ایالات متحده،که پتانسیل وقوع سونامی های اقیانوس آرام وجود دارد،علایم هشدار دهنده،به مردم هشدار می دهد تا رخداد سونامی در حال وقوع را نشان می دهد.
اگر چه جلوگیری از وقوع سونامی امکان پذیر نیست،اما در بعضی از کشورها مستعد سونامی،اندازه گیری های انجام شده تا خسارات ایجاد شده در ساحل را کاهش دهد.ژاپن،برنامه گسترده ایاز ساخت دیوارهای سونامی با ارتفاع بیش از 5/4 متر(5/13 فوت)را در جلوی مناطق ساحلی پر جمعیت اجرا کرده است.در مکانهای دیگر،برای هدایت آب حاصل از سونامی،دروازه های سیلابی و کانالهایی ساخته شده است.اما چون اغلب سونامی ها،بلندتر از این سدها هستند،اترگذاری آنها زیر سوال است.مثلا،سونامی ای در 12 جولای 1993 به هکایدو برخورد کرد،امواجی به ارتفاع 30 متر(100 فوت)ایجاد کرد که به بلندای یک ساختمان 10 طبقه است.اگر چه شهر بندری آئونا،کاملا توسط دیوارهای سونامی محصور شده بود،امواج روی دیوارها را گرفته و کل ساختارهای چوبی منطقه را تخریب کردند.ساخت این دیوارها،کاهش ارتفاع سونامی ها موفقیت آمیز بوده اما مانع از تخریب و تلفات نشده است.
سونامی های گذشته:
سونامی ها،در اقیانوس آرام،فراوان رخ می دهند اما پدیده ای جهانی می باشند.در هر جایی که توده های عظیمی از آب یافت می شود،که شامل دریاچه های خشکی هم می باشد،وقوع سونامی امکان پذیر است.
هر یک سونامی های زیر در مقاله مربوط به خودشان هم توصیف شده اند که گاهی اوقات توصیف آنها در این مقالات بیشتر هم می باشد:
6100 قبل از میلاد و پیش از آن:
در اقیانوس اطلس شمالی،لغزشهای استوارگا،یک سری از حرکات ناگهانی و زیر دریایی خشکی ها بودند که طی دوره ای چند ده ساله رخ دادند.
1650 قبل از میلاد-سانتورینی:
در زمان بین 1650 قبل از میلاد تا 1600 قبل از میلاد(که هنوز مورد تردید است)جزیره آتشفشانی یونان،سانتورینی فوران کرد و سونامی ای به ارتفاع 100 تا 150 متر راایجاد کرد که ساحل شمالی کرت،در 70 کیلومتری(45 مایل)دورتر را تخریب کرد و در امتداد ساحل شمالی کرت،هر نوع قایقی از ناوگان مینوان را نابود کرد.سانتورینی به احتمال زیاد،منشا داستان ادیبانه آتلانتیس پلاتوست و بعضی از دانشمندان معتقدند که همان سیلاب عظیمی که در متون یهودی،مسیحی و اسلامی ثبت شده خبر می دهد.

1755 –لیبسبون،پرتغال
دهها هزار نفر از پرتغالی هایی که از سونامی عظیم 1755 لیبسبون نجات یافتند،در اثر سونامی ای که نیم ساعت بعد،به دنبال سونامی اول به وقوع پیوست،کشته شدند.بسیاری از مردم شهر که از بخشهای آب نمای ساختمان فرار کردند،معتقدند که این منطقه از آتش سوزی و ریزش آوار در نتیجه پس لرزه ها در امان است.قبل از اینکه دیوار بزرگ آب با بندر برخورد کند،آب عقب نشینی کرده و محموله های رها شده در دریا و کشتیهای شکسته و غرق شده از یاد رفته را آشکار می کند.زمین لرزه،سونامی و آتش سوزی بعد آن،بیش از یک سوم جمعیت لیبسبون را که قبل از زمین لرزه 275000 نفر بود،کشت.یادداشتهای تاریخی مربوط به اکتشافات واسکوداگاما و دریانوردان دیگر از بین رفتند و ساختمانهای بیشماری خراب شدند(که بیشتر نمونه های معماری مانولین پرتغالی را هم شامل می شد).اروپایی های قرن هجدهم،سعی کردند تا از طریق سیستمهای مذهبی و منطق اعتقادی خود این بلای طبیعی را درک کنند.فلاسفه افکار،به ویژه ولتایر،درباره این رخداد نوشتند.مفهوم فلسفی والا،که توسط فیلسوفی به نام امانوئل کانت در مشاهداتی روی احساس زیبایی و برتری توصیف شده است،در بخشی از تلاشها،از وحی و الهام استفاده می کند تا شرارت زمین لرزه و سونامی لیبسبون را دریافت و درک کند.
بسیاری از جانوران،قبل از رسیدن آب،خطر را حس کرده و به سرزمینهای مرتفعتر فرار کردند.زمین لرزه لیبسبون،نخستین مورد ثبت شده این پدیده در اروپاست.این پدیده،در زمین لرزه 2004 اقیانوس هند،در سریلانکا هم مشاهده شد.بعضی از دانشمندان معتقدند که جانوران قادرند امواج ریلای حاصل را از زمین لرزه را،چند دقیقه یاچند ساعت قبل از این که سونامی به ساحل برسد،حس کنند.
1883 –فوران انفجاری کراکاتوا:
جزیره آتشفشانی کراکاتوا در اندونزی،در سال 1883 ،به طور ویران کننده ای فوران کرد و اتاق ماگمایی زیرزمینی خود را تا حدی خالی کرد در نتیجه قسمت عمده زمین روی آن و بستر اقیانوس به درون آن ریزش کرد.در نتیجه این فوران،یک سری از امواج سونامی بزرگ ایجاد شدند که بعضی از آنها به ارتفاع بیش از 40 متر بالای سطح دریا رسیدند.امواج سونامی در سرتاسر اقیانوس هند،اقیانوس آرام،ساحل غربی آمریکا،آمریکای جنوبی و حتی در کانال انگلیس مشاهده شدند. در سواحل جاوه و سوماترا،سیلاب دریایی چندین مایل به درون خشکی نفوذ کرد و سبب چنان تلفاتی شد که در یک منطقه هیچکس مجددا ساکن نشد اما به حالت جنگلی در آمد و امروزه منبع طبیعی اجونگ کولون است.
1946 –سونامی:اقیانوس آرام:
سونامی حاصل از زمین لرزه جزیره آلئوتیان که 165 نفر را در هاوایی و آلاسکا کشت منجر به ایجاد سیستم هشدار سونامی شد که در سال 1949 ،برای کشورهای منطقه اقیانوس آرام تاسیس شد.
1960 –سونامی شیلی:
زمین لرزه بزرگ شیلی،با بزرگای 5/9 ،بزرگترین زمین لرزه ای است که تاکنون ثبت شده که در ساحل جنوبی شیلی مرکزی رخ داد و یکی از مخربترین سونامی های قرن بیستم را ایجاد کرد.این سونامی در کل گستره اقیانوس آرام منتشر شد و امواجی ایجاد که ارتفاع آنها به بیش از 25 متر می رسید.هنگامی که سونامی،تقریبا22 ساعت بعداز زمین لرزهبه اوناگاوای ژاپن رسید،ارتفاع موج در بالای مدهای بلند،3 متر بود.تعداد افرادی که در اثر زمین لرزه و سونامی بعد از آن کشته شدند،بین 490 تا 2290 نفر تخمین زده شد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  21  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید