درک ماهیت، اهمیت و پیامدهای مثبت گرایی در سازمان ها
13 صفحه در قالب word
چکیده:
در دو دهه‌ی اخیر در پرتو نهضت روان شناسی مثبت‌گرا تحول جدیدی در عرصه نظریه‌پردازی و کاربرد مدیریت و رهبری سازمان صورت گرفته است، که از آن به‌عنوان مثبت‌گرایی یادکرده میشود. این پارادایم جدید چشم انداز جدیدی را در در خصوص تفکر و عمل مدیریت و رهبری سازمان و سرمایه‌های انسانی آن گشوده است. به ویژه وجود دامنه غنی نظریه ها، پژوهش ها و مداخلات سازمانی و همچنین وجود ابزارهای سنجش معتبر باعث محبوبیت و مشروعیت فزاینده ی پارادایم مثبت گرایی درکار، به عنوان یک رویکرد علمی شده است. با توجه به کمبود ادبیات در خصوص چیستی ماهیت، و چرایی مثبت گرایی و همچنین وجود یک سری باورهای غلطی که بعضاً پیرامون این رویکرد وجود دارد، از جمله اهداف اولیه ی نگارش مقاله حاضر، بیان مشروعیت مثبت گرایی به عنوان یک رویکرد علمی است. در ادامه نیز به ذکر تاریخچه، تعریف و پیامدهای مثبت گرایی در کار پرداخته خواهد شد و در انتها نیز پیشنهادهایی برای رفع چالش های پیرامون توسعه و کابرد چشم انداز مثبت گرایی در سازمان های ایرانی ارائه شده است.
واژه های کلیدی: مثبت گرایی، تفکر مثبت، روان شناسی مثبت گرا، روان شناسی سازمانی مثبت گرا، نظریه سازمان و مدیریت.
مقدمه
عصر امروز با دو عنصر پیچیده¬ی دانش و انسان سر و کار دارد. رقابت این دو در عرصه هزاره سوم بسیار شگفت انگیز است به طوری که هردو تلاش می¬کنند از یکدیگر پیشی بگیرند. دانش با شتاب فزاینده¬ی رشد خود، و انسان با قدرت باور نکردنی یادگیری خود، یک رقابت فشرده ایجاد کرده¬اند که حاصل آن سرعت بالای خلاقیت، نوآوری و درنتیجه رشد بالای فناوری¬ها و تکنولوژی¬های پیشرفته¬ای است که دنیای زندگی بشر امروز را دگرگون ساخته است (فروهر و همکاران، 1392). علاوه براین سازمانها با چالش¬های دیگری نیز همچون افزایش تفاوت¬های فرهنگی، جهانی شدن، تغییر در نیازها و ارزش¬های کارکنان و مشتریان و نیاز مستمر به کارایی و اثر بخشی و همچنین بحران¬های مالی بین المللی مواجه هستند (رودریگرز-کارواجال و همکاران ، 2010). این چالش¬ها که سبب شده سازمان¬ها با عدم قطعیت، ابهام و پیچیدگی بسیار فزاینده¬ای مواجه شوند از این¬رو، مدیریت و رهبری اثربخش مستلزم دست¬یابی به رویکردهایی است که قادر باشد آنها را در رویارویی با شرایط پیش¬رو مجهز نماید. از سوی دیگر، به نظر می¬رسد با توجه به اهمیت روز افزونی که سرمایه¬های انسانی در خلق مزیت رقابتی سازمان¬ها پیدا کرده¬اند و بروز شرایطی که در نهایت به دشواری، جذب و نگهداری کارکنان و هزینه بر شدن فرایندهای منابع انسانی شده است، نیاز به وجود رویکرد یکپارچه¬ای که بتواند ابعاد عاطفی و هیجانی، اخلاقی، انسانی و معنوی انسان را بیشتر مورد توجه قرار داده و به رشد و خود شکوفایی او در محیط کار کمک کند، بیش از پیش احساس میشود.
ریشه های مثبت گرایی درکار
همواره یک پیوند قوی بین روان¬شناسی و مفاهیم سازمان و مدیریت وجود داشته است. یکی از مکاتب نوین روان¬شناسی که نفوذ گسترده¬ای نیز در محیط کسب و کار پیدا کرده است، روان¬شناسی مثبت¬گرا می¬باشد. روان¬شناسی مثبت¬گرا در تکمیل و ادامه نظریه¬ی انسان¬گرایی مطرح شده است (جمشیدیان و همکاران، 1393) و ریشه¬هایی نیز در مکتب ارسطویی و مباحث مذهبی دارد (فروهر،1390). بنابراین، روان¬شناسی مثبت¬گرا، همانطور که خود مبدعان آن نیز اذعان داشته¬اند، کشف تازه¬ای نیست و همانطور که یوسف و لوتانز (2012) نیز اذعان داشته¬اند"شرابی کهنه است در یک بطری نو". درواقع، از نظر تاریخی هدف غایی همه¬ی بحث‌های فلسفی، انسان شناسی‌های شرقی و غربی مثبت‌گرایانه نیز همواره تاکید بر کسب امتیاز و منفعت از شرایط دشوار و مصیبت بار بوده است "(فرناندز و کورنز ، 2009، به نقل از فروهر، 1390). با این¬حال، تا پیش از این به دلیل شرایط ناگوار پس از جنگ جهانی دوم عمده توجه روان‌شناسان به بهبود و شفای بیماران روانی معطوف شده بود و به نوعی می‌توان گفت روان‌شناسی صرفاً در خدمت بیماران روانی بود و توجه چندانی به بهبود زندگی عامه مردم نداشت. و بیشتر جنبه‌های منفی انسان‌ها مورد توجه بود و این که چگونه می‌توان این جنبه‌های منفی را حل و فصل کرد (جمشیدیان و همکاران، 1393؛ فروهر، 1390). در واقع یک روح منفی ستیزی در کالبد تحقیق روان‌شناسان دمیده شده بود که با بررسی آماری متوجه عمق مسئله خواهیم شد. به عنوان مثال، بررسی تحقیقات روان‌شناسی معاصر نشان می‌دهد که به بالغ بر دویست هزار مقاله درباره درمان بیماری‌های روانی، هشتاد هزار مقاله درباره¬ی افسردگی، بیش از شصت و پنج هزار مقاله درباره¬ی اضطراب، بیست هزار مقاله درباره¬ی ترس و ده هزار مقاله درباره¬ی خشم منتشر شده است و این درحالی است که تنها حدود هزار مقاله درباره ظرفیت‌های مثبت انسان‌ها انتشار یافته است (لوتانز، 2002؛ به نقل از فروهر، 1390). برهمین اساس، روان¬شناسی مثبت¬گرا در اصل جهت ایجاد یک موازنه در خصوص تاکید بیش از حد بر شناخت و مطالعه منفی¬گرایی، ناکارآمدی یا ضعف عملکرد انسانی مطرح شده است، که در روان¬شناسی سنتی به صورت” 4 Ds "_ آسیب ، بیماری ، اختلال و ناهنجاری مشخص می¬شود. در مقابل، روان¬شناسی مثبت¬گرا روی طیف تجارب مثبت انسانی همچون شادمانی، بهروزی، شکوفایی ، عملکرد بهینه و غرقه شدن تمرکز دارد (آلبرچ، 2013). درواقع، روان¬شناسی مثبت¬گرا در توجه دوباره به ماموریت فراموش شده روان¬شناسان در توجه به بهروزی و سعادت عامه مردم مطرح گردید (لوتانز و همکاران؛ 1392). سیگزنت میهالیای و سلیگمن (2000،ص5)."روان‌شناسی مثبت‌گرا را به عنوان "علم تجارب مثبت روانی، خصلت‌های مثبت فردی و سازمان‌های ...
اصول و فلسفه مثبت گرایی درکار
یکی از اصول و فلسفه¬های مهم روان¬شناسی مثبت¬گرا که تلویحات مهمی در زمینه رفتارسازمانی و مدیریت منابع انسانی در پی داشته و حتی اخیراً نیز به ایجاد یک استراتژی مثبت¬گرایانه در خصوص تغییر سازمانی منجر شده (رویکرد توانمندکاوی ، نگاه کنید به: فروهر و همکاران، 1392 و لوئیس، 1392)، تمرکز روی این مضوع است که صرف توجه به آسیب¬شناسی و حل مسئله نمی¬تواند ما را به سوی شناخت استعدادها، توانمندی¬ها و ظرفیت¬های بلقوه سوق دهد. درواقع همانطور که چند دهه پیش هرزبرگ در تئوری دو عاملی خود بیان داشت نبود نارضایتی به معنای وجود رضایت نیست، عقیده¬ی روان¬شناسان مثبت-گرا نیز بر این است که نبود بیماری به معنای وجود سلامتی نیست (روزبهانی و همکاران،1392) و حتی وجود سلامتی نیز به معنای وجود ویژگیهای مثبت نیست (کوئیک و همکاران، 2010). به همین ترتیب، از بین بردن مشکلات آسیب¬شناسی در سازمان¬ها لزوماً به ایجاد رویه¬های سالم و مثبتی که به سازمان امکان رشد و شکوفایی را می¬دهد، منجر نمی¬شود (میلارد، 2011). درواقع، یکی از فرضیات مربوط به مثبت¬گرایی درکار این است که عوامل ایجاد کننده یک وضعیت مشکل (همچون استرس سازمانی) الزاماً همان عواملی نیستند که می¬توانند باعث ایجاد عملکرد فوق العاده یا یک حالت تغییر مثبت¬گرایانه (همچون شکوفایی سازمانی ) شوند (دائتون و همکاران، 2006).
ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است
متن کامل را می توانید در ادامه دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن برای نمونه در این صفحه درج شده است ولی در فایل دانلودی متن کامل همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است
درک ماهیت، اهمیت و پیامدهای مثبت گرایی در سازمان ها