مقاله در مورد مسجد جامع کبیر یزد

اختصاصی از سورنا فایل مقاله در مورد مسجد جامع کبیر یزد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد صفحه62

بخشی از فهرست مطالب

پیشگفتار........................................................................................................................................3

روش پژوهش................................................................................................................................4

منابع مورد استفاده......................................................................................................................4

معرفی بناهای اولیه مسجد جامع کبیر یزد...........................................................................5

ابهام‌های تاریخی..........................................................................................................................6

بررسی و مقایسه مدارک و شواهد تاریخی.............................................................................8

تعدد بناهای اولیه........................................................................................................................8

آثار مورخیّن متّقدم....................................................................................................................8

آثار دیگر مورخین.......................................................................................................8

آراء صاحبنظران..........................................................................................................9

رسالة ماکسیم سیرو از مسجد جمعه یزد...................................................................9

وقف نامه جامع الخیرات.............................................................................................10

بررسی شجره نامه آل کاکویه یزد.............................................................................13

آثار مورخین...............................................................................................................13

بررسی های تاریخی معاصر در شجرة کاکوئیان........................................................14

بانیان و تاریخ بنیان دو مسجد قدیمی.....................................................................17

مسجد اولیه: مسجد جمعة شهرستان؛ یا مسجد جامع عتیق..................................18

مسجد ثانویه: مسجد جمعه در ده، مسجد جامع قدیم، مسجد گرشاسبی..............19

مکان یابی تاریخی بنا..............................................................................................20

سیر تحولات تاریخی بناهای اولیه...........................................................................21

بررسی نهایی و نتیجه گیری...................................................................................28

خلاصه ای از مطالب................................................................................................37

منابع........................................................................................................................47

 

بنا های اوّلیه مسجد جامع کبیر یزد

" بررسی تاریخچه مسجد جامع کبیر یزد"

پیشگفتار

وجود ویژگی های متنوّع در دوره های تاریخ تکوین معماری مسجد جامع کبیر یزد از یکسو و تضادّ در نوشته ها واقوال از دیگر سو،تاریخچه ای پیچیده و مبهم از این بنای مهم را در پیشرو قرار داده است.این امر موجب آنن شد تا با هدف رفع ابهامات تاریخی مسجد و معرفی ان در دوره های تاریخی پژوهش حاضر شود.

بنای مسجد جامع کبیر یزد طی قرون متمادی بر بقایا و یا در کنار بناهای متنوعی بنا گردیده که در متون تاریخی تحت عناوین مسجد جمعه شهرستان ،مسجد جامعع عقیق،مسجد جمعه قدیم در درده،مسجد جامع نو و بناهای الحاقی آن با اسامی گوناگون از آنها یاد شده است .

در بررسی حاضر از بناهایی که در قرون اولیه اسلامی تا نیمه قرن ششم ه.ق.در این مکان احداث شده تحت عنوان »بناهای اولیه مسجد جامع کبیر یزد« یادد شده است که آثار بسیار اندکی از آن باقی است.نکته جایز اهمیت در رفع ابهامات تاریخچه مسجد آن است که هر ساخت و ساز و اقدام تازه ای در بنا،با تعمیرات و نوسازی آثار قبلیو به عبارتی با ابقاء و احیای آثار گذ شته توام است و این امر نه تنهادر بنا به طور خاص اتفاق می افتد،بلکه همواره با تغییر و تحولات محیطی مسجد نیز همراه است تاسازمان ،فضایی شهرراکه خود نیز به آن وابسته است ،تبلور و انتظام بخشد.

این مهم در بررسی تاریخی مسجد رهنمودی است تا نهوه برخورد پیشینیان با آثار گذ شته  راروشن سازد،نگرش آن ها در قالب بنای منفرد نبوده،بلکه به عنوان یک فضای شهری، با هدف پرهیزاز تخریب و انهدام محیط عمل می کرده اند تا این اقدام به بی هویتی بنا و تزلزل در نظم اندامواره بافت های قدیمی شهرها منجر نگردد.

روش پژوهش

بررسی های اولیه بیانگر این حقیقت بودند که نه تنها تعدد و تنوع بنا ها یاولیه مسجد زیر سئوال است بلکه بانیان بناها و تاریخ بنیان آنها نیز درپرده ای از ابهام قرار دارد.

مهمترین و پیچیده ترین بخش یافتن شجره نامه ای آل کاکویه یزد (قرون 5

و6 ه.ق )بود که در منابع تاریخی از بانیان بناهای اولیه بشمار می رود. دقت در تمامی آثار و مقایسه منابع موجود و همچنین یافتن نسبتهای فامیلی حکام کاکویی با سلاطین وقت ایران، چون کلافی سر در گم زمانی طولانی این پژوهش را متوقف ساخت که در نهابت با پژوهش های مکرر این امر میسر گردید.

منابع مورد استفاده

در میان مورخین، مورخین قرن نهم ه.ق جعفر بن محمد حعفری مولف تاریخ یزد به سال 844 ه. ق و احمد بن حسین بن علی کاتب مولف تاریخ جدید یزد پس سال 862 ه. ق اطلاعات ارزنده ای از مسجد را ارائه داده اند. همچنین آثار دیگر مورخینی چون محمد مستوفی بافقی، وطرب نائینی را در زمره مورخین متأخر می توان بر شمارد. مقالات و آثار ارزنده معاثری که مشخصاتی از مسجد را عرضه کرده اند واز

تحقیق در مورد مسجد جامع تبریز

اختصاصی از سورنا فایل تحقیق در مورد مسجد جامع تبریز دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد صفحه26

مسجد جامع تبریز

مسجد جامع تبریز یکی از بناهای تاریخی و باستانی تبریز است. تاریخ دقیق بنای آن معلوم نیست، در این باره عده‌ای تحقیق و مطالعاتی کرده‌اند که روش تحقیق و نوشته سه تن از آنان اصولی، مهم و قابل اعتناست.

یکی مرحوم نادرمیرزاست که در نیمه دوم قرن سیزدهم هجری به همراهی دو تن از نزدیکان خود از مسجد جامع دیدن کرده، طول و عرض مسجد را اندازه گرفته، سنگ نوشته منصوب به پایه غربی طاق وسطی مسجد را تا آن حد که مقدورش بوده است، خوانده و در کتاب تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز درج کرده است.

دوم آقای حاج حسین نخجوانی که خدایش صحت و عافیت مرحمت فرماید، این مسجد را گشته و درباره زمان بنای آن مطالعه و تحقیق نموده و دو ماخذ جدید را که قبل از وی عنایتی بدان‌ها نشده بود، برای اولین بار در مقاله خود ذکر کرده و نوشته‌ای قریب بدین مضمون آورده است که بنا به عقیده صاحب تاریخ اولادالاطهار، مسجد جامع تبریز در صدر اسلام از طرف عبدالله بن عامر ساخته  شده است و بنا به نوشته سعدالدین وراوینی، ترجمه فارسی کتاب مرزبان‌نامه به دستور ربیب‌الدین ابوالقاسم هارون بن علی ظفر دندان وزیر اتابک ازبک بن محمد بن ایلدگز از اتابکار آذربایجان برای کتابخانه مسجد جامع کبیر تبریز که مورد عنایت وزیر مزبور بوده، به عمل آمده است.

باید گفت همچنانکه خود آقای نخجوانی نیز توجه فرموده است نسبت بنای مسجد جامع به عبدالله بن عامر مدرک تاریخی ندارد، این امر بعید به نظر می‌رسد و در خود استناد و قبول نیست، اما راجع به وجود جامع امیرکبیر در همین محل، در زمان اتابکان آذربایجان که سعدالدین وراوینی بدان منضماتش اشاره کرده است، دلایل قابل توجه متعددی وجود دارد.

اولاً از نخستین سالهای فرمانروایی روادیان، این محل در درون قلعه تبریز بوده و همیشه جزو قسمت معمور شهر به شمار می‌رفته است.

ثانیاً در زمان روادیان، سلاجقه و اتابکان، این ناحیه از قسمت‌های مقدس شهر محسوب می‌شده است و بسیاری از سلاطین، امراء و وزراء در کنار معابد و مساجدی که خود ساخته بودند، به خاک سپرده شده‌اند.

ثالثاً همان مسجدی که در قرن ششم و هفتم نام جامع کبیر داشته و قبر شمس‌الدین عثمان طغرایی در جانب غربی آن قرار گرفته بود، در قرن دهم معمور بود و حافظ حسین کربلایی آن مسجد و مقبره گنبددار شمس الدین طغرایی را در کنارش به رای‌العین دیده و از آن به نام «مسجد جامع کبیر» یاد کرده است و در زمان ترکمانان و صفویه نیز همان

سه بعدی مسجد ورامین

اختصاصی از سورنا فایل سه بعدی مسجد ورامین دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

سه بعدی مسجد ورامین همرا با پلان و برش و...

دانلود مقاله بناهای تاریخی مسجد و مدرسه کریم ایشان

اختصاصی از سورنا فایل دانلود مقاله بناهای تاریخی مسجد و مدرسه کریم ایشان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مشخصات این فایل
عنوان: بناهای تاریخی مسجد و مدرسه کریم ایشان
فرمت فایل: word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 58

این مقاله درمورد بناهای تاریخی مسجد و مدرسه کریم ایشان می باشد.

خلاصه آنچه در مقاله بناهای تاریخی مسجد و مدرسه کریم ایشان می خوانید :

گوناگونی فرم مناره ها
در ایران پیش از اسلام نیز ریشه های ساخت مناره به چشم می خورد. پیش از اسلام، منار (میل) عنصر نمادین برای راه جویان بیابانها بود که در حیطه حکومت ساسانی، نوعی آتشگاه نیز محسوب می شد و مسئولیت نگهداری آتش آن بر عهده موبدان گذاشته شده بود. هدف از ساخت مناره ها در آن زمان، عبادت و راهنمایی مسافران بود و پس از اسلام در کنار مساجد، عنصری نمادین گشت برای هدایت دیده و دل به سوی مکان مقدس مسجد.
به طور کلی، مؤذن از همان آغاز اسلام جایگاه مخصوص داشته است. هم چنان که بلال در زمان پیامبر اکرم بر بلندترین بام های منازل و یا بر روی استوانه ای می رفت و اذان می گفت. اذان گفتن از بام خانه پیغمبر تا مناره های رفیع قرون بعد، مسیری طولانی را پیمود.
قدیمی ترین مناره ها در ایران از همان قرون اولیه اسلام، در آناتولی از قرن پنجم هجری و در هندوستان از قرن هفتم هجری به بعد ساخته شدند. علی الظاهر، زینت دادن، منقوش کردن و رنگین کردن مناره ها از نیمه قرن سوم هجری به بعد مرسوم شد و آیات و احادیث نبوی در قالب تزیینات آجرکاری، گچ بری و کاشیهای رنگی بر مناره ها نقش بستند.
مناره ها از چهار جزء اصلی تشکیل شده اند:
• پایه : به صورت مربع، شش یا دوازده ضلعی.
• ساقه : به شکل استوانه یا مخروطی
• سرپوش : مربع و هشت گوش که مهمترین بخش مناره است.
• رأس : همان سایبان که به اشکال مختلف ساخته می شود.
هر چند که در سراسر جهان اسلام، مناره ها اغلب از همین اجزا تشکیل شده اند اما با تأثیر پذیری از شیوه معماری ملی هر منطقه، شکلی خاص به خود گرفتند. در شمال آفریقا مناره ها حجیم و چهارگوش، در مصر به صورت چند طبقه، در ایران و مناطق همجوار به شکل استوانه ای لاغر ولی رفیع با گلدسته هایی زیبا و بی همتا، در ترکیه عثمانی به گونه مدادی شکل با ردیفی از بالکنها و در صحرای آفریقا و حتی حاشیه خلیج فارس به شکل هرم ناقص ساخته شدند.
 
مناره , برگی از هنر اسلامی
معماری درهمه دوران ازتاثیرگذارترین هنرهای این سرزمین بوده است. هنر اسلامی که به معنای فضلیت می باشد خاک ایران را به عرشستان هنر تبدیل کرده است. معماران ایران چه پیش از اسلام با تکنیک آنچنانی و چه پس ازاسلام با مفاهیم آسمانی فاصله خاک و افلاک را به هیچ رسانیده سنگ و آجر را ماه و ستاره کرده اند.بناها و عناصر معماری متعددی در این جاودانگی ازلی و ماندگی ابدی دخیل بوده اند. یکی از این عناصر که در هر دو دوره پیش و پس از اسلام نقشی چشمگیر و حضوری کم نظیر به عهده داشته میل یا مناره است.
برگی از تاریخ مناره :
منار یا مناره که چراغدان و چراغپایه نیز گفته شده در لغت به معنای کانون نور محل روشنایی و جای نار است. وجه تسمیه اینست که در دوران پیش از اسلام مناره یا میل راهنما را جهت راحتی مسافران می ساختند. این هادیان قافله ها و راهنمایان کاروانها را عموما" در کنار راهها و جاده ها ساخته در تاج آنها آتشی روشن کرده تا گمگشتگان با دیدن نور آنها درشب های تاریک یا روزهای مه گرفته راه را از بیراه بازشناخته به سمت شهر بیایند.
تاریخ احداث اولین مناره جهان اسلام بر کسی معلوم نیست فقط به طور کلی می توان گفت در زمان خلافت امویان اعراب با الگو برداری از مناره های ایران پیش از اسلام به این بناها کاربری تازه ای داده جهت اذان گویی از مناره ها استفاده کردند.تاریخ ساخت اولین مناره ایران پس از اسلام بازهم نامشخص است. مناره مسجد شوش با بدنه ای استوانه ای و پلکان داخلی در قرن اول هجری و مناره مسجد تاریخانه دامغان با پایه چهارضلعی از خشت و گل در قرن دوم هجری از نخستین مناره های اسلامی ایران هستند. مناره هایی که با کاربرد جدیدشان یعنی اذان گویی از این به بعد گاهی گلدسته برخی اوقات نار و جاهایی نیز موءذنه نامیده شده اند.
ازپایان کار صفویان تا شروع عهد قاجاریان مناره قابل توجهی در ایران ساخته نشد. در دوره قاجار مناره های مرتفع و کوتاه زیادی ساخته شده از نمونه های بلند می توان به مناره های حرم حضرت معصومه (س) وبارگاه حضرت عبدالعظیم (ع) واز نمونه های کوتاه به مناره های داخلی مدرسه شهید مطهری ومسجد امام خمینی تهران اشاره کرد.

ساختمان مناره :
مناره از سه بخش تشکیل می شود : 1- پایه 2- ساقه 3- تاج
1- پایه یا سکو:
با توجه به ارتفاع زیاد ومساحت کم قاعده پایه مهمترین نقش را در مقاومت مناره داشته کوچکترین سستی در این قسمت یا زمین زیران منجر به فروریختن بنا می شود. بنابراین زمین را تا رسیدن به لایه های سخت حفر کرده با شفته وسنگ پر می کنند. سپس پایه یا سکو ساخته می شود. گاهی مناره ها را بدون پایه مستقیما" روی زمین می سازند که از نمونه های آن میتوان به منار علی و مناره مسجد برسیان اشاره کرد. پایه ها معمولا" یا مربع بوده مانند منار رهروان اصفهان و منار خسروگرد سبزوار یا کثیرالاضلاع بوده مانند منارهای سین و زیاد که بدنه استوانه ای در وسط سکو قرار می گیرد.
2- ساقه یا بدنه :
 از دوران پیش از اسلام می توان به میل اژدها یا نورآباد که ساقه ای چهار ضلعی داشته اشاره کرد. همچنین می توان از میل فیروزاباد متعلق به دوره ساسانی نام برد. ساقه ای چهار ضلعی با پلکانی بر بدنه خارجی به ارتفاع سی و سه متر (در حال حاضربیست و شش متر) که هر چه به سمت بالا می رود از پهنای آن کاسته می شود.بعد از اسلام ساقه استوانه ای تحفه مناره سازان شد و خود نیز بدل به برگ سبزنقاشی مقرنس کاران آجرکاران و کاشی کاران گشت. تا اوایل قرن پنجم مناره به صورت منفرد و مجزا از مجتمع مسجد ساخته می شد. گاهی مناره ای به مسجدی ساخته شده اضافه می شد و گاهی مسجدی در کنار مناره ای موجود احداث می گشت.
ساقه مناره های منفرد سه گونه است:
الف) ساقه های استوانه ای بسیار ساده با تزئینات ناچیزمانند مناره گلپایگان و خرم آباد و مناره مسجد جامع تفرش
ب) ساقه های استوانه ای با ارتفاع زیاد که به دلیل مساحت بیشتر قاعده نسبت به مقطع فوقانی حالتی مخروطی داشته ایستایی بیشتری دارند.
ج) مناره های منشوری که با استقبال معماران ایرانی مواجه نشده معدودی از آنها در ایران ساخته شد.
دراین مناره ها مقطع ساقه چند ضلعی است که با صعود به بالا از مساحت آن کاسته می شود مانند مناره مسجد نائین.از حیث زیباشناسی با توجه به اهمیت قرینه سازی در معماری ایران مناره های زوجی چیزی بیشتراز یک شاهکار هستند و همانطور که دونالد ویلبر می گوید استادانه ترین و زیباترین راه اهمیت دادن به سردر بلند ساختن آن وقراردادن دو مناره در دو طرف آن بود.از دید فنی مناره های زوجی نقشی موثر در مقابله با نیروهای رانشی اتاق ایوان ایفا می کنند. نیروهای رانشی گنبد و ایوان به دو نیروی افقی و عمودی تبدیل می شوند. نیروی عمودی با نیروی عکس العمل زمین به وسیله پایه های قطور و نیروی افقی با عناصری مانند مناره که نیروی اضافی ایجاد می کند خنثی می گردد.هر ساقه یا بدنه دارای بخشهای زیراست:

2-1- دکل:
 با توجه به ساقه دکل چندضلعی یا استوانه ای است که پلکان مارپیچی به دور آن می چرخد وبالا می رود. دکل میلهای پیش از اسلام بسیار قطور بوده اند ولی در دوران اسلامی باریکتر و ظریفتر می شوند. دکلها معمولا از گچ سنگ و اجر ساخته شده و گاهی جهت استحکام بیشتر از سرب مذاب استفاده شده است.
2-2- پلکان:
 پلکان میل فیروزآباد خارج از بنا قرار دارد اما در مناره های اسلامی پلکان به صورت مارپیچی حول دکل می چرخد. جهت پلکان عموما برخلاف حرکت عقربه ساعت بوده و تاثیر قابل ملاحظه ای بر مقاومت بنا در برابر زلزله دارد. در سه مناره مسجد جامع یزد مناره سلجوقی گلپایگان و مناره کوتاه مدرسه خان شیراز استثنایی در پلکان وجود دارد. در این مناره ها دو پلکان وجود دارد. یکی جهت صعود و بالا رفتن و دیگری جهت پایین امدن به صورتی که هیچ ارتباطی بین این پلکانها نیست. در این حالت با در نظر گرفتن قد یک فرد متوسط القامه و با احتساب ارتفاع و فاصله خود راه پله ها دو پلکان به صورت مارپیچی و موازی هم ساخته می شوند.

2-3- نورگیرها:
الف) روزنه هایی کوچک به اندازه جای خالی یک یا چند آجر.ب) پنجره هایی بزرگ که گاهی جهت اذان گویی نیز از آنها استفاده می شده است.3- تاج:
 سومین و بالاترین بخش یک مناره تاج یا کلاهک است. ساقه در نقطه گلوگاه با افزایش مقطع عرضی باز شده به صورت دایره یا چند ضلعی در آمده نعلبکی مناره یا جایگاه موءذن را می سازد. دیواره مناره از نعلبکی یا کف تاج وسط تاج و سرپوش تاج گذشته تا حدود دو متر بالا تر از سقف تاج ادامه پیدا می کند.اطراف تاج با دیواری کوتاه یا نرده های مشبک فلزی وچوبی محصور می شود.
مناره معماری نور الهی راهنمایی و هدایت است. مناره ها ساخته شدند. چه برای راهنمایی ابدان گم شده در صحرا چه برای بیداری ارواح خواب مانده در سحرگاه. مناره جلوه ای کم نظیر از همزیستی هنرهاست. جایی که آجرکاری کاشی کاری نقوش اسلیمی مقرنس کاری و دهها هنر دیگر هوای هنرناب را در فضا می پراکنند

بخشی از فهرست مطالب مقاله بناهای تاریخی مسجد و مدرسه کریم ایشان

پیشگفتار        5
مقدمه    8
اهمیت شناخت بناهای تاریخی        9
تاریخچه بنا      10
مدارس در گذر تاریخ      17
ریشه های معماری مدرسه      19
بررسی سازه ای               20
پی        21
دیوار       21
ستون              22
قوس        23
سقف         25
شناخت عناصرتزئینی       30
کاشی کاری    30
آجرکاری    33
گچبری    38
در    43
شناخت عناصر شاخص بنا    44
منار    44
برداشت نهایی از مسجد ومدرسه کریم ایشان    51
پلان    51
نما    52
بررسی هندسه و عملکرد مسجد و مدرسه کریم ایشان    56
تقارن    56
هندسه    56
تکرار    57
منابع    58

دانلود تحقیق بررسی نقوش و تزئینات مسجد جامع یزد

اختصاصی از سورنا فایل دانلود تحقیق بررسی نقوش و تزئینات مسجد جامع یزد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود تحقیق بررسی نقوش و تزئینات مسجد جامع یزد در 109 صفحه با فرمت ورد بسیار کامل شامل بخش های زیر می باشد:

فصل اول

مسجد در معماری ایران............. 5

عملکردهای مساجد مختلف............ 7

خصوصیات فضاهای کالبدی مسجد....... 9

- فصل دوم

مسجد جمعه یزد.................... 15

مسجد جامع قدیم................... 16

مسجد جامع نو..................... 19

کتیبه‌ها .........................

فضای جلوخان ..................... 26

سردر و پیش درگاه................. 28

دهلیز (کریاس) ................... 31

منار............................. 42

شبستان شرقی ..................... 43

شبستان غربی...................... 44

شبستان شاهزاده................... 44

صحن داخلی........................ 44

ایوان اصلی....................... 45

زیر گنبد ........................ 47

دالانها و شاه نشینهای متصل به ایوان 49

در و درگاههای شمالی و غربی ...... 50

پایاب ........................... 51

سنگهای قبر غیره منصوب ........... 51

کتابخانه ........................ 52

- فصل سوم

تزیین در معماری ................. 55

انواع تزئینات.................... 59

کتیبه‌ها ......................... 59

تزئینات هندسی ................... 61

تزئینات گیاهی ................... 62

نکاتی راجع به تزئینات ........... 65

تأثیر رنگ در تزئین معماری........ 69

بررسی رنگها ..................... 71

رنگ سفید ........................ 72

رنگ آبی.......................... 72

رنگ قرمز......................... 74

رنگ زرد.......................... 75

رنگ سبز.......................... 77

کنارهم قرارگیری رنگها ........... 77

معماری و نگارگری ................ 79

نگاهی به اشکال هندسی و تطابق آنها با رنگهای اصلی 80

رنگها در شب...................... 81

جلوه رنگ در کاشی معرق............ 82

طلوع و غروب...................... 82

مفهوم نقوش....................... 83

- فصل چهارم

مصالح تزئینات در مسجد جامع یزد .. 90

آجر.............................. 91

گچ............................... 93

سنگ.............................. 94

چوب.............................. 95

کاشی............................. 95

تاریخچة ظهور و انحطاط............ 96

انواع کاشی ...................... 98

مقرنس............................ 99

مقدمه

هنر جوهره‌ای است که در ذات هر ایرانی به فضل الهی به ودیعه نهاده شده است. به همین علت جلوه‌های هنر در تمام مظاهر و مقوله های زندگی ایرانی مانند:‌ معماری، نقاشی ، خط و کتابت ، پارچه‌بافی، قالی وگلیم‌بافی، فلزکاری، سفالگری و ...... در طول تاریخ بروز و ظهور داشته و دنیایی از زیباییها، ذوق، خلاقیت و ابتکار را پدید آورده است.

یکی از مظاهر انعکاس هنر ایرانی در معماری این سرزمین است. هنرمند معمار ایرانی، از ابتدای کار و از هنگام بکارگیری آجر که از مصالح اولیه احداث بنا به شمار می‌رفته زیباترین نقشها  و طرحها را هنگام احداث دیوارها و پوشش گنبد ها وگوشواره ها، مقرنس‌ها و طاقنماها خلق کرده است و در روند تکاملی آن با گره چینی، گل‌اندازی، گره‌سازی و آجرکاری خفته و رفته، شاهکارهای بی‌نظیری را به وجود آورده است.

هنگام استفاده از گچ با خلق گچبریهایی با نقوش هندسی، گیاهی، دنیایی از خلاقیت را که  در دنیا بی نظیر می‌باشد آفریده و در استفاده از چوب برای پنجره ها و درها با بهره‌گیری از فنونی نظیر منبت، مشبک، معرق، کنده‌کاری، خاتم‌سازی و نقاشی روی چوب، اعجاز باور نکردنی را پدید آورده است.

برای تزیین بنا از کاشیهایی نظیر یک رنگ، هفت رنگ، معرق، طلایی و .... شیشه و آیینه در شکلها و رنگها و ابعاد گوناگون، مدد جسته و دنیایی از زیبایی و خلاقیت و هنر را عرضه کرده و همه اینها به همراه حجاریهای زیبا،  بنا هایی را در جای جای ایران بر پا و استوار کرده است.

بدون تردید تحقق این همه زیباییها و خلاقیت جز به مدد عشق به معبود امکان‌پذیر نبود، چرا که بیشترین جلوه آنها را در مسجد، محراب و زیارتگاه می‌توان دید.

بناهای مذهبی، همواره مورد احترام و توجه ملل و اقوام مختلف در طول تاریخ بوده است، و به لحاظ همین اهمیت، پیوسته کاملترین تجربه های هنری هنرمندان برجسته هر دوره تاریخی در خدمت معماری و تزیین نقوش به کار رفته در احداث چنین اماکنی بوده است. این علاقه و توجه و بذل سرمایه های مادی و معنوی، نه از باب منافع اقتصادی و اغراض مادی، بلکه بر مبنای کشش و علاقه‌ای قلبی بر اساس گرایش فطری مردم به مکاتب الهی بروز کرده است. چه بسا مردمی که با مشکلات و تنگناهای اقتصادی قرین بوده، اما در سرمایه‌گذاری برای مظاهر معنوی، از جمله بناهای وابسته به مقدسات مذهبی، از هیچگونه ایثاری فروگذار نکرده اند.

.

.

.

تزئین در معماری

معنی و عملکرد تزیین از طریق نقش و نگار در عمیق ترین معنای، آنست که ذوق و سلیقة ایرانی رساترین وسیلة بیان زیبایی بصری را یافته است. در غرب و در نظر  غربیان، واژه‌های decorative) و (ornamtal دلالت بر چیزی می‌کند، که در درجة دوم اهمیت قرار دارد. درست است که در معماری اشیائ ساده و جسیم ارزشی مستقل دارند، لیکن آنها نیز زیربنایی هستند برای تزئینات. چرا که تزیین هم می‌تواند شکل معماری را جلوه دهد و هم می‌تواند از نظر نقش و نگار خالصش، از لحاظ زیبایی شناسی کاری مستقل باشد.

ذاتی بودن جنبة تمثیلی نقش و نگار ایرانی چون با ممنوعیت نمایش صور انسانی و دیگر نقوش طبیعی برخورد نمود، به تزیین ایرانی چنان حالت جدی بودن و شدتی بخشیده است، که در فرهنگ غربی نامأنوس می‌نماید. چون این همه استعداد با چنان جدیتی در خلق زیبایی در تزیین مصروف گشته، لازم است تا با علاقه مندی دربارة آن بررسی تفضیلی کاملی به عمل آید. در هیچ نوع معماری دیگری چنین نقش خلاقی که در تزیین در معماری ایران داشته ، دیده نمی‌شود. هنر یا هنرهایی که در مغرب زمین «صغیر» نامیده می‌شود، در ایران به قدری مورد توجه قرار گرفته که به سطح هنرهای عمده رسیده‌اند. هنر تزیینی به هر شکل و با هر واسطه‌ایی که به نمایش درآید، همیشه با دقت و روشنی و وضوح توأم است.

در معماری ایران علاقه به سطوح تزیینی حداقل با علاقه به اشکال ساختمان برابر است، طرحهای تزیینی با چنان احساسی از ارتباط اجزاء با ایران زمین مشاهده می‌شود که عناصر تزیینی در همان دایره تجربه، استادی، با چنان ترکیبهای قشنگی با هم ارتباط یافته‌اند، که در هنر باختر زمین معمول است، پیشرفت کرده است، با این فرق که مراحل مختلف آن مدت طولانی تری داشته است.

سبک تزیینی که به کندی رشد می‌کند و اغلب به وسایل تزیینی دوره‌های گذشته متوسل می‌شود. مثلاً خط کوفی مدتها بعد از آنکه در کتابت منسوخ شد، در کتیبه‌های ساختمانها به کار برده شد.

کشف مصالح و فنون جدید و تحت انظباط درآوردن آنها، هیچ کجا مانند ایران با چنین علاقه‌مندی و دانش مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است. هر چند نهی مذهبی علیه نقش جاندار مستقیماً بواسطه پیامبر اسلام معین نگردیده ، ولی آن خطری برای آلوده شدن مذهب جدید با بت‌پرستی تلقی شده است.

پیامبر، از طبع مردم خاور نزدیک که در اشیاء و پدیده‌های طبیعی نیروهای سمبلیک سحرآمیزی می‌دیدند، آگاه بود، وی نگران بود تا دین اسلام را از چنین انحرافات خالص نگهدارد. از این روست که در داخل مسجد و تزئینات آنها یا مقابر، کمتر تصویری از اشکال جاندار واقعی می‌بینیم.

بدون استثناء، در طی سده‌های بسیار، الگوهای هنری ایران، روشن و بخردانه و اندیشمندانه، با طرحهای بدیع و خیال انگیز ادامه یافت. پیچیده‌ترین ترکیبات هنری دورة اسلامی بر اساس موضوعات مأنوس سنتی بنا می‌شد. درخت مقدس لوتوس، در هزاران شکل، درخت انگور مواج که بر روی خود برمی‌گیرد، نقشهای برگ و گل با تنوعی بی حد و حصر، طرحهای ظریف در هم بافتة هندی، که از شش تا هشتاد ستاره درست می‌‌شود همه از این قبیل بودند...

 به شما اطمینان می دهیم که این فایل خواسته شما را برآورده می کند و مناسب پروژه های کارشناسی و کارشناسی ارشد است. با پرداخت مبلغ و خرید این فایل، محصول را در ایمیل خود دریافت می کنید. مطمئن باشید ارزش این فایل خیلی بیشتر از مبلغی است که پرداخت می کنید.