قفل سخت افزاری ( Hardware lock )
چنانچه ازسخت افزارخاصی برای قفل گذاری استفاده شود، به آن قفل سخت افزاری می گوییم.
قفل های سخت افزاری با توجه به اضافه کردن یک سخت افزار جدید به کامپیوتر ( اغلب از طریق ارتباط با پورت چاپگر ) برنامه خود را کنترل می کنند. برنامه قبل از اجرا ابتدا با توجه به مراجعه به آدرس سخت افزار نصب شده ( اضافه شده با استفاده از دستور Port ) به سخت افزار مورد نظر خود مراجعه کرده و در صورت یافتن آن, تست های مختلف اعم از تست رمز, خواندن اطلاعات و ... می تواند تصمیم گیری نماید .
این قفلها بعضی به صورت یک رابط، بر روی پورت پارالل سیستم نصب می شوند که البته هر دو نوع آن عملکرد مشابه دارند. بخش اصلی قفل، از یک حافظه قابل پاک شدن تشکیل شده که با توجه به نوع و حجم آن، دارای عملکردی متفاوت می باشد و عمدتا به یکی از دو روش زیر عمل می کند:
الف) روش اول قفل گذاری به این صورت است که تولید کننده نرم افزار یک یا چند بایت از اطلاعات را در قفل نوشته و برنامه در هنگام اجرا آن را چک می کند. در صورتیکه قفل وجود داشته باشد، برنامه به کار خود ادامه می دهد و اگر قفل وجود نداشته باشد و یا اطلاعات خوانده شده از روی قفل صحیح نباشد، برنامه متوقف شده و با اعلام خطا، از اجرای صحیح، سرباز می زند. این نوع قفل ها دارای ساختاری ساده، حافظه ای در حد چند بایت، و قیمتی ارزان هستند. استفاده از این قفل ها بسیار ساده بوده و نیاز به تخصص خاصی ندارد،تنها کافیست که نرم افزار ویژه قفل را ( که توسط شرکت تولید کننده قفل ارائه شده ) اجرا نمود. در ابتدا که قفل فاقد اطلاعات است، اول یک کلمه دلخواه، به عنوان کلمه عبور درخواست کرده و سپس با توجه به نوع قفل، یک یا چند کلمه اطلاعات را دریافت و در حافظه قفل ثبت کنید. در دفعات بعد می بایست کلمه عبوری که اولین بار ثبت شده، وارد شود تا بتوان به اطلاعات درونی قفل دسترسی داشت. البته بعد از ورود به برنامه این کلمه قابل تغییر است. در هر صورت، پس از ثبت اطلاعات در قفل، تولید کننده نرم افزار، اطلاعات ثبت شده در یک برنامه چک می کند که نحوه چک کردن اطلاعات، با توجه به نوع قفل متفاوت است. در بعضی فقط اطلاعات درون قفل چک می شود و در بعضی دیگر، در مرحله اول وجود قفل چک شده و در مرحله بعدی، اطلاعات درون آن چک می شود.
ب) روش دیگر قفل گذاری به این صورت است که تولید کننده نرم افزار، بخش کوچکی از برنامه را در حافظه قفل قرار می دهد که در این حالت، چنانچه قفل وجود نداشته باشد برنامه به هیچ وجه، قادر به اجرا و ادامه کار نخواهد بود. این نوع قفل ها، دارای ساختاری کمی پیچیده، حافظه ای بعضا تا چند کیلو بایت، و قیمتی نسبتَََا گران هستند. استفاده از این قفل ها، به سادگی نوع قبلی نیست. البته نحوه کلی کار مشابه روش قبلی است. با اجرای نرم افزار ویژه قفل و وارد نمودن کلمه عبور، باید نام فایلی را که می خواهیم بر روی آن قفل بزنیم، مشخص کنیم، تا بخشی از آن در قفل ثبت گردد. البته در بعضی دیگر از این نوع قفل ها، که حفاظت بیشتری را انجام می دهند، می بایست توسط تولید کننده نرم افزار دقیقا کنترل شود که چه بخش هایی از فایل باید در قفل ثبت گردد که ابته انجام این کار نیاز به تخصص و تجربه کافی دارد، چرا که بعضا ممکن است که خطا در انجام کار، باعث بروز اشکال در برنامه تولیدی بشود. چون با این کار در واقع بخشی از برنامه در قفل ثبت می گردد، واضح است که هر قفل فقط برای یک نسخه از برنامه می تواند مورد استفاده قرار بگیرد و به همین علت کاربرد این قفل، کمتر است. ضمنا نوع دیگری از قفل ها هستند که هر دو روش فوق استفاده می کنند، اما طرفدار چندانی ندارند.
آشنایی با چند نمونه قفل سخت افزاری
قفل سخت افزاری Eutron SmartKey شرکت نگهبان
قیمت قفلهای سخت‌افزاری از نوع Eutron SmartKey با توجه به انواع مختلف آن به صورت زیر می‌باشد:
Eutron SmartKey EP 120,000 Rials
Users 350,000 Rials Eutron SmartKey Net 10
Eutron SmartKey Net 50 Users 700,000 Rials
SmartKey Net Unlimited Users 1,050,000 Rials Eutron
برخی از امکانات قفل سخت‌افزاری فوق بشرح ذیل می‌باشد:
1- امکان استفاده از قفل در کلیة زبانهای برنامه‌سازی و همچنین نرم‌افزارهایی که امکان Scriptنویسی دارند. (مانند: AutoCad Access, و .... )
2- شفافیت قفل به هنگام نصب برروی پورت چاپگر بصورتیکه توسط هیچ یک از نرم‌افزارهای دیگر قابل تشخیص نمی‌باشد.
3- امکان برنامه‌ریزی کردن قفل به تعداد نامحدود
4- امکان نوشتن اطلاعاتی حدود 64 بایت درون حافظه قفل
قفل سخت افزاری شرکت Rainbow
شرکت گام الکترونیک نماینده انحصاری شرکت RainBow ، پر فروش ترین شرکت عرضه کننده قفلهای سخت افزاری دنیا در منطقه خاور میانه می باشد . شرکت RainBow همراه با پیشرفت فناوری حفاظت از نرم افزارها ، اقدام به عرضه مطمئن ترین قفل سخت افزاری جهان با نام Sentinel Super Pro نموده است . این قفل با استفاده از فناوری ASIC و با داشتن 64 سلول قابل برنامه ریزی ، به برنامه نویسان امکان می دهد تا 28 برنامه مختلف را بطور همزمان محافظت نمایند .
سیستم حفاظتی Sentinel به دلیل ارائه مطمئن ترین و پیشرفته ترین روش حفاظت از نرم افزار ، ضریب اطمینانی معادل با 985\99 % کسب نموده و موفق به دریافت گواهینامه Iso9002 در مدیریت کیفیت گردیده است .
شرکت Rainbow امریکایی است و دارای میکروکنترل وحافظه از نوع E2PROM که امکان نوشتن برروی آدرسهای قفل را تا 1000000 بار فراهم می سازد . با استفاده ازتکنولوژی ASIC تولید می گردد. قفلهای Rainbow تک کاربر Standalone و شبکه Network تقسیم می شوند
قفلهای Rainbow به دوسبک وجود دارد :
1 - Internal Protection
2 - External Protection
در قفل تک کاربرازهردوسبک ودر قفل شبکه از سبک Internal استفاده می شود. درروش Internal با توجه به زبان برنامه نویسی تعدادی تابع جهت دسترسی به قفل در اختیار برنامه نویس قرارمی گیرد. در این روش باید Source برنامه موجود باشد. ازروش External زمانی استفاده می شود که یا به Sourceبرنامه دسترسی نیست ویا اینکه به هردلیلی نمی خواهند که Source برنامه تغییریابد، دراین صورت این روش می تواند برروی فایلهای DLL ، EXE قفل گذاری نماید .
زبانهای برنامه نویسی درسبک Internal شامل :Visual Basic.Net ، C# Visual ،VisualBasic ، java ، delphi ،Borland C++ و ...
قفل نرم افزاری (Software Lock)
به هر برنامه ای که کنترل کپی آن فقط از طریق نرم افزار و بدون نیاز به سخت افزار اضافی قابل انجام باشد, گویند یا روش ها و ترفند های نرم افزاری، برای قفل گذاری استفاده شود، به آن قفل نرم افزاری می گوییم. قفل های نرم افزاری دارای تنوع بیشتری بوده و بعضا از لحاظ طراحی و اجرا سلیقه ای و ابتکاری می با شند. اما می توان نحوه عملکرد اکثر آنها را، توسط یکی از 2 روش ذیل، تشریح نمود:
محدودیت در تعداد کپی(Copy Limited) در این حالت برنامه نصب کننده نرم افزار، فضای مشخصی در دیسک را با روش خاصی فرمت کرده، و تعداد مجاز نسخه برداری را در آن درج می کند. بدین طریق با هر بار کپی کردن برنامه، یک واحد از این عدد کم می شود و هنگامی که تعداد مجاز آن به صفر رسید، دیگر نمی توان برنامه را بر روی سیستم نصب نمود. حال ممکن است این سوال مطرح شود که مگر نمی توان پس از نصب برنامه، از آن پشتیبانی(Back Up) گرفته و سپس از نسخه پشتیبان نیز، بر روی سیستم دیگری استفاده نمود؟ پاسخ منفی است. زیرا هنگام نصب، اطلاعاتی راجع به سخت افزار سیستم که می تواند مثلا شامل نوع قطعات و یا شماره سریال قطعات باشد، در جایی، در محدوده قفل ذخیره می شود و از این پس هر بار در هنگام اجرای برنامه، این اطلاعات به دقت چک می شود و در صورت هرگونه تغییر، برنامه اجرا نمی شود.
استفاده از دیسکت، در هنگام اجرای برنامه (Disk Required) در این حالت، دیسکت مورد نظر، یا به روش خاصی فرمت می شود و سپس در هنگام اجرا، اطلاعات روی آن بررسی می شود، و یا اینکه قسمتی از دیسکت را بصورت فیزیکی و عمدی خراب می کنند و در اینجا، در واقع همان صدمه ای که به عمد، بر سطح دیسکت وارد شده است، به عنوان قفل و محافظ نرم افزار عمل می کند. از این پس برای انتقال برنامه از یک سیستم به سیستم دیگر، این فلاپی مانند قفل سخت افزاری عمل می کند و می بایست مختصات آن توسط برنامه تایید شود و چنانچه این فلاپی در درایو نباشد، برنامه اجرا نخواهد شد.
طریقه استفاده از قفل نرم افزاری در برنامه مورد نظر
با توجه به نوع کاربرد برنامه ( کوچک وقابل کپی بر روی یک دیسکت, تحت شبکه و ... ) می توانیم از انواع روش هایی که جهت حفاظت از نرم افزار در نظر داریم استفاده کنیم.
الف: اعتقاد طراح نرم افزار به اینکه کاربر حتما باید آنرا خریداری نماید تا از امکانات آن مطلع گردد.
در این حالت قفل نرم افزاری در ابتدای شروع به کار برنامه کنترل می گردد حتی طراح می تواند در مواقع حساس نیز قفل را مجددا کنترل کند و یا در حالتی که طراح واقعا سخت گیر باشد, می تواند در زمان های مشخصی از وجود قفل اطمینان حاصل نماید ( مثلا هر 4 ثانیه ). البته در این حالت طراح باید روشی را که جهت کنترل قفل استفاده می کند, نیز در نظر بگیرد.
ب: اعتقاد طراح نرم افزار به این که کاربر می تواند از نرم افزار به عنوان نسخه نمایشی نیز استفاده کند.
طراح در این حالت می بایست در مکان های خاصی از برنامه, قفل را کنترل کند. مثلا در یک برنامه حسابداری می توان تمام بخش های سیستم را آزاد گذاشته ( یعنی برنامه نیازی به قفل نداشته باشد ) اما در صورتی که کاربر مایل به استفاده از امکانات گزارشگیری سیستم باشد, قفل نرم افزاری در خواست گردد. مزیت این روش بر روش قبلی این است که دیگر نیاز به طراحی نسخه نمایشی جهت مشاهده کاربران وجود ندارد.
آشنایی با نحوه قفل گذاری بر روی یک برنامه
الف: طراح به سورس برنامه دسترسی دارد.
در این حالت طراح پس از انتخاب روش قفل گذاری, کافیست آنرا به زبان مورد نظر خود پیاده سازی نموده و در برنامه خود بگنجاند. ( که مکان های قرار دادن قفل در عنوان قبلی توضیح داده شد. )
ب: طراح ( مجری پروژه ) به سورس برنامه دسترسی ندارد.
گاهی اوقات به یکسری برنامه های ارزشمندی برخورد می کنیم که فاقد قفل هستند, بنابراین نیاز به قفل گذاری وجود دارد. جهت تزریق قفل به این گونه برنامه ها, نیاز به آشنایی کامل به ساختار فایل های اجرایی (EXE, COM, SYS, …) وجود دارد چرا که باید برنامه ای طراحی کنیم تا همانند یک ویروس کامپیوتری به فایل اجرایی مشخصی بچسبد.
شامل 15 صفحه word
دانلود مقاله انواع قفلهای کامپیوتری سخت افزاری و نرم افزاری
