مزیت نسبی در تولید و صدور محصولات ، از جمله قابلیت های بخش کشاورزی است.
در سال ۱۳۸۲ حدود ۱/۱۴ در صد از تولید ناخالص داخلی ، بیش از یک چهارم ارزش صادرات غیر نفتی ، یک پنجم اشتغال ، بیش از ۹۳ در صد از عرضه غذا در داخل کشور را به خود اختصاص داده است .
این بخش از نظر تولید، اشتغال، صادرات، حفاظت و بهره برداری اصولی از منابع طبیعی و خدادادی ، توسعه تحقیقات و فنآوری ها و توسعه مشارکت های مردمی، یکی از ارکان مهم اقتصاد و امنیت کشور به حساب می آید.
بخش کشاورزی و توجه به توسعه و عمران روستا ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، همواره مورد اهتمام و تایید قانونگذاران ، برنامه ریزان و دستگاه های اجرایی و محور توسعه اقتصادی و اجتماعی بوده و تحولات وسیعی در عرصه کشاورزی و روستاها و مناطق عشایری به وجود آمده است.
اما به علت برخی ناهماهنگی ها و سیاست ها، نظام ها و روش های ناکارا، تداخل وظایف ، دوباره کاری ها .... و بروز حوادث طبیعی (نظیر خشکسالی و سیل) بخش کشاورزی در سال های اخیر با دشواری هایی روبه رو بوده که مانع از رشد مطلوب این بخش شده است.
به منظور رفع این نابسامانی ها و نارسایی ها، براساس قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دولت مکلف شده تا در جهت اصلاح نظام اداری ، کاهش تصدی های غیر ضروری، ارتقای بهره وری و کارایی نیروی انسانس و مدیریت دستگاههای اجرایی، حذف موازی کاری ها .... و تجمع امور کشاورزی ، دام، توسعه و عمران روستایی تدابیر لازم را اتخاذ کند. در این راستا، لایحه ادغام وزارتخانه های جهادسازندگی و کشاورزی و تشکیل وزارت جهاد کشاورزی توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهیه شد و پس از تصویب هیات وزیران در تاریخ بیست و ششم مرداد ماه سال ١٣٧٩ با قید یک فوریت به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد. این لایحه پس از ماه ها بحث و بررسی کارشناسان ، سرانجام در تاریخ ششم دی ماه سال ٧٩ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ دهم دی ماه ١٣٧٩ توسط شورای نگهبان تایید شد.
*امید است با تلاش همه اعضای خانواده بزرگ "جهاد کشاورزی" زمینه های تحقق این قانون فراهم شود و در آینده ای نزدیک شاهد توسعه پایدار کشاورزی ایران باشیم.
اهداف و وظایف :
وزارت جهاد کشاورزی _ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
هیات وزیران در جلسه مورخ ٢/٤/١٣٨١ بنا به پیشنهاد شماره ٩٠٤١/٨٩_ ١٣٨٩٩/١٠٥ مورخ ٧/٩/١٣٨٠ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به استناد ماده (٢) قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی – مصوب ١٣٧٩_ شرح وظایف تفضیلی وزارت جهاد کشاورزی را به شرح زیر تصویب نمود:
الف_ سیاست گذاری ، برنامه ریزی و نظارت:
١_ تعیین سیاست ها و راهبردهای مربوط به بخش کشاورزی ، توسعه و عمران روستاها و مناطق عشایری و همچنین تنظیم و اجرای برنامه های توسعه کشاورزی در چارچوب سیاست های توسعه پایدار.
٢_ انجام بررسی ها و اقدامات لازم به منظور برنامه ریزی تولید و تامین نیاز کشور به محصولات و فرآورده های کشاورزی و دامی و توسعه صادرات با رعایت مزیت های نسبی در چارچوب سیاست های بازرگانی کشور.
٣_ تهیه تدوین اجرا و به هنگام سازی نظام های اطلاع رسانی کشاورزی و روستایی و استقرار نظام های آماری .
٤_ تهیه استانداردها و ضوابط و برنامه ریزی لازم در زمینه تاسیسات و زیرمساخت های مورد نیاز تولید و تولید کنندگان بخش کشاورزی.
٥_ نظارت و ارزشیابی عملکرد و فعالیت های موسسات و شرکت های وابسته به وزارتخانه و ایجاد هماهنگی های برنامه ای و عملیاتی لازم.
٦_ نظارت و ارزشیابی برنامه ها، طرح ها، فعالیتها و اقدامات در حیطه وظایف وزارت جهاد کشاورزی به منظور سنجش میزان کارایی و اثر بخشی آن ها .
ب_ امور پژوهش ، آموزش و ترویج :
١_ انجام پژوهش های کاربردی و توسعه ای در زمینه های زیر
الف_ آب و خاک ، اصلاح بذر و نهال ، اصلاح نژاد، پرورش دام و آبزیان ، جنگل و مرتع و آبخیزداری آفات و بیماریهای گیاهی و راه های مبارزه با آن .
ب_ بهره برداری از فنون پیشرفت بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک در بخش کشاورزی ، تدوین شیوه های مناسب و استفاده از فناوری های نوین توسعه کشاورزی و دامی متناسب با شرایط اقلیمی و جغرافیایی کشور.
ج_ افزایش بهره بروری ، کاهش ضایعات و بهبود کیفی تولید محصولات و فرآورده های بخش کشاورزی.
د_ بیماری ها ، مایه ها ، سرم ها و مواد بیولوژیک لازم برای پیشگیری و مبارزه با بیماری های دامی آبزیان و مشترک انسان و دام و تهیه و تولید آنها در کشور.
٢_ حفاظت جمع آوری ، ارزیابی ، احیا و توسعه ذخایر توارث ژنتیکی ، تنوع زیستی گیاهی و ژرم پلاسم گیاهان زراعی ، باغی ، زینتی ، دارویی ، مرتعی ، جنگلی و دام و آبزیان و میکروارگانیزم ها و حشرات مفید و زیان آور کشاورزی در چارچوب وطایف محول شده .
٣_ مطالعه و تحقیق به منظور توسعه کشاورزی و ارتقای جایگاه آن در اقتصاد ملی و توسعه روستایی و عشایری.
٤_ برنامه ریزی و اجرای آموزش های علمی – کاربردی و فنی – حرفه ای شاغلان بخش کشاورزی و صنایع روستایی در چهارچوب سیاست های مصوب و همچنین آموزش روش ها و فنون نوین کشاورزی و دامداری به تولید کنندگان مربوط .
٥_ مطالعه، طراحی و بهینه سازی الگوها و نظام های تولید و بهره برداری در بخش کشاورزی و ارزیابی و اصلاح مستمر آنها.
٦_ برنامه ریزی و ارائه نتایج پژوهش های انجام شده به کارکنان ، تولید کنندگان و بهره برداران بخش کشاورزی و نیز شناخت مسائل و مشکلات آنها و اقدام در جهت رفع آن از طریق اجرای برنامه های ترویجی.
ج_ امور منابع طبیعی و آبخیزداری:
١_ بررسی و مطالعه جامع حوزه های آبخیز کشور به منظور تهیه طرح های آبخیز داری و جلوگیری از فرسایش خاک و تهیه برنامه جامع استفاده از اراضی کشاورزی و منابع طبیعی و بهره برداری بهینه از این اراضی .
٢_ برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم به منطور جلوگیری از تغییر و تبدیل کاربردی اراضی کشاورزی و جنگل.
٣_ حفظ، احیاء گسترش ، حمایت و بهره برداری صحیح از جنگل ها و مراتع طبیعی و دست کاشت کشور و فراهم نمودن زمینه اجرای طرح های بزرگ جنگل کاری ، جنگل داری ، مرتع داری، ایجاد پارک های جنگلی و تفریگاه های طبیعی در چارچوب هدف ها و سیاست های توسعه پایدار و اعمال نظارت های لازم .
٤_ برنامه ریزی و اجرای طرح های آبخیزداری و تثبیت شن های روان وبیابانی زدایی.
٥_ تشخیص و تفکیک حریم قانونی اراضی ملی از مستثنیات اشخاص حقیقی و حقوقی و واگذاری منابع ملی به نام دولت جمهوری اسلامی ایران و اجرای مقررات مربوط به مدیریت و واگذاری اراضی ملی و دولتی در چارچوب قوانین و مقررات موجود.
د_ امور زیربنایی کشاورزی و توسعه روستایی:
١_ توسعه مکانیزاسیون با توجه به ویژگیهای اقلیمی و فرهنگی مناطق مختلف و ارائه خدمات حمایتی و فنی مورد نیاز.
٢_ یکپارچه سازی اراضی، احداث راه های بین مزارع، تجهیز و نوسازی مزارع و باغ ها به منظور استفاده موثر از منابع و نهادهای کشاورزی و ارتقای بهره وری در فرآیند تولید با تاکید بر بهبود بهره وری از آب .
٣_ برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم در زمینه حفظ و اصلاح خاک و فراهم آوردن موجبات بهره برداری مطلوب از آن.
٤_ فراهم آوردن موجبات لازم به منظور افزایش اثر بخشی و بازدهی آبیاری در مزارع و باغ ها.
٥_ برنامه ریزی برای انتقال آب شبکه های ٣و٤ و انهار سنتس و قنوات ، توزیع و مصرف آب کشاورزی و انجام اقدامات لازم به منظور احداث، و نگهداری تاسیسات مربوط در چارچوب قوانین موجود.
٦_ انجام وظایف ناشی از اجرای قانون توزیع عادلانه آب – مصرف ١٣٦١_ و اصلاحات بعدی آن.
٧_ برنامه ریزی و انجام مطالعات لازم به منظور طراحی و اجرای طرح های کوچک توسعه منابع آب پس از کسب مجوز لازم از مقررات نیرو.
٨_ برنامه ریزی و اقدامات لازم در جهت احداث، نگهداری و بهره برداری از بنادر شیلاتی و تاسیسات زیربنایی با رعایت وظایف سایر وزارتخانه ها.
٩_ برنامه ریزی، اتخاذ تدابیر و پیش بینی ساز و کارهای لازم به منظور توسعه و عمران روستاها با هماهنگی سایر دستگاه ها.
١٠_ برنامه ریزی و ساماندهی کوچ و اسکان عشایر در چهارچوب طرح های جامع ناحیه ای.
١١_ توسعه و حمایت صنایع کوچک تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و صنایع روستایی در چارچوب سیاستهای صنعتی کشور.
ه_ امور کشاورزی، دام و آبزیان:
١_ برنامه ریزی و اتخاذ تابیر لازم به منظور افزایش بهره وری از عوامل و منابع تولید کشاورزی و دستیابی به الگوهای کشت متناسب با منابع آب در دسترس، ظرفیت های تولید و شرایط اقلیمی مناطق مختلف کشور.
٢_ تامین بهداشت دام و فرآورده های مربوط به آن و مبارزه با بیماریهای دامی و مشترک انسان و دام، قرنطینه دام و کنترل بهداشتی کشتارگاه ها و نظارت بهداشتی بر مراتع، آبشخورها ، محل نگهداری دام، کارخانه های تولید خوراک دام و سایر تاسیسات و مراکز تهیه ، نگهداری و عرضه فرآورده های خام دامی.
٣_ نظارت و کنترل بر تولید، واردات و مصرف مایه ها و سایر مواد بیولوژیکی مورد مصرف دامی.
٤_ برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم به منظور ایجاد و گسترش شبکه های پیش آگاهی و مراقبت ، پیشگیری، قرنطینه گیاهی و تشخیص و مبارزه با آفات و بیماریهای عمومی ، همگانی و سایر آفات و بیماری های گیاهی و نظارت بر ورود، تولید توزیع و مصرف سموم مورد نیاز بخش کشاورزی با رعایت شاخص های زیست محیطی کشور.
٥_ برنامه ریزی و تهیه و اجرای طرح های مربوط به حفظ منابع دام، طیور و اصلاح نژاد و بهبود تغذیه دام.
٦_ توسعه کمی و کیفی تولیدات دامی و تدوین واجرای نظام دامداری کشور و ساماندهی کشتارگاه ها .
٧_ برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر لازم در جهت حفظ احیاء توسعه و بهره برداری مناسب از منابع آبزی آب های تحت حاکمیت و صلاحیت دولت جمهوری اسلامی ایران و توسعه آبزی پروری در کشور.
ز_ امور حمایتی:
١_ حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و استفاده از تسهیلات اعتباری بانک کشاورزی و سایر منابع بانکی و تشکیل صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی و روستایی با مشارکت تولید کنندگان و فراهم آوردن تسهیلات لازم برای تامین اعتبارات مورد نیاز تولید کنندگان بخش کشاورزی.
٢_ اجرای سیاست ها و روش های حمایتی و بیمه ای به منظور حمایت از تولید کنندگان ، تولیدات و تاسیسات بخش کشاورزی و پرداخت خسارت به تولید کنندگان خسارت دیده براساس سیاست های اتخاذ شده .
کارآموزی و پروژه در جهاد کشاورزی--25صفحه-docx