فرمت فایل : WORD + PDF
تعداد صفحات:194
فهرست مطالب: صفحه
1. فصل اول: کلیات تحقیق................................................................................ 8-1
1-1. مقدمه...................................................................................................................... 1
1-2. طرح مسئله 1
1-3. ضرورت انجام تحقیق 4
1-4. سئوال تحقیق 5
1-5. اهداف تحقیق 5
1-6. مطالعات انجام شده در این خصوص 5
2. فصل دوم: ادبیات و چاچوب نظری تحقیق 61-9
مقدمه......... ............................................................................................................................ 9
2-1- اوقات فراغت و جهانگردی 9
2-2-تعاریف توریسم 10
2-2-1- توریسم 10
2-2-3- اشکال عمده توریسم 16
2-2-3-1- توریسم تفریحی 18
2-2-3-2- توریسم درمانی 18
2-2-3-3- توریسم اجتماعی 18
2-2-3-4- توریسم فرهنگی و آموزشی 18
2-2-3-5- توریسم ورزشی 18
2-2-3-6- توریسم مذهبی 18
2-2-3-7- توریسم بازرگانی 19
2-2-3-8- توریسم سیاسی 19
2-2-3-9- توریسم روستایی 19
2-3- جاذبه‌های جهانگردی 20
2-4- مفاهیم توسعه منطقه‌ای 22
2-4-1- منطقه 23
2-4-2- توسعه منطقه‌ای 23
2-5- تاریخچه توریسم در جهان 24
2-5-1- دوره باستان 26
2-5-2- دوره قرون وسطی 27
2-5-3- دوره رنسانس 27
2-5-4- دوره انقلاب صنعتی 27
2-6- تاریخچه توریسم در ایران 28
2-7- تأثیرات توریسم 30
2-7-1- تأثیرات اقتصادی توریسم 30
2-7-2- تأثیرات اجتماعی توریسم 32
2-7-3- تأثیرات فرهنگی توریسم 32
2-7-4- تأثیرات زیست محیطی توریسم 33
2-8- مبانی نظری تحقیق 34
2-8-1- جایگاه و نقش توریسم در توسعه 34
2-8-1-1- رویکرد اقتصاد سیاسی 35
2-8-1-2- مدل جزیره‌ای 38
2-8-1-3- رویکرد کارکردی 39
2-8-2- رویکردهای مربوط به توسعه منطقه‌ای 41
2-8-2-1- تئوری بخشی 41
2-8-2-2- نظریه قطب رشد 43
2-9- چارچوب نظری 46
2-9-1- مدل تحقیق 51
2-11- راهبردهای توریسم 52
2-12- فعالیت‌های پیشبرنده توریسم 53
2-10- توریسم در برنامه‌های توسعه ایران 54
2-10-1- توریسم در برنامه اول توسعه 54
2-10- 2- توریسم در برنامه دوم توسعه 56
2-10- 3- توریسم در برنامه سوم توسعه 57
3. فصل سوم: روش شناسی 75-63
مقدمه......... ............................................................................................................................ 63
3-1- روش تحقیق 63
3-1-1- روش پیمایش 64
3-1-2- روش اسنادی 65
3-1-3- مدل تحلیلی SWOT 65
3-2- فرضیات تحقیق 69
3-3- تعریف واژه های عملیاتی تحقیق 70
3-4- متغیرها 71
3-4-1- متغیر مستقل 71
3-4-2- متغیرهای وابسته 71
3-5- پیش آزمون و سنجش روایی 73
3-6- جامعه آماری 74
3-6-1- تعیین حجم نمونه 74
3-6-2- روش نمونه گیری 75
4. فصل چهارم: منطقه مورد مطالعه 116- 77
مقدمه......... ............................................................................................................................ 77
4-1- موقعیت طبیعی و جغرافیایی استان کهگیلویه و بویراحمد 77
4-2- منطقه مورد مطالعه .................................................................................................... 79
4-2-1- کهگیلویه در دوره هخامنشیان 79
4-2-2- نبرد کهگیلوئیان با اسکندر مقدونی 79
4-2-3- وضع اجتماعی و نوع ساختار زندگی 80
4-2-3-1- زبان، خط و مذهب 81
4-2-3- 2- شیوه زندگی و فرهنگ ایلی 81
4-3- جغرافیای انسانی منطقه مورد مطالعه 82
4-3-1- جمعیت 82
4-3-2- خانوار 82
4-3-3- سواد 83
4-3-4- اشتغال 83
4-3-5- زیرساخت‌ها 84
4-3-5-1- راهها 84
4-3-5-2- بهداشت 85
4-3-5-3- مخابرات 85
4-3-5-4- مسافرت 86
4-4- جغرافیای طبیعی منطقه مورد مطالعه 87
4-4-1- گیاهان خوراکی 87
4-4-2- گیاهان داروئی 88
4-4-3- میوه‌های خوراکی جنگلی 89
4-4-4- درختان جنگلی 90
4-4-5- میوه های خوردنی 91
4-4-6- جانوران وحشی 91
4-5- جاذبه های طبیعی منطقه کهگیلویه 91
4-5-1- رودخانه ها 91
4-5-2- آبشارها 93
4-5-3- چشمه ها 94
4-5-4- دریاچه ها 95
4-5-5- کوه ها 96
4-5-6- غارها و اشکفت ها 97
4-6- آثار و جاذبه های تاریخی 99
4-6-1- قلعه ها و دژها 99
4-6-2- تل ها و تپه های تاریخی 101
4-6-3- گورستان و آرامگاه تاریخی 102
4-6-4- زیارتگاه و اماکن مذهبی 103
4-6-5- مجموعه تاریخی بلاد شاپور دهدشت 104
4-6-5-1- عناصر و اجزای بافت بلاد شاپور 108
5. فصل پنجم: یافته های تحقیق 159- 118
مقدمه......... ............................................................................................................................ 118
5-1- یافته های توصیفی تحقیق 118
5-1-1- جنسیت 119
5-1-2- وضعیت سنی پاسخگویان 120
5-1-3- وضعیت تحصیلی پاسخگویان 121
5-1-4- وضعیت تأهل پاسخگویان 122
5-1-5- وضعیت اشتغال پاسخگویان 122
5-1-6- وضعیت پاسخگویان به‌لحاظ محل تولد 123
5-1-7- وضعیت پاسخگویان به‌لحاظ محل زندگی 125
5-1-8- میزان سودمند بودن توریسم به‌لحاظ اقتصادی 125
5-1-9- وضعیت توریسم درخصوص تأمین درآمد 127
5-1-10- بررسی سهم بخش‌های مختلف در خصوص اشتغال 127
5-1-10-1- توریسم 127
5-1-10-2- کشاورزی 129
5-1-10-3- دامداری 130
5-1-10-4- صنعت 131
5-1-10-5- خدمات 132
5-1-11- بررسی سهم بخش‌های مختلف در خصوص درآمد 133
5-1-11-1- توریسم 133
5-1-11-2- کشاورزی 134
5-1-11-3- دامداری 135
5-1-11-4- صنعت 136
5-1-11-5- خدمات 137
5-2- یافته های تحلیلی تحقیق 138
5-2-1- آزمون فرضیات تحقیق 138
5-2-1-1- آزمون فرضیه اصلی اول (فرضیات اقتصادی) 139
5-2-1-1-1- وضعیت اشتغال 139
5-2-1-1-2- وضعیت درآمد 140
5-2-1-1-3- وضعیت قیمت اراضی 141
5-2-1-2- آزمون فرضیه اصلی دوم (فرضیات اجتماعی- فرهنگی) 142
5-2-1-2-1- تغییر شیوه زندگی 142
5-2-1-2-2- کاهش مهاجرت 143
5-2-1-2-3- تعاملات فرنگی و پویایی جمعیت 144
5-2-1-3- آزمون فرضیه اصلی سوم (فرضیات کالبدی و محیطی) 145
5-2-1-3-1- تغییر کابری اراضی 145
5-2-1-3-2- افزایش امکانات و خدمات زیربنائی 146
5-2-1-4- جمع بندی و نتیجه گیری فرضیات تحقیق 147
5-2-1-4-1- تبیین فرضیه اصلی اول 147
5-2-1-4-2- تبیین فرضیه اصلی دوم 148
5-2-1-4-3- تبیین فرضیه اصلی سوم 148
5-3- تبیین فرضیه اصلی چهارم 149
5-3-1- تجزیه و تحلیل SWOT در جهت توسعه توریسم 150
5-3-2- شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها 150
5-3-2-1- عوامل مؤثر داخلی بر گردشگری منطقه 151
5-3-2-2- عوامل مؤثر خارجی بر گردشگری منطقه 153
5-3-3- تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها 155
6. فصل ششم: جمع بندی و نتیجه گیری 180-161
مقدمه......... ............................................................................................................................ 161
6-1- نتایج تحقیق......... ............................................................................................................................ 161
6-1-1- نتایج تجربی تحقیق ........................................................................................ 161
6-1-1-1- نتایج تجزیه و تحلیل آماری.............................................................................. 161
6-1-1-2- نتایج تحلیل SWOT .............................................................................. 163
6-1-2- ارائه استراتژی‌های توسعه توریسم منطقه‌ای بر اساس تحلیل SWOT ........................ 164
6-1-2-1- استراتژی‌های رقابتی/ تهاجمی............................................................................. 164
6-1-2-2- استراتژی‌های تنوع ..................................................................................... 165
6-1-2-3- استراتژی‌های بازنگری.................................................................................. 166
6-1-2-4- استراتژی‌های تدافعی ................................................................................. 167
6-2- ارائه الگوی برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه منطقه‌ای ............................................................. 168
6-2-1- عناصر الگوی برنامه ریزی استراتژیک توسعه توریسم ...................................... 169
6-2-1-1- فرآیند استراتژیک...................................................................................... 169
6-2-1-1-1- بیانیه مدموریت در سطح کلان .................................................... 169
6-2-1-1-1-1- بیانیه مدموریت در سطح خرد .................................. .. .. 169
6-2-1-1-1-2- مقاصد و اهداف در سطح منطقه .................................. ....... 170
6-2-1-1-2- تحلیل و ارزیابی وضعیت ......................................... .............. 170
6-2-1-2- فرآیند برنامه ریزی توریسم .................................................................... 172
6-2-1-1- برنامه های نظارت و ارزیابی ................................................................... 176
6-3- پیشنهادات بر اساس یافته های تحقیق ............................................................................ 178
تصاویر 182
منابع و ماخذ: 188
1-1- مقدمه
وقوع رنسانس و انقلاب صنعتی از چندین جهت زندگی جوامع بشری را متحول ساخته و در نهایت تمدن امروزی را با تنوع و تکثر بی‌نظیری ایجاد کرد. اگرچه سیر و سیاحت از آرزوهای دیرین بشر بوده است، ولی وجود موانعی چون ابتدایی بودن وسایل حمل و نقل، طول مدت سفر و عدم وجود امنیت در راهها، مسافرت را به مواقع ضروری منحصر کرده بود. یکی از بارزترین آثار انقلاب صنعتی، ایجاد امکانات پیشرفته حمل و نقل بوده است که باعث گردیده تا مسافرت با راحتی، امنیت و سرعت بیشتری همراه شود. همچنین دستیابی انسان به تکنولوژی‌های پیشرفته، اوقات فراغت را افزایش داده است، در نتیجه افراد فرصت بیشتری جهت ارضاء امیال خود، نظیر سیر و سیاحت پیدا کرده‌اند. از طرفی فشار ناشی از شهرنشینی، لزوم ایجاد تنوع و تحرک را در زندگی جوامع صنعتی نشان می‌دهد و این‌ها خود می‌توانند عواملی باشند در جهت توسعه و تکامل توریسم در عصر حاضر. امروزه بسیاری از کشورهای جهان، کم و بیش به صنعت توریسم توجه دارند.
زیرا مهمترین تأثیر توریسم در اقتصاد جهانی، ایجاد درآمد و اشتغال‌زایی است. به طوری که کارشناسان تخمین زده‌اند، گردشگری (توریسم) به عنوان بزرگترین صنعت جهان، 4/3 تریلیون دلار ارزش دارد و این میزان جوابگوی 1/10% محصولات ناخالص جهانی است و 6/10% هزینه اشتغال‌زایی در جهان را تأمین می‌کند (منشی‌زاده، 1376 : 41).
1-2- تعریف مسأله و بیان سؤال اصلی تحقیق:
دشواریهای زندگی شهرنشینی، آلودگی هوا و آلودگی های صوتی، خستگی ناشی از کار در مشاغل شهری، تکراری و یکنواخت بودن شرایط زندگی در شهر و دیگر عوامل مشابه، انسان شهرنشین را وادار می کند تا برای رفع خستگی و استراحت به طبیعت پناه ببرد (رضوانی،1379: 41).
توریسم با پیروی از فلسفه حیات مدار و تکیه بر ارزشهای ذاتی و درونی، از طریق حفاظت از عرصه های طبیعی، انتفاع جوامع محلی، تقوبت ویژگی خرده فرهنگ‌ها، فراهم آوری فرصت‌های آموزشی و یادگیری، تقویت اشتغال زایی و جلوگیری از مهاجرت، التزام به مصرف کمتر منابع تجدید ناپذیر، فراهم آوری فرصت‌های مشارکت‌های محلی، آموزشهای زیست محیطی و به عبارتی ترکیب مناسب توسعه و حفاظت از محیط زیست و میراث های فرهنگی، پایداری را امکان پذیر می سازد. با توجه به مطالب فوق، مقوله توریسم به عنوان راهکاری برای تأمین منافع زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، چه در سطح ملی و چه در سطح محلی، مورد توجه قرار گرفته است (شاکری،1383: 84). توریسم امروزه در کانون توجه تصمیم گیران و تصمیم سازان حوزه برنامه ریزی و امور اجرایی قرار گرفته است، و بسیاری از کشورهای جهان با درایت و دوراندیشی و ساماندهی علمی، از امکانات بالقوه این صنعت (توریسم)، بهره قابل توجهی برده اند. براساس آمار منتشره از سوی سازمان جهانی جهانگردی، شمار جهانگردان از رقم سالیانه 625 میلیون نفر در اوایل قرن 21، به 6/1 میلیارد نفر در سال 2020 خواهد رسید و نیز درآمد صنعت جهانگردی از 445 میلیارد دلار در سال 2000، به رقمی افزون بر 2 تریلیون دلار در سال 2020 خواهد رسید (فتحی،1380: 123).
تنوع جاذبه های تاریخی و فرهنگی، طبیعی و همچنین طیف متنوعی از آداب و رسوم و شیوه های معیشتی چند هزار ساله منطبق با شرایط اقلیمی، از جمله معیشت کوچ نشینی، از پشتوانه های توریستی ایران به حساب می آید. با وجود پتانسیل های ذکر شده، مطابق آمار سازمان جهانی جهانگردی، کشور ایران فقط 09/ درصد از تعداد و 06/ درصد از درآمدهای گردشگری در دنیا را به خود اختصاص داده است (نشریه بازاریابی، 1378: شماره 3). این نکته با توجه به پتانسیل جاذبه های گردشگری ایران، رقم اندکی را شامل می شود. بنابر این به نظر می رسد که گردشگری در ایران، با کم توجهی روبرو می باشد (امیری،1383: 35). یکی از راهکارها برای گسترش صنعت توریسم، شناسایی هر چه بهتر مناطق مختلفی که پتانسیل توریسم را دارند و برنامه ریزی دقیق جهت امکان سنجی این مناطق به لحاظ قدرت جذب توریست و ایجاد گردشگاه‌های مختلف و امکانات زیربنایی است. این پژوهش نیز شناسایی و امکان‌سنجی جاذبه های توریستی یکی از مناطق مستعد کشور (شهرستان کهگیلویه و از جمله بافت تاریخی بلاد شاپور دهدشت، در استان کهگیلویه و بویراحمد)، در جهت گسترش توریسم و بهره برداری بهتر از آن را مد نظر دارد.
استان کهگیلویه و بویراحمد سرزمینی با وسعت 16264 کیلومتر مربع می باشد و از دو منطقه سردسیری و گرمسیری تشکیل شده است. آثار تاریخی، جنگل‌های متراکم، چشم انداز زیبای قلل و ارتفاعات، رودخانه ها، چشمه سارها، آبشارها، دریاچه ها، تالاب ها، مناطق حفاظت شده با تنوع جانوری و گیاهی غنی و همچنین عشایر و ایلات مختلف با آداب و رسوم خاص، از توان‌های محیطی منطقه برای جذب توریست هستند (مجله مسافران،1381: 62).
هدف اصلی این پژوهش، معرفی جاذبه های توریستی شهرستان کهگیلویه و از جمله مجموعه تاریخی بلاد شاپور دهدشت، در استان کهگیلویه و بویراحمد، و امکان سنجی آنها در جهت گسترش توریسم، و در گامی دیگر، نقشی که این صنعت می‌تواند در جهت برون رفت از محرومیت، و همچنین توسعه منطقه داشته باشد، است. نظر به اینکه مطالعه موردی ما در این تحقیق، مجموعه تاریخی بلاد شاپور دهدشت به عنوان یک جاذبه توریستی می باشد، لذا، سعی بر آن است تا این مجموعه را از همه جوانب و زوایا مورد بررسی قرار دهیم، و موانع و راهکارها را در جهت گسترش توریسم در این منطقه، شناسایی کنیم. در واقع، این پژوهش درصدد پاسخگویی به پرسش‌های زیر است:
- چرا با وجود پتانسیل‌های قوی در زمینه توریسم (از جمله بلاد شاپور دهدشت) در کهگیلویه، این منطقه از توسعه به دور بوده است؟
- گسترش گردشگری، چه تأثیری در بهبود وضع امکانات و خدمات زیربنایی و رفاهی و در مجموع توسعه منطقه دارد؟
- رشد توریسم تا چه میزان در ایجاد اشتغال در منطقه مذکور تأثیر دارد؟
1-3- ضرورت انجام تحقیق:
امروزه در چارچوب طرح‌های آمایشی یا کالبدی، اعم از ملی، منطقه‌ای یا محلی، توریسم به عنوان یکی از ابزارها و مؤلفه‌های مهم توسعه و محرومیت‌زدایی به شمار می‌رود.[1] توریسم از مهمترین عوامل عمران ناحیه‌ای به شمار می‌رود و فعالیتی است ارزآور و متعادل‌کننده که موجب توسعه اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه شده و توزیع عادلانه درآمد و همچنین اشتغال‌زایی را به همراه دارد و ... لذا، باتوجه به موارد فوق و نیازهای رورافزون انسان شهرنشین به محیط‌های تفریحی و استراحت‌گاهی و بالاتر از همه، جابجایی میلیون‌ها جهانگرد در طول سال، لزوم پژوهش در مسایل توریسم و امکانات مربوط به آن در یک منطقه بیشتر احساس می‌شود (شکوهی، 1353 : 17).
منطقه کهگیلویه، نمونه‌ای روشن از چنین وضعیتی است. این منطقه به خاطر پاره‌ای از محدودیت‌های طبیعی و انسانی که در طول تحقیق به آن پرداخته خواهد شد، در آینده تکافوی تأمین نیازهای جمعیت ساکن خویش را ندارد، اما بخش گردشگری می‌تواند منبعی مهم، نوپا و جدید برای جمعیت آن به شمار آید و آینده روشن را برای این منطقه فراهم سازد. با در نظر گرفتن مجموع پتانسیل‌های صنعت توریسم در کهگیلویه (از جمله بلاد شاپور دهدشت) و باتوجه به اینکه کشاورزی و دامداری منطقه به دلیل شرایط خاص طبیعی و از میان رفتن بخش عظیم مراتع، در بلندمدت پاسخگوی معیشت مردم این منطقه نخواهد بود، صنعت توریسم می‌تواند با امکانات بالقوه و فراوانش، افق تازه و امیدبخش را در توسعه منطقه فراهم آورد.
لذا، ما در این تحقیق برآنیم تا در راستای یافتن پاسخ به سؤالات ذیل تلاش نماییم. با شناسایی تنگناها و توان‌های موجود، جایگاه صنعت توریسم و اثرات آن را بر توسعه و تحول منطقه مورد مطالعه، تبیین نموده و راهکارهایی را برای توسعه توریسم در منطقه کهگیلویه مطرح نماییم.
1-4- سؤال تحقیق
همان‌طور که در صفحه پیشین گفته شد، این تحقیق در پی پاسخ گفتن به پرسش‌هایی است که اگر در یک پرسش کلی متبلور یابد، به‌صورت زیر خواهد بود:
گسترش توریسم در شهرستان کهگیلویه چه نقشی در توسعه منطقه داشته است؟
پاسخ به پرسش فوق، در واقع یافتن راهکارهایی است که می‌تواند فرآیند توسعه منطقه‌ای را تحول بخشد.
1-5- اهداف تحقیق
مهمترین هدف توسعه توریسم داخلی و خارجی، توسعه اقتصادی – اجتماعی نواحی مقصد است (Sharplei,J And Richard, 1997. PN: 40 ). زیرا مهمترین تأثیر توریسم در اقتصاد محلی و منطقه ای، این نواحی، ایجاد درآمد و اشتغال، و ایجاد انگیزه ماندگاری در مناطق می باشد. به طور کلی می توان اهداف مورد نظر این پژوهش را به شرح زیر بیان نمود:
- بررسی و شناخت تأثیرات گسترش توریسم در توسعه منطقه.
- تعیین جایگاه فعلی صنعت توریسم و نقش آن در توسعه منطقه.
- بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها.
- ارائه الگوئی بهینه از توریسم و معرفی آن به عنوان استراتژی جدید توسعه منطقه ای.
1-6- مطالعات انجام شده در این خصوص (سوابق موضوع)
مسعود تقوایی و محمد علی شاپورآبادی (1381: 253)، در تحقیقی تحت عنوان« توسعه منطقه برخوار اصفهان، از طریق گسترش توریسم »، تلاش می‌کنند تا مزایای صنعت توریسم، و نقش آن در ایجاد اشتغال و توسعه صنایع دستی، و همچنین نقش تعاون در مشارکت و توسعه را بررسی کرده، و سپس جاذبه های توریستی منطقه از جمله قالی بافی، صنایع دستی، جاذبه های کویری و غیره را معرفی نموده و در نهایت، ضمن ارائه یک الگو برای ایجاد و توسعه صنعت توریسم از طریق تشکیل تعاونی ها، موجبات توسعه منطقه را فراهم آورد. در این تحقیق به این نتیجه رسیده اند که منطقه برخوار اصفهان و از جمله روستاهای آن، برای رشد کشاورزی صنعتی، در کوتاه مدت، دچار موانع زیادی است، اما از نظر منظره طبیعی، صنایع دستی، تولیدات قدیمی و سنتی و آثار باستانی، توان جذب تعداد زیادی سیاح و جهانگرد را دارد.
طرح جامع گردشگری در ایران(1352)؛ این طرح در بهمن 1352 تهیه شده است و بر این تفکر می باشد که رشد توریسم چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی، ممکن می باشد. بدین ترتیب این طرح، محور نقشی است که بخش توریسم طی سالهای آتی در ایران بازی کرده و می‌کند. منابعی که تجهیز نموده، دفاتر ارضی که احتیاج داشته و امنیت اقتصادی که بوجود می آورد، از جمله مواردی است که در این طرح مطرح شده است. همچنین این طرح بر فراهم نمودن تسهیلات و تجهیزات کافی، هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی برای جهانگردان تأکید می کند. در نهایت، در این طرح، بر لزوم توسعه زیربناها و ساختارهای حمل و نقل به عنوان کلید هر بازار جهانگردی و توسعه صنعت هتلداری، میزبانی، آژانس های مسافرتی، تورگردان ها و مدیریت، در تمام سطوح (عالی، میانه و عادی ) تأکید شده است.
عبدالحمید ابراهیمی (1376: 492) در مقاله ای تحت عنوان «تأثیر صنعت توریسم بر متغیرهای اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی ایران»، با تأکید بر ویژگی های فرهنگی و ارزشی ایران، بر لزوم بررسی عوامل اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی در توسعه پایدار صنعت توریسم و مدیریت بازاریابی استراتژیکی تأکید می کند، و بیان می دارد که برای نیل به توسعه متوازن، مزایا و هزینه های این متغیرها باید درنظر گرفته شوند. علاوه بر این در این مقاله سعی شده است تا تعداد زیادی از مقیاس های کنترلی به عنوان استاندارد، مقررات و خط مشی ها در سطح محلی و منطقه ای بیان گردد. همچنین آثار مثبت و منفی صنعت توریسم به لحاظ اقتصادی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی در ایران، در این مقاله مورد توجه قرار داده شده که به طور خلاصه می توان به موارد زیر اشاره نمود؛ آثار مثبت: افزایش درآمد ارزی کشور، افزایش اشتغال و درآمد، حفاظت از میراث فرهنگی کشور، تبادل و تعامل فرهنگی، توسعه موزه ها، تئاترها و تسهیلات فرهنگی، حفاظت از منابع طبیعی، بهبود کیفیت محیط زیست و ... و آثار منفی: تعارض بین افراد بومی و گردشگران، افزایش آلودگی هوا، آلودگی مناظر، ضایعات در مناطق مورد بازدید، آسیب رساندن به مکان های تاریخی و باستانی و سایر موارد.
حسن بیک محمدی (1379: 86) در تحقیقی تحت عنوان « نگرشی برآثار اقتصادی جهانگردی با نگاهی به ایران»، مطرح می کند که با اینکه بیش از 150 سال از برگزاری نخستین تور سیاحتی در لندن نمی گذرد، این فعالیت توانسته است طی چندین دهه، جایگاه قابل توجهی در مبادلات اقتصادی- اجتماعی ملل، احراز نماید و امروزه به یکی از بزرگترین تحولات اجتماعی در تاریخ بشریت تبدیل گردد. در این تحقیق که با استفاده از روش توصیفی و اسنادی تهیه شده، اهمیت صنعت توریسم و آثار اقتصادی آن در دنیا و ایران را تجزیه و تحلیل کرده و به این نتیجه می رسد که کشور ایران با با وجود برخورداری از تمدن کهن و آثار تاریخی غنی و جاذبه های متعدد فرهنگی و طبیعی، استفاده چندانی از توانایی ها نبرده و به دلیل وابسته بودن اقتصاد مملکت به نفت، و مشکلات ناشی از غوغاسالاری قدرت های بزرگ اقتصادی با نوسانات شدید درآمدهای ارزی روبرو، و دچار ناپایداری اقتصادی است. این در حالی است که می توان با استفاده از پتانسیل های گردشگری خود، این منابع عظیم را در خدمت اقتصاد کشور به کار گیرد و از آن نهایت بهره را ببرد.