فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:89
پایان نامه دوره کارشناسی ارشد زیست شناسی دریا – بوم شناسی دریا
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه و کلیات 1
1-1 مقدمه 2
1-2 بررسی برخی از فاکتورهای محیطی دریای خزر 3
1-2-1 تغییرات دما در دریای خزر 3
1-2-2 تغییرات شوری دریای خزر 3
1-2-3 دریای خرز از نظر اکسیژن .......................................................................................................................................... 3
1-3 ناجور پایان 3
1-3-1 مشخصات ناجور پایان 6
1-3-2 اندازه ناجور پایان 7
1-3-3 رنگ در ناجور پایان 7
1-3-4 تولید مثل ناجورپایان 8
1-3-5 حرکت ناجور پایان 10
1-3-6 تغذیه ناجور پایان 10
1-4 کلید شناسایی 11
1-4-1 کلید شناسایی جنس 11
1-4-2 کلید شناسایی زیر جنس 11
1-4-3 کلید شناسایی گونه 12
1-5 مروری بر پژوهش های انجام شده 12
1-5-1 پژوهش های صورت گرفته در ایران 12
1-5-2 پژوهش های صورت گرفته در دیگر کشور ها 13
1-9 فرضیه های پژوهش 15
1-10 اهداف پژوهش 15
فصل دوم: مواد و روش ها 16
2-1 نمونه برداری 17
2-2 روش نمونه برداری 18
2-3 مطالعات صورت گرفته 19
2-3-1 روش شناسایی گونه 19
2-3-2 روش اندازه گیری طول گاماروس ها 20
2-3-3 روش اندازه گیری وزن 20
2-3-4 روش تشخیص جنسیت گونه ها 21
2-3-5 روش شمارش تعداد تخم ها و نوزادان گاماروس 26
فصل سوم نتایج 28
نتایج حاصل از ایستگاه های مختلف 30
3-1 ایستگاه شماره 1 ( ساحل دانشگاه) 30
3-2 ایستگاه شماره 2 ( ساحل سنگی) 32
3-3 ایستگاه شماره 3 ( پارکینگ 1) 34
3-4 ایستگاه شماره 4 ( پارکینگ 3) 36
3-5 ایستگاه شماره 5( پارکینگ 5) 38
3-6 ایستگاه شماره 6( پارکینگ 6) 40
3-7 ایستگاه شماره 7 ( شازده رودخانه) 42
3-8 ایستگاه شماره 8 (دریاکنار) 44
3-9 ایستگاه شماره 9 ( خزرشهر) 46
3-10 ایستگاه شماره 10( پارک لاله) 48
3-11 فراوانی گاماروس در ماه ها و ایستگاه های مختلف .................................................................................................. 48
3-12 طول و وزن گاماروس ................................................................................................................................................. 52
3-13 رابطه بین طول و وزن گاماروس ................................................................................................................................. 54
3-14 توزیع فراوانی گاماروس های جفت شده در ایستگاها و ماه های مختلف سال 55
3-15 هم آوری (تعداد تخم) گاماروس در ایستگاه ها و ماه های مختلف 57
3-16 توزیع فراوانی نسبت جنسی گاماروس در ایستگاه ها و ماه های مختلف 59
3-17 توزیع فراوانی نسبی گاماروس های بالغ و نابالغ در ایستگاه ها و ماه های مختلف 60
3-18 پارامترهای محیطی و همسبتگی آنها با فراوانی گاماروس 61
فصل چهارم بحث و نتیجه گیری 64
4-1 بحث 65
4-2 نتیجه گیری نهایی 69
4-3 پیشنهادات 69
منابع و مآخذ 71
منابع فارسی 71
منابع انگلیسی 73
ضمائم 77
Abstract 78
فهرست شکل ها
عنوان صفحه
شکل1-3-1Maera danaea 5
شکل1-3-2Echinogammarus apfelbecki 5
شکل1-3-3 نمای جا نبی یک ناجور پا قسمت بالا،به همراه قطعات پاهای سینه ای قسمت پایین 6
شکل1-3-4 نمای جانبی یک ناجور پا 6
شکل1-3-4-1 نمای جانبی از یک جفت Hyalella azteca .. 9
شکل1-3-4-2 نمای جانبی از نزدیکی یک جفت Melita nitida... 9
شکل1-3-4-3 نمای جانبی از نزدیکی یک جفت ازGammarus sp. ... 9
شکل2-1-1 نمایی از ده ایستگاه نمونه برداری گاماروسها در سواحل (از بابلسرتا فریدون کنار) 17
شکل2-2-1 کوادرات ، بیلچه، الک با چشمه یک میلیمتر 18
شکل2-2-2 اندازه گیری دمای ماسه با دماسنج جیوه ای 18
شکل2-2-3 اندازه گیری دمای آب 18
شکل2-2-4 اندازه گیری دمای هوا 18
شکل2-2-5 نمونه های گرفته شده از ساحل 19
شکل2-2-6 وسایل برای نگه داشتن نمونه ها و خارج کردن تخم ها 19
شکل2-2-7 نمایی از استریو میکروسکوپ 19
شکل2-3-1 اندازه گیری نمونه ها توسط خط کش 20
شکل2-3-2 وزن کردن نمونه ها با ترازوی دیجیتال 001/0 21
شکل 2-3-4-1 وجود فرو رفتگی بین بندهای 5 و 6 از نمای کناری 21
شکل 2-3-4-2 وجود فرو رفتگی بین بندهای 5 و 6 از نمای بالا 21
شکل 2-3-4-3 ماده پونتو گاماروس مائوتیکوس به همرا پنج تخم آن 22
شکل 2-3-4-4 لارو پونتو گاماروس مائوتیکوس 22
شکل 2-3-4-5 ویژگیهای تاکسونومیک گاماروس ماده 23
شکل 2-3-4-6 ویژگیهای تاکسونومیک گاماروس نر 25
شکل 2-3-4-7 پونتو گاماروس مائو تیکوس و تورم قسمت سینه ای آن 25
شکل 2-3-5-1 تصویری از کیسه تخمی به همراه تخم های آن 26
شکل 2-3-5-2 وسایل برای نگه داشتن نمونه ها و خارج کردن تخم ها 26
شکل 3-11-1 توزیع مکانی (ایستگاهی) و زمانی تعداد گاماروس های شمارش شده 50
شکل 3-11-2 توزیع فراوانی نسبی (درصد) گاماروس های شمارش شده در ایستگاه های مختلف ................................... 51
شکل 3-11-3 توزیع فراوانی نسبی (درصد) گاماروس های شمارش شده در ماه های مختلف .......................................... 51
شکل 3-13-1 رابطه بین طول و وزن گاماروس در سواحل استان مازندران 54
شکل 3-13-2 رابطه بین طول و وزن گاماروس در جنس نر در سواحل استان مازندران 54
شکل 3-13-3 رابطه بین طول و وزن گاماروس در جنس ماده در سواحل استان مازندران 55
شکل 3-14-1 توزیع فراوانی نسبت گاماروس های جفت شده . 56
شکل 3-14-2 توزیع فراوانی نسبت گاماروس های جفت شده به تعداد کل 56
شکل 3-15-1 میانگین هم آوری (تعداد تخم) گاماروس در ایستگاه های مختلف از بابلسر تا فریدون کنار 57
شکل 3-15-2 میانگین همآوری (تعداد تخم) گاماروس در ماه های مختلف از بابلسر تا فریدون کنار 58
شکل 3-15-3 رابطه بین طول گاماروس و میانگین تعداد در کلاسه های طولی مختلف 58
شکل 3-16-1 توزیع فراوانی نر ، ماده ، در ایستگاه های مختلف از بابلسر تا فریدون کنار 59
شکل 3-16-2 توزیع فراوانی نر ، ماده ، در ماه های مختلف از بابلسر تا فریدون کنار 59
شکل 3-17-1 توزیع فراوانی نسبی گاماروسهای بالغ و نابالغ در ایستگاه های مختلف از بابلسر تا فریدون کنار 60
شکل 3-17-2 توزیع فراوانی بالغ ونابالغ در ماه های مختلف از بابلسر تا فریدون کنار 61
شکل 3-18-1 میانگین (± انحراف معیار) دمای آب و هوا و ماسه در ماه های مختلف 62
شکل 3-18-2 میانگین (± انحراف معیار) تغییرات pH ودانسیته در ماه های مختلف 63
فهرست جدول ها
عنوان صفحه
جدول 2-1-1 مختصات جغرافیایی ایستگاه های نمونه برداری شده 17
جدول3-1 ایستگاه شماره 1 ( ساحل دانشگاه) 31
جدول3-2 ایستگاه شماره 2 ( ساحل سنگی) 33
جدول 3-3 ایستگاه شماره 3 ( پارکینگ 1) 35
جدول 3-4 ایستگاه شماره 4 ( پارکینگ 3) 37
جدول 3-5 ایستگاه شماره 5( پارکینگ 5) 39
جدول 3-6 ایستگاه شماره 6( پارکینگ 6) 41
جدول 3-7 ایستگاه شماره 7( شازده رودخانه) 43
جدول 3-8 ایستگاه شماره 8( دریاکنار) 45
جدول 3-9 ایستگاه شماره 9( خزرشهر) 47
جدول 3-10 ایستگاه شماره 10( پارک لاله) 49
جدول 3-12-1 میانگین طول و وزن در جنسیت های مختلف گاماروس در سواحل استان ............................................... 52
جدول 3-12-2 میانگین طول و وزن گاماروس در ماه های مختلف در سواحل استان مازندران........................................... 53
جدول 3-16 مقایسه نسبتهای فراوانی جنسهای نر و ماده گاماروس در سواحل استان مازندران .......................................... 60
جدول 3-18 همبستگی بین فراوانی گاماروس و پارامترهای محیطی 62
چکیده:
به منظور بررسی تغییرات فصلی پراکنش و تنوع گاماروسها به تفکیک جنسیت در سواحل ، نمونه برداری بصورت فصلی در ده ایستگاه (از بابلسر تا فریدون کنار) به مدت یکسال ازمرداد 1392 لغایت اردیبهشت 1393 با کوادرات 50×50 سانتیمتر بصورت تصادفی و برداشت کامل تمامی نمونه ها در طول سواحل شنی انجام گرفت. در مطالعات صورت گرفته فقط گونه Pontogammarus maeoticus مشاهده شد. میانگین طول در نمونه های نابالغ و جنسهای نر و ماده بترتیب 1/4، 5/8 و 3/8 میلیمتر و وزن بترتیب 0068/0، 0303/0 و 0282/0 گرم برآورد شد، نرها دارای طول و وزن بیشتری از ماده هستند، حداکثر طول نر و ماده در این گونه 14 میلیمتربدست آمد از مجموع 1906 نمونه شمارش شده در آزمایشگاه 673 (30/35 %) نر ، 873 (80/45%) ماده ، 360 (9/18%) نابالغ بدست آمد. نسبت جنسی (نر/ ماده ) در فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب( 63/) ،(93/) ،(21/1) و(70/) بود. بیشترین نسبت جنسی با 21/1 در فصل پاییز (آبان) و کمترین نسبت جنسی با 63/ در فصل بهار(ادیبهشت) مشاهده شد همچنین این نسبت جنسی با اختلاف کم به نفع ماده ها می باشد .
کلمات کلیدی:دریای مازندران،پراکنش فصلی،گاماروس،Pontogammarus maeoticus
فصل اوّل
مقدمه
1-1 مقدمه :
دریای خزر یکی از پهنه های آبی بسته جهان به خاطر اهمیت اقتصادی و سیاسی جزء مناطقی است که برای کشورهای ساحلی اطراف آن بسیار با اهمیت است. در گذشته به نامهایی مانند خاواینسکی، دریای هیرکانیان، دریای جرجان (گرگان)، بحر مازندران بحر آبسکون و بحر قانیا خوانده می شد. این دریا دارای سه ناحیه شمالی، میانی، و جنوبی است. که مساحت هر ناحیه به ترتیب عبارتند 91942، 137812 و 118640 کیلومتر مربع است(13). کشورهای روسیه، ترکمنستان، قزاقستان، ایران و جمهوری آذربایجان در حاشیه دریای خزر قراردارند. بیشترین عرض دریای خزر554 کیلومتر و کمترین عرض آن حدود 302 کیلومتر است. طول خطوط ساحلی دریای خزر در قسمت ایرانی حدود 992 کیلومتر است(15). ناحیه خزر جنوبی دارای مساحت حدود 118640 کیلومتر مربع، متوسط حجم آب آن 48300 کیلومتر مکعب، در بر گیرنده 64 % حجم آب خزر است. حداکثر عمق ناحیه جنوبی 1025 متر و متوسط عمق آن 300 متر است. میزان شوری خزرجنوبی 13-10 ppt (آب لب شور)، است. تولید اولیه 41 mil. tons organic carbon/year است. طول خط ساحلی با احتساب جزایر 7000 کیلومتر، بدون احتساب جزایر 5580 کیلومتر است، که ایران 725کیلومتر، آذربایجان 600 کیلومتر، روسیه 755 کیلومتر، قزاقستان 2300کیلومتر ، ترکمنستان 1200کیلو متر است(15).
سواحل دریای خزر از نظر ژئو مور فولوژیکی به سواحل شمالی، سواحل شرقی، سواحل غربی و سواحل جنوبی تقسیم میشود. سواحل ایران در قسمت جنوبی دریای خزر قرار دارد که حدود 700کیلومتر را شامل می شود. سواحل ایران را از نظر دانه بندی رسوب، می توان به سه دسته ماسه ای (سواحل گیلان و شرق مازندران) قلوه سنگی (غرب مازندران) و سیلتی – رسی (گلستان) تقسیم بندی کرد اما سواحل جنوبی دریای خزر بیشتر از نوع گلی و ماسه ای است که این حالت باعث میشود بستر حالت سست داشته باشد بنابر این فراوانی و تنوع گونه ای را کاهش می دهد(46). ساحل جنوبی دارای خطوط ساحلی نسبتا مستقیمی است، که بریدگی کمی دارد، دلیل وجود بریدگی کم در سواحل جنوبی خزر، عمق زیاد دریا در این بخش می باشد. حاشیه ساحل در جنوب دریا، از رسوباتی که رودها آن را ایجاد نموده اند و نیز از تپه های ماسه ای تشکیل شده است. ساحل دریا در منطقه مازندران، رسوبی است و از خلیج گرگان به سمت غرب، جلگه ساحلی عریض می شود، به طوری که در شهرستانهای آمل و بابل به حداکثر عرض خود می رسد.
1-2 بررسی برخی از فاکتور های محیطی دریای خزر:
1-2-1 تغییرات دما در دریای خزر:
تغییرات دما در بین مناطق شمالی و جنوبی دریای خزر حدود 10درجه سانتیگراد است. بنابر این در زمستان در مناطق شمالی آب یخ می بندد اما در مناطق جنوبی دما حدود 9 درجه سانتیگراد است این اختلاف به علت تفاوت در عرض های جغرافیایی است که پایین ترین حد جنوبی آن عرض جغرافیایی 36درجه و 33دقیقه شمالی و بالاترین حد شمالی آن عرض جغرافیایی 47درجه و 7دقیقه شمالی است(13).
1-2-2 تغییرات شوری دریای خزر:
تغییرات شوری تحت تاثیر آب رودخانه ها و عرض های جغرافیایی مختلف است که باعث تغییر درجه حرارت شده و مقدار شوری این دریا را تغییر می دهد. تغییرات شوری آب دریای خزر در قسمت شمالی بیشتر و درقسمت میانی و جنوبی نوسانات کمتری دارد. متوسط شوری کل آب دریای خزر حدود 13 قسمت در هزار و آب آن لب شور است(13).
1-2-3 دریای خزر از نظر اکسیژن :
تاعمق 1000متری، در قسمت جنوبی، دریای خزر دارای اکسیژن است. و در زمستان آب از اکسیژن اشباع می شود زیرا در فصل زمستان فیتو پلانکتون ها همچنان به فعالیت خود ادامه می دهند. در فصل تابستان به علت فر آیندهای اکسیدی میزان اکسیژن کم می شود، اما چون پدیده ترمو کلاین بیشتر مواقع اتفاق می افتد، میزان اکسیژن دوباره افزایش می یابد، بنابر این قسمت جنوبی دریای خزر محیط مناسبی برای پلانکتون ها و جانداران دریایی است(13).
پایان نامه پراکنش مکانی و زمانی گاماروس در سواحل استان مازندران بابلسر و فریدون کنار