نوع فایل: word
قابل ویرایش 35 صفحه
چکیده:
بانکداری متعارف، تمام تقاضاهای مصرفی خانوارها و سرمایه‌گذاری بنگاه‌های اقتصادی را با قطع‌نظر از اینکه متقاضی، تسهیلات را برای چه نوع نیازی لازم دارد، از راه وام بابهره پاسخ می‌دهد، در حالی که بانکداری اسلامی برای هر نیازی ابزار خاصی دارد که اعطای تسهیلات براساس آن انجام می‌گیرد و مزیت اصلی بانکداری اسلامی نیز در همین نکته نهفته است.
بانک‌های اسلامی با تجربه بیش از چهل سال، نشان داده‌اند، می‌توان تمام تقاضاها را از راه عقدهای غیرانتفاعی و انتفاعی مورد تأیید اسلام پاسخ داد. مقاله پیش‌رو در صدد است با روش تحلیلی و توصیفی و با روش مهندسی مالی و با استفاده از تجربه بانک‌های اسلامی و با استفاده از فقه امامیه و مذاهب رسمی اهل سنت، فرضیه ذیل را اثبات کند که:
«با طبقه‌بندی عقدهای اسلامی، نیازهای متقاضیان تسهیلات و انواع بانک‌ها، می‌توان مشروع‌ترین، جامع‌ترین و کاراترین مدل اعطای تسهیلات در بانکداری اسلامی را طراحی کرد».
اثبات چنین فرضیه‌ای به استانداردسازی شیوه‌های اعطای تسهیلات در بانکداری اسلامی کمک می‌کند.
مقدمه:
یکی از تفاوت‌های اساسی بانکداری اسلامی با بانکداری متعارف در روش‌های تخصیص منابع است. در بانکداری متعارف برای تمام نیازها اعم از نیازهای مصرفی یا سرمایه‌گذاری و با قطع‌نظر از اینکه متقاضی، تسهیلات درخواستی را برای خرید کالا یا خدمات می‌خواهد یا نیاز به سرمایه در گردش دارد، در تمام موارد از راه وام بابهره پاسخ می‌دهد؛ در حالی که در بانکداری اسلامی برای هر نیازی ابزار خاصی وجود دارد که اعطای تسهیلات براساس آن بهترین نتیجه را به همراه دارد و مهم‌ترین مزیت بانکداری اسلامی نیز در همین نکته نهفته است
فهرست مطالب:
چکیده
مقدمه
ادبیات موضوع
بانکداری اسلامی مصر
بانکداری بدون ربای ایران
بانک دبی اسلامی
بانک اسلامی اردن
بانک توسعه اسلامی
بانک الجزیره عربستان
بیت‌التمویل کویت
بانکداری اسلامی سودان
بانکداری اسلامی پاکستان
بانکداری اسلامی مالزی
شیوه‌های تأمین مالی از دیدگاه اسلام
قرض‌الحسنه
تعریف قرض
ارکان عقد قرض
ماهیت عقد قرض
احکام اساسى عقد قرض
کاربرد قرض‌الحسنه در بانک‌های اسلامی
قراردادهای بیع (فروش)
تعریف بیع
ارکان عقد بیع
احکام بیع
تقسیمات بیع
بیع مؤجّل و حالّ
أ. بیع نقد
ب. بیع نسیه
ضوابط بیع نقد و نسیه
ج. بیع سَلَف یا سلم
شرایط بیع سَلَف
د. بیع کالی به کالی
چند نکته درباره بیع کالى به کالى
کاربرد قراردادهای بیع در بانک‌های اسلامی
اجاره به شرط تملیک
تعریف
ارکان عقد اجاره و شرایط آن
شرایط عوض (اجاره‌بها)
احکام اساسى عقد اجاره
کاربرد قرارداد اجاره به شرط تملیک در بانک‌های اسلامی
جعاله
تعریف
فرق جعاله با اجاره
انواع جعاله
ارکان جعاله
ماهیت جعاله
کاربرد قرارداد جعاله در بانک‌های اسلامی
استصناع
تعریف
ارکان استصناع
ماهیت قرارداد استصناع
صاحب‌نظران فقه و حقوق، اصل قرارداد استصناع را به‌صورت قرارداد صحیح می‌پذیرند اما در تبیین ماهیت آن اختلاف‌نظر دارند. در این
ب. استصناع در فقه اهل سنت
استصناع در فقه مالکی
استصناع در فقه شافعی و حنبلی
استصناع در فقه حنفی
کاربرد قرارداد استصناع در بانک‌های اسلامی
مشارکت
تعریف
انواع شرکت
شرکت قهرى
شرکت اختیارى
انواع شرکت عقدی
شرکت ابدان (اعمال)
شرکت مفاوضه
شرکت وجوه
ارکان شرکت عقدی
ماهیت عقد شرکت
احکام اساسى شرکت
کاربرد قرارداد شرکت در بانک‌های اسلامی
مضاربه
تعریف مضاربه
ماهیت عقد مضاربه
ارکان عقد مضاربه
احکام اساسى عقد مضاربه
کاربرد قرارداد مضاربه در بانک‌های اسلامی
اولویت‌بندی نیازها، بانک‌ها و شیوه‌های اعطای تسهیلات
جمع‌بندی و پیشنهادها
منابع و مآخذ
منابع ومأخذ:
قرآن کریم.
امامی، سیدحسن، 1377ش، حقوق مدنی، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
بهمنی، محمود و غفاری، مهدی، 1384ش، اصول بانکداری، تهران: مؤسسه عالی بانکداری.
جزیرى، 1419ق، الفقه علی المذاهب الأربعة و مذهب أهل‌البیت، بیروت: دار الثقلین، بیروت.
حسن‌زاده، علی و سلطانی، زهرا، 1385ش، بررسی تطبیقی کارایی و عوامل موثر بر آن در بانکداری اسلامی، تهران: پژوهشکده پولی بانکی، 1385ش.
حسینی‌خامنه‌ای، سیدعلی، بی‌تا، رساله اجوبة الإستفتاءات، بی‌جا: بی‌نا.
حسینی‌عاملی، سیدمحمدجواد، 1418ق، مفتاح الکرامه، بیروت: دارالتراث.
زحیلی، وهبه، 1409ق، الفقه الاسلامی و أدلته، دمشق، دارالفکر، سوم.
ــــــــ، 2002م، المعاملات المالیة المعاصره، دمشق، دارالفکر.
طوسی، ابن‌حمزه، 1408ق، الوسیله، قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی‌نجفی.
علامه حلّی، 1418ق، قواعد الاحکام، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
عمید، حسن، 1376ش، فرهنگ فارسی عمید، تهران: انتشارات امیرکبیر.
فیاض، محمداسحاق، بی‌تا، احکام‌البنوک والاسهم والسندات والاسواق المالیه، بی‌نا: بی‌جا.
کمیجانی، اکبر و نظرپور، محمدنقی، چگونگی کاربرد عقد استصناع در قانون عملیات بانکی بدون ربا، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، ش 30.
مؤتمر مجمع الفقه الاسلامی، 1412ق، مجله الفقه الاسلامی، العدد السابع، الجزء الثانی.
مراجع تقلید، 1387ش، توضیح المسائل، تدوین: سیدمحمدحسن بنی‌هاشم‌اصفهانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
مرکز تحقیقات فقهی قوه قضائیه (معاونت آموزش و تحقیقات)، بی‌تا، مجموعه آرای قضایی در امور حقوقی، قم: مرکز تحقیقات فقهی قوه قضائیه.
موسویان، سیدعباس، 1383ش، «تبیین فقهی بانکداری بدون ربا»، فصلنامه تخصصی فقه و حقوق، سال اول، ش 2.
موسوی‌خمینی، سیدروح‌الله، 1363ش، تحریرالوسیله، قم: دفتر نشر اسلامی.
ــــــــ، 1372ش، استفتائات، قم: دفتر نشر اسلامی.
میرجلیلی، سیدحسین، 1384ش، گروه بانک توسعه اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
نجفی، محمدحسن، 1367ش، جواهرالکلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
وزارة الاوقاف و الشئون الاسلامیه، 1414ق، الموسوعة الفقهیه الکویتیه، کویت، بی‌نا.
یزدی، سیدمحمدکاظم، 1387ش، العروة الوثقی، قم: انتشارات دارالتفسیر.
پروژه کاربرد قرارداد مضاربه در بانک‌های اسلامی. doc
