پایان نامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی
318 صفحه
چکیده:
پس از انحطاط شعر در اواخر سبک هندی و پیچیدگی ها و دیریابی اشعار آن دوره، گروهی از دوست داران شعر و ادب پارسی به فکر بازآفریدن شکوه و عظمت از دست رفته این زبان افتادند و تنها راه ممکن را جستجو و تتبّع در آثار پیشینیان و سرودن شعر به سبک و شیوه آنها دانستند. آنها با تشکیل انجمن های ادبی و تبیین این موضوع، راه را برای شاعران بعد از خود هموار کرده و به فخامت و سادگی زبان کمک بزرگی کردند.
از جمله مؤسسّین این انجمن ها که در تشکیل سبک بازگشت یا رستاخیز ادبی سهم عمده ای داشت میرزا عبدالوهّاب نشاط اصفهانی شاعر و نویسنده عهد قاجار بود که با تأسیس انجمن ادبی نشاط در شهر اصفهان و با آگاهی بیشتر به اسلوب های گوناگون شعری و با تسلط به زبان و اصول و فنون آن توانست سنت های ادبی شاعران هم عصر خود را پرمایه و برای تحولات ادبی بعد آماده کند. نشاط در غزل به شعرای سبک عراقی گرایش خاصی داشت چنانکه می توان سخن او را از نظر روانی و دلنشینی هنری و درون مایههای اجتماعی، اخلاقی و عرفانی، همچنین کاربرد آرایه های مختلف بدیعی و بیانی به سخن حافظ، شاعر سبک عراقی نزدیک دانست. در اشعار نشاط کلمات، اصطلاحات و کاربردهایی از دستور زبان کهن را می توان دید که بیانگر اقتباس او از سبک خراسانی است. گاهی نشانه هایی مبنی بر پیروی از سبک هندی را هم میتوان در اشعار نشاط یافت که نیازمند تحقیق و پژوهش بیشتر در این زمینه است.
شایان ذکر است که مقام نشاط در غزل سبک بازگشت و در قیاس با شاعران هم عصرش غیر قابل انکار است و در کاربرد سبک های گوناگون سخن، از آنها کار آزموده تر است.
کلید واژه ها: سبک، بازگشت، عراقی، نشاط، غزل
بررسی سبک شناختی شعر نشاط اصفهانی