لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:7
فهرست و توضیحات:
مقدمه
اَلْبُرْز، رشته‌کوهى غربى - شرقى در شمال ایران.
نام و نام‌گذاری: البرز را بازمانده از واژة اوستایى هرابرزئیتى1 دانسته‌اند (اشپیگل، ؛ I/61 ایرانیکا، .(I/810 این دو نام در زبان پهلوی هَربُرز (پورداود، 1/131، 2/148) و هربورچ (همو، 1/222) آمده است. جغرافى‌دانان مسلمان در نام‌گذاری این رشته کوه معمولاً نام محلى قله‌های آن‌را به تمامى رشته تعمیم داده‌اند و به همین علت از نام عمومى البرز کمتر ذکری به میان آورده‌اند (نک: لسترنج، 22 )، تا جایى که از 70 نام برای البرز یاد کرده‌اند (اعتمادالسلطنه، 2/1011).
هر چند نام بسیار کهن این رشته کوه ناشناخته است ( ایرانیکا، همانجا)، اما شکل اوستایى هرابرزئیتى را مرکب از هَرا به معنای کوه، و برزئیتى و بَرِز به معنای بلندی دانسته‌اند (پورداود، 2/324؛ بهرامى، 2/1025، 3/1554). آیلرس2 هرا را به معنى محافظ و پشتیبان، و برزئیتى را به معنای بلندی، پشته و کوه مى‌داند ( ایرانیکا، ؛ I/811 نیز نک: پورداود، 1/131). وی معتقد است که «بلند» و نیز «بالا» در فارسى امروزی از همان ریشة بَرِز و برزئیتى بازمانده است؛ علاوه بر این، واژه‌های آلمانى بِرگ3 (کوه) و بورگ4 (دژ) را نیز با این واژه هم ریشه مى‌خواند ( ایرانیکا، همانجا).
ظاهراً رشته‌کوه البرز را در دورة ساسانى و به پارسى میانه پَدِشخوارگر مى‌خواندند (اشپیگل، همانجا) که بعدها به صورتهای مختلف فرشوادجر (مرعشى، 10)، پتشخوارگر (مارکوارت، 130 ؛ اشپیگل، همانجا)، فَدَشخوارگر ( مجمل التواریخ...، 36) و فدشوارگر ( نامة تنسر، 4؛ نیز نک: حجازی، 35) نیز آمده است. نویسندة مجمل التواریخ «فدشخوار» را به معنای کوه و دشت، و «گر» را به معنای پشته مى‌داند (همانجا)، حال آنکه مارکوارت آن را به معنای «کوههای واقع در مقابل (ناحیة) خوار» آورده است (همانجا). این نام در یونانى به صورت پاراخواثراس5 آمده (استرابن، ؛ V/259 نیز نک: مارکوارت، 130 ، حاشیة 2 )، و از آن به عنوان رشته‌کوههایى در بالادست سرزمین ماد و ماتیانى که از ارمنستان به سوی شرق و تا دروازه‌های خزر و تا سرزمین آریا امتداد مى‌یابد، یاد شده است (استرابن، 299, V/269, .(319
در نامة تنسر پذشخوارگر (فدشوارگر) منطقه‌ای شامل گیلان، دیلمان، رویان و دماوند دانسته شده، و جشنسف (گشنسپ) شاه آنجا بوده است که اجدادش آنجا را از چنگ دست‌نشاندگان اسکندر بیرون آورده بودند (ص 4- 5).
گرچه پتشخوارگر را نام نواحى گیلان و طبرستان دانسته‌اند ( کارنامه...، 49، حاشیة 4)، اما در ایرانشهر به عنوان ناحیه‌ای در کنار گیلان آمده است (نک: مارکوارت، و همان‌گونه که ظهیرالدین مرعشى نیز تأکید دارد، باید همان طبرستان باشد (همانجا).
تحقیق درباره رشته کوه البرز
