پایان نامه کارشناسی ارشد الهیات
گرایش فلسفه و کلام اسلامی
116 صفحه
چکیده:
رساله ی حاضر کاوشی در اندیشه ها و آثار برجسته ی افلاطون و سهروردی پیرامون دو مقوله ی عقل و عشق است. این تحقیق در پنج فصل به شرح زیر تنظیم شده است:
- فصل اول، شامل کلیات است.
- فصل دوم، شامل تعاریف و تقسیمات عقل و عشق است.
- فصل سوم، بررسی ماهیت و جایگاه عشق و عقل در نظام فلسفی افلاطون است.
- فصل چهارم، بررسی ماهیت و جایگاه عشق و عقل در نظام فلسفی سهروردی است.
- فصل پنجم، بررسی تطبیقی آرای این دو فیلسوف پیرامون عقل و عشق. علیرغم نظر عده ای مبنی اختلاف میان حیطه ی عقل و عشق، به نظر میرسد در دیدگاه افلاطون هیچ تضادی بین عقل و عشق وجود ندارد، چرا که تا انسان زیبایی چیزی را که غایت عشق است، درک نکند هرگز به آن عشق نمی ورزد. افلاطون در عین حال که عشق را یک امر فطری میداند ولی به وسیله ی عقل به اثبات آن می پردازد. پس نه تنها عقل و عشق با هم تعارضی ندارد، بلکه هرکدام مکمّل یکدیگرند.
سهروردی اما در نظام فلسفی خود، علیرغم روش اشراقی، که به تعبیر او «حکمت بحثی، ذوقی» است، عقل را به عنوان ابزار شناخت، مقدمه ای برای ورود به حکمت اشراقی می داند و در نگاه هستی شناختی خود، ما را به شناخت حقیقت عقل که صادر اول و همان حقیقت انسانی است، متوجه می کند و بواسطه ی عشق است که این حقیقت باز شناخته می شود.
کلید واژه: عقل، عشق، زیبایی، افلاطون و سهروردی
بررسی تطبیقی جایگاه عقل و عشق در نظام فلسفی افلاطون و سهروردی
