پایان نامه قرآن ، پیام روشن الهی

اختصاصی از سورنا فایل پایان نامه قرآن ، پیام روشن الهی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فایل : word

قابل ویرایش و آماده چاپ

تعداد صفحه :170

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد(M.A)

رشته:علوم ارتباطات اجتماعی گرایش تحقیق در ارتباطات

عنوان :

ارتباطات اجتماعی از منظر قرآن کریم

فهرست مطالب

عنوان                                                                       صفحه

چکیده.......................................................................................................

فصل اول – کلیات

مقدمه.................................................................................................. 2

بیان مسئله............................................................................................ 2

ضرورت پژوهش................................................................................. 3

اهداف پژوهش.................................................................................... 6

اهداف فرعی........................................................................................ 6

سوالات تحقیق.................................................................................... 6

تعاریف عملیاتی و واژه های کلیدی...................................................... 7

تعریف و مفهوم جامعه و اجتماع.......................................................... 7

تعریف و مفهوم ارتباط......................................................................... 8

انواع ارتباطات اجتماعی........................................................................ 9

انواع ارتباطات انسان............................................................................. 10

فصل دوم- مطالعات نظری

مقدمه.................................................................................................. 12

جامعه گرایی از دیدگاه عقلی................................................................ 13

اهمیت ارتباطات اجتماعی ................................................................... 15

مفهوم ارتباط........................................................................................ 16

مفهوم ارتباط اجتماعی.......................................................................... 16

ارتباط اجتماعی از نگاه قرآن ............................................................... 17

مفهوم جامعه در قرآن .......................................................................... 18

رابطه انسان با اجتماع........................................................................... 21

فصل سوم- چهارچوب نظری

مقدمه.................................................................................................. 23

3-1روش تحقیق................................................................................. 23

3-2 جامعه آماری مورد پژوهش.......................................................... 23

3-3 حجم نمونه.................................................................................. 24

3-4 ابزار جمع آوری اطلاعات............................................................ 24

3-5 روش تجزیه و تحلیل داده ها....................................................... 25

فصل چهارم-تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش

مقدمه.................................................................................................. 27

الف-توصیف یافته های پژوهش.......................................................... 28

ب-بررسی سوالات تحقق.................................................................... 29

ب-1 بررسی سوال اول تحقیق............................................................. 30

تبیین اصول ده گانه ............................................................................. 31

اصل اول-عدالت ................................................................................ 31

اصل دوم-احسان و محبت................................................................... 35

اصل سوم-ادب.................................................................................... 37

اصل چهارم-صبر و استقامت................................................................ 41

اصل پنجم-صداقت............................................................................. 43

اصل ششم-تواضع............................................................................... 45

اصل هفتم –رعایت قانون و منطق........................................................ 49

اصل هشتم-حفظ عزت........................................................................ 51

اصل نهم-آگاهی و عقلانیت................................................................. 52

اصل دهم-رعایت حدود شرعی........................................................... 54

ب-2 بررسی سوال دوم تحقیق............................................................. 57

تبیین ده الگوی بهنجار ارتباطی از منظر قرآن کریم................................. 59

تشکیل خانواده..................................................................................... 59

ارتباط با خویشاوندان........................................................................... 62

تعاون در امور پسندیده......................................................................... 64

ایجاد پیوند دوستی و همدلی(وحدت مطلوب)..................................... 65

ارتباط در نتیجه هم آیین بودن............................................................... 69

ارتباط با هم نوع................................................................................... 74

ارتباط در نتیجه اطاعت و پیروی سودمند.............................................. 76

ارتباط در فرایند یاد دهی و یاد گیری(تعلیم و تعلم)............................... 79

ارتباط در اثر مشورت کردن.................................................................. 81

ارتباط در فرآیند تبلیغ........................................................................... 83

شرح و تفضیل ده الگوی نابهنجار ارتباطی از منظر قرآن......................... 84

رابطه سلطه جویانه ............................................................................. 84

رابطه منافقانه........................................................................................ 87

رابطه متعصبانه .................................................................................... 99

رابطه متکبرانه ..................................................................................... 108

نمامی کردن(سخن چینی،نجوا)............................................................. 111

غیبت کردن.......................................................................................... 115

بخل و حسد نسبت به دیگران.............................................................. 119

سوء ظن به دیگران.............................................................................. 124

شایعه پراکنی و فتنه انگیزی در جامعه .................................................. 128

رابطه خصمانه...................................................................................... 134

ب-3 بررسی سوال سوم تحقیق............................................................ 135

جدول شماره 1-داستان های تاریخی................................................... 136

ادامه جدول شماره 1-چهره های تاریخی............................................. 137

ب-4 بررسی سوال چهارم تحقیق......................................................... 138

جدول شماره 2- سظح جهت گیری و مضمون ارتباطی........................ 139

فصل پنجم-نتیجه گیری

مقدمه.................................................................................................. 150

5-1 چند مصداق ارتباطی در قرآن کریم............................................... 150

5-2 ابعاد ارتباطی در قرآن کریم........................................................... 151

5-3 ابعاد اجتماعی قرآن کریم.............................................................. 153

فهرست منابع....................................................................................... 157

الف- منابع قرآنی ................................................................................ 157

ب- سایر منابع..................................................................................... 158

مقدمه

قرآن ، پیام روشن الهی است که همه ی انسان ها را به راستی و رستگاری دعوت می کند.

انسان در قرآن موجودی اجتماعی و مسئول است ؛ موجودی اجتماعی که بر او فرض شده در همه ابعاد زندگی ، مسائل انسانی را که جایگاه خلیفه اللهی او را تثبیت می کند رعایت کند . شخصیت وی در جامعه شکل می گیرد و هویت واقعی اش در اجتماع ظهور و بروز می یابد ، بنابراین قرآن کریم نه تنها به جامعه و اجتماع انسانی اهتمام دارد ، بلکه بهترین شکل جامعه و متمدن ترین صورت آن را بیان و معرفی می کند و به شئون اجتماعی انسان توجهی جدی دارد .

بی تردید ، انسان نیازمند زندگی گروهی و حیات اجتماعی است ، چون اجتماعی بودن لازم حیات او ست . ممکن است کسی در دیر یا صومعه ای زندگی انفرادی داشته باشد ؛ اما چنین زیستی برای وی زندگی انسانی یعنی حیات مسئولانه نخواهد بود ، زیرا زندگی واقعی انسانی آن است که بکوشد اولاً خود هدایت شود و ثانیاً در مقام هدایت دیگران برآید . اگر از علوم و فنون بهره ای ندارد ، از دیگر همنوان خویش یاد گیرد و چنانچه عالم است ، دانش خویش را به دیگران تعلیم دهد و اگر همگان عالم اند ، با تضارب آرا به مقام برتر علمی شان افزوده شود و به فن آوری و ابتکار موفق شوند . چنانکه در حال ضلالت وگمراهی هستند از راهنمایان ، هدایت جوید و در مقام هدایت ، هادی گمراهان گردد . در این گونه از جوامع انسانی ، فرد گوشه گیر یافت نمی شود ، چون چنین اموری لازم حیات انسانی است ؛ ولی زندگی فرد منزوی ، حیات به معنای مصطلح و واقعی نیست .

قوانین و مقررات قرآن به گونه ای تشریع شده است که می تواند جامعه انسانی را به کمال و سعادت رهنمون سازد و همه افراد جامعه را به فضیلت انسانی ارتقا دهد . روش اجتماعی قرآن همانند شیوه جوامع امروزی بر اساس بهره وری مادی و اجتماعی بر مبنای تقوای الهی است ؛ یعنی در جامعه دینی ، عدالت اجتماعی و شئون عبادی با هم پیوند خورده اند تا روح توحید و وحدانیت را در جامعه احیا کنند . لازمه حیات انسانی ، توجه به فضای جمعی و اجتماعی است ، زیرا ادامه حیات فردی برای او مقدور نبوده و ضرورت یا طبیعت ، وی را به سمت جامعه می کشاند ،از این رو لازمه خلقت آدمی ، ادامه حیات در نظام اجتماعی است .

بر این اساس ، دور از حقیقت و صواب است که گفته شود انسان ذاتاً تمایلی به جمع ندارد و ذات و طبیعت او انفرادی است و برای فرار از این نابسامانی ذاتی ، انسان ها دور هم گرد آمده و جوامعی را با اداره یک قدرت قانونی مرکزی تشکیل می دهند .

بیان مسأله

انسان از بدو خلقت برای آنکه به زندگی و حیات خویش معنا ببخشد ، نیازمند شناخت بوده است و این شناخت بدون ایجاد ارتباط باخود و پیرامون خود امکان پذیر نبوده است به عبارت بهتر ارتباط انسان با خود ، اجتماع ، طبیعت و بالاخره منشاء و مبدأ خلقت ،خداوند متعال عینیت می یابد ، در پرتو این شناخت و ارتباط است که می تواند بیندیشد و به واقعیت های هستی دست یابد و بر این اساس ، نقشی تعیین کننده در رسیدن به کمال و سعادت دارد .

قرآن یگانه معجزه جاویدان پیام آور رحمت و راهنمای انسان از سوی خداوند است . راهنمایی که راه ورسم چگونه زیستن و چگونه تعامل داشتن با دیگران را می آموزد با توجه به شرایط دنیای امروز و ضرورت ارتباط اجتماعی بین انسانها، بهره گیری از قرآن کریم به عنوان منشور هدایت و آگاهی بخشی به توده ها بشریت بسیار اهمیت دارد.

بهتر است برای توصیف نقش هدایت گری قرآن از خودش مدد بگیریم . خداوند متعال در سوره اسراء آیه9 هدف و کارکرد قرآن را اینگونه بیان می فرماید :

انّ هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم . «قطعاً این قرآن شما را به استوارترین راه هدایت می کند .» اسراء /9

از این رو بررسی شرایط ارتباطی مطلوب بین انسان ها از منظر آیات قرآن کریم با تاکید بر مضامین ارتباطی بسیار حایز اهمیت است. و بطور مشخص باید به دنبال پاسخ این پرسش باشیم که؛ نگاه قرآن کریم درباره ارتباطات انسانی در عرصه اجتماع چیست ؟ برای پاسخ به این سوال با توجه به آنچه در تقسیم انواع ارتباط انسان با پیرامون بیان گردید ارتباط با خدا ، خود ، محیط زیست (طبیعت) و اجتماع چهار حوزه ارتباطی انسان است .

برای نمونه به برخی از این نوع ارتباطات که در تقسیم بندی کلی از آیات قرآن برداشت می شود اشاره می کنیم :

1- ارتباط انسان با خدا موضوعاتی مانند : خداشناسی،نیاز انسان به خدا ، پرستش

2- ارتباط انسان با خود : خلقت و آفرینش انسان ، از کجا آمده ام ، آمدنم برای چیست ؟ و به کجا می روم ؟

3- ارتباط با طبیعت : شناخت طبیعت و محیط زیست ، زیبای آفرینش ،تعامل با محیط زیست ، منابع و نعمت های خدادادی

4- ارتباط انسان با اجتماع : تعامل و ارتباط بین فردی ، گروهی و اجتماعی ، شناخت افراد جامعه ، ارتباط موثر و سودمند و ارتباط مخرب و مضر و ...

آنچه دراین تحقیق مد نظر است ارتباطات از نوع اجتماعی است . که انسان با ایجاد ارتباطات انسانی آن را محقق می نماید.

قرآن کریم در آیات متعددی به این نکته اشاره دارد که برای انسان نازل شده است و اساساً مخاطب اصلی آن و به عبارت واضح تر تنها مخاطب انسان است. قرآن کتاب هدایت انسانهااست

«هدیً للناس»(سوره بقره185) ، «هذا بیان للناس»(سوره آل عمران 138) ، «هذا بصائر للناس»(سوره جاثیه20) و «هذا بلاغ للناس» (سوره ابراهیم52) از جمله عبارات قرآنی است که به این موضوع تاکید دارد .

از این رو ضروری است به ابعاد ارتباطات انسانی از منظر کتاب انسان ساز قرآن پرداخته شود . تا از این رهگذر توشه برگیریم و در مسیر زندگی گام برداریم . صداقت ، زیرکی و دقت ، احترام متقابل ، مشورت کردن ، کنترل رفتار و عصبانیت ، صلح و دوستی ، اتحاد و همدلی ، ارتباط منافقانه ، ارتباط با خانواده شیوه های تربیت فرزند ، تعامل با همسر ، پرهیز از گمان بد یا سوء ظن ، پرهیز از غیبت ، تهمت ، تفرقه افکنی و تعاون و همدلی داشتن و... از جمله مواردی هستند که به عنوان موضوعات ارتباط اجتماعی در قرآن مطرح شده است .

آنگونه که بررسی می شود این نوع ارتباطات به دو محور کلی قابل تقسیم هستند . برخی از این ارتباطات جنبه مثبت و دارای بار ارزشی بوده و در واقع به نوعی هنجارهای اجتماعی را شکل می دهند و دسته دیگر جنبه ضد ارزشی و پایه گذار ارتباطات غلط و نابهنجار درجامعه می شوند .

 می توان مسئله را این گونه طرح کرد که آیا انسان با طبع اولی خود متمدن است و به دیگران می پیوندند تا از آن ها نفع ببرد و متقابلاً سود رساند؛ یا طبعاً متوحش است و با دیگران می جوشد تا فقط از آنان نفع ببرد و به سخن دیگر ، آیا انسان متمدن بالطبع است یا متوحش و مستخدم بالطبع ؛ رفتار انسان با کدام یک از امور پیوند خورده است .

شایان ذکر است که نظام اجتماعی بر مبنای این امور و رفتارها می تواند متفاوت باشد ، به همین جهت بسیاری از دانشمندان به این فکر افتاده اند که با وضع چه قوانینی می توان سلوک راه کمال را برای انسان رسم کرد ، زیرا با اختلاف مبانی زندگی اجتماعی ، نظام های اجتماعی نیز گوناگون می شوند .

با چنین نگرشی در این تحقیق به « گونه شناسی آیات قرآن کریم از منظر ارتباطات اجتماعی » می پردازیم.اما با توجه کثرت آیات قرآن کریم این تحقیق در محدوه بیست مضمون ارتباطی انجام می گیرد.