بررسی و مقایسه میزان افسردگی
در ورزشکاران باستانی کار کهنسال (بیش از 65 سال) با همسالان غیر ورزشکار
مقدمه
بیماری افسردگی را به علت شیوع بسیار زیاد آن "سرما خوردگی روانی" می گویند. ریگیر (1998) می گوید، 3/7 % از مردم آمریکا به اختلال اضطراب مبتلا هستند. برخی محققان در ایران اظهار داشته اند، 60% از جوانان ایرانی به نوعی از افسردگی رنج می برند. در حالی که تنها 16% از جوانان به طور مرتب به ورزش می پردازند.
افسردگی را می توان یکی از اختلالات خلقی نام نهاد که به انواع مختلفی تقسیم می شود.
انجمن روان پزشکی آمریکا در سال 1987، با جمع بندی علایم و علل افسردگی آن را چنین توضیح می دهد. نوعی افسردگی که علت آن کاملاً مشخص است، می تواند به نام واکنش های طبیعی به وقایع زندگی مانند مرگ عزیزان، از دست دادن شغل و یا یک موقعیت مهم به نام ((واکنش سوگ)) نامیده شود که پس از بروز در مدت زمان یک تا شش ماه و گاهی بیشتر و حداکثر یک سال بتدریج ناپدید می شود. این نوع اختلال خلقی را نمی توان به عنوان بیماری تلقی کرد، چون علت بروز و ایجاد افسردگی کاملاً مشخص بوده و به مرور زمان از شدت آن کاسته خواهد شد.
نوعی افسردگی که با مشکلات شخصیتی همراه است، می تواند با منشا ژنتیکی بوده و یا ناشی از تعامل ویژگی های ژنتیکی و محیطی –هردو- باشد که علائم عمومی آن چنین است:
بیشتر وقت ها شخص تا حد متوسطی فعالیت می کند و بتدریج سطح فعالیت او کاهش پیدا می کند، تا جائی که بیمار برای روزها و هفته ها در کمترین سطح فعالیت باقی می ماند و بیمار قادر به کار و تلاش نیست. کمبود و یا فقدان علاقه نسبت به افراد و اطرافیان و رویدادهای گوناگون، باعث می شود که شخص از هیچ عملی احساس رضایت نکرده و به هیچ مطلبی اظهار علاقه نمی کند.
خلق و خوی بیمار به طرف ناامیدی و غمگینی پیش می رود، تا جایی که احتمال ترک تمام علاقه ها و حتی خودکشی در او به وجود خواهد آمد. سپس اختلال شدیدی در ((خواب))، ((اشتها)) و ((میل جنسی)) به وجود می آید. گاه این اشخاص به نوعی بی قراری و بی تابی دچار می شوند، ولی برای انجام ساده ترین کارهای ضروری انرژی لازم را نخواهند داشت.
احساس بدبینی و سرزنش کردن خود و اطرافیان شدت می یابد تا جایی که از خود و نزدیکان خود بیزار می شوند. در میان روانشناسان فیزیولوژیک این عقیده بوجود آمد که احتمالاً افسردگی می تواند ناشی از اختلالات درونی و بیوشیمیایی بدن باشد. جرسون و نورون برگر (1982) این نوع افسردگی را "افسردگی یک قطبی" می نامند.
"بک" معتقد است: (( فرد افسرده، فشار و کشمکش را در میدان شناختی خود تجربه می کند.))
او چنین اظهار می کند: ((افسردگی حاصل اختلال فکری است. فرد افسرده دربارة خود، محیط و آینده اش برداشت منفی و شخصی دارد.)) بک به وجود آورندة معتبرترین تست ارزیابی افسردگی در افراد بالغ است. در زمینه ارتباط فعالیت های ورزشی با افسردگی، روتر (1992) در مورد 18 بیمار افسرده تحقیقی را انجام داد. او آن ها را در انتخاب درمان از طریق مشاوره (یک جلسه در هفته) یا مشاوره و دویدن (20 دقیقه دویدن به مدت 3 بار در هفته) آزاد گذاشت. در گروه مشاوره، کاهش چندانی از افسردگی به چشم نخورد، در صورتی که در گروه "مشاوره – دویدن"، کاهش افسردگی کاملاً بارز بود و بدین ترتیب نتیجه گرفته شد که احتمالاً دویدن و فعالیت های بدنی مناسب، یکی از عوامل مهم کاهش افسردگی است.
مطالعه دیگری توسط مارتینسون در سال 1984 روی 49 بیمار مرد و زن مبتلا به افسردگی شدید که بستری بودند، انجام شد. 43 نفر از این بیماران برنامه را به پایان رساندند. این برنامه شامل روان درمانی انفرادی، تفریح درمانی و یا فعالیت های آموزشی و ورزشی بود. گروه آموزشی-ورزشی به طور مشخصی کاهش بیشتری در نمرات افسردگی خود نشان دادند.
بر اساس مطالعات علمی ثابت شده است که فعالیت های مستمر ورزشی، سازگاری اجتماعی افراد را افزایش می دهد و اثر مثبت بر بهداشت روانی دارد. (استیونسون- 1975، دوناهیو- 1977، گراهام- 1990).
در تحقیقات دیگر، اثر فعالیت های ورزشی بر کاهش استرس و افسردگی در دانشجویان بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که دویدن آرام نسبت به سایر فعالیت های ورزشی به طور مشخص در کاهش استرس و افسردگی مؤثر است. (اوسیپ و همکاران- 1989، کلین- 1994، براندن و لوفتنین- 1991)
سام در سال 2000 در تحقیقات مروری خود دریافت: ((افسردگی بیمارانی که به طور منظم به ورزش و فعالیت های بدنی می پردازند، تخفیف پیدا می کند و کسانی که ورزش را کنار می گذارند، دوباره به افسردگی مبتلا می شوند.))
تحقیقات فراوانی بر روی تاثیر موسیقی برکاهش اضطراب و افسردگی نیز انجام شده است که در مجموع نشان دهندة تاثیر مثبت موسیقی بر کاهش افسردگی است. این بررسی ها از عهد فیٍاغورث شروع شده و در اوایل قرون وسطی، موسیقی دان برجسته ای به نام "بوتیوس" این پژوهش ها را ادامه داد. از قرن نوزدهم موسیقی به عنوان یک روش درمانی در کاهش علائم و بهبودی نسبی بسیاری از بیماری های روانی شناخته شد. سازمان بهداشت جهانی (W.H.O) توجه مردم را به این نکته معطوف کرد که ذهن و بدن بر یکدیگر تاثیر متقابل دارند.از سال 1950، گروه های موسیقی درمانگر تشکیل شده و در بیمارستان ها به کمک بیماران روانی شتافتند و موسیقی ایرانی هم به لحاظ بافت و ساختار درون گرایی و عاطفی و ریتم های ادواری آرامبخش، می تواند تاثیر مطلوبی در شنونده ایجاد کرده و ضمن کاهش آلام روانی، باعث ایمنی بیشتر بدن، در مقابل بیماری ها شود.
تام (1984) از موسیقی جهت تسکین درد استفاده کرد.
اسپلبرینگ (1991) از موسیقی جهت مراقبت های پژشکی در بیماران نیازمند به مراقبت های ویژه استفاده کرد. نتایج پاره ای از تحقیقات نشان داده که موسیقی می تواند به صورت کلینیکی بر روی مسائل بیولوژیکی، مانند: میزان ضربان قلب، فشار خون، میزان و ریتم نفس، برون دهی قلبی، تونیسیته عضلانی، فعالیت های عروقی، تقویت سیستم ایمنی و تولید اندورفین تاثیرگذار باشد.
هولمز و راو (1967) با توجه به تاثیر "یکنواختی" بر افزایش افسردگی آن را یکی از عوامل مهم در فهرست خود قرار دادند.
در مجموع، عوامل تاثیرگذار بر افسردگی را علاوه بر عوامل ژنتیکی، می توان در یکنواختی و تکرار، استرس و فشارهای سنگین و بی حرکتی خلاصه کرد. ضمن آن که "موسیقی" مناسب، به عنوان یک روش درمانی جایگرین نام برده شده است.
هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت سطح افسردگی باستانی کاران سالخورده (با بیش از 65 سال سن) و مقایسه با همین شاخص روانی در همسالان غیر ورزشکار بود، چون با توجه به تنوع حرکات در ورزش باستانی و استفاده از موسیقی زورخانه ای و امکان ادامه فعالیت در ورزش های باستانی تا سنین کهولت، احتمال می رود که در کاهش افسردگی در سالمندان به نحو جامعی مؤثر باشد.
روش شناسی تحقیق
جامعه آماری این پژوهش از باستانی کاران سالمند، با بیش از 65 سال که به طور فعال در زورخانه های تهران حداقل هفته ای 3 جلسه به ورزش زورخانه ای می پردازند، تشکیل شده است.
با استفاده از نمونه گیری تصادفی هدفدار، تعداد 15 نفر از آنان با میانگین سنی 6/3 ± 72 به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در گروه شاهد که سالمندان غیر ورزشکار بودند، تعداد 15 نفر با میانگین سنی 5/2 ±68 سال قرار داشتند. تمام نمونه ای هر دو گروه از افرادی انتخاب شدند که دارای سوابق شخصی و یا فامیلی ابتلا به بیماری های روانی -به ویژه افسردگی- را نبودند.
روش گردآوری اطلاعات
پس از انتخاب نمونه های هر دوگروه، محقق آنان را نسبت به اهداف پژوهش آشنا کرده و با تکمیل فرم های دموگرافیک محقق ساخته، اطلاعات شخصی شامل: سن، قد، وزن، سابقه ورزشی، سوابق بیماری های جسمانی و ناهنجاری های روانی احتمالی و نیز پیشینه خانوادگی آنان از لحاظ پزشکی گردآوری شد. فرم های 21 سوالی بک B.D.I ابزار اصلی تحقیق بود. این فرم ها در فرصت های مناسب و در اوقات فراغت نمونه ها و به صورت انفرادی به آنان تحویل داده شد و از آنان درخواست شد که با حضور محقق و همکاران به سوالات پاسخ دهند. در مواردی که نمونه ها به علت های مختلف قادر به درک منظور اصلی سئوالات نبودند، محقق، هدف از طرح سوالات را به زبانی ساده برای آنان تشریح کرد تا پاسخ ها کاملاً مطابق نظر نمونه ها بوده و با آگاهی کامل در پاسخنامه درج شوند. به همین منظور، با هر نمونه مصاحبه حضوری به عمل آمد و اطلاعات با روش D.S.M گردآوری شد. سپس پاسخنامه ها گردآوری شد و با روش رایج تفسیر آزمون بک، نمره دهی و نمرات هر نمونه در فرم های مربوطه ثبت شد.
روش های آماری
برای توصیف اطلاعات به دست آمده از روش های آمار توصیفی، جداول و نمودارهای مختلف استفاده شد و میانگین های نمرات به دست آمده از هر گروه با روش آماری T.Test گروه های همبسته مورد مقایسه قرار گرفتند.
یافته های پژوهش
بررسی های آماری نشان داد که میانگین نمرات افسردگی در گروه غیر ورزشکاران 5/17 است که نسبت به گروه باستانی کاران با میانگین 75/8، به طور معنی داری و با 01/0 > P بیشتر است و این نتیجه نشان می دهد که سطح افسردگی در باستانی کاران سالمند به مراتب از غیر ورزشکاران کمتر است.
تفسیر آزمون بک، برحسب نمرات به دست آمده، درجه بندی شده است که نمرة به دست آمده از پاسخ به پرسشنامه 21 سوالی بک نشان دهندة قرار داشتن هر نمونه در گروه های مربوطه است.
جدول های پیوست نشان دهندة تفاوت نمونه های این پژوهش از لحاظ میزان ابتلا به افسردگی است. در مجموع از گروه ورزشکاران زورخانه ای تعداد 12 نفر با داشتن نمراتی میان 9-1 در گروه عادی و از نظر افسردگی سالم تشخیص داده شدند.
2 نفر با نمرات 12 و 11 که حداقل دامنه نمرات این گروه است، جزء افراد کمی افسرده محسوب می شوند. تنها 1 نفر دارای نمره 17 بود که می توان او را فردی افسرده و یا نیازمند مشورت با روان پزشک تلقی کرد.
در حالیکه در گروه شاهد –و یا افراد غیر ورزشکار- فقط 7 نفر در گروه عادی قرار داشتند که میانگین نمرات آنها هم نسبت به میانگین نمرات ورزشکاران سالم بالاتر بود.
2 نفر با نمرات 15 و 16، در سطح بالایی از دامنه نمرات گروه کمی افسرده قرار داشتند. 4 نفر با نمرات به دست آمده بیش از 20 به مشورت با روان پزشک نیاز داشتند و 23 نفر به دلیل نمرات بیش از 21 در گروه خیلی افسرده، دسته بندی شدند.
در بررسی آماری روی میانگین ها و نمرات حاصلة هرگروه سطح افسردگی در گروه ورزشکاران زورخانه ای دارای ضریب همبستگی منفی و معنی داری با سوابق ورزش زورخانه ای آنان داشت.
نتایج هرقسمت در جدول ها و نمودارها مندرج است.
بحث و نتیجه گیری
نتایج این پژوهش به طور مشخص و معنی داری تأثیر فعالیت های بدنی – و به ویژه ورزش های زورخانه ای- را بر سطح افسردگی در باستانی کاران نشان داد. با توجه به یافته های ساچر (1987) افزایش سن بازنشستگی و مشکلات اقتصادی، می تواند باعث افزایش افسردگی در سالمندان باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که نمونه های سالمند باستانی کار از سطح افسردگی کمتری برخوردار هستند، ولی چون سطوح افسردگی آنان در سنین جوانی سنجیده نشده است، نمی توان تأثیر سن را بر افزایش یا کاهش افسردگی در این نمونه ها ارزیابی کرد.
در مقایسه با افراد غیر ورزشکار که دارای سطح افسردگی بیشتری بودند، نمرات کمتر و سطح افسردگی پایین تری در افراد فعال و ورزشکاران زورخانه ای دیده شد. با یافته های روتر (1992) که نشان داد دویدن و فعالیت های بدنی مناسب یکی از عوامل مهم کاهش افسردگی است، همخوانی دارد. همان گونه که گریست و همکاران (1987 و 1979) بیمارانی را که از افسردگی شکایت داشتند، به مدت 12 هفته به پیاده روی و دویدن نرم وادار کردند و مشاهده شد که افسردگی آنها کم شد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 10 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله بررسی و مقایسه میزان افسردگی در ورزشکاران باستانی کار کهنسال
