پاورپوینت کامل با عنوان گیاه و اندام های تشکیل دهنده آن در 34 اسلاید

اختصاصی از سورنا فایل پاورپوینت کامل با عنوان گیاه و اندام های تشکیل دهنده آن در 34 اسلاید دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

گیاهان گروه بزرگی از گونه‌های زنده شامل موجوداتی مانند درختان، علف، سرخس‌ها و خزه گیان است.

تعریف کلمهٔ گیاه دشوار است. اگرچه گیاه شناسان محدودهٔ رده‌بندی گیاهان را تعریف کرده‌اند، مرزهای تعیین کنندهٔ اعضاء رده‌بندی گیاهان بسیار اختصاصی تر از تعریف‌های رایج گیاه است. گیاهانی که ما هر روز با آنها مواجه هستیم، معمولاً متعلق به گروه گیاهان آوندی می‌باشند. ما گیاه را بعنوان یک موجود زنده یوکاریوت و دارای تعداد زیادی سلول تعریف می‌کنیم که عموماً فاقد اندام‌های حسی یا حرکت ارادی بوده و در صورت رشد کامل دارای ریشه، ساقه و برگ می‌باشند. اما از نظر گیاه‌شناسی فقط گیاه آوندی دارای ریشه، ساقه وبرگ است. تعریف دیگر گیاه که فراگیرتر می‌باشد، عبارت است از هرچیزی که فتواتوتروف می‌باشد- یعنی غذای خودش را از مواد خام غیر آلی و نور خورشید تولید کند. برای فردی که بر نقش خاصی که گیاهان در یک اکوسیستم بازی می‌کنند متمرکزشود این تعریف غیر منطقی نیست. اما در بین فتواتوتروف ها، پروکاریوت‌هایی (پیش هسته) مخصوصاً باکتری‌های فتواتوتروف و سیانوفیت‌ها وجود دارند. سیانوفیت‌ها را گاهی اوقات (به دلایل خوبی) جلبک‌های سبز– آبی می‌نامند. در اینجا این مشکل بوجود می‌آید که بیشتر مردم از جمله گیاه شناسان قدیمی قارچ خوراکی را گیاه می‌نامند اگرچه قارچ خوراکی اندام باردهی قارچ می‌باشد (حوزه قارچها)، و اصلاً فتواتوتروف نبوده، بلکه گندخوار (saprophytic) می‌باشد؛ و بیش از چند گونه گیاهان گل دار، قارچ‌ها و باکتری‌ها وجود دارند که انگلی هستند.

ما قادر به ارائهٔ پاسخی مطمئن نیستیم. فهرست خصوصیاتی که حوزهٔ رده‌بندی گیاهان را از سایر حوزه‌های زیست‌شناسی جدا می‌کند حد اقل یک تعریف فنی ارائه می‌کند اما این تعریف مورد پسند همگان قرار نمی‌گیرد؛ بنابراین تعریف اصطلاح گیاه همیشه به معنی بیشتر موجودات زنده طبقه‌بندی شده در محدودهٔ رده‌بندی گیاهان می‌باشد. مثلاً «اگر جلبک‌های سبز به وضوح گیاهانی جزو رده‌بندی گیاهان هستند، پس بیشتر مردم اکثر خزه‌های دریایی را هم که جزئی از (حوزه آغازیان) هستند، جزو جلبک‌های سبز در نظر می‌گیرند. مشکل عدم وجود دقت یا توافق که در تعریف گیاه وجود دارد یکی از گفته‌های مورد تفاهم است که اغلب در مقالات با آن مواجه هستیم از این قبیل: آوند چوبی یکی از دو بافت انتقال در گیاه است. بطور کلی تصور نمی‌شود این جمله به معنی تمامی گیاهان، جلبک‌ها با گیاهان گلدار باشد. به احتمال بسیار زیاد باکتری‌ها یا قارچ‌ها را به حساب نمی‌آورد. در واقع معمولاً بهتر است اینگونه تصور شود که این بحث فقط به گیاهان آوندی مربوط می‌شود (ضرورتاً سرخس‌ها، مخروط زاها، گیاهان گلدار و تعدادی دیگر) مگر اینکه به صورتی متفاوت بیان شود (مثلاً در گیاهان آوندی و غیر آوندی اینگونه‌است.

پیدایش و پیشینه

طرح تاریخ گیاهان زمین مشابه مهره‌داران آن است، با امواجی از انقراض‌ها و جانشینی‌ها و پیدایش تصادفی اشکال تازه برای غلبه بر محیط. در دورهٔ دونین، زمانی که جنگل‌های اولیه پدید آمدند، ابتدا مجموعهٔ گیاهان دم‌اسبی، پنجه‌گرگی‌ها و سرخس‌ها گسترش یافتند و گیای (فلورای) غالب زمین را به وجود آوردند. این گیاهان به‌وسیلهٔ هاگ تولید مثل می‌کردند و آب و هوای مرطوب را ترجیح می‌دادند.

انرژی لازم برای نگهداری جانوران دریایی اولیه باید نخست توسط زیستمندان فتوسنتزکننده تأمین شده باشد، و هنوز هم عمدتاً توسط این زیستمندان تأمین می‌گردد، ولی زمانی در اواخر دورانپرکامبرین جلبک‌های دریایی پرسلولی تکامل یافتند. در مورد گوناگونی یا فراوانی این گیاهان اطلاعات چندانی دردست نیست؛ آن‌ها قاعدتاً به اجتماعات بی‌مهرگان تنها زیستمندان کوچکی اضافه کرده‌اند و ممکن است مستقیماً توسط زیستمندان دیگر خورده شده باشند.

باکتری‌های خاک، قارچ‌ها و اشکال گیاهی پست احتمالاً در دروهٔ کامبرین روی زمین سکنی گزیده‌اند، و شاید حاشیهٔ مرداب‌ها و خلیج‌ها به انواع گیاهان پرطاقت و نیمه‌آبزی کمک کرده باشد؛ ولی، نخستین راسته‌های گیاهان غیرآبزی که نوادگان آن‌ها عناصر اصلی گیاهی خشکی را تشکیل می‌دهند، در دورهٔ سیلورین پدید آمده‌اند. گیاهان اولیه از مرداب‌ها و باتلاق‌ها به مناطق مسکونی خشک واقع در زمین‌های کوهپایه‌ای گسترش یافتند. با گسترش کمربند سبز زمین، جانوران در حاشیه آن را تعقیب کردند: بندپایان و احتمالاً کرم‌ها، که از خرده‌های گیاهان و سرانجام از خود گیاهان تغذیه می‌کردند، از این جانوران بودند. بدین‌ترتیب برای نگهداری از جمعیت‌های چهارپایان بزرگ که در طی دورهٔ پیدایش یافتند، روی خشکی انواع شکار وجود داشت.

گیاهانی که دارای دانه و گرده هستند، در دورهٔ دونین تکامل یافتند. آن‌ها در طی دورهٔ کربنیفر شاخه-شاخه شدند؛ در دورهٔ پرمین دودمانی به‌نام مخروطیان (کاج‌ها) آغاز به گسترش کرد که در دوران میانه‌زیستی گیای غالب خشکی شد. چیرگی مخروطیان با پیدایش آب و هوای خشک همراه بود.

تحول دیگری که در اواخر دورهٔ کرتاس روی داد، گسترش ناگهانی گیاهان گلدار برای غلبه بر قلمرو خشکی بود. (امروزه حدود ۰۰۰، ۲۵۰ گونه گیاه گلدار وجود دارد) به‌نظر می‌رسد نخستین گیاهان گلدار گونه‌های خودرو و فرصت‌طلبی بوده‌اند که برای تولید مثل سریع سازگاری یافتند. تخصص‌یابی‌های تولید مثلی، شامل تکوین گل‌ها و پیدایش دستگاه‌های گرده‌افشانی حشره‌ای، به گیاهان گلدار امتیازی عمومی در مقابل مخروطیان بخشید.

جزئیات گوناگونی و وفور گونه‌های گیاهی طی دوران‌های دیرینه‌زیستی و میانه‌زیستی تا اندازهٔ زیادی ناشناخته مانده‌است. دگرگونی عمده‌ای که در عناصر غالب گیای زمین روی می‌داد، همانند همان چیزی بود که در مورد جانوران هم اتفاق می‌افتاد، ولی از قرار معلوم این تغییرات مربوط به رخدادهایی نبودند که جانوران را مورد تأثیر قرار می‌دادند. مثلاً، گیاهان گلدار مدتها پیش از این‌که دایناسورهامنقرض شوند، به‌خوبی تثبیت شده بودند. افزون بر این، چند موج انقراض چهارپایان که در دوران میانه‌زیستی روی داد، در تاریخ گیاهان تا جایی که امروزه می‌دانیم منعکس نشده‌است.^[

فهرست مطالب:

چرخه زندگی گیاهان

اندام های تشکیل دهنده پیکره گیاه

ریشه

انواع سیستم ریشه ای

ساقه

انواع ساقه

برگ

انواع برگ

نمایش انواع مختلف برگ

آرایش برگ روی ساقه

وظیفه برگ

گل

ساختمان گل

نمایش قسمت های مختلف گل

میوه و دانه

انواع میوه

دانه یا بذر

قسمت های تشکیل دهنده بذر

نحوه رشد محور جنینی

و...

نقش آمیلوز و آمیلوپکتین در رابطه با تشکیل ژل 3ص

اختصاصی از سورنا فایل نقش آمیلوز و آمیلوپکتین در رابطه با تشکیل ژل 3ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 3

نقش آمیلوز و آمیلوپکتین در رابطه با تشکیل ژل:

در جریان تشکیل ژل افزایشویسکوزیته در جریان ژلاتینی شدن مربوط به قسمت آمیلو پکتین نشاسته است.ونشاسته دارای آمیلوز زیاددر شرایط پختن عادی-یعنی حرارت 95-100درجه سلیسیوس هیچگونه افزایشی در ویسکوزیتهمحیط ایجاد نمی کنند.در چنیین نشاسته هایی عمل حرارت دادن باید به 170-160 برسد تا حالت خمیری و افزایشویسکوزیته در محیط ظاهر گردد.اما بطور کلی در نشاسته،قسمت آمیلوز است که در تشکیل ژل نقش مهم را ایفا می کند.برخی مولکولهای نشاسته و اصولا آمیلوز که قابل پخش شدن در آب گرم هستند از گرانولهای متورم به محیط آبی اطراف خود نشت می کنند این ها تا زمانی که محیط گرم هست به صورت پراکنده در محیط باقی میمانند واگر چه محلول غلیظ است قابلیت لغزندگی و جریان یافتن دارد و جامد نمی باشد. با سر د شدن خمیر نشاسته دیگر انرژی جنبشی در محلول برای جلوگیری از پیوستن مولکولهای آمیلوز به هم وبه شاخه های آمیلوپکتین زیاد نیست که باعث نزدیک شدن گرانولهای نشاسته می شود که اگر سرد شدن آرام صورت گیرد کریستالهای آمیلوزی تشکیل می شود که به این پدیده رترو گراداسیون(برگشت به عقب) می گویند و اگر سرد شدن سریع انجام گیرد منجر به تشکیل ژل می شود.آمیلوز همچنین مسئول نگداری آب در شبکه ای که توسط تورم گرانولها و آمیلوز اتصال دهنده آنها ایجاد شده هست.

عوامل موثر بر ژلاتینی شدن و خصوصیات خمیر حاصل از آن:

1-     موجودیت آب و دسترسی مولکولهای نشاسته(رقابت اجزای غذایی با نشاسته در جذب آب)

2-   غلظت قند:غلظت زیاد آن باعث کاهش میزان ژلاتینی شدن، حداکثر ویسکوزیته و استحکام ژل تشکیل شده می شود.قندها از طریق ایجاد یک قابلیت شکل پذیری و انعطاف در ژل و دخالت در به وجود آمدن اتصال میان نقاط خاصی از آن باعث تضعیف ساختمان ژل می شوند.دی ساکاریدها در به تاخی رانداختن ژلاتینی شدن و کاهش حداکثر ویسکوزیته قابل حصول،از منوساکاریدها موثرترند.

3-   چربیها:به شکل تری گلیسرید یا منو و دی گلیسرید می توانند با آمیلوز تشکیل کمپلکس بدهند و بر تورم گرانول اثر منفی دارند.اسیدهای چرب یا بخشاسید چر ب منوگلیسریدها در داخل فضای مارپیچی آمیلوز واحتمالا شاخههای طویلتر آمیلو پکتین قرار می گیرند و سیتم کمپلکس یا در هم پیچیده ای را به وجود می آورند.چنین سیستمی با سهولت کمتری به خارج از گرانول نشت می نماید ودر مقابل نفوذ آب به داخل گرانول نیز مقاومت می کند.کمپلکس چربی وآمیلوز همچنین به سادگی نمی تواند در ایجاد اتصال میان گرانولهای شرکت نماید.

4-   اسیدها(بیشتر اسیدهای خوراکی):با عث کاهش مشخص در حداکثر ویسکوزیته(مورد انتظار) در خمیر نشاسته به کار رفته و یک کاهش سریع ویسکوزیته در طول سرد کردن مشاهده می شود چنین وضعیتی تا اندازهای مر بوط به تجزیه گرانولهای متورم نشاسته ونه بدلیل جلوگیری از تورم آنها می باشد.در این حالت تحت اثراسید،دکسترینهایی (تکه های خاصی از نشاسته)به وجود می آیند که فاقد اثر غلیظ کنندگی هستند برای جلوگیری از این اثر رقیق کنندگی اسید،از نشاسته هایی که دارای مولکولهای پیوسته به یکدیگر می باشند استفاده می شود.مواد غذایی که دارای PHپایین اندمانند سوسهای سالاد و مغز کلوچه های میوه ای را می توان نام برد

شبکه

اختصاصی از سورنا فایل شبکه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 103

هر سیستم انرژی الکتریکی از سه قسمت تشکیل شده است که عبارتند از :

1 ـ مرکز تولید نیرو یا نیروگاه

2 ـ خطوط انتقال

3ـ شبکه‌های توزیع نیروگاه‌ها به دلایل ایمنی ،اقتصادی و منابع انرژی در مسافت دور از مصرف کننده قرار دارند و بنا به دلایل تلفات خط و افت ولتاژ ،انرژی را ما با سطح ولتاژ بالا انتقال می‌دهیم. و مزایای آن سطح مقطع هادی کاهش پیدا می‌کند در نتیجه وزن سیم مصرفی نیز کاهش پیدا می‌کند. افزایش بیش از حد ولتاژ نیز معایبی را در بر دارد که عبارتند از:

1ـ افزایش قیمت ترانسها در ابتدا و انتهای خط

2ـ افزایش بین هادی های خطوط انتقال و در نتیجه بزرگتر شدن دکلها

3 ـ افزایش تعداد مقره‌های دکلها جهت عایق سازی

4 ـ افزایش قیمت تجهیزات ولتاژ سطح انتقال 400و230 کیلوولت و ولتاژ سطح فوق توزیع 132 و 63 کیلو ولت و ولتاژ سطح توزیع 20 کیلو ولت و 400 ولت می‌باشد. ولتاژ تحویلی به مصرف کننده های مختلف متناسب با قدرت مورد نیاز آن می‌باشد که در مصارف کم حداکثر تا 3 کیلووات با 220 ولت تکفاز و در مصارف تا 50 کیلو ولت آمپر با 380 ولت سه فاز و در مصارف تا 3 مگا وات برق 20 کیلو ولت سه فاز و در بیشتر از 3 مگا وات با 63 و 132 کیلوولت استفاده می‌شود. شبکه برق : هر گاه به کمک سیم‌کشی چندین مصرف کننده از جریان برق استفاده کنند این سیم کشی را شبکه گویندکه در طراحی شبکه توزیع انرژی باید نکاتی را در نظر گرفت که عبارتند از :

1ـ تلفات توان الکتریکی کمتر باشد .

2ـ اطمینان خوبی به نظر حفاظتی داشته باشد.

3 ـ عیب یابی شبکه سریع باشد.

4 ـ طرح تا حد امکان ساده باشد

. 5ـ ضریب بهره شبکه بالا باشد.

انواع شبکه ها:

شبکه‌های باز(شعاعی)

شبکه‌های بسته ( از دو سو تغذیه یا حلقوی)

شبکه‌های ستارهای

شبکه غربالی یا تور عنکبوتی:

1 ـ شبکه‌های باز (شعاعی):در این نوع شبکه تغذیه الکتریکی از یک نکته انجام می‌گیرد و از یک سو تغذیه می‌شود.و از تابلو اصلی توسط انشعابهایی انرژی به مصرف کننده یا تابلوهای ترسیم کوچکتر حمل می‌شود و این انشعابها شعاعی شکل است. معایب شبکه های باز: قابلیت اطمینان در حالت کار کمتر می‌باشدـ تلفات توان در مقایسه با سایر شبکه ها بیشتر است

به منظور محدود کردن تلفات توان باید سطح مقطع کابل بزرگتر انتخاب گردد. مزایا: به لحاظ سادگی ساختار قابل درک است

کلیه نواقص آن را به طور سریع وی‌توان یافت و رفع کرد. ـ توان یا قدرت اتصال کوتاه به علت اینکه از یکسو تغذیه می‌شود کم می‌باشد. در جاهایی که قطع برق اتفاقی مجار نمی‌باشد جهت بالا بردن ضریب اطمینان شبکه از شبکه‌های بسته استفاده می‌شود شبکه های بسته از دو نوع پست مختلف تغذیه می‌شوند.در شبکه‌های حلقوی نقطه ابتدا و انتهای خط از یک منبع انرژی تغذیه می‌گردد. انواع خطوط انتقال : خطوط هوایی ـ خطوط زمینی مزایای شبکه‌های هوایی : شبکه‌هوایی ارزانتر از سیستم زمینی است ـ با افزایش ولتاژ قیمت سیستم زمینی نسبت به هوایی افزایش می‌یابد. ـ خطوط هوایی از نظر تعمیرات اسانتر است و عیب‌یابی آن به راحتی انجام می‌پذیرد ـ امکان انشعاب گیری در هر نقطه بدون ایجاد اغتشاش امکان پذیر است. ـ در مناطقی که افزایش مصرف رو به رشد است یک مزیت قابل توجه است. مزایای شبکه‌های زمینی :

1 ـ امکان به وجود آمدن اتفاقاتی مانند اتصال کوتاه،پارگی نسبت به خط هوایی کمتر است.

2 ـ چنانکه بخواهند چند ترانس و ژنراتور در فاصله نزدیکی به هم قرار گیرند بهتر است از کابل جهت رعایت مساله حفاظت استفاده شود.

3ـ در صورتی که تنظیم ولتاژ مورد نظر باشد خط زمینی ترجیح داده می‌شود چون تلفات القایی در آن کمتر است. اگر فواصل هادی‌های یک خط سه فاز با یکدیگر برابر نباشند اندوکتانس فازها با هم مساوی نبوده و سیستم قدرت نا متقارن می‌گردد یعنی در صورت اعمال ولتاژ متعادل به ابتدای خط ولتاژهای انتهایی نامتعادل خواهند بود برای رفع این مشکل از دو روش استفاده می‌شود که عبارتند از :

1 ـ آرایش به صورت مثلث متساوی الاضلاع

2ـ خطوط جابجا شده جهت افزایش قابلیت اطمینان خطوط انتقال انرژی با وجود هزینه‌های زیاد نصب خطوط انتقال دومداره از مقبولیت خاصی برخوردار است. بررسی پارامتر های مناسب در احداث خطوط : 1ـ انتخاب سطح ولتاژ انتقال

2ـ مسیر یابی خط انتقال

3‌ـ نقشه برداری و تهیه پلان

4ـ عملیات زمین شناسی

5ـ طراحی هادی‌های انتقال

تشکیل هسته تحول ساختار نظام اداری ایران

اختصاصی از سورنا فایل تشکیل هسته تحول ساختار نظام اداری ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقالات علوم سیاسی  با فرمت           DOC           صفحات  14

تشکیل هسته تحول نظام اداری در حوزه مدیریت امور اداری با مسئولیت امور بررسی طرحها ، مقررات و روشهای اداری انجام شده است.
هسته تحول نظام اداری پیرو هماهنگی های بعمل آمده و بر اساس مصوبه کمیسیون بهره وری و با دستور مدیریت محترم امور اداری و با مسوولیت امور بررسی طرحها، مقررات و روشهای اداری و در راستای اجرای برنامه های هفتگانه تحول نظام اداری و مصوبات هیات محترم وزیران و همچنین در جهت برقراری انسجام در این برنامه ها، بررسی اثر گذاری آنها بریکدیگر و جمع بندی و انعکاس پیشرفت عملکرد تحول نظام اداری در قالب گزارشهای منسجم از تاریخ 11 آذر 1382 با انتخاب اعضای کمیته، به صورت منظم تشکیل و تداوم یافته است.
در این نشست ها پس از بحث و تبادل نظر در خصوص مباحث تحول نظام اداری و بررسی های کارشناسی در چگونگی نحوه پیاده سازی و اجرای تحول نظام اداری که اجرای آن بر مبنای بخشنامه ها و مصوبات ارسالی به وزارتخانه ها و شرکتهای دولتی تکلیف گردیده است تداوم یافته نهایتا طرح پیشنهادی زیر مورد تایید و تاکید اعضاء هسته قرار گرفته است.

صفویه و تشکیل حکومت شیعی در ایران

اختصاصی از سورنا فایل صفویه و تشکیل حکومت شیعی در ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 12

صفویه و تشکیل حکومت شیعی در ایران: نقد و بررسی مفهوم تشیع صفوی

1. مقدمه

یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخی تمدن ایران، حکومت صفویه (1501 تا 1736 م) است. از طرفی - به عقیده‌ی بسیاری - صفویه، اولین حکومت ملی در ایران پس از انقراض ساسانیان است و از طرف دیگر در این زمان تشیع - که همچنان مذهب غالب در ایران است - مذهب رسمی ایران شد. تشیع که تا قبل از این یک مذهب انحرافی و رافضی معرفی می‌شد و به علاوه نهاد رسمی دولتی پشتیبانی نداشت، با به قدرت رسیدن شاه اسماعیل به عنوان مذهب رسمی ایران اعلام شد و عملاً برای اولین بار در ایران، حکومت یکپارچه‌ی شیعی تاسیس شد (1).در این نوشتار سعی داریم تا به اختصار پس از بیان اهم رویدادهای تاریخی در دوران صفویه، به بررسی تعامل دین و دولت و نقش سیاسی علمای شیعی در دوران صفویه بپردازیم. مسئله‌ی مورد مناقشه درباره‌ی صفویه که در این نوشتار مد نظر ماست، مباحثی پیرامون مفهمو «شیعه‌ی صفوی» و انحراف در اندیشه‌های بنیادین شیعه پس از به قدرت رسیدن است.

2. خلاصه‌ی روند تاریخی صفویه

سلسله‌ی صفویه بدست اسماعیل فرزند شیخ حیدر صفوی با تاج گذاری او در سن 15 سالگی تأسیس شد. وی علی‌رغم مخالفت علمای شیعه‌ی تبریز مذهب تشیع را رسمی کرد و دستور داد در نماز جماعت خطبه‌ی شیعه علنی خوانده شود: «... مرا به این کار واداشته‌اند و خدای عالم، با حضرات ائمه معصومین همراه من هستند و من از هیچ کسی باک ندارم. به توفیق الله تعالی اگر از رعیت حرفی بگویند، شمشیر می‌کشم و یک کس را زنده نمی‌گذارم...» [1]سیاست مذهبی اسماعیل بسیار سخت‌گیرانه بود و به علاوه پیروان او اعتقاد زیادی به وی داشتند. بسیاری معتقدند پیروزی‌های او در جنگ‌هایش به دلیل اعتقاد مذهبی قوی سرداران سپاهش بود. راجر سیوری معتقد است، بسیار پیش از آنکه توپ جنگی را برادران شرلی (یک قرن پس از اسماعیل) به ایران بیاورند، ایرانیان (به عنوان مثال شیخ حیدر) سال‌ها پیش از آن استفاده کرده بودند. لیکن به دلیل اعتقاد به جوانمردی، در جنگ‌ها از این سلاح استفاده نکردند. همین باعث شد تا اسماعیل در جنگ چالدران مغلوب سلطان سلیم شود. [2]اوج شکوه و قدرت صفویه در زمان عباس اول ملقب به «شاه عباس کبیر» است. وی در ابتدا با عثمانی قرارداد صلح امضا کرد و پس از دفع ازبکان، تبریز و بغداد را از عثمانی پس گرفت. [2]از زمان شاه عباس کبیر، تربیت افراد شاهزادگان نالایق در حرم دنبال شد، چرا که شاه از قدرت گرفتن اطرافیانش در هراس بود، تا جایی که گفته می‌شود سلیمان اول 8 سال را مرتب در حرم گذراند و سلطان حسین مدت‌ها یک دائم‌الخمر بود. سر انجام محمود افغان در 1722 اصفهان را اشغال و سلطان حسین را به قتل رساند. 15، 16]

اسماعیل (اول)

1501 تا 1524

تاج‌گذاری در تبریز در سن 15 سالگی، اعلام تشیع به عنوان مذهب رسمی ایران، سخت‌گیری مذهبی، شکست دادن ازبک‌ها و قتل محمد شیبانی (شیبک خان)، تعیین مقام مذهبی صدارت، کشورگشایی در 10 سال ابتدای حکومت، دعوت از محقق کَرَکی، شکست از عثمانی در جنگ چالدران و از بین رفتن ابهت او و خدشه به اندیشه‌ی شکست ناپذیری مرشد قزلباش‌ها (اسماعیل)، قتل عام شیعیان آناتولی به دستور سلطان سلیم عثمانی [2، 6، 16]

طهماسب (اول)

1524 تا 1576

طولانی‌ترین دوران سلطنت، اشغال و ترک تبریز توسط عثمانی، دعوت مجدد از محقق کرکی و دادن اختیارات به او

اسماعیل (دوم)

1576 تا 1578

محمد خدابنده

1578 تا 1587

پادشاهی مریض و رنجور، دخالت همسرش (خیرالنساء بیگم ملقب به مهد علیا) در حکومت، تدارک اولیه‌ی سپاه برای جنگ با عثمانی [14، 2]

عباس (اول)

1587 تا 1629

مصالحه با عثمانی و شکست ازبک‌ها، پایتختی اصفهان، جنگ با عثمانی و شکست آن‌ها، بیرون راندن پرتغالیان از بندر عباس (اشغال‌شده در زمان اسماعیل)، گسترش مناسبات اقتصادی خارجی، مشاورت از انگلیسی‌ها در تهیه‌ی ارتش قدرتمند، آزادی مذهبی، اوج شکوفایی هنر و معماری، تربیت شاهزادگان نالایق در حرم [15، 16]

صفی

1629 تا 1642

خشونت و سرکوب: اعدام بسیاری از سران سپاه و مشاورین [16]

عباس (دوم)

1642 تا 1666

آرامش و افزایش قدرت علمای شیعه در حکومت [15]

سلیمان (اول)

1666 تا 1694

سلطان حسین (اول)

1694 تا 1722

شکست از محمود افغان و غارت اصفهان، انقراض سلسله

خلاصه تاریخ و وقایع دوران شاهان صفوی

3. اندیشه‌ی اسلامی در دوره‌ی صفوی

سید حسین نصر، در مقالات خود به بررسی جایگاه علمی و سنن عقلی در زمان اوج شکوفایی صفویه پرداخته است. آوردن نام بزرگان «مکتب اصفهان»، خود بر شکوفایی اندیشه‌ها و سنن گوناگون عقلی (از فقهی گرفته تا عرفانی، کلامی فلسفی و حتی اخباری) کفایت می‌کند: محمد باقر داماد (میر داماد)، میر ابولقاسم فندرسکی، فیض کاشانی، صدرالدین محمد شیرازی (ملاصدرا)، بهاءالدین عاملی (شیخ بهایی)، محمد باقر مجلسی (مجلسی دوم/پسر). [3]در بیان شکوه فرهنگ این دوران همین بس که اشاره کنیم به بیش از 100 عنوان کتاب از شیخ بهایی: در زمینه‌های فقه، اصول، ادبیات و علوم عربی، حدیث، ریاضیات، ستاره‌شناسی، حدیث، اصول اعتقادی، حکمت و فلسفه و علوم غریبه. [12]از ابتدای تأسیس حکومت صفوی عده‌ای از علمای ایرانی به تکاپو افتادند تا مبانی و معارف مکتب تشیع یعنی متون دینی تاریخ زندگانی و سیره و سنت حضرت رسول (صلی‌الله علیه و آله) و ائمه اطهار (علیهم السلام) و استنباط‌های فقهی و کلامی و تفسیری علما و متفکران شیعه را برای هموطنان شیعه مذهب خود تشریح و تفهیم سازند. این گروه معدود از علمای ایرانی که در آغاز قرن دهم هجری به علوم شرعی مثل حدیث و فقه و تفسیر روی آوردند و بعضاً ادعای فقاهت هم می‌‌کردند اغلب حکمای تعلیم یافته مکتب فلسفی ایران بودند که تفقه این عده بصورت منفرد و پراکنده و بدون آنکه فعالیت آنان شکل منسجم و منظمی داشته باشد بنا به ذوق و علاقه خود کوشیدند تا در مجموعه معارف شیعی غور نمایند و یافته‌های خود را در قالب تألیف و ترجمه ارائه دهند.برجسته ترین نمایندگان این گروه عبارتند از: حسین بن شرف‌الدین عبدالحق معروف به الهی اردبیلی، جمال‌الدین بن عطاء ا.... دشتکی شیرازی، میر شاه طاهر بن رضی حسینی کاشانی معروف به شاه طاهر. [10]علمای جبل عامل در قدرت سیاسی و فرهنگی عصر صفوی نقش بسزایی داشتند و از آن جمله می‌توان به نقش محقق کرکی در تعدیل سیاست‌های شاه اسماعیل اشاره کرد. یکی از مشخصه‌های فقه کرکی، بذل توجه خاص به پاره‌ای از مسائل است که تغییر سیستم حکومتی و به قدرت رسیدن شیعه در ایران بوجود آورده بود. بیشتر فقها و مجتهدان شیعه پس از کرکی تا پایان دوره صفویه متأثر از روش فقهی او بوده‌اند. زیرا مجموعه حقوقی عمیق و متین او را با استدلال‌های قوی و محکم در برابر خود دانسته‌اند. از مهمترین آثار مهاجرت فقها، تثبیت اندیشه ولایت فقیه بود به گونه‌ای که حاکم صفوی خود را نایب فقیه می‌‌شمرد. [10]طهماسب در سفر به عراق، کرکی را با حکمی تاریخی و پراهمیت به ایران دعوت می‏کند. از آنجا که این دعوت با متنی کاملاً فقهی به نگارش درآمده است، احتمال داده‏اند کرکی آن را به‏عنوان اعلان شرایط بازگشت خود به ایران نوشته و شاه طهماسب آن‌را امضا کرده باشد. البته احتمال این‏که این فرمان را نهاد سلطنت صادر کرده باشد هم‏چنان به قوت خود باقی است. نکته‌ی قابل توجه این است که در این فرمان هیچ اشاره‏ای به جایگاه قدرت سیاسی نشده است؛ یعنی سعی در توفیق و جمع بین ضرورت‏های شرع و مقتضیات قدرت حاکمه ندارد، بلکه مستقیماً حکم شرع را مبنا قرار داده و تلاش در جهت توجیه و مشروعیت بخشیدن به قدرت سیاسی حاکم نمی‌کند. [4]

4. تشیع صفوی از دیدگاه شریعتی

شریعتی در تحلیلی جامعه شناختی از قضایای صفویه (2)، به انحراف در اندیشه‌ی شیعی اشاره می‌کند. وی یا بیان تفاوت‌های جنبش/نهضت (movement) با نهاد (institution) یک نظریه‌ی جامعه‌شناختی را یادآوری می‌کند مبنی بر اینکه فرد متعلق به نهضت، یک موضع مخالف و جریان ضد تاریخ را دنبال می‌کند و در مقابل آن فرد متعلق به نهاد، یک محافظه‌کار میانه‌رو است که هر مخالفی را ضد انقلاب می‌داند (3). به عنوان مثال زرتشت پیش از ساسانیان به صورت یک جریان و نهضت مبارز با اشکانیان بود ولی در دوره‌ی ساسانی که به صورت یک نهاد حکومتی درآمد، بر سرنوشت جامعه، املاک و قدرت‌های سیاسی حاکم شد. نمونه‌ی دیگر آن در عصر حاضر ماتریالیزم - سوسیالیزم است که در قرن 19 نفوذ بسیار زیادی در اندیشه‌های آزادی‌خواهانه داشت ولی در میانه‌ی قرن 20 که به صورت نهاد در می‌آید و از همیشه قدرتمندتر می‌شود، ایمان جدیدی به خود نمی‌آفریند و لذا در این دوره نهضت‌های آزادی‌خواهانه‌ی «ملی» بیش از سوسیالیزم مورد توجه قرار می‌گیرد.شریعتی معتقد است که صفویه، حکومت خود را بر پایه‌ی «تشیع» و «ملیت» بنا نهاد و علمای شیعه که در طول 10 قرن در کنار مردم بودند، در کنار حاکمان قرار می‌گیرند. در همین دوره است که «عالم شیعی/دینی» به «روحانی» بدل می‌شود و حاکم، اقتدار خود را به عنوان یک نفوذ معنوی در اذهان جا می‌اندازد؛ برخی از اصول عقاید شیعی تحریف می‌شود که از جمله می‌توان به عصمت (عصمت از گناه و تماس با قدرت‌های آلوده، در برابر حالت بیولوژیک و فیزیکی)، وصایت (سفارش پیغمبر به جانشینی در برابر رژیم فامیلی)، ولایت، امامت، عدل، تقیه، غیبت (انتظار مثبت و رهبری عالم در برابر انتظار منفی، یعنی دست بسته بودن و معطل ماندن)، شفاعت، و اجتهاد و تقلید اشاره کرد.وی همچنین به نقش غرب بویژه انگلیس در جدایی افکنی بین سه امپراطوری ایران، عثمانی و هند اشاره می‌کند و از ترس غرب از عثمانی و تحریک ایران به حمله به آن (تفرقه بین دو امپراطوری اسلامی) سخن می‌گوید.به علاوه شریعتی تشیع علوی را نبوی و تشیع صفوی را اموی می‌داند و تفاوت‌های تشیع صفوی و علوی را به این صورت بیان می‌کند: «تشیع مکه در برابر تشیع مشهد»، «تشیع قرآن در برابر تشیع مفاتیح الجنان»، «تشیع مبارزه بر برابر تشیع لعن و نفرین»، «تشیع امام شناسی در برابر تشیع امام پرستی»، «تشیع علم در برابر تشیع اصالت تقدس» و نهایتاً «تشیع نه در برابر تشیع آری». [5، 13]

5. نقد

شریعتی در مقایسه‌ی تفاوت میان تشیع علوی و صفوی، به ارائه‌ی دو نمونه‌ی آرمانی (4) از تشیع مثبت و منفی می‌پردازد. هر چند در مواردی این مقایسه به آسیب شناسی و انحراف‌زدایی از دین منجر می‌شود، لیکن از آنجایی که این بحث به صورت تألیفی دقیق و تاریخی مطرح نشده، و همچنین به دلیل وسعت و پهن‌دامنه بودن آن، صحت تاریخی برخی مطالب آن مورد تردید است. به عنوان مثال اینکه آیا شاه عباس وزیر روضه‌خوانی به غرب می‌فرستد تا تشریفات مذهبی مسیحیان را بیاموزد و در مورد مراسم عاشورا به کار گیرد؟ جایگاه واقعی شاه عباس نزد مردم چگونه است؟ نقش علما در حکومت صفویه و دلیل همکاری بعضی و عدم همکاری بعضی دیگر چه بود؟ (5)لَک‌زایی معتقد است، آن نظریه‌ای که مدّ نظر محقق کَرَکی، مقدس اردبیلی، محقق سبزواری، علامه مجلسی، شیخ بهایی و بسیاری از علمای بزرگ این دوره بوده عبارت است از این که همچنان هر سلطان فاقد شرایط نیابت از معصوم جائِر است و همکاری با این سلاطین در جهت امر به معروف، جلوگیری از ظلم و در کل انجام وظایف شرعی جایز و بلکه در برخی موارد واجب است. [8]به عقیده مورخ معاصر و شیعه شناس لبنانی سید حسن الامین، اگر علمای جبل عامل به داد پادشاهان صفویه نرسیده بودند گرایش این سلسله به مسلک علی اللهی و غالیان شیعه حتمی بود و در آن صورت سرنوشت ایران امروز از لحاظ مذهبی جز این بود که هست. [10]در اینکه حکومت صفویه یک حکومت عادل و حتی ملزم به رعایت احکام اسلامی نبود شکی نیست (6)، لیکن تقابل مشهد و مکه و قرآن در برابر مفاتح‌الجنان با فرض دو ثقل قرآن و عترت چیست؟ به نظر می‌رسد منظور شریعتی افراط در اهمیت دادن به عترت و غفلت از قرآن است.سلطان محمدی در بیان علل نزدیکی علمای دین و مدح شاهان توسط آن‌ها در دوران صفوی می‌نویسد: «... علامه مجلسی آغازگر این رسم در بین عالمان شیعی نبوده، بلکه شاید آخرین آنها هم نخواهد بود. تألیف کتاب‏ها و اهدای آنها به سلاطین و مدح و ثنای شاهان در مقدمه اینگونه تألیفات از دیرباز، از زمان شیخ صدوق (ره) معمول و مرسوم بوده». وی اضافه می‌کند: «غرض علمای دینی از اهدای آثار برجسته خود به سلاطین، حفظ و بقای آثار و تسهیل امکان استفاده عموم از آن تألیفات بوده است.» و در ادامه می‌آورد: «در تبیین و توجیه اقدامات علامه مجلسی در مدح ظالمان، بایستی به مبنای فقهی ایشان در این زمینه توجه کرد. ایشان، مانند سایر فقهای امامیه به حرمت مدح ظالم فتوا داده است، لکن بر آن استثنا زده و مدح ظالمان در غیر مورد ظلمشان را جایز می‏داند؛ یعنی مدح و ثنای آنها در اعمال نیک و صالح‏شان، مشروط بر اینکه موجب جرأت بیشتر آنان در ارتکاب ظلم و معاصی نگردد، جایز است.» [9]

شاه اسماعیل مخترع مذهب شیعه صفوی...

برای کشف حقایق و حل مشکلات تاریخی هر عصر ، معتقدات دینی و ملی و روحیات و عقاید و احساسات و افکار مخصوص مردم آن عصر را باید در نظر داشت ، و درباره ی نهضتی که نزدیک 500 سال از آن میگذرد ، با معتقدات و احساسات و تعصبهای ملی امروزی داوری نباید کرد .