دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
در تعریفی دیگر می‌توان گفت بازیافت عبارت است از فرایند پردازش مواد مصرف شده به محصولات و مواد تازه به منظوره جلوگیری از به هدر رفتن مواد سودمند بالقوه (ذخیره‌ای)، کاهش مصرف مواد خام، کاهش مصرف انرژی، کاهش آلودگی هوا حاصل از سوختن مواد و آلودگی آبها حاصل از تدفین زباله‌ها در خاک به وسیلهٔ کاهش مقدار معمول زباله‌ها و کم کردن نشر گازهای گلخانه‌ای در مقایسه با تولید خالص. بازیافت یک مولفهٔ کلیدی در مدیریت مدرن کاهش مواد زائد که شامل سلسله مراتب کم کردن، دوباره مصرف کردن و بازیافت است. مواد قابل بازیافت چیزهای زیادی را شامل می‌شوند از جمله بسیاری از انواع شیشه‌ها، کاغذها، فلزات،پلاستیک، منسوجات، آلمینیوم‌های الکترونیکی مصرف شده در رایانه‌ها و گوشی‌های تلفن همراه. اما استفاده مجدد از زباله‌های زیستی همچون پسمانده مواد خوراکی به عنوان کود جزو بازیافت محسوب نمی‌شوند. موادی که قرار است بازیافت شوند یا به مرکز جمع‌آوری این مواد آورده می‌شوند از کنار خیابان جمع‌آوری می‌شوند و ابتدا دسته‌بندی شده سپس پاک می‌شوند و دوباره پردازشهایی روی آنها انجام میشود تا به مواد تازه برای ساخت تبدیل شون اگر چه گاهی اوقات بازیافت در مقایسه با تولید از مواد خام بسیار گران‌تر و مشکل‌تر است، اما به خاطر استفاده مجدد از همان مواد به صرفه‌است زیرا که آن مواد در حالت کلی دارای ارزش ذاتی می‌باشند و بعضی از مواد نیز دارای طبیعت خطرناکی هستند مانند جیوه. به همین خاطر استفاده مجدد از آنها بهتر است. محققان ادعا میکنند که بازیافت بیشتر از آنکه منابع را حفظ کند آنها را از بین می‌برد. مخصوصاً در مواردی که دولت تعهد اجرایش را دارد. باید به این نکته نیز توجه کرد که آنها همچنین معتقدند که اگر هزینه‌های عملیاتی کمتر از سایر موارد برای از بین بردن مواد زائد (مثل دفن کردن زباله‌ها در خاک‌چال) باشد، این کار مقرون به صرفه‌است. اما ممکن است هنوز آن ارزش خاص را نداشته باشد. در آمریکا سود سالیانه تسهیلات بازیافت ۲٫۹۸۱ میلیون دلار تخمین زده شده‌است در ۵ سال اخیر (۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸۸)این مقدار با رشد ۷٪ خود از رقم فعلی فراتر رفته‌است. زیرا در سالهای اخیر حجم زباله‌هایی که از مواد قابل بازیافت هستند افزایش یافته‌است.
ابتکارات جدید می‌تواند صنعت را تغییر دهد. برای مثال در کالیفرنیا و نیویورک با رشد ۷۵٪ تولید زباله‌های قابل بازیافت نسبت به رقم ۵۰۰ ٪ قبلیه خود سودهای خالص بسیاری برای شرکت‌های جمع‌آوری کنندهٔ این مواد به ارمغان می‌آورد.
روشهای بازیافت زباله
1- دفع بهداشتی
2- زباله سوز
3- بازیافت انرژی
4- استفاده مجدد(صنعت بازیافت)
دفع بهداشتی زباله
دفن بهداشتی زباله عبارت است از انتقال مواد زاید جامد به محل ویژه دفن آنها به نحوی که خطری متوجه محیط‌زیست نشود. این روش متداول‌ترین روش دفع زباله در جهان است. در این عملیات حجم زباله به حداقل ممکن می‌رسد و در پایان هر روز لایه‌ای زباله به‌طور صحیح با خاک پوشانده میشود. در این روش مواردی همچون بو، دود و آلودگی‌‌های خاک و آبهای زیر زمینی و سطحی وجود نداشته است.
عملیات دفن بهداشتی زباله شامل 4 مرحله زیر است:
1- ریختن زباله در یک وضع کنترل شده
2- پراکندن و فشردگی زباله در یک لایه نازک برای حجم مواد (به ضخامت حدود 2 متر)
3- پوشاندن مواد با یک لایه خاک به ضخامت حدود20 سانتی متر
4- پوشش لایه نهایی زباله به ضخامت حدود 60 سانتی متر با خاک
پوشاندن مواد در دفن بهداشتی زباله به‌طور مؤثراز تماس حشرات، جوندگان، حیوانات دیگر و پرندگان با زباله‌ها جلوگیری به عمل می‌آورد. لایه پوششی خاک همچنین از تبادل هوا و مواد زاید جلوگیری کرده و مقدار آب سطحی را که ممکن است به داخل محل دفن نفوذ کند به حداقل می‌رساند. ضخامت لایه خاکی که برای پوشش روزانه مواد به کار می‌رود بایستی حداقل 15 سانتی متر و پوشش نهایی خاک در روی شیارهای زباله، 60 سانتی متر باشد تا از نظر ایجاد و یا نشت گازهای تولیدی در اعماق و یا سطح زمین کنترل لازم به عمل‌‌اید.
انتخاب محل دفن زباله
انتخاب زمین مورد نیاز مناسب برای دفن زباله‌های شهری، مهمترین عمل در دفن بهداشتی محسوب میشود که باید با دقت کافی و همکاری ادارات و مؤسساتی چون حفاظت محیط‌زیست، بهداشت محیط، سازمان آب منطقه‌ای، سرجنگلداری، کشاورزی و منابع طبیعی و نیز با تشریک مساعی شهرداری‌ها انجام شود. محل دفن بهداشتی زباله باید حداقل به مدت 25 سال محاسبه شده و در جهت توسعه شهر نباشد. به‌طور عوامل مهمی که در انتخاب محل دفن زباله باید مورد توجه قرار گیرند، عبارتند از: توجه به بهداشت و سلامت عمومی، سطح زمین مورد نیاز، توپوگرافی منطقه، مطالعات هیدرولوژی و زمین شناسی جایگاه، قابلیت دسترسی به خاک پوششی مناسب، قابلیت دسترسی به محل دفن، فاصله شهر تا محل دفن، رعایت جهت بادهای غالب، زه کشی محل دفن،
روشهای مختلف دفن بهداشتی زباله
روشهای مختلف دفن بهداشتی زباله بر حسب موقعیت جغرافیایی، سطح آبهای زیر زمینی و میزان خاک قابل دسترس جهت پوشش زباله بسیار متفاوت است. در زیر به شرح متداول روشهای دفع بهداشتی پرداخته ایم:
1- روش دفن بهداشتی به‌صورت مسطح
از این روش در مواقعی استفاده میشود که زمین برای گودبرداری، مناسب نباشد. در این روش زباله‌ها بعد از تخلیه به‌صورت نوارهای باریکی به ضخامت 75ـ40 سانتی متر در روی زمین تسطیح گردیده و لایه‌های زباله فشرده می‌شوند تا ضخامت آنها به 300ـ180 سانتی متر برسد. از این مرحله به بعد روی لایه‌های آماده شده قشری از خاک به ضخامت 30ـ15 گسترده و فشرده می‌شوند.
2- روش سراشیبی
بیشتر در مواردی که مقدار کمی خاک برای پوشش زباله در دسترس باشد از روش سراشیبی استفاده می‌نمایند. مساعدترین منطقه برای عملیات دفن بهداشتی زباله در این روش، مناطق کوهستانی با شیب کم است. در این عملیات جایگزینی و فشردن مواد یک طبقه روی طبقه قبلی صورت گرفته و خاک لازم برای پوشاندن زباله از قسمتهای دیگر محل تأمین میشود.
3- روش ترانشه‌ای یا گودالی
این روش در مناطقی که خاک به عمق کافی در دسترس بوده و سطح آبهای زیر زمینی به کفایت پایین است مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدین ترتیب ترانشه‌هایی به طول 30-12، عمق 4ـ1 و عرض 15ـ5/4 متر حفر میشود. از این پس زباله در ترانشه‌هایی که از قبل آماده شده است تخلیه گردیده و به‌صورت لایه‌های نازکی که به‌طور معمول بین 200ـ150 سانتی متر است فشرده می‌گردد. ارتفاع این لایه‌ها بایستی به حداکثر 5/2-2 متر رسیده و در صورت لزوم با قشری از خاک به ضخامت 30ـ10 سانتی متر پوشیده شوند.
زباله سوزی
سوزاندن زباله‌ها در محیط باز، در بشکه و سایر روشهای کنترل نشده سوزاندن، دارای تاریخچه بسیار قدیمی است. به‌طور کلی، سوزاندن زواید جامد برای کاهش مقدار زباله وکاهش زمین دفن آن بود. بعد از اینکه مشخص شد حرارت می‌تواند میکروارگانیسم‌ها را از بین ببرد، در بیمارستان‌ها از کوره‌های زباله‌سوز استفاده گردید. از کوره‌های زباله‌سوز برای کاهش حجم و نابود ساختن میکروارگانیسم‌‌های بیماری زا استفاده میشود امروزه، برخلاف دانش پیشرفته انسان در مورد احتراق، کوره‌های زباله‌سوز مناسب به ویژه از نظر کنترل آلودگی هوا، از بین بردن مواد آلی و مصارف چند گانه طراحی نشده‌اند.
محاسن زباله سوزها
1- این روش مؤثرترین روش دفع زباله است که در مقایسه با سایر روشهای دفع به زمین کم تری نیاز دارد. خاکستر باقی‌مانده به علت عاری بودن از مواد آلی و باکتری‌ها از نظر بهداشتی مخاطره‌آمیز نبوده و قابل دفن است.
2- آب و هوا و تغییرات جوی تقریباً تأثیر مهمی در این روش ندارد.
3- سوزاندن زباله در دستگاههای زباله‌سوز منافع جنبی نظیر استفاده از حرارت ایجاد شده برای گرم کردن بویلرها و در نتیجه تولید انرژی بهره دارد.
معایب زباله سوزها
این روش در مقایسه با سایر روش‌ها به سرمایه‌گذاری و هزینه اولیه بیش تری نیاز دارد. این روش ایجاد بو، دود و آلودگی هوا می‌نماید که مورد اعتراض مردم است. به کارکنان کارآزموده و افراد مجرب برای بهره‌برداری و نگهداری از دستگاههای زباله‌سوز نیاز دارد. هزینه نگهداری و تعمیرات در این روش بیش از سایر روشهای دفع زباله است. این روش برای دفع مواد زاید خطرناک نظیر مواد رادیواکتیو و مواد قابل انفجار روش مناسبی نیست.
کوره‌های زباله سوزی بدون بازیابی انرژی
1- زباله‌سوزهای پیوسته
در این نوع زباله سوزها مواد زاید به وسیله کانال قیفی شکل به درون کوره هدایت میشود. این روش دستگاههای کنترلی به‌صورت خود کار برای تنظیم دمای کوره، کوران هوا، سرعت حرکت زباله و خنک نمودن خاکستر تولیدی تعبیه شده است. این واحدها چندان بزرگ طراحی نشده و قادر نیستند روزانه بیش از 150 تن زباله را بسوزانند.
2- زباله‌سوزهای ناپیوسته
این زباله سوزها همچون کوره‌های زغال دستی در مواقع نیاز به وسیله کارگران، بارگیری شده و به کار گرفته می‌شوند و زباله‌ها گهگاه و در صورت نیاز به درون این کوره‌ها فرستاده می‌شوند.
معایب کوره‌های زباله سوز
1- ایجاد گرد و غبار گازهای خروجی از دودکش که حدود 2 تا 5 مترمکعب است.
2- آلودگی هوا، هوای اولیه احتراق، ممکن است ناشی از فلزات و نمک‌ها موجود در زباله باشد.
3- سرو صدا
سوزاندن موجب بیشترین درصد کاهش درزواید میشود.
– کاهش وزن زباله در اثر سوختن بستگی به شیشه، فلز و سایر مواد غیرقابل احتراق دارد. به‌طور کلی، تقریباً 80-50% حجم زواید و 70درصد- 50درصد وزن آن در اثر سوختن کاهش می‌یابد.
کوره‌های زباله‌سوز برخلاف زمین دفن زباله، به فضای کمی احتیاج دارند و به آسانی می‌توان آنها را در منازل، آپارتمان‌ها، فروشگاه‌های بزرگ و مؤسسه‌های مشابه بکار برد. از کوره‌های زباله‌سوز کوچک محلی، برای کاهش حجم و وزن زباله‌ها استفاده میشود و بازیابی انرژی از چنین کوره‌هایی کم است. این نوع کوره‌ها تولید بوهای نامطبوع و دود میکنند که به علت احتراق غیرکامل مواد آلی است. دود کوره‌ها را می‌توان به و سیله دستگاههای کنترل آلودگی هوا کنترل کرد.
بازیافت انرژی
بسیاری از زباله‌های شهری ترکیبی از زباله‌های خانگی، تجاری و... شامل مواد آلی و غیرآلی می‌باشند و می‌توانند مواد خوبی را از قسمت آلی تولید نمایند.
فن آوری تبدیل زباله به انرژی
در کشورهای صنعتی ارزش حرارتی زباله‌های شهری بین 8 تا 12mj/Kg است که با 19mj/mg برای چوب خشک و 15mj/mg برای لگنت و mj/Kg 22 برای زغال سنگ مقایسه میشود.
1- تبدیل بیوشیمیایی
فرآیندی بیوشیمیایی است که طی آن زباله‌های آلی به وسیله باکتری‌ها به مولکول‌‌های ساده‌تر شکسته می‌شوند که به دو صورت هوازی(همراه با اکسیژن) و بی‌هوازی (در غیاب اکسیژن) خواهند بود.
تجزیه بی‌هوازی: عبارت است از تجزیه مواد فساد پذیرتوسط عمل باکتری‌ها در غیاب اکیسژن؛ حاصل این کار گازی است که ترکیبی از متان و دی اکسیدکربن است و به نام بیوگاز شناخنه میشود. بیو گاز می‌تواند به عنوان جایگزینی برای سوخت‌‌های فسیلی به کار می‌رود. برای هر تن زباله براساس تئوری حدود 300 متر مکعب بیوگاز در یک دوره 10 ساله در محل دفن ایجاد میشود که معادل 5 گیگا ژول انرژی است. گاز محل دفن می‌تواند در کاربردهای حرارتی نیز به کار رود. این گاز برای ایجاد حرارت در ساختمان و فرآیندهای صنعتی می‌تواند استفاده شود.
بازیافت به معنی استفاده از مواد مصرف شده برای تولید و ساخت مجدد همان کالا یا کالای قابل استفاده دیگر است، مثل ساخت کاغذ تازه از کاغذهای باطله و غیر قابل استفاده.
بازیافت زباله ها سه فایده مهم برای محیط زیست دارد. ما به کمک بازیافت زباله در مصرف منابع طبیعی صرفه جویی کرده ایم زیرا به جای استفاده از مواد خام برای تولید محصولات نو، از مواد بازیافتی استفاده می کنیم.
از دیگر فوائد بازیافت، صرفه جویی در مصرف انرژی است. البته برای بازیافت مواد زاید هم نیاز به مقداری انرژی است اما انرژی لازم برای بازیافت زباله خیلی کمتر از انرژی مورد نیاز برای تولید محصولات جدید از مواد خام است. برای مثال ساختن آلومینیوم از آلومینیوم بازیافت شده ۹۰ درصد انرژی کمتر از ساختن آن از سنگ معدن نیاز دارد. سومین فایده بازیافت نیاز به فضای کمتر برای دفن زباله هاست.
- چه موادی را و چگونه می توان بازیافت کرد؟
در گام اول برای بازیافت زباله ها باید مواد قابل تجزیه مثل پسمانده های آشپزخانه و مواد غذایی را از سایر زباله ها جدا کرده و سعی شود فقط این مواد را در کیسه زباله ریخته و به رفتگر تحویل داد. این مواد را به نوعی کود به نام کمپوست تبدیل می کنند و برای اصلاح خاک و جبران مواد غذایی از دست رفته از آن استفاده می کنند.
در مرحله بعد باید مواد قابل بازیافت را از زباله ها جدا کنیم. شیشه، کاغذ، پلاستیک و انواع فلزات از بهترین مواد برای بازیافت هستند.
▪ بازیافت مواد، جلوگیری از اتلاف سرمایه های ملی.
▪ انرژی صرفه جویی شده حاصل از بازیافت یک قوطی آلومینیومی، یک تلویزیون را برای سه ساعت روشن نگه خواهد داشت.
▪ آلومینیوم را می توان بارها ذوب کرد و به قوطی یا ظرف جدید تبدیل نمود.
▪ بازیـافت هر تـن کاغذ باطله، ماهانه از تخریب ۹۰ هـزار هکتار جنگل، مصرف ۱۲میلیون لیتر آب و ۱۲۰ هزار کیلووات برق می کاهد.
▪ به کمک بازیافت کاغذهای موجود در زباله ها، ماهیانه در آمدی بالغ بر۲۰ میلیارد ریال به دست خواهد آمد.
▪ بازیافت آلـومینیوم، آلودگیـهای زیست محیـطی ناشی از فرآیند تولید این فلز را ۹۵ درصد کاهش می دهد.
▪ برای تهیه شیشه از شیشه بازیافت شده ۵۰ درصد آلودگی آب و ۲۰درصد آلودگی هوا را کاهش می دهد.
▪ بازیافت کاغذ، منابع اقتصادی، عدم وابستگی در جهت ورود خمیر کاغذ، کاهش آلودگی، جلوگیری از قطع درختان و کاهش تولید زباله را به دنبال خواهد داشت.
▪ انرژی لازم، برای تولید یک کیلوگرم لاستیک نو، سه برابر انرژی مورد نیاز برای تولید یک کیلوگرم لاستیک بازیافتی است.
▪ ورقه های آلومینیومی بشقاب پیتزا و شیرینی قابل بازیـافت اند، آنها را داخـل سطل زباله نیندازیم.
▪ به کمک بازیافت کاغذ، می توانیم از قطع شدن درختان زیادی جلوگیری کنیم.
▪ بازیافت هر تن کاغذ، می تواند زمینه اشتغال برای ۵ نفر را فراهم کند
▪ به کمک بازیافت، مساحت کمتری از بیابانها و مراتع کشور به زباله دانی تبدیل می شود.
▪ به کمک بازیافت کاغذ، میزان انرژی مورد نیاز به یک چهارم و آب مورد نیاز به یک صدم کاهش می یابد.
▪ اصلاح الگوی مصرف و بازیافت بهداشتی زباله، دو اصل مهم برای کاهش آلودگی محیط زیست.
▪ برای تهیه هر تن کاغذ از چوب ۴۴۰ هزار لیتر آب مصرف می شود در حالی که برای تهیه آن از کاغذ باطله، ۱۸۰۰ لیتر آب کافی است.
▪ تهیه کاغذ از کاغذهای بازیافتی، ۳۰ تا ۵۵ درصد انرژی کمتری نیاز دارد و ۹۵ درصد آلودگی کمتری ایجاد می کند.
▪ به کمک بازیافت ۲۵ درصد از کاغذهای موجود در زباله های شهری، می توان سالانه از قطع یک میلیون و هفتصد هزار درخت جلوگیری کرد.
▪ صرفه جویی در مصرف مواد اولیه و انرژی و نیز کاهش ورود مواد آینده به محیط زیست از فوائد بازیافت است.
▪ با کاهش مصرف منابع طبیعی و بازیافت زباله، عمر تنها زیستگاه بشر « زمین » را طولانی تر کنیم.
▪ کیسه های نایلونی و پلاستیکی تجزیه پذیر نیستند، از مصرف بی رویه آنهاخودداری کنیم.
▪ بازیافت فرصتی برای محیط زیست و منابع &#۶۱۴۷۲;&#۶۱۴۷۲;محدود آن.
▪ بازیافت گامی حیاتی برای حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست.
▪ بازیافت گامی سبز در جهت توسعه پایدار.
▪ مشکل کمبود کاغذ در کشورهای در حال توسعه بزرگترین
▪ مشکل برای ادامه تحصیل است. به کمک بازیافت،
▪ کشورمان را در حل این معضل یاری کنیم.
۱) بازیافت کاغذ »
برای تهیه هر تن کاغذ نیاز به قطع ۱۷ اصله درخت است. بنابراین اگر هر شخص کاغذهای باطله اش را در طول یک سال جمع کند معادل ۵/۱ اصله درخت است و اگر همه ما ایرانیان این کار را انجام دهیم از قطع ۱۰۰ میلیون درخت در طول یک سال جلوگیری کرده ایم.
برای تهیه مصرف سالانه دستمال کاغذی هر خانواده ایرانی نیاز به قطع ۵/۱ اصله درخت می باشد.
استفاده از کاغذ بازیافت شده به جای تهیه آن از چوب درختان، موجب کاهش آلودگی هوا به میزان ۷۴ درصد، کاهش آلودگی آب به میزان ۳۵ درصد و کاهش مصرف آب به میزان ۵۸ درصد خواهد شد به همین دلیل ۵۰ درصد کاغذ تولید شده در کشورهای توسعه یافته از کاغذهای بازیافتی است.
بنابراین بازیافت کاغذ علاوه بر منافع اقتصادی، موجب عدم وابستگی در جهت ورود خمیر کاغذ، کاهش آلودگی، ممانعت از قطع درختان و کمک به سیستم جمع آوری و دفن زباله های تولیدی می شود. پس چه خوب است:
روزنامه ها و کاغذهای باطله و دفترچه های تمام شده بچه ها را هرگز دور نریزیم، آنها را از سایر زباله ها جدا کرده و به مأموران بازیافت تحویل دهیم. اشیایی مثل پاکتها و پوشه ها را دورنریزیم تا در مواقع لزوم از آنها استفاده کنیم
۲) بازیافت پلاستیکها
ـ پلاستیک ها از نفت که منبعی غیر قابل تجدیدند تهیه می شوند ولی به علت غیر قابل تجزیه بودن، از زباله های پایدار و آلوده کننده محیط زیست به شمار می آیند.
ـ کیسه های نایلونی و پلاستیک به طور متوسط ۵۰۰ تا ۷۰۰ سال در طبیعت باقی می مانند.
ـ ۳۰ درصد از پلاستیکهای تولید شده در بسته بندی به کار می روند. بنابراین با جلوگیری از بسته بندیهای زائد می توان به مقدار زیادی از حجم زباله ها کاست.
ـ استفاده از بسته بندیهای قابل بازگشت و یا ساکهای پارچه ای به هنگام خرید، از راههای مؤثر در جهت کاهش میزان ورود زباله ها به طبیعت است.
ـ به منظور کاهش حجم زباله ها می توان از کیسه های پلاستیک خشک و غیر آلوده چندین بار استفاده کرد و در پایان هم، از آنها برای جمع آوری زباله ها، استفاده نمود.
ـ به همراه داشتن لیوان شخصی به جای استفاده از لیوان یک بار مصرف و به کار بردن ظروف قابل شستشو به جای ظروف یک بار مصرف در مراسم و مهمانی ها، از دیگر راههای کاهش ورود زباله های پلاستیکی به محیط زیست است.
۳) بازیافت شیشه
ـ بطری شیشه ای که امروز دور انداخته می شود تا ۱۰۰۰ سال دیگر هم به صورت زباله در روی زمین قرار دارد.
ـ برای تولید شیشه باید مقدار زیادی شن و ماسه از زمین استخراج شود که این کار مستلزم صرف مقدار زیادی انرژی و آب است.
ـ انرژی لازم برای تولید هر کیلوگرم شیشه حدود ۴۲۰۰ کیلو کالری است.
ـ تهیه شیشه از شیشه بازیافت شده نسبت به تهیه آن از مواد اولیه، آلودگی آبها را به میزان ۵۰ درصد آلودگی آب و تا ۲۰ درصد آلودگی هوا را کاهش می دهد.
ـ ذوب هر تن شیشه منجر به صرفه جویی ۱۰۰ تن نفت می شود.
ـ جدا کردن انواع ظروف شیشه ای شکسته یا شیشه های مربا، سس و غیره در منزل جهت بازیافت آنها، گام بزرگی در جهت بازیافت شیشه هاست.
ـ به هنگام جمع آوری شیشه ها، بهتر است درپوش های پلاستیکی و فلزی بطریهای شیشه ای را جدا کرده و آنها را بر حسب رنگ تفکیک کرد.
بعضی از زباله های تولید شده در خانه ها از مواد بسیار خطرناک به شمار می آبندو مانند باطریهای مختلف، لامپهای مهتابی و جیوه ای، لوازم الکترونیکی و ... . این وسایل دارای مواد خطرناکی هستند که سلامت ما و محیط زیست را تهدید می کنند.
بنابراین :
ـ چه خوب است از لوازم خانگی یا اسباب بازیهای باطری دار را کمتر استفاده کنیم. ساعتهای اتوماتیک بهتر از ساعتهایی است که با باطری کار می کنند.
ـ از قرار دادن لامپهای جیوه ای و مهتابی و یا لامپهای سوخته در محلی که احنمال شکستن آنها وجود دارد خودداری کنیم.
