لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 3
انواع زلزله
1. زلزلههای زمین ساختی (تکنونیکی)90 درصد زلزلهها را تشکیل میدهد و شایعترین نوع زمین لرزه است که ناشی از تکان یا جابجایی قسمتهای مختلف قشر زمین میباشد.
2. زلزلههایی که با آتشفشان در ارتباط هستند (7% از 10%)
3. زلزلههایی که با ریزش فضاهای خالی زمین همراه میباشد. (3% از 10%) مثل ریزش غارهای زیر زمینی).
هر چقدر عمق زلزله زیاد باشد شعال آن نیز زیاد خواهد بود. چنانچه کم باشد (به عنوان مثال در عمق 5 کیلومتری) تنها محدوده کوچکی در سطح زمین تخریب پیدا میکند. یعنی اگر دو زلزله یا بزرگی یکسان را در نظر بگیریم مثلاً یکی 5 کیلومتری و دیگری 50 کیلومتری از سطح زمین، در این صورت زلزله با عمق کم قسمت کوچکی از سطح زمین را تخریب خواهد کرد.
در حالی که زلزله با عمیق زیاد در سطح بسیار وسیعی تأثیر میگذارد. ولی به علت این که در این نوع زلزله (عمیق زیاد) انرژی پخش میشود شدت تخریب آن پایین می‌آید.
پس از این که زلزله در مرکز زمین زلزله ایجاد شد لرزش آن به صورت امواجی به اطراف منتشر میگردد که میتوان در آن دو نوع موج اصلی و موج فرعی دیگر را تشخیص داد. سرعت این امواج حدود 7 تا 12 کیلومتر در ثانیه است و براساس ویرانگرترین امواجی که از چند نوع موج حاصل از یک زلزله ایجاد میشوند، در سطح زمین حادث میگردد و قادر خواهد بود خانهها و بناها را خراب کند. زمین لرزه همچنین امواج «بدنه» تولید میکند که از منبع اصلی مرکز زلزله مییاد و با شتابی سریعتر از امواج سطحی از طریق خود زمین میگذرد. یک نوع از امواج بدنه امواج «کمپرسیونال» است که مانند عبور امواج صدا در هوا از طریق زمین عبور میکند. نوع دیگر موج «متقاطع» یا موج «مطلق» است که با حرکت نوسانی از طریق زمین جامد عبور میکند.
تقریباً 90% زلزلهها علت زمین ساختی (تکنونیکی) دارند و علت آن از حرکت صفحات زمین (پلیت تکنونیک) یعنی اعمال فشار از لایهای به لایهای دیگر از زمین، که موجب تراکم انرژی پتانسیل شده تاحدی که منجر به شکستن قطعه بزرگی از سنگهای پیوسته و رهایی انرژی میشود. لیتوسفر (پوسته خارجی زمین) تقریباً از 12 قطعه بزرگ زمین تشکیل شده است که برروی لایه زیرین (طبقه نازک جبه بالایی استوتسفر) شناور است.
اغلب زمین لرزهها در امتداد گسلهای فعال رخ میدهند. از اینرو شناسایی گسلهای فعال و نقشهبرداری از آنها «مناطق لرزه خیز» یا به عبارتی محلهای وقوع زمین لرزههای احتمالی را مشخص میکند. گردآوری اطلاعات در مورد زمین لرزههای گذشته یک منطقه و پیادهکردن آنها به روی نقشه، مناطق خطر را هر چه بهتر مشخص میسازد.
بررسیهای آماری فراوانی رخداد زمین لرزهها در یک منطقه احتمال «دوره بازگشت» زمین لرزه با یک بزرگی مشخص را به دست میدهد. به همین دلیل جداولی جهت بررسی زمین لرزههای ایران و جهان تنظیم گشته است.
به عنوان مثال، اگر دوره بازگشت زمین لرزههای 7 ریشتری یک منطقه صدسال باشد، به این معنی است که در هر قرن یک زمین لرزه با بزرگی 7 درجه درمقیاس ریشتر ممکن است در آن منطقه اتفاق بیافتد. به این ترتیب هر چه از زمان وقوع زمین لرزه مخرب قبلی منطقه بگذرد، احتمال وقوع زمین لرزه مخرب بعدی بیشتر میشود. از آغاز قرن هجدهم تاکنون بیش از سه میلیارد نفر جان خود را در زمین لرزهها از دست دادهاند.
بررسی آماری زمین لرزههای ایران
برخی از شهرهای بزرگ کشور ما در مجاورت گسلهای فعال ساخته شده‌اند و متأسفانه هر چند مدت یک بار در بخشی از ایران زمین لرزه‌ای مخرب، خسارتهای جبرانناپذیری به بار میآورد. بررسیهای اخیری که در مورد لرزه خیزی و دورههای بازگشت زمین لرزههای ایران صورت گرفته، نتایج تکان دهندهای را به همراه داشته است. به این ترتیب که شهرهایی مثل تهران، تبریز، نیشابور، قزوین، کاشان، مشهد و شیراز که درمناطقی با خطر نسبی بالا واقع شده‌اند و زمین لرزههای ویران کنندهای در آنها به ثبت رسیده است، مدت طولانی است که فعالیت لرزه خیزی مهمی نداشتهاند.
بررسیهای آماری، دوره بازگشت زمین لرزههای ویرانگر تهران را در حدود 150 سال به دست میدهد. در شهر تهران بخش قابل توجهی از جمعیت کشور و اکثریت امکانات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی متمرکز شده است. وقوع یک زمین لرزه به بزرگی زمین لرزه سال 1357 طبس در تهران ویرانی بسیار و زیانهای مالی و جانی فراوانی برجای خواهند گذاشت. جدول 2 از سال 1990 – 1988 مهمترین زلزلههای جهان را به ترتیب از بیشترین تا کمترین تلفات را نشان میدهد.
طی 90 سال گذشته در ایران به طور متوسط در هر 10 سال یک زلزله به بزرگی 6 درجه در مقیاس ریشتر یا بالاتر رخ داده و در همین مدت تعداد 10 زلزله به قدرت بیش از 7 درجه در مقیاس ریشتر اتفاق افتاده است. 97 درصد زیستگاهها در ایران در معرض تهدید زلزله هستند و فقط 3 درصد از مراکز زیستی، خطر نسبی کمتری دارند. جدول 4 زلزلههای بزرگ ایران و پیرامون آن در قرن بیستم را نشان میدهد.
مهمترین پیشبینی زلزله، در چین در ایالات منچوری، در فوریه 1975 بود که 24 ساعت قبل از وقوع زلزله به مردم اطلاع دادند و مردم خانهها را ترک کردند. ضمناً شعاع عمل زمین لرزه در جدول 3 نشان داده شده است.
شعال عمل زمین لرزه (18)
شدت در مقیاس ریشتر
شعال احساس خطر (Km2)
9/4-4
50
9/5-5
110
9/6-6
200
9/7-7
400
7/8-8
800
تحقیق درباره انواع زلزله
