دانلود مقاله ریشه‌های فقر و فساد

اختصاصی از سورنا فایل دانلود مقاله ریشه‌های فقر و فساد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

برای مبارزه با فقر و فساد، یعنی دو آفت بزرگ زندگی اجتماعی و اقتصادی، باید ابتدا به علل آنها توجه کرد. تا وقتی که این علت‌ها از میان نرود، فقر و فساد ناگزیر به اشکال مختلف باز تولید خواهد شد. فقر از لحاظ اقتصادی عمدتا دو چهره دارد: بیکاری و درآمد ناکافی. فساد الزاما وابسته به فقر نیست، اما فقر ممکن است زمینه ساز گرایش به فساد باشد. فساد اقتصادی اساسا عبارت است از: سوء استفاده از قدرت و امتیازات ویژه و کم و بیش انحصاری در جهت کسب درآمدهای خارج از چارچوب قانون یا عرف اقتصادی جامعه، حال باید دید چه عواملی این پدیده را در جامعه رشد می‌دهند.
بیکاری یک پدیده اقتصادی است که علت‌ آن مازاد عرضه نیروی کار نسبت به تقاضا برای نیروی کار است. این پدیده نشانه وضعیت رکود یا عدم رونق اقتصادی است. به عبارت دیگر، عدم تمایل بنگاه‌های بالفعل و بالقوه اقتصادی برای تولید بیشتر و استخدام نیروی کار، عامل اصلی گسترش بیکاری است. بنگاه‌ها زمانی تولید را افزایش می‌دهند که تولید سودآور باشد و زمانی به استخدام نیروی کار دست می‌یازند که بازدهی اقتصادی نیروی کار بیش از دستمزد پرداختی باشد.
چرا افزایش تولید برای بنگاه‌ها سودآور نیست؟ از یک طرف هزینه‌های نامرئی تولید (هزینه‌های معاملاتی) بسیار بالا و از طرف دیگر نظام مالیاتی و برداشت‌های گوناگون از درآمد و سود بنگاه‌ها به صورت عوامل مهم بازدارنده عمل می‌کنند.
منظور از هزینه‌های نامرئی یا معاملاتی عبارت است از: صرف وقت و انرژی زیاد، و بعضا صرف منابع مالی به صورت پول چای یا رشوه برای اخذ مجوزهای گوناگون از مراجع مختلف اداری برای راه‌اندازی و ادامه فعالیت اقتصادی.
تعریف نشدن حقوق مالکیت فردی، هزینه‌های نامرئی مشابهی را برای به اجرا گذاشتن قرادادها و استیفای حق مالکیت به بنگاه تحمیل می‌کند مانند مشکل ناشی از امتناع برخی از مسوولان بخش‌های عمومی از اجرای قراردادها یا بر فرض مشکل عمومی چک های بلامحل در جامعه. به طور خلاصه می‌توان گفت که بنگاه اقتصادی در وضعیتی قرار دارد که منافع آن عمومی شده یعنی همه در آن شریک هستند یا ادعای سهم دارند اما هزینه‌های آن خصوصی و به عهده خود بنگاه است.
چرا بنگاه‌ها استخدام نمی‌کنند؟ زمانی که هزینه نیروی کار بالاتر از بازدهی اقتصادی آن باشد، بنگاه از استخدام امتناع می‌کند. قانون کار و تامین اجتماعی هزینه‌های مرئی و نامرئی زیادی را علاوه بر حداقل دستمزد، به طرفین قرارداد کار تحمیل می‌کند.
به طوری که عملا، هزینه نیروی کار دیگر تناسبی با بازدهی اقتصادی ندارد. به عنوان مثال 30 درصد دستمزد تحت عنوان تامین اجتماعی از طرفین قرارداد کار گرفته می‌شود که نرخی مشابه به آن در هیچ جای دنیا وجود ندارد و در عمل به معنای افزودن به هزینه نیروی کار به میزان 30 درصد است. بوروکراسی دولتی با تحمیل مقررات خود، آزادی قرارداد میان نیروی کار و بنگاه‌ را از آنها سلب کرده و مانع از توافق آنها برای استخدام در شرایطی خارج از این مقررات موضوعه تحمیلی می‌شود. اینجا بوروکراسی دولتی است که به بهانه حمایت از نیروی کار مانع از ایجاد اشتغال می‌شود و بیکاری را دامن می‌زند.
چرا بخش وسیعی از نیروی کار درآمد ناکافی دارند؟ رکود اقتصادی و بیکاری مهم‌ترین عامل پایین بودن دستمزدها است.
زمانی که فعالیت‌های اقتصادی دچار رکود است و بنگاه‌ها تمایلی به افزایش تولید ندارند و خیل عظیمی از بیکاران متقاضی استخدام هستند، برای بستن قرارداد کار، نیروی کار در موضع ضعیفی قرار دارد و ناگزیر نمی‌تواند دستمزد بالایی را مطالبه کند.
پس درآمد ناکافی نتیجه دو عاملی است که پیشتر به آنها اشاره کردیم.
چه عواملی موجب رشد فساد می‌شود؟ کسب درآمد غیرقانونی و نامشروع نه فقط یک مشکل اقتصادی بلکه مشکل اجتماعی و فرهنگی است. فساد اقتصادی اغلب ریشه در لابه‌لای بوروکراسی پیچیده در اقتصاد دولتی دارد. تقریبا هیچ موردی از فساد اقتصادی را نمی‌توان سراغ گرفت که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از سوء استفاده از اختیارات و امتیازات مناصب دولتی ناشی نشده باشد. اقتصاد دولتی موجد موقعیت‌های انحصاری یا رانت‌ها است و این خود بزرگترین منشا فساد است.
مجوزهای بازرگانی خارجی و داخلی در شرایط غیررقابتی، مجوزهای توزیع کالاها به قیمت دولتی در شرایط دو گانگی قیمت‌ها در بازار، اختیارات مربوط به اعطای تسهیلات بانکی با نرخ‌های بسیار پایین، اختیارات مربوط به توزیع ارز به قیمت‌های پایین و غیره همگی منابع اصلی فساد اقتصادی و ارتشا در جامعه ما است.
اگر دقت کنیم می‌بینیم فقر و فساد هر دو ریشه در یک معضل اصلی دارد و آن سیطره بوروکراسی دولتی، چه به صورت تصدی و مالکیت و چه به صورت کنترل اداری، بر عرصه فعالیت‌های اقتصادی است، عرصه‌ای که قاعدتا حوزه فعالیت‌های خصوصی و قراردادهای توافقی است.
اگر تشخیص بیماری را به طوری که گذشت، درست فرض کنیم تجویز درمان به شرح زیر خواهد بود.
1- پایین آوردن هزینه‌های معاملاتی بنگاه‌ها از طریق مقررات زدایی و کاستن از بوروکراسی دولتی درخصوص اخذ مجوز تاسیس واحدهای اقتصادی و ادامه فعالیت آنها.
2- پایین آوردن هزینه‌های معاملاتی از طریق تمهیدات حقوقی به منظور تعریف دقیق حقوق مالکیت فردی و تضمین اجرای قراردادها.
3- اصلاح ساختاری و اساسی قانون کار و تامین اجتماعی در جهت تامین آزادی قرارداد میان نیروی کار و بنگاه از یک طرف و انحصار زدایی از تامین اجتماعی دولتی و ایجاد امکان برای رقابت بنگاه‌های خصوصی بیمه در زمینه قراردادهای آزادنه کار.
4- آزادسازی فعالیت‌های اقتصادی در همه زمینه‌ها به منظور شکستن انحصارهای دولتی، ایجاد رقابت و بالابردن بهره‌وری اقتصادی.
5- یکسان کردن قیمت‌ها در همه عرصه‌ها به منظور از میان بردن منشا رانت و فساد اقتصادی.
6- مقررات زدایی در جهت کاستن از قدرت بوروکراسی و از میان برداشتن زمینه‌های سوء استفاده اقتصادی از قدرت اداری و سیاسی. کوتاه کردن دست بوروکرات‌ها و سیاستمداران از دست‌اندازی در فعالیت‌های اقتصادی، شرط لازم برای ریشه‌کن کردن فساد اقتصادی است.

ضرورت اصلاحات اقتصادی (در ایران) و الزامات نظام جهانی
فرآیند جهانی شدن اقتصاد (Globalization) که همگرایی و ادغام (Integration) بازارهای تجارت، سرمایه و مالیه جهانی و بالاخره تنظیم و همسو کردن قوانین، مقررات و کارویژه های فعالیتهای اقتصادی در سراسر جهان را بدنبال داشته و در این راستا هر روز بر سرعت خود می افزاید نحوه و حوزه های تعاملات اقتصادی میان کشورها ومیان نظام اقتصاد جهانی و هر یک از کشورها را بطریق نوین تبین کرده است. جهانی شدن اقتصاد که در چارچوب گسترش، توسعه و همه گیر شدن نظام اقتصاد سرمایه داری به پیش می رود، الزامات تنظیمی لیبرالیسم نوین اقتصادی (Liberalism Regulation) را به عنوان ابزارهای ضروری و اولیه تعامل با نظام اقتصاد جهانی معرفی می کند. این الزامات در قالب اصلاحات نوین اقتصادی،‌تجاری، مالی، پولی و نیز اصلاح ساختار اقتصاد ملی کشورها وجایگاه دولت در آن ظاهر می گردند تا بدین ترتیب راه ورود و در واقع ادغام هر یک از اقتصادهای ملی در نظام اقتصاد جهانی را ممکن و هموار سازد.
بهره مندی از مزایا و کاهش هزینه های تعامل هر یک از نظامهای اقتصاد ملی با نظام اقتصاد جهانی منوط به درجه و نحوة انطباق اصلاحات اقتصادی داخلی با الزامات نظام لیبرالیسم نوین اقتصادی و سرمایه داری در جهان است. اما از سوی دیگر، انجام اصلاحات اقتصادی داخلی که عمدتاً بر آزادسازی نظام اقتصادی و کاهش نقش وحضور دولت در پیکرة اقتصاد ملی این کشورها پافشاری می کند به تنهایی و ضرورتاً تضمین کننده قطعی رشد و توسعة اقتصادی، افزایش درآمدهای اقتصادی، کاهش هزینه های تولیدی و تجاری، افزایش سهم از سرمایه گذاری خارجی، ظهور و تقویت مزیتهای نوین اقتصادی و تولیدی نسبی، ارتقاع سطح تکنولوژی های پیشرفته تولیدی و نهایتاً بهبود جایگاه و قدرت رقابت اقتصادی کشورهای مربوط نمی باشد، بلکه تمامی اینها همچنین بستگی به جایگاه و حضور فعال سایر بازیگران دولتی، غیر دولتی و فراملیتی در نظام اقتصاد جهانی دارد به علاوه اینکه، الزامات نظام اقتصاد جهانی در جهت اجرای اصلاحات اقتصادی کشورها در مواردی می تواند منجر به آسیب پذیری های جدی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در سطح ملی و در سطح روابط این کشورها بانظام اقتصاد جهانی گردد و حتی در مواردی بحرانهای جدی اقتصادی برای این کشورها بدنبال داشته باشد، که بحرانهای اخیر در آرژانتین، برزیل،‌اوروگوئه و ترکیه از این نمونه هستند.
به اعتقاد بسیاری از نویسندگان منتقد فرآیند جهانی شدن اقتصاد که به تبعات ناشی از نابرابری های اجتماعی این فرایند توجه ویژه ای مبذول می دارند،‌جهانی شدن اقتصاد سبب گسترش فقر و بیکاری و تنزل جایگاه اجتماعی بخش وسیعی از مردم در کشورهای فقیر و حتی در کشورهای غنی می گردد و به تعبیری جهانی شدن بعضی از مردم دارا و محلی شدن بعضی مردم ندار را بدنبال می آورد. به اعتقاد یکی از این نویسندگان جهانی شدن اقتصاد به سود داراترین کشورها و به ضرر ندارترین کشورها تمام می شود. بنابر آمار برنامة توسعه سازمان ملل متحد در بین سالهای 1960 تا 1990 ندارترین کشورها که بیست درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهند شاهد کاهش سهم خود در مبادلات جهانی از 4% به کمتر از 1% بوده اند.
بنابراین، نه فقط فرآیند جهانی شدن اقتصاد، الزامات گسترده ای را برای نحوه و میزان تعامل اقتصاد ملی هر یک از کشورها با آن تبیین می کند بلکه این الزامات و اصلاحات اقتصادی پیشنهاد شده با چالشهای جدی روبرو می گردند. در این راستا، شناخت اصلاحات اقتصادی پیشنهادی از سوی نظام اقتصاد جهانی برای ج.ا.ایران جهت تعامل هر چه بیشتر، بهتر و سودآورتر با این نظام و شناخت آسیبهای احتمالی ناشی از اجرای اینگونه اصلاحات،‌اهمیت و ضرورت بحث و بررسی موضوع فوق را نشان می دهد.
در این نوشتار،‌ابتدا به برخی از ویژگی های فرآیند جهانی شدن اقتصاد در ایجاد و تبیین راههای نوین تعامل نظامهای اقتصاد ملی (از جمله ایران) با نظام اقتصاد جهانی اشاره می کنیم. سپس به برخی چالشها و ابعاد متناقض این فرآیند درچارچوب منافع و هزینه های تعامل با نظام اقتصاد جهانی می پردازیم. در مرحلة سوم، رئوس اصلاحا ت الزامی تعریف شده از سوی نهادهای اقتصادی و مالی نظام اقتصاد جهانی در روابط با کشورها بویژه برای ایران را توضیح می دهیم. بدیهی است بحث و ارزیابی کافی مطالب ارائه شده در هریک از قسمتهای این نوشتار نیازمند حوصله، زمان و فضای هر چه بیشتر است و ما بعلت محدودیتهای گوناگون تنها به بیان اختصاری مطالب اکتفا می کنیم. چارچوب نظری این نوشتار در قالب رهیافت اقتصاد سیاسی (Political Economy Approache) مطرح می گردد و نگاه انتقادی (Critical) شیوه مشهود در بررسی الزامات ونتایج اصلاحات اقتصادی پیشنهاد شده از سوی اقتصاد جهانی لیبرال می باشد.
کارنامه نظام از منظر اقتصاد اسلامی
گذشت بیش از 25 سال از برقراری حکومت مسلمین ایران، فرصت خوبی است تا اقتصاد ایران را با معیارها و اهداف مورد تأکید اسلام سنجیده، درجه اهتمام مسؤولان و میزان موفقیت آنان را در تحقق آرمان‌های اسلامی مشخص کنیم. برای این منظور وضعیت اقتصاد ایران را در مسایل زیر بررسی می‌کنیم:
1ـ مبارزه با فقر 2ـ مبارزه با شکاف طبقاتی 3ـ تحریم ربا 4ـ نظام مالیاتی ویژه 5ـ تخصص‌گرایی 6ـ استقلال 7ـ تولید دانش 8ـ کرامت دانشمند 9ـ تحقیق و توسعه 10ـ برنامه‌ریزی
البته تعالیم اسلام منحصر به این موارد نیست، به امید خدا در نوشته‌های بعدی سایر تعالیم بررسی خواهد شد. به عنوان روش کار، بیان می‌شود که در هر موضوعی، نخست وضعیت موجود بررسی، سپس وضعیت مطلوب (از دید اسلام) ارایه و با وضعیت موجود مقایسه می شود.
1ـ مبارزه با فقر
الف ـ وضع موجود
متأسفانه عملکرد اقتصادی غلط در ایران سبب شده تا به رغم داشتن منابع اقتصادی بسیار غنی و نیروی انسانی بسیار فعال و با استعداد ـ که در المپیادهای علمی، آثار آن را می‌توان دید ـ فقر جولان دهد. در این مورد محققان(1) اعلام کرده‌اند: در حالی که در جهان 800 میلیون نفر در گرسنگی مطلق به سر می‌برند، کشور ما با داشتن تنها یک درصد از جمعیت جهان و در حالی که 17 درصد کل ذخایر گاز جهان و 9 درصد از ذخایر نفت جهان را داراست، بر اساس آمار سازمان ملل متحد در سال 2001، در ردیف یکصد‌وپنجاه‌وسوم از 160 کشور جهان قرار دارد(2) که بیانگر وضعیت اسفبار اقتصادی کشور و گسترش فقر در آن است. این آمار نشان می‌دهد که ایران از نظر گسترش فقر و ناداری در کنار فقیرترین کشورهای آفریقایی قرار گرفته است. آن هم ایرانی که جمعیت بااستعداد و فعال و ذخایر نفت و گاز آن خیره‌کننده است.
آقای مهندس جهانگیری ـ وزیر صنایع و معاون ـ نیز اعلام کرده است که در ایران، درآمد سرانه 1500 دلار است(3). در حالی که این رقم برای کشورهای همسایه و مشابه ایران به 10 هزار دلار می‌رسد. البته اگر توجه کنیم، درآمد سرانه رقمی میانگین است که از تقسیم درآمد ملی بر تعداد جمعیت حاصل می‌شود، می‌توان دریافت که با توجه به وجود شکاف طبقاتی، درآمد افراد فقیر که تعداد آنها بر اساس آمارهای رسمی دولتی بیش از ده میلیون نفر است، چقدر ناچیز می‌باشد.
در همین زمینه باید به وضعیت اسفبار کودکان فقیر اشاره کرد که در ایران یک میلیون کودک خردسال دچار سوءتغذیه هستند(4)، میلیون‌ها کودک ایرانی فاقد امکانات تحصیلی، بهداشتی و درآمدی مناسب هستند که بعضا مجبور می‌شوند به گدایی، اعتیاد، تن‌فروشی روی آورند.
در همین زمینه در همایش ملی آسیب‌های اجتماعی ایران، گفته شد که 68 درصد از شاغلان کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند و همین امر سبب پیدایش روسپی‌گری، خودکشی و گسترش فرار از خانواده، طلاق، فحشا، اعتیاد و دیگر مفاسد می‌شود. گسترش فقر سبب شده است که سالیانه 20 هزار نفر در ایران اقدام به خودکشی کنند؛ یعنی در هر پانزده دقیقه یک نفر(5).
ب ـ معیار اقتصاد اسلامی
اقتصاد اسلام به دو دلیل عمده فقر را تحمل نمی‌کند؛ ‌اول اینکه وجود فقر متضاد با هدف دین است، زیرا بنا به فرموده حضرت رسول(ص) «کاد الفقر ان یکون کفرا» (6) یعنی فقر به کفر منجر می‌شود. چون هدف دین، گسترش ایمان و محو کفر است، لذا اسلام نمی‌تواند فقر را پذیرا شود. درستی این حدیث شریف را هر یک از ما در زندگی روزمره خویش ملاحظه کرده‌ایم، حتی وقتی پدر فقیر می‌شود و نمی‌تواند درآمد لازم را برای خانواده بیاورد، فرزندان و همسر به او کافر می‌شوند ـ اغلب اینگونه است و کلمه «کاد» در حدیث مذکور ناظر بر همین حقیقت است ـ وقتی دولت، نتواند کار و درآمد مکفی برای مردم به وجود آورد و فقر در جامعه گسترش پیدا کند، مردم به آن دولت کافر شده، با آن مبارزه می‌کنند.
دلیل دوم آن است که هدف دین اسلام، گسترش مکارم اخلاق است که پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»(7) یعنی من مبعوث شدم تا مکارم اخلاق را گسترش دهم. با توجه به اثر فقر بر گسترش طلاق، از هم پاشیده شدن نهاد خانواده، گسترش فساد، فحشا، اعتیاد، خودکشی و دیگرکشی و غیره می‌توان دریافت که اقتصاد اسلامی، مخالف گسترش و وجود فقر به هر اندازه است، زیرا فساد اجتماعی ضدمکارم اخلاق است. پس هر اندازه فقر در جامعه وجود داشته باشد، به همان نسبت آن جامعه غیراسلامی خواهد بود.
2ـ مبارزه با شکاف طبقاتی
الف ـ وضع موجود
شکاف طبقاتی یعنی فاصله درآمد اقشار آسیب‌پذیر با اقشار مرفه جامعه؛ به عبارت دیگر شکاف بین درآمد طبقات محروم که اکثریت جامعه را تشکیل می‌دهند، با درآمد گروه‌های مرفه و ثروتمند را شکاف طبقاتی می‌گویند. امروزه برای نشان دادن ناعادلانه بودن توزیع درآمدها در کشور، از ابزار اقتصادی به نام ضریب جینی (Gini – coefficient) استفاده می‌شود اگر مقدار ضریب جینی برابر صفر باشد، درآمدها کاملا برابر است و اگر برابر یک باشد، درآمدها کاملا نابرابر است.
ضریب جینی ایران حدود 45/0 تا 50/0 است. نویسنده‌ای در این باره می‌نویسد: ضریب جینی در ایران نسبت به بسیاری از کشورهای در حال توسعه بالاست(8). طبقات پایین درآمدی، نمی‌توانند نیازهای بهداشتی و درمانی خود را آن طور که شایسته است، با مراکز دولتی تأمین کنند. در کنار بیمارستان‌های خصوصی کشور، افرادی دیده می‌شوند که برای درمان خویشاوندان خود، شبها را در کنار خیابان یا سالن‌های بیمارستان می‌گذرانند. در پاره‌ای از مناطق کشور، حتی معمولیی‌ترین داروها یافت نمی‌شود، اما ثروتمندان می‌توانند بهترین متخصصان و امکانات درمانی را در اختیار داشته باشند. در بسیاری از روستاها و شهرهای کوچک، کیفیت آب آشامیدنی به گونه‌ای است که افراد پردرآمد به خرید آب معدنی یا آب‌های تصفیه شده مبادرت می‌کنند و عموم مردم، طعم نداری را در آب آشامیدنی خود احساس می‌کنند.
حتی کیفیت استفاده از هوا نیز دیگر برای کم‌درآمدها متفاوت است. در شهر تهران، افراد پردرآمد در مناطقی زندگی می‌کنند که آلودگی هوا به مراتب از نقاط فقیرنشین کمتر است و برای دستیابی به نعمت‌ هوای پاکیزه‌تر، روزهای تعطیل خود را در مناطق ییلاقی نزدیک شهر خود می‌گذرانند. آموزش نیز به عنوان یک کالای بخش عمومی کم‌کم خصوصی شده است. خانوارها برای اطمینان از کیفیت آموزش و شیوه برخورد با فرزندان خود به مدارس غیرانتفاعی روی می‌آوردند و تعداد کسانی که با استقراض، هزینه صدهاهزار تومانی (و گاهی میلیونی) یک ساله فرزند خود را می‌پردازند، کم نیستند. ای کاش هزینه آموزش به مدارس غیرانتفاعی خلاصه می‌شد، زیرا کلاس‌های کنکور، ماجرای دیگری است که خانواده‌ها برای ساختن آینده‌ای روشن برای فرزاندانشان، مجبورند گاهی تا چند میلیون تومان صرف آن کنند.

قبولی دانشگاه و تأمین هزینه‌ آن برای آموزش فرزندان که باید کالایی عمومی باشد، خود سرآغاز مشکلات اساسی برای خانوارهای فقیر است. بی‌گمان، بسیاری از خانوارهای کم‌درآمد باید از چنین امکاناتی چشم بپوشند و به این ترتیب، آنان که غنی‌ترند، شانس بیشتری را برای تربیت فرزندان خود خواهند داشت و این دور تسلسل ادامه می‌یابد و کم‌درآمدها. کمتر می‌توانند شرایطی را که تا به حال با آن دست به گریبان بوده‌اند،‌ تغییر دهند.
وضعیت حمل و نقل نیز همچون دیگر کالاهای یاد شده است. به سخن واضح‌تر،‌ انتظار بر این است که افراد جامعه، حتی اگر فقیر باشند، بتوانند از حمل و نقل عمومی استفاده کنند و این در حالی است که کیفیت حمل و نقل شهری، آن‌قدر پایین است که گاهی استفاده از آن غیرممکن می‌شود. ایستادن در صف طولانی اتوبوس به عنوان یگانه وسیله ارزان‌قیمت شهری و ازدحام باورنکردنی مردم، دلیل ساده‌ای است که خانوارهای کم‌درآمد شهری را به استفاده از خودروهای مسافربر مجبور می‌کند. جالب آن است که در چنین شرایط، سازندگان وسایل نقلیه ـ که به دولت تعلق دارند ـ به جای آنکه به دنبال عرضه خودروهای ارزان‌قیمت باشند، ترجیح می‌دهند خودروهای بیست یا پنجاه میلیون تومانی را به بازار عرضه کنند که حتی افراد بالاترین دهک‌های درآمدی نیز به سختی و با اتکا به دارایی‌های گذشته خود، قادر به خرید آنها هستند.
گواه همه این مطالب را می‌توان در ارقامی یافت که نشان می‌دهد، هزینه واقعی (تورم زدوده) میزان مصرف پوشاک و کفش خانوارهای ایرانی طی سال‌های 1361ـ 1379 بیش از 20 درصد کاهش یافته و در همین مدت، هزینه واقعی تحصیل و آموزش 124 درصد، بهداشت و درمان 46 درصد و حمل‌ونقل 43 درصد افزایش پیدا کرده است. (9) شگفت‌‌آور آنکه حتی وضعیت امنیت جانی افراد کم‌درآمد جامعه با پردرآمدها متفاوت است. تجربه نشان می‌دهد که خانوارهای فقیر جامعه در مناطقی زندگی می‌کنند که بلایای طبیعی همچون زلزله، سیل، رانش زمین و... دیگر از سایر مناطق آنها را تهدید می‌کند. مهمتر آنکه آسیب‌پذیری ایشان از چنین تعهداتی به طور عمده از فقر و ناداری آنان در کیفیت ساخت خانه‌ها و امکانات زندگی ریشه می‌گیرد(10).

ب ـ معیار اقتصاد اسلامی
در اقتصاد اسلام شکاف بین فقیر و غنی وجود ندارد و کلیه افراد جامعه از مواهب اقتصادی موجود در جامعه به گونه‌ای برابر(11) استفاده می‌کنند. بهداشت و آموزش و تسهیلات و خدمات شهری در اختیار همگان با استاندارد برابر قرار می‌گیرد. به قول علامه طباطبایی(12) در تفسیر المیزان، سرزمین اقتصاد اسلامی دارای دره‌های عمیق فقر و قله‌های بلند ثروتمندی نیست، بلکه یک دست است. چرا که به کمک انفاقات و صدقات از قله ثروتمندی وجوه اخذ و به دره فقر ریخته می‌شود تا شکاف بین فقیر و غنی از بین رود. به همین خاطر در قرآن مجید در این مورد از دو واژه «انفاق» و «صدقه» سخن رفته است، زیرا انفاق یعنی پر کردن شکاف بین فقیر و غنی و صدقه یعنی پرداخت وجوهی که شکاف طبقاتی و به دنبال آن کینه طبقاتی را از بین می‌برد و دوستی جمعی به وجود می‌آورد(13).
تنها یک مرور زودگذر از آیات مربوط به انفاق در اسلام، نشان می‌دهد که اسلام با زراندوزی، تکاثر اموال،‌ ثروتمندی (و نه ثروت)، سرمایه‌داری (و نه سرمایه) و ایجاد جامعه‌ای که در آن اقلیتی ثروتمند و اکثریتی فقیر هستند، به سختی مبارزه می‌کند و می‌کوشد تا پردرآمدها، مازاد نیاز معمول خود را در راه از بین بردن فقر و محرومیت در جامعه بپردازند.
آیات مربوط به انفاق:
1ـ سوره آل عمران آیه 92: «هرگز به نیکی و خوبی نخواهید رسید، مگر اینکه از آنچه دوست دارید انفاق کنید (در راه محو شکاف بین فقیر و غنی خرج کنید). و هرچه انفاق کنید خدا می‌داند.»
شرح ـ ثروتمندان به غلط می‌پندارند که با غارت و استثمار و استعمار مردم محروم می‌توانند برای خود کاخ و زندگی اشرافی بسازند و از زندگی لذت ببرند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 25   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

عنوان مقاله : فقر و توسعه شهری

اختصاصی از سورنا فایل عنوان مقاله : فقر و توسعه شهری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

عنوان مقاله :  فقر و توسعه شهری

قالب بندی :  word 2003

شرح مختصر :  واقعیتهایی‌ در باره‌ فقر  : دولت‌ ایالات‌ متحد امریکاخانواده‌ فقیر راخانواده‌ای‌ تعریف‌ می‌کند که‌ “مجموع‌ درآمدهای‌آن‌ کمتر از مقداری‌ است‌ که‌ برای‌ رفع‌ نیازهای‌حداقل‌ خانوار ضروری‌ است‌”. برای‌ محاسبه‌  “بودجه‌ فقر” نیز حداقل‌ هزینه‌ غذایی‌ خانوار را درسه‌ ضرب‌ باید کرد، بدین‌ ترتیب‌ خانوارهای‌ بادرآمد کمتر از این‌ مقدار (بودجه‌ فقر)3 فقیرمحسوب‌ می‌شوند. در سال‌ 1997 میلادی‌ بودجه‌فقر برای‌ خانوار چهار نفره‌ امریکایی‌ 16400 دلار سه‌ نفره‌ 12802 دلار و یک‌ نفره‌ 8183 دلار تعیین‌و محاسبه‌ شده‌ است‌.

تحقیق در مورد کم خونی فقر آهن

اختصاصی از سورنا فایل تحقیق در مورد کم خونی فقر آهن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)


تعداد صفحه:16

فهرست:

کم خونی فقر آهن

• کم خونی فقر آهن چیست؟

کاهش آهن در رژیم غذایی

تغییرات بدنی

اختلالات مجاری گوارشی

از دست دادن خون

شک به کم خونی فقر آهن از طریق یک سری یافته های عمومی در یک شرح حال طبی کامل و معاینه فیزیکی حاصل می گردد. علائمی نظیر خستگی زودرس ، رنگ پریدگی غیر طبیعی پوست و افزایش ضربان قلب از یافته های عمومی می باشد.

کم خونی فقر آهن، اغلب طی یک معاینه طبی و از طریق یک آزمایش خون که میزان هموگلوبین و آهن خون را می سنجند آشکار می گردد. در کنار شرح کامل طبی و معاینه فیزیکی ، روش های تشخیصی کم خونی فقر آهن شامل موارد زیر می باشد:

پایان نامه فرهنگ فقر یا فقر فرهنگی- با نگاهی به چهره فقر در چند محله فقیرنشین در تهران

اختصاصی از سورنا فایل پایان نامه فرهنگ فقر یا فقر فرهنگی- با نگاهی به چهره فقر در چند محله فقیرنشین در تهران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:118

فهرست مطالب:
چکیده    2
فصل اول    2
1-1 - مقدمه    2
1-2- هدف اصلی تحقیق    2
1-3- ضرورت و اهمیت موضوع    2
1- 4 - سوال های اصلی تحقیق    2
1- 5- فرضیه های تحقیق    2
1- 6 - تعاریف و مفاهیم    2
1-6-1- فقر    2
1- 6 -2- انواع فقر    2
1- 6 - 3- سنجه های فقر    2
1-6- 4 - فقر و حاشیه نشینی    2
1-6 -5- مفهوم فرهنگ    2
فصل دوم    2
2- 1- بررسی نظریه ها و تئوری ها    2
2 - 2- نظریه های اقتصادی    2
2- 2- 1-   الگوهای اقتصادی ناظر بر برابری و رفع فقر    2
2- 3 - نظریه های اجتماعی    2
2- 3-1- نظریات مرتبط با روان شناسی اجتماعی    2
2- 4 - فرهنگ فقر    2
2- 4 -1- تحول فقر در ایران    2
2-5- چهارچوب نظری تحقیق    2
2-6- ابعاد فرهنگ فقر    2
2-7- ویژگی های فرهنگ فقر    2
فصل سوم    2
3-1- روش تحقیق    2
3- 2 - انتخاب نمونه های مطالعه    2
3- 3 - روش نمونه گیری و حجم نمونه    2
3- 4- اطلاعات مناطق نمونه برداری شده    2
3- 5- نحوه جمع آوری داده ها    2
3-6- نحوه انجام تحقیق    2
فصل چهارم    2
4-1- نتایج    2
4-1-1 نتایج برحسب مناطق مورد بررسی    2
4-1-2 – نتایج بر حسب میزان درآمد در ماه    2
4-1-3 – نتایج بر حسب سطوح فقر    2
4-1-4 – نتایج بر حسب مناطق مورد بررسی و میزان درآمد ماهیانه خانواده    2
4-2- بررسی تطبیقی مشاهدات کیفی در محلات    2
4-2-1- خاک سفید    2
4 -2-2- مولوی    2
4 -2-3- دروازه غار    2
4-2-4- فرحزاد    2
فصل پنجم    2
5- 1 - بحث و نتیجه گیری    2
نتیجه گیری کلی    2
پیشنهادات تحقیق    2
منابع    2


فهرست جداول
جدول4 -1- میزان فراوانی جنسیت سرپرست خانواده برحسب منطقه مورد بررسی    2
جدول 4-2- آزمون کا اسکور برای جنسیت    2
جدول 4-3- اندازه های سایمتریک    2
جدول 4-4- میزان فراوانی وضعیت اشتغال سرپرست خانواده بر حسب منطقه مورد بررسی    2
جدول 4-5- آزمون کا اسکور برای وضعیت اشتغال سرپرست خانواده    2
جدول 4-6- اندازه های سایمتریک برای وضعیت اشتغال سرپرست خانواده    2
جدول 4-7- میزان فراوانی تمایل به پس انداز درخانواده بر حسب منطقه مورد بررسی    2
جدول 4-8- آزمون کا اسکور برای تمایل به پس انداز    2
جدول 4-9- اندازه های سایمتریک برای تمایل به پس انداز    2
جدول 4-10-میزان فراوانی کودکان کاردر خانواده برحسب منطقه مورد بررسی    2
جدول 4-11- آزمون کا اسکور برای کودکان کار    2
جدول 4-12- اندازه های سایمتریک برای  وجود کودکان کار در خانواده    2
جدول 4-13- میزان فراوانی تخصص در نوع شغل سرپرست خانواده برحسب منطقه مورد بررسی    2
جدول 4-14- آزمون کا اسکور برای تخصص در نوع شغل سرپرست خانواده برحسب منطقه    2
جدول 4-15- اندازه های سایمتریک برای  تخصص در نوع شغل سرپرست خانواده    2
جدول 4-15- میزان فراوانی وجود برنامه برای اوقات فراغت در مناطق مورد بررسی    2
جدول 4-16-آزمون کا اسکوربرای اوقات فراغت برحسب منطقه    2
جدول 4-17- میزان فراوانی وجود احساس برتری مرد در خانواده در مناطق مورد بررسی    2
جدول 4-18-آزمون کا اسکور برای وجود احساس برتری مرد در خانواده برحسب منطقه    2
جدول 4-19- اندازه های سایمتریک برای  وجود احساس برتری مرد در خانواده    2
جدول4-20- میزان فراوانی اعتیاد به الکل در خانواده در مناطق مورد بررسی    2
جدول 4-21-آزمون کا اسکور برای اعتیاد به الکل در خانواده برحسب منطقه    2
جدول4-22- میزان فراوانی اعتیاد به مواد مخدر در خانواده در مناطق مورد بررسی    2
جدول 4-23-آزمون کا اسکور برای اعتیاد به مواد مخدر در خانواده برحسب منطقه    2
جدول 4-24- میزان فراوانی برخورد خانواده ها درمواجهه بافحش ناموسی در مناطق مورد بررسی    2
جدول 4-25-آزمون کا اسکور برای برخورد خانواده ها درمواجهه بافحش ناموسی برحسب منطقه    2
جدول 4-26- اندازه های سایمتریک برخورد خانواده ها درمواجهه بافحش ناموسی    2
جدول 4-27- میزان فراوانی وجود کودک آزاری و ضرب وشتم کودک در خانواده ها در مناطق مورد بررسی    2
جدول 4-28-آزمون کا اسکور برای کودک آزاری در خانواده ها برحسب منطقه    2
جدول 4-26- اندازه های سایمتریک کودک آزاری در خانواده ها    2
جدول 4-30- میزان فراوانی وجود تقدیر گرایی درخانواده ها در مناطق مورد بررسی    2
جدول 4-31-آزمون کا اسکور برای وجود تقدیر گرایی درخانواده ها برحسب منطقه    2
جدول 4-32- میزان فراوانی درآمد خانواده درماه در مناطق مورد بررسی    2
جدول 4-33-آزمون کا اسکور برای میزان درآمد خانواده درماه برحسب منطقه    2
جدول 4-34- اندازه های سایمتریک میزان درآمد خانواده    2
جدول 4-35- میزان فراوانی جنسیت سرپرست خانواده برحسب میزان درامد خانواده در ماه    2
جدول 4-36-آزمون کا اسکور برای جنسیت سرپرست خانواده برحسب میزان درامد خانواده در ماه    2
جدول 4-37- میزان فراوانی کودکان کاردر خانواده برحسب میزان درامد خانواده در ماه    2
جدول 4-38-آزمون کا اسکور برای کودکان کاردر خانواده برحسب میزان درامد    2
جدول 4-39- اندازه های سایمتریک کودکان کاردر خانواده برحسب میزان درامد    2
جدول 4-40- میزان فراوانی وجود اعتیاد به الکل درخانواده برحسب میزان درامد خانواده در ماه    2
جدول 4-41-آزمون کا اسکور برای اعتیاد به الکل درخانواده برحسب میزان درامد    2
جدول 4-42- اندازه های سایمتریک اعتیاد به الکل درخانواده برحسب میزان درامد    2
جدول 4-43- میزان فراوانی وجود اعتیاد به مواد مخدردرخانواده برحسب میزان درامد خانواده در ماه    2
جدول 4-44-آزمون کا اسکور برای اعتیاد به مواد مخدردرخانواده برحسب میزان درامد    2
جدول 4-45- اندازه های سایمتریک اعتیاد به مواد مخدردرخانواده برحسب میزان درامد    2
جدول 4-46- میزان فراوانی نوع برخورد خانواده ها درمواجهه بافحش ناموسی برحسب میزان درامد خانواده در ماه    2
جدول 4-47-آزمون کا اسکور برای نوع برخورد خانواده درمواجهه بافحش ناموسی برحسب میزان درامد    2
جدول 4-48- اندازه های سایمتریک نوع برخورد خانواده درمواجهه بافحش ناموسی برحسب میزان درامد    2
جدول 4-49- میزان فراوانی جنسیت سرپرست خانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-50-آزمون کا اسکور برای جنسیت سرپرست خانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-51- اندازه های سایمتریک برای جنسیت سرپرست خانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-52- میزان فراوانی وجود کودکان کاردر خانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-53-آزمون کا اسکور برای وجود کودکان کاردر خانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-54- اندازه های سایمتریک برای وجود کودکان کاردر خانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-55- میزان فراوانی وجود برنامه برای اوقات فراغت برحسب سطح فقر    2
جدول 4-56-آزمون کا اسکور برای اوقات فراغت برحسب سطح فقر    2
جدول 4-57- اندازه های سایمتریک برای اوقات فراغت برحسب سطح فقر    2
جدول 4-58- میزان فراوانی وجود اعتیاد به الکل درخانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-59-آزمون کا اسکور برای اعتیاد به الکل درخانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-60- اندازه های سایمتریک برای اعتیاد به الکل درخانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-61- میزان فراوانی وجود اعتیاد به مواد مخدردرخانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-62-آزمون کا اسکور برای اعتیاد به مواد مخدردرخانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-63- اندازه های سایمتریک برای اعتیاد به مواد مخدردرخانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-64- میزان فراوانی وجود کودک آزاری و ضرب وشتم کودک در خانواده ها برحسب سطح فقر    2
جدول 4-65-آزمون کا اسکور برای کودک آزاری درخانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-66- اندازه های سایمتریک برای کودک آزاری درخانواده برحسب سطح فقر    2
جدول 4-67- میزان فراوانی درآمد خانواده درماه برحسب سطح فقر    2
جدول 4-68-آزمون کا اسکور برای میزان درآمد برحسب سطح فقر    2
جدول 4-69- اندازه های سایمتریک برای میزان درآمد برحسب سطح فقر    2
جدول 4-70- میزان فراوانی منطقه مورد بررسی برحسب سطح فقر    2
جدول 4-71-آزمون کا اسکور برای منطقه مورد بررسی برحسب سطح فقر    2
جدول 4-72- اندازه های سایمتریک برای منطقه مورد بررسی برحسب سطح فقر    2
جدول 4-73- میزان فراوانی جنسیت سرپرست خانواده برحسب منطقه مورد برسی و میزان درآمد ماهیانه    2
جدول 4-74- میزان فراوانی کودکان کار برحسب منطقه مورد برسی و میزان درآمد ماهیانه    2
جدول 4-75- میزان فراوانی اعتیاد به الکل برحسب منطقه مورد برسی و میزان درآمد ماهیانه    2
جدول 4-76- میزان فراوانی اعتیاد به مواد مخدر برحسب منطقه مورد برسی و میزان درآمد ماهیانه    2
جدول 4-77- میزان فراوانی کودک آزاری و ضرب وشتم کودک در خانواده هابرحسب منطقه مورد برسی و میزان درآمد ماهیانه    2


 
چکیده
هدف از نگارش این پایان نامه این است که آیا در میان فقرای شهر تهران، خرده فرهنگ مشترکی با نام "فرهنگ فقر" وجود دارد یا خیر و اگر این فرهنگ وجود دارد تا چه حد با آنچه "اسکار لوئیس" مردم شناس آمریکایی به نام فرهنگ فقر توصیف نموده است، همگونی دارد. در این راستا پس از بررسی وا‍ژه های کلیدی نظیر فقر، خط فقر، شاخصهای فقر و نظریه های جامعه اقتصادی، جامعه شناسی و روان شناسی اجتماعی در ارتباط با آن نظریه "فرهنگ فقر" را بیشتر مورد مداقه قرار داده و مطالعاتی بر اساس آن بر روی چند محله شهر تهران انجام گرفته است. این مطالعات بر اساس، مشاهدات مشارکتی و مردم نگاری از مناطق، محلات، مصاحبه ها و نیز تکمیل پرسشنامه بوده است. نتایج تحلیلی و آماری وجود فرهنگ خاص را در این محلات تأیید می کند.
واژه های کلیدی:
فقر- فقیر- خط فقر – فقر حاشیه ای-  فرهنگ– فرهنگ فقر